 Studia za granicą
| Austria | Belgia | Bułgaria | Chorwacja | Cypr | Czechy | Dania | Estonia | Finlandia | Francja | Grecja | Hiszpania | Holandia | Irlandia | Islandia | Liechtenstein | Litwa | Luksemburg | Łotwa | Malta | Niemcy | Norwegia | Portugalia | Rumunia | Słowacja | Słowenia | Szwajcaria | Szwecja | Węgry | Wielka Brytania | Włochy |
Studia na Słowacji
To nie jest kraj dla zagranicznych studentów – tak można by pomyśleć, przyglądając się słowackim kryteriom rekrutacji na studia. Kto jednak przeskoczy tę pierwszą, wysoko zawieszoną poprzeczkę, może liczyć na ciekawe doświadczenia. Co ważne, nauka jest bezpłatna, a koszty utrzymania nieduże.
System nauki i szkolnictwa wyższego
Uczelnie. Słowacja zaprasza na studia w 12 miastach. Do wyboru są uniwersytety (univerzity), szkoły wyższe (vysoké školy) i akademie artystyczne (akadémie), a także wyższe szkoły zawodowe (stredné odborné školy) i konserwatoria (konzervatóriá). W sumie działa tu: 20 uczelni publicznych (9 uniwersytetów, 5 politechnik, 3 uczelnie muzyczne oraz uczelnie weterynaryjna i rolnicza), 3 państwowe (wojskowa, policyjna i medyczna) oraz 12 prywatnych (głównie ekonomicznych i biznesowych). Wyszukiwarkę kierunków znajdziesz na Portal VS. Warto zajrzeć również do broszury dla studentów z zagranicy.
Stopnie akademickie. 3- lub 4-letnie studia I stopnia kończą się uzyskaniem tytułu licencjata (bakálar). Z tym dyplomem można kontynuować naukę na studiach II stopnia, po których zdobywa się dyplom inżyniera (inžinier), magistra (magister) lub doktora (doktor všeobecného lekárstva na kierunkach medycznych oraz doktor veterinárskeho lekárstva weterynaryjnych). Trzeci poziom to studia doktoranckie (trzy- lub czteroletnie), zakończone dyplomami philosophiae doctor lub artis doctor (w dziedzinie sztuki).
Istnieje też ścieżka zintegrowana – pięcioletnie studia magisterskie. Absolwenci 2- lub 3-letnich wyższych szkół zawodowych i konserwatoriów uzyskują tytuł diploma specialist (DiS lub DiS.art). Szczegóły na stronie Eurydice.
Rekrutacja - wymagania i formalności
Tryb rekrutacji i dokumenty. By rozpocząć naukę na wyższej uczelni na Słowacji, zdana matura (słow. maturita) nie wystarczy – trzeba też zaliczyć egzamin. Zanim jednak zasiądziemy do stołu, by go napisać, musimy złożyć stosowne wnioski i dokumenty. Rekrutację na Słowacji prowadzą same uczelnie – to one ustalają formalności. Zazwyczaj żądają przetłumaczonego świadectwa ukończenia szkoły średniej, kopii dowodu tożsamości i zaświadczenia o posiadaniu ubezpieczenia zdrowotnego. Dokumenty należy dostarczyć listem poleconym lub osobiście. Szczegóły dotyczące rekrutacji oraz uznawalności dyplomów znajdziesz na stronach uczelni, na stronie słowackiego Ministerstwa Edukacji, Nauki, Badań i Sportu oraz w tej broszurze.
Terminy. Są zróżnicowane – w zależności od szkoły wyższej. Zwykle przyjmowanie dokumentów odbywa się w lutym i marcu, na uczelniach artystycznych – w listopadzie.
Egzaminy. Są obowiązkowe. Odbywają się zwykle od czerwca do września i mają charakter pisemny, choć ustne też nie należą do rzadkości. Szkoły artystyczne i muzyczne przeprowadzają testy umiejętności (zwykle już w styczniu), szkoły pedagogiczne – testy predyspozycji (od stycznia do maja).
Niestety, dla studentów zagranicznych nie ma taryfy ulgowej: muszą zdawać egzaminy w języku słowackim. Materiały, na podstawie których przeprowadzane są testy można bez problemu kupić na uczelniach. Każda z nich ma obowiązek szczegółowo informować o formie, zakresie tematycznym i sposobie oceny kandydatów. Zasadą jest, że wymagania na egzaminach nie mogą wykraczać poza program słowackiej szkoły średniej.
Znajomość języka, certyfikaty
Języka słowackiego trzeba się nauczyć – w większości wypadków inaczej w ogóle nie dostaniemy się na studia. Centra nauczania dla obcokrajowców znajdują się właściwie przy każdej wyższej uczelni. Najczęściej polecany, 10-miesięczny kurs organizowany przez Uniwersytet im. J. A. Komeńskiego (Comeniusa) w Bratysławie kosztuje 3850 euro (wpisowe: 50 euro). Inne oferty znajdziesz na stronie słowackiego Ministerstwa Edukacji.
Jeśli masz ochotę zacząć naukę już w Polsce – odwiedź stronę internetową Instytutu Słowackiego w Warszawie, gdzie znajdziesz informacje o kursach i egzaminach certyfikujących. Jeżeli natomiast interesuje Cię nauka słowackiego bez wychodzenia z domu – skorzystaj z bezpłatnego kursu oferowanego na stronie www.e-slovak.sk.
Po zdaniu egzaminów można także studiować w jęz. angielskim. Oferta obejmuje kilkaset kierunków, szczegóły w broszurze wydanej przez Słowacką Agencję Informacji Akademickiej. Od kandydatów na takie studia uczelnie wymagają certyfikatów językowych, szczegółowe informacje na stronach internetowych szkół.
Pozwolenie na pobyt
By wjechać na Słowację, wystarczy paszport lub dowód osobisty. Masz obowiązek w ciągu 10 dni roboczych od wjazdu do tego kraju poinformować policję migracyjną (słow. Cudzinecká polícia) o swoim pobycie (notice of stay). Jeśli mieszkasz w hotelu lub akademiku, ten obowiązek spoczywa na jego zarządcy.
Jeśli zamierzasz mieszkać na Słowacji przez okres dłuższy niż trzy miesiące, również musisz to zalegalizować – należy zgłosić się na policję lub do Ambasady Słowacji w Warszawie. Po złożeniu wniosku oraz fotokopii dokumentu tożsamości (dowodu osobistego lub paszportu) uzyskasz pozwolenie na pobyt (initial residence permit). Urzędnikom trzeba również dostarczyć: dwa zdjęcia, zaświadczenie o przyjęciu na studia i oświadczenie o miejscu zamieszkania.
Szczegółowe informacje na stronie słowackiego MSW oraz na stronie slovak-republic.org.
Koszty studiów i zakwaterowania
Czesne. Nauka w języku słowackim jest bezpłatna, chyba, że ktoś przekroczy maksymalny okres studiowania. Obowiązują za to opłaty administracyjne – sięgają do 40 euro rocznie (dane Eurydice).
Jeśli ktoś ma ochotę skorzystać z oferty z wykładowym angielskim – musi zapłacić od 500 do 11 tys. euro rocznie.
Utrzymanie i zakwaterowanie. Większość słowackich szkół wyższych oferuje miejsca w akademikach – zwykle są to pokoje 2-3 osobowe, choć można się postarać również o jedynkę. Problem w tym, że miejsca w akademikach zagwarantowane są dla uczestników programów stypendialnych lub studenckich wymian młodzieży – jeśli chcesz rozpocząć na Słowacji regularne studia, o akademik musisz starać się bardzo wcześnie. Ceny akademików nie są wygórowane – na Uniwersytecie J. A. Komeńskiego w Bratysławie 2-3 osobowy pokój kosztuje 90-100 euro od osoby miesięcznie. Jeśli ci się nie uda – szukaj mieszkania „na mieście”. Warto w tym celu odwiedzić portale z ogłoszeniami, np. www.reality.sk. Miesięcznie za wynajęcie 2-pokojowego mieszkania będziesz musiał zapłacić 250-300 euro. Koszty życia na Słowacji są porównywalne do polskich. Obiad w barze kupić można już za 2-4 euro, litr mleka kosztuje 70 eurocentów.
Życie studenckie
Rok akademicki na Słowacji zaczyna się we wrześniu. Formalnie kończy się 31 sierpnia, ale zajęcia trwają tylko do maja. Potem – jak w Polsce – czas na egzaminy i wakacje. Rok dzieli się na dwa semestry: zimowy (od września do stycznia) oraz letni (od lutego do czerwca). Skala ocen na słowackich uczelniach obejmuje noty o A do FX. Ta pierwsza oznacza doskonały (excellent), ta ostatnia – oblany (fail).
Stypendia
Studenci na Słowacji mogą liczyć na stypendia socjalne i naukowe. Te pierwsze w roku akademickim 2018/2019 pobierało ok. 9% słuchaczy studiów I i II stopnia. Wsparcie – według Eurydice – wynosi od 100 do 3600 euro rocznie (w zależności od sytuacji wnioskującego). Najlepszym studentom przysługują również stypendia naukowe, fundowane przez państwo i uczelnie. System wsparcia obejmuje również zasiłki i ulgi dla rodziców, a także system kredytów (od 500 do 3500 euro rocznie). Z tych ostatnich korzysta ok. 1 proc. studentów.
Osoby planujące odbyć na Słowacji tylko fragment swoich studiów, mogą skorzystać z oferty programu CEEPUS III, realizowanego w Polsce przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej. Stypendia dla zagranicznych studentów funduje również rząd Słowacji (więcej: www.vladnestipendia.sk/en). Dodatkowe informacje znajdziesz w Słowackiej Agencji Informacji Akademickiej oraz na portalu słowackiego Ministerstwa Edukacji.
Praca dla studenta
Jako obywatel UE nie potrzebujesz jakichkolwiek zezwoleń na podjęcie pracy. Jako student możesz pracować maksymalnie 20 godzin tygodniowo. Twój pracodawca musi jednak poinformować o fakcie zatrudnienia cię odpowiednie urzędy. Jeśli tego nie zrobi – ty też możesz mieć nieprzyjemności. W poszukiwaniu ofert pracy najlepiej udać się na uczelniane biura karier. Nie ma się co łudzić – bez dobrej znajomości języka słowackiego trudno sobie poradzić na miejscowym rynku pracy. Bezrobocie jest wyższe niż w Polsce – w lutym 2017 r. wynosiło 5,5 proc. – niewiele mniej od średniej w Unii Europejskiej (dane Eurostatu). Płaca minimalna na Słowacji wynosi 520 euro, średnie wynagrodzenie brutto sięga ok. 1200 euro (według Trading Economics).
Pomocne strony
Erasmus+ Słowacja
Agencja zajmująca się koordynacją i promocją europejskiego programu Erasmus+ oraz projektów edukacyjnych i szkoleniowych. Znajdziesz tu m.in. informacje o wymianach prowadzonych w ramach programu Erasmus+.
Erasmus Student Network
Ogólnoeuropejska organizacja studencka, której celem jest wspieranie i rozwój programów międzynarodowych wymian studenckich, w tym zwłaszcza w ramach programu Erasmus+.
Europass
Jeśli planujesz szukać pracy lub zdobywać doświadczenie za granicą, ważne jest przedstawienie swoich umiejętności i kompetencji w jasny i uniwersalny sposób, rozpoznawalny w całej Europie. Europass to zestaw pięciu dokumentów, które ci to umożliwią. Strona dostępna jest w języku polskim.
Instytut Słowacki w Polsce
Na tej stronie możesz zapisać się na kurs słowackiego oraz na egzaminy potwierdzające twój poziom znajomości języka. Strona jest w języku polskim.
Konferencja Rektorów Szkół Wyższych
Przedstawicielski organ uczelni na Słowacji w zakresie szkolnictwa wyższego i badań naukowych. Celem zrzeszenia jest koordynowanie i wspieranie działań rektorów w celu stworzenia wspólnej polityki szkolnictwa wyższego. Strona dostępna jest także w języku angielskim.
Ministerstwo Edukacji, Nauki, Badań i Sportu
Na stronie znajdziesz informacje o działalności Ministerstwa, a także o systemie szkolnictwa wyższego na Słowacji, polityce młodzieżowej, sporcie, badaniach naukowych oraz o uznawaniu kwalifikacji zagranicznych. Część informacji dostępna jest również w języku angielskim.
Portal informacji naukowych
Strona krajowego centrum informacji naukowych oraz specjalistycznej biblioteki naukowej. Znajdziesz tu informacje z zakresu nauk o życiu, nauk technicznych, ekonomicznych i społecznych. Strona dostępna również w języku angielskim.
Rada studentów uniwersytetów Słowacji
Największy i najważniejszy organ reprezentujący interesy studentów studiujących na Słowacji zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym.
Rada Szkolnictwa Wyższego
Organ przedstawicielski, który współpracuje z Ministerstwem Edukacji w celu ustalania polityki edukacyjnej na Słowacji w zakresie szkolnictwa wyższego.
Referaty i pomoce naukowe
Strona zawiera ogromny zbiór pomocy naukowych i referatów regularnie aktualizowanych przez użytkowników. Warto zajrzeć podczas przygotowań do sesji.
Słowacka Akademia Nauk
Instytucja naukowa służąca rozwojowi nauki, jej promocji, integracji i upowszechnianiu. Słowacki odpowiednik PAN. Strona dostępna jest także w języku angielskim.
Uznawanie kwalifikacji zagranicznych
Centrum uznawania kwalifikacji akademickich i zawodowych na Słowacji należące do europejskiej sieci ENIC-NARIC. Wydaje zaświadczenia o zgodności zagranicznych kwalifikacji ze słowackimi standardami. Strona dostępna jest także w języku angielskim.
Euraxess Słowacja
Europejska sieć informacji i doradztwa dla naukowców szukających pracy za granicą. Znajdziesz tu m.in. ogłoszenia o wolnych miejscach na studiach doktoranckich, informacje o źródłach finansowania, a także o tym jak wygląda praca naukowa w danym kraju. Strona dostępna jest także w języku angielskim.
PLOTEUS
Portal stworzony przez Dyrekcję Generalną ds. Edukacji i Kultury w Komisji Europejskiej dotyczący możliwości podjęcia nauki w Unii Europejskiej. PLOTEUS zawiera informacje na temat krajowych systemów edukacji i kształcenia, europejskich programów wymiany oraz dane kontaktowe jednostek odpowiedzialnych za udzielanie szczegółowych informacji. Strona jest w języku angielskim.
Słowacka Akademia Informacji Akademickiej
Znajdziesz tu przewodnik po studiach dla obcokrajowców, ofertę kierunków z wykładowym angielskim oraz informacje na temat formalności jakich trzeba dopełnić podejmując studia na Słowacji.
Study in Slovakia (I)
Portal skierowany do młodych obcokrajowców, wybierających się na studia na Słowację. Znajdziesz tu informacje o słowackim systemie szkolnictwa wyższego, pełną listę uczelni, katalog dostępnych kierunków oraz zasady rekrutacji. Strona jest w języku angielskim.
Kształcenie i szkolenia zawodowe
Akademia szkoleniowa
Największa i najstarsza organizacja zajmująca się kształceniem zawodowym i ustawicznym na Słowacji. Zakres działań Akademii skupia się przede wszystkim na rozwoju umiejętności, przekwalifikowaniu i szkoleniu pracowników i osób bezrobotnych. W ofercie znajdziesz m.in. szkolenia menadżerskie, kursy zawodowe i kursy językowe.
Jaspis
Agencja prowadząca działania w dziedzinie edukacji dorosłych. Na stronie znajdziesz bogatą ofertę kursów i szkoleń m.in. z zakresu prawa, finansów, IT.
Portal edukacyjny
Portal poświęcony kształceniu zawodowemu na Słowacji. Zajrzyj na tę stronę, aby przejrzeć aktualną ofertę kursów i szkoleń.
Fundusz Wyszehradzki
Studenci z Polski mogą liczyć na stypendia na studia magisterskie lub doktoranckie z Funduszu Wyszehradzkiego. Stypendia przyznawane są na jeden rok akademicki z możliwością przedłużenia. Strona jest w języku angielskim.
Narodowy program stypendialny Republiki Słowackiej
Skierowany do zagranicznych studentów, doktorantów, naukowców i artystów studiujących lub prowadzących badania na Słowacji. Stypendium przyznawane jest na pokrycie kosztów utrzymania (zakwaterowania, wyżywienia, itd.). Strona jest w języku angielskim.
Słowacka Agencja Informacji Akademickiej
Decydujesz się na studia na Słowacji, ale brakuje ci funduszy? Znajdziesz tu wszelkie informacje dotyczące możliwości uzyskania wsparcia finansowego. Strona jest w języku angielskim.
Stypendia rządu Słowacji
Zagraniczni studenci mogą starać się o wsparcie udzielane przez rząd Słowacji. Szczegóły znajdziesz na tej stronie. Informacje dostępne są w językach: angielskim, francuskim, niemieckim i rosyjskim.
Brigadnici – praca tymczasowa
Studiujesz i chcesz zacząć zarabiać jednocześnie zdobywając doświadczanie zawodowe? Tu znajdziesz oferty pracy tymczasowej zaadresowane m.in. właśnie do studentów.
Student Service
Strona zawiera informacje na temat pracy tymczasowej na Słowacji. Wystarczy wybrać miasto, aby móc przeglądać aktualne oferty pracy.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
