Tajga
Zbiorowisko leśne strefy borealnej klimatu kontynentalnego zajmujące pas szerokości około 1000 km od Oceanu Atlantyckiego po Kamczatkę i od Alaski, przez Kanadę, po wschodnie wybrzeże Ameryki Północnej; na północy graniczy z tundrą, na południu – z lasami mieszanymi i stepami (w Azji). W drzewostanach tajgi dominują gatunki iglaste: sosna zwyczajna, świerk pospolity i syberyjski, modrzew syberyjski, jodła syberyjska i limba syberyjska; lasy północnej Kanady są pod względem gatunkowym niewiele zbliżone do tajgi eurazjatyckiej, mimo że też budują je głównie gatunki iglaste. Stałym składnikiem tajgi są ponadto brzozy, topole, olsze i wierzby.
Taksacja lasu
Metoda przybliżonej inwentaryzacji lasu, polegająca na sporządzaniu opisu lasu na podstawie wzrokowej oceny tzw. cech taksacyjnych oraz podobieństwa do danych zawartych w tablicach zasobności.
Tarcica
Materiał drzewny otrzymany z podłużnego przetarcia piłą drewna okrągłego; tarcicę można klasyfikować na wiele sposobów, m.in. w zależności od długości (długa, krótka, średniej długości), sposobu obróbki (nieobrzynana i obrzynana), gatunków drzew, z których została pozyskana (iglasta i liściasta), przeznaczenia (np. budowlana, podłogowa, szkutnicza, lotnicza); w Polsce na produkcję tarcicy zużywa się około połowy pozyskiwanego drewna okrągłego.
Tarcica nieobrzynana
Tarcica o nieobrobionych (obłych) dwu bokach.
Tarcica obrzynana
Tarcica o obrobionych wszystkich czterech bokach, o przekroju prostokąta; tarcicę iglastą obrzynaną dzieli się na deski, bale, listwy, łaty, krawędziaki i belki; tarcicę liściastą – na graniaki, krawędziaki i belki.
Terpentyna
Bezbarwna lub zielonożółta, lotna ciecz o charakterystycznym zapachu, będąca mieszaniną terpenów, otrzymywana przez destylację z żywicy balsamicznej lub przez ekstrację benzyną karpiny sosnowej; jest dobrym rozpuszczalnikiem tłuszczów, wosków i żywic, znajduje zastosowanie do wyrobu farb olejnych, lakierów, pokostów, past, smarów oraz w medycynie.
Toki
Szczególne zachowanie się samców licznych gatunków ptaków w obecności samic w okresie godowym; odbywają się gromadnie (np. u cietrzewi i batalionów) lub pojedynczo (choćby u bażantów), są poprzedzone przybraniem przez samca szaty godowej, eksponowanej podczas pozornych walk, tańców i przyjmowania przedziwnych póz; w czasie toków samce wydają często charakterystyczne dźwięki zwane pieśnią lub grą.
Tokowisko, igrzysko
Miejsce, gdzie odbywają się zbiorowe toki ptaków, np. batalionów lub głuszców.
Torfowisko
Teren o stałym uwilgotnieniu, porośnięty roślinnością bagienną i łąkowo-bagienną (mchy torfowce, turzyce, krzewinki z rodziny wrzosowatych), która po obumarciu tworzy złoża torfu; w zależności od warunków powstawania, składu gatunkowego roślinności oraz właściwości torfu rozróżnia się: torfowiska niskie – głównie w dolinach wolno płynących rzek, żyzne i bogate florystycznie, torfowiska wysokie (mszary, rojsty) – w bezodpływowych zagłębieniach terenu, często na wododziałach, zasilane jedynie wodami opadowymi, florystycznie ubogie, silnie kwaśne i ubogie w substancje odżywcze, torfowiska przejściowe – powstające w warunkach pośrednich między torfowiskiem niskim i wysokim, średnio żyzne.
Transgeniczne zanieczyszczenia środowiska
Zanieczyszczenia emitowane na terenie jednego państwa, przenoszone wraz z ruchami powietrza i opadające na terenie innych państw.
Trelowanie
Druga część pieśni tokowej głuszca, charakteryzująca się szybko powtarzanymi dźwiękami klapania.
Trofeum myśliwskie
Spreparowane części ubitej zwierzyny, a także całe upolowane i wypchane zwierzę, zachowane przez myśliwego jako pamiątka pomyślnych łowów, np. poroże zwierzyny płowej, szable i fajki dzika, ślimy muflona, wachlarze głuszców, skóry zwierząt.
Troki
Rzemienne paski lub sznury do noszenia ptactwa ubitego na polowaniu.
Trop, ślad
Odbicie stopy zwierzęcia na ziemi lub śniegu.
Tropienie
Poszukiwanie zwierza po jego śladach.
Trwale zrównoważona gospodarka leśna
Działalność zmierzająca do ukształtowania struktury lasów i ich wykorzystania w sposób i tempie zapewniającym trwałe zachowanie ich bogactwa biologicznego, wysokiej produkcyjności oraz potencjału regeneracyjnego, żywotności i zdolności do wypełniania, teraz i w przyszłości, wszystkich ważnych (ochronnych, gospodarczych i socjalnych) funkcji bez szkody dla innych ekosystemów.
Trzebież późna
Cięcia pielęgnacyjne wykonywane w drzewostanie w wieku około 40 – 90 lat, których celem jest skrócenie okresu osiągania dojrzałości rębnej przez zintensyfikowanie przyrostu na skutek prześwietlenia (dostarczenia większej ilości światła) oraz przygotowanie drzewostanu do odnowienia.
Trzebież wczesna
Cięcia pielęgnacyjne wykonywane w drzewostanie w wieku około 20 – 50 lat, których celem jest zabezpieczenie najwartościowszych składników drzewostanu przez popieranie drzew dorodnych i usuwanie szkodliwych; trzebież wczesna polepsza jakość produkowanego drewna, zwiększa odporność drzewostanu na czynniki abiotyczne (np. śniegołomy i wiatrołomy), poprawia stan sanitarny lasu i przyspiesza dojrzewanie drzewostanu.
Trzebieże
Cięcia pielęgnacyjne w drzewostanach, które wyszły już z okresu młodocianego, polegające na stopniowym usuwaniu drzew gospodarczo niepożądanych; wpływają dodatnio na wzrost pozostałych drzew i ich jakość, przyczyniają się do polepszenia naturalnej odporności drzewostanów oraz stanu sanitarnego i higieny lasu.
Tundra
Bezleśna formacja roślinna w północnej strefie podbiegunowej, składająca się głównie z porostów, mchów, traw, krzewinek oraz karłowatych brzóz i wierzb; południowa strefa tundry graniczy z tajgą, od której oddziela ją pas przejściowy lasotundry.
Tusza
Upolowana zwierzyna gruba po wstępnej obróbce poubojowej.
Twardziel
Wewnętrzna część drewna znajdująca się między bielem a rdzeniem, złożona z komórek martwych, nie biorąca udziału w przewodzeniu wody; pełni wyłącznie funkcje mechaniczne, jest bowiem przesycona substancjami twardzielowymi (żywicami, garbnikami), zwiększającymi jej trwałość; wyróżnia się gatunki o drewnie beztwardzielowym i twardzielowym, o twardzieli zabarwionej i niezabarwionej.
Tyczkowina
Faza rozwoju drzewostanu, w której drzewa osiągają wymiary tyczki (grubość 2 – 6 cm, wysokość ok. 5 m, wiek 10 – 20 lat).
Typ gleby
Podstawowa jednostka genetycznej systematyki gleb, charakteryzująca się swoistym profilem glebowym, grupująca gleby pod względem genezy i właściwości fizycznych i chemicznych; typy łączą się w rzędy i działy, a dzielą na podtypy, rodzaje i gatunki.
Typ siedliskowy lasu
Podstawowa jednostka typologiczna podziału siedlisk leśnych, obejmująca fragmenty lasu o podobnej żyzności i przydatności do produkcji leśnej, ustalana według najważniejszych czynników różnicujących, głównie gleby i wilgotności. W systematyce siedliskowej wyróżnia się: a) na terenach nizinnych (w krainach I – VI; patrz: kraina przyrodniczoleśna) 15 typów siedliskowych: bór suchy (Bs), bór świeży (Bśw), bór wilgotny (Bw), bór bagienny (Bb), bór mieszany świeży (BMśw), bór mieszany wilgotny (BMw), bór mieszany bagienny (BMb); las mieszany świeży (LMśw), las mieszany wilgotny (LMw), las mieszany bagienny (LMb); las świeży (Lśw), las wilgotny (Lw), las łęgowy (Lł), ols jesionowy (OlJ), ols (Ol); b) na terenach wyżynnych i podgórskich (w krainach V, VII, VIII) odmiany wyżynne 3 typów siedliskowych: bór mieszany wyżynny (BMwyż.), las mieszany wyżynny (LMwyż.), las wyżynny (Lwyż.), z możliwością wyróżnienia wariantu wilgotnego; c) na terenach górskich (w krainach VI – VIII) odmiany górskie 6 typów siedliskowych lasu: bór wysokogórski (BWG), bór górski (BG), bór mieszany górski (BMG), z możliwością wyróżnienia wariantu świeżego, wilgotnego i bagiennego; las mieszany górski (LMG), las górski (LG), z możliwością wyróżnienia wariantów świeżego i wilgotnego; las łęgowy górski (LłG), ols górski (OlG).
Typologia leśna
Gałąź wiedzy klasyfikująca siedliska leśne według wyróżniających je trzech grup kryteriów: warunków geograficzno-klimatycznych, warunków glebowych oraz roślinności leśnej – runa i drzewostanu, uwzględniająca przy tym właściwości leśnoprodukcyjne. Zasady klasyfikacji siedlisk w Polsce precyzuje „Kompleksowa metoda typologiczno-siedliskowa IBL”
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
