Cechowanie
Znakowanie drzew stojących lub drewna wyrobionego ustalonymi znakami administracyjnymi, sortymentowymi lub innymi.
Cechówka
Przyrząd podobny do młotka, służący do odbijania na drewnie znaku (cechy) nadleśnictwa; cechówka odbiórcza – odbijająca znak koła na przekroju odziomkowym i wierzchołkowym odbieranego drewna, na drzewach przeznaczonych do wyrębu, pniach po drzewach usuniętych ze względów sanitarnych (użytki przygodne); cechówka kontrolna – odbijająca znak kwadratu na drewnie skontrolowanym pod względem ilości i jakości przez osobę do tego upoważnioną; cechówka defraudacyjna – odbijająca znak trójkąta na przekroju odziomkowym i wierzchołkowym odzyskanego drewna zdefraudowanego.
Celuloza
Naturalny polisacharyd, główny składnik roślinnych ścian komórkowych. Najwięcej celulozy zawiera bawełna (ok. 92%); drewno – 40–45%.
Certyfikacja gospodarki leśnej
Proces oceny gospodarki leśnej na podstawie kryteriów ekologicznych, ekonomicznych i społecznych, ustalonych przez organizację zarządzającą systemem certyfikacji. Na świecie działa kilka systemów certyfikacji lasów, do największych zaliczają się systemy FSC (Forest Stewardship Council), PEFC (The Pan European Forest Certification scheme), SFI (The Sustainable Forestry Initiative) i CSA (The Canadian Standards Association's Sustainable Forest Management Standard). Europejscy producenci drewna mogą uzyskać jedynie dwa pierwsze certyfikaty, polscy – tylko certyfikat FSC. Certyfikacji w tym systemie poddało się do połowy 2003 roku 16 regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych: w Szczecinku, Gdańsku, Szczecinie, Zielonej Górze, Wrocławiu, Katowicach, Krakowie, Białymstoku, Lublinie, Toruniu, Olsztynie, Warszawie, Poznaniu, Pile, Łodzi i Radomiu.
Cetyna
- igliwie, łapki – gałązki sosnowe, świerkowe lub jodłowe pozyskane po obaleniu drzew, przeznaczone na stroisz albo na surowiec do produkcji olejków eterycznych, mączki paszowo-witaminowej lub pasty chlorofilowo-karotenowej
- pędy sosnowe wydrążone przez korniki cetyńce i obłamane przez wiatr, wchodzące w skład ściółki leśnej
- pędy świerkowe ścięte przez wiewiórkę w celu ogryzienia pączków kwiatowych, masowo zalegające niekiedy na ściółce.
Chemizacja środowiska
Proces wprowadzania do środowiska przyrodniczego substancji chemicznych związanych z działalnością gospodarczą człowieka.
Chemizacja środowiska leśnego
Wprowadzanie do środowiska leśnego chemicznych środków ochrony roślin przed owadami o występowaniu masowym, zwierzyną, grzybami i chwastami oraz nawozów mineralnych w celu intensyfikacji upraw. Nadmierne, częste stosowanie środków ochrony roślin, oprócz doraźnych efektów, może prowadzić do niekorzystnych zmian w środowisku i spowodować zachwianie równowagi biologicznej.
Chlorofil
Związek organiczny występujący w roślinach zielonych (zielony barwnik) umożliwiający przemianę energii światła w energię chemiczną, która jest wykorzystywana w procesie fotosyntezy; skupiony jest w małych organellach, zwanych chloroplastami.
Chmara
Stado żubrów, łosi, jeleni lub danieli.
Chów wsobny
- hodowla zwierząt, w której kojarzone są osobniki blisko ze sobą spokrewnione, co prowadzi do obniżenia zmienności genetycznej populacji
- kilkuletnie zapylanie roślin ich własnym pyłkiem (samozapylanie).
Chrapy
Nozdrza zwierzyny płowej, kozicy i muflona.
Chrust
Drewno w postaci bocznych i wierzchołkowych części drzewa wraz z gałązkami oraz małe niekrzesane drzewka i krzewy; chrust opałowy – przeznaczony na opał, chrust użytkowy – przeznaczony np. na faszynę, miotły lub do wyrobu olejków eterycznych.
Ciąg, przelot
- gromadny przelot dzikich kaczek i gęsi w czasie wędrówek
- wiosenny przelot słonek nad lasem w okresie godowym, przeważnie po zachodzie słońca, rzadziej o świcie.
Ciągnik nasiębierny, forwarder
Ciągnik przystosowany do prac przy zrywce drewna, wyposażony w żuraw hydrauliczny i ramę nośną z kłonicami, używany do jednoosobowej zrywki kłód.
Ciągnik wciągarkowy, skider wciągarkowy
Ciągnik zrywkowy wyposażony we wciągarkę, używany do półpodwieszonej zrywki drewna.
Ciągnik zrywkowy
Ciągnik leśny lub rolniczy przystosowany do prac przy zrywce drewna, wyposażony w niezbędne urządzenia (np. wciągarkę, żuraw, ramę nośną itp.).
Cięcia odsłaniające
Cięcia w drzewostanie odnawianym rębnią częściową lub stopniową w celu dopuszczenia większej ilości światła do nalotu lub podrostu. Pierwsze cięcie wykonuje się w 3 – 5 lat od wykiełkowania nasion, następne – co kilka lat.
Cięcia pielęgnacyjne
Cięcia stwarzające korzystne warunki wzrostu i rozwoju drzew o lepszej wartości hodowlanej; w zależności od wieku drzewostanu wyróżniamy: czyszczenia wczesne, czyszczenia późne oraz trzebież wczesną i trzebież późną.
Cięcia przygodne
Bieżące usuwanie z lasu wywrotów, złomów i drzew pułapkowych.
Cięcia sanitarne
Usuwanie drzew chorych, obumierających i obumarłych w celu utrzymania odpowiedniego stanu sanitarnego lasu.
Czarcia miotła
Krzaczaste skupienie pędów na gałęziach niektórych gatunków drzew (sosna, świerk, jodła, brzoza), powstające na skutek zniekształceń i nienormalnego rozwoju, czego powodem są zwykle grzyby chorobotwórcze. Nie zawsze jednak przyczyny powstawania czarciej miotły są znane.
Czarcie koła
Zjawisko występowania owocników niektórych grzybów wzdłuż linii kolistej, wyznaczającej granicę zasięgu grzybni.
Czochranie się
Wycieranie się jeleni i dzików o drzewa po kąpieli w błocie.
Czoło
Płaszczyzna poprzecznego przekroju drewna.
Czop
Położony nad pączkiem okulizacyjnym odcinek przyciętego pędu rośliny (dł. 10 – 15 cm), z którego chcemy wyprowadzić prosty przewodnik.
Czopy
Specjalne wcięcia na końcach drewnianych elementów konstrukcyjnych stolarki budowlanej, mebli itp., służące do łączenia tych elementów ze sobą; czopy wpustowe i wypustowe.
Czółernko
Część łamanej broni myśliwskiej łącząca lufy z tzw. baskilą.
Czub
Cieńszy koniec sztuki drewna okrągłego.
Czuszykanie
Głos koguta cietrzewia podczas tokowania.
Czynniki abiotyczne
Nieożywione elementy środowiska, które wpływają pośrednio lub bezpośrednio na organizmy żywe, na ich rozwój, przemianę materii, aktywność życiową i zachowanie; dzielą się na czynniki klimatyczne (światło, temperatura, powietrze, opady atmosferyczne) i na czynniki edaficzne (gleba, woda, sole mineralne i powietrze w glebie). Czynniki abiotyczne wraz z czynnikami biotycznymi wchodzą w skład czynników ekologicznych.
Czynniki biotyczny
Żywe elementy środowiska (rośliny, drobnoustroje, zwierzęta), które wpływają pośrednio lub bezpośrednio na organizmy żywe i nieożywioną część środowiska.
Czynniki edaficzne
Czynniki glebowe, całokształt warunków w glebie, wpływających na życie organizmów, cechujących się odpowiednimi właściwościami fizycznymi (strukturą, temperaturą, wilgotnością), chemicznymi (kwasowością, zawartością soli mineralnych i innych związków) oraz biologicznymi (zespołem organizmów zamieszkujących glebę).
Czynniki ekologiczne
Uwarunkowania i zachodzące w środowisku procesy wpływające na bytowanie i rozwój organizmów; określają tempo i efektywność procesów biologicznych. Do czynników ekologicznych zalicza się czynniki fizykochemiczne (temperatura, światło, tlen, woda, sole mineralne, dwutlenek węgla) i biologiczne.
Czyszczenie
Czynności pielęgnacyjne w uprawach i młodnikach mające na celu kształtowanie pożądanego, zgodnego z siedliskiem, składu gatunkowego, formy zmieszania, struktury odnowienia, stopnia zagęszczenia oraz poprawę jakości drzewek; czyszczenie wczesne (czyszczenie upraw) – wykonywane w uprawach do wieku ok. 10 lat, czyli przed osiągnięciem przez nie zwarcia; czyszczenie późne (czyszczenie młodników) – wykonywane w drzewostanach w wieku od ok. 10 do ok. 20 lat, w okresie od osiągnięcia zwarcia do rozpoczęcia procesu wydzielania drzew.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
