 IV wiek p.n.e.
Urodzili się
• 384 p.n.e. – Arystoteles, filozof grecki
• 371 p.n.e. – Mencjusz, filozof chiński
• 360 p.n.e. – Pyrron, filozof grecki
• 356 p.n.e. – Aleksander Wielki, władca Macedonii
• 341 p.n.e. – Epikur, filozof grecki
• 335 p.n.e. – Zenon z Kition, filozof grecki, twórca stoicyzmu
Zmarli
Popiersie Aleksandra Wielkiego
• 399 p.n.e. – Sokrates, filozof grecki
• 395 p.n.e. – Lizander, wódz spartański
• około 390 p.n.e. – Mozi, chiński filozof, twórca moizmu
• 385 p.n.e. – Arystofanes, komediopisarz grecki
• 370 p.n.e.
o Hipokrates, lekarz grecki
o Demokryt, filozof grecki
• 366 p.n.e. – Arystyp, filozof grecki
• 365 p.n.e. – Antystenes, filozof grecki
• 355 p.n.e. – Eudoksos, astronom i matematyk grecki
• 347 p.n.e. – Platon, filozof grecki (data sporna lub przybliżona)
• 336 p.n.e. – Filip II, król macedoński
• 330 p.n.e. – Dariusz III, ostatni król perski
• 323 p.n.e.
o 10 czerwca – Aleksander Wielki, władca Macedonii
o Diogenes z Synopy, filozof grecki
• 322 p.n.e.
o 7 marca – Arystoteles, filozof grecki
o Demostenes, mówca i polityk ateński
Wydarzenia w Europie
• około 400 p.n.e.
o Celtowie osiedlili się w północnej Italii
o pierwsze ślady Celtów na ziemiach polskich (Dolny Śląsk)
o plemiona germańskie (Batawowie, Fryzowie) zaczęły wypierać Celtów z ich nadreńskich siedzib
o początek schyłku kultury łużyckiej
o powstała teoria atomu Demokryta
o prototyp kuszy (Grecja)
o pierwsze wzmianki o telegrafie wodnym[potrzebny przypis]
• 396 p.n.e. – Rzym zdobył etruskie miasto Weje, początek ekspansji Republiki rzymskiej w Italii
• 395 p.n.e. – wybuch wojny korynckiej
• 394 p.n.e.
o flota perska zwyciężyła Spartę u przylądka Knidos
• 387 p.n.e.
o rozwiązanie Związku Ateńskiego
o powstanie Akademii Platońskiej w Atenach
• 379 p.n.e. – początek dominacji Teb w Grecji
• 386 p.n.e. – Celtowie (Galowie) zdobyli i splądrowali Rzym, wcześniej spustoszyli ziemie Etrusków
• 378 p.n.e.
o budowa murów miejskich wokół Rzymu (tzw. mury serwiańskie)
o powstanie II Związku Morskiego
• 376 p.n.e. – zwycięstwo Aten nad Spartą w bitwie pod Naksos
• 373 p.n.e. – wielkie trzęsienie ziemi zatopiło nadbrzeżne miasto Helike (Zatoka Koryncka)
• 371 p.n.e. – Tebańczycy złamali potęgę Sparty w bitwie pod Leuktrami
• 366 p.n.e. – pierwszy raz konsulem mianowano plebejusza (Rzym)
• 362 p.n.e. – bitwa pod Mantineą, zwycięstwo Teb nad wojskami koalicji ateńsko-spartańskiej
• 359 p.n.e. – początek panowania Filipa II w Macedonii, wzrost potęgi tego kraju
• 358 p.n.e. – powstał II Związek Lateński, odnowienie traktatu między Rzymem a Latynami
• 357 p.n.e. – wprowadzono podatek od wyzwolenia niewolnika (Rzym)
• 356 p.n.e. – pierwszy raz dyktatorem mianowano plebejusza (Rzym)
• 351 p.n.e. – pierwszy cenzor plebejski (Rzym)
• 349 p.n.e. – Rzym odparł najazd Galów
• 348 p.n.e.
o Macedończycy zdobyli miasto Olint (półwysep Chalkidiki) i podporządkowali sobie całe północne wybrzeże Morza Egejskiego
o traktat pomiędzy Rzymem a Kartaginą
• 346 p.n.e. – pokój Filokratesa zawarty w Pelli pomiędzy Macedonią a Atenami
• 344 p.n.e. – igrzyska pytyjskie wzbogacono o pankration (połączenie brutalnych zapasów z boksem)
• 343 p.n.e.-341 p.n.e. – pierwsza wojna Rzymu z Samnitami
• 340 p.n.e.
o miasta greckie zawiązały koalicję przeciwko Filipowi II
o początek wojny Rzymu z Latynami
• około 340 p.n.e. – wykuto w kamieniu pierwszy amfiteatr (Grecja)
• 339 p.n.e. – wprowadzono prawo, w myśl którego jeden z cenzorów powinien być plebejuszem (Rzym)
• 338 p.n.e.
o bitwa pod Cheroneą, Macedończycy podbili Grecję
o rozwiązanie Ligi Latyńskiej
• 337 p.n.e.
o zjazd koryncki przedstawicieli miast greckich w celu uporządkowania spraw wewnętrznych Grecji, utworzenie Związku Korynckiego
o plebejusze uzyskali dostęp do stanowiska pretora (Rzym)
• 336 p.n.e. – Aleksander Wielki został władcą Macedonii
• 335 p.n.e. – Arystoteles założył szkołę filozoficzną w Atenach
• 334 p.n.e. – Aleksander Wielki z 35-tysięczną armią rozpoczął podbój Persji
• 330 p.n.e. – Arystoteles skonstruował camera obscura
• około 330 p.n.e. – Lizyp wprowadził nowy, wysmuklony kanon proporcji ciała ludzkiego (głowa równa 1/9 całkowitej wysokości postaci)
• 326 p.n.e. – zakaz niewoli za długi (Rzym) – Lex Poetelia
• 326 p.n.e.-304 p.n.e. – druga wojna Rzymu z Samnitami
• około 325-300 p.n.e. – Pyteasz z Massalii opłynął Brytanię
• 322 p.n.e. – Ateny zorganizowały nowy związek antymacedoński, poniosły klęskę w bitwie pod Kranon
• 321 p.n.e. – klęska Rzymian w Wąwozie Kaudyńskim
• 319 p.n.e. – państwo Molossów (Epir) rozpoczęło okres 50-letniej dominacji na Bałkanach
• 312 p.n.e.
o rozpoczęcie budowy Via Appia, pierwszej drogi rzymskiej, łączącej Rzym z Kapuą
o budowa największego wodociągu rzymskiego – Aqua Appia
o cenzura Appiusza Klaudiusza
• 302 p.n.e. – Rzym uzyskał panowanie nad Kampanią i Apulią
Wydarzenia w Azji
• 377 p.n.e. – początek panowania Mauzolosa, władcy Karii
• 364 p.n.e. – w Magadha do władzy doszła dynastia Nandów
• 356 p.n.e. – Herostrates spalił świątynię Artemidy w Efezie
• 353 p.n.e. – początek budowy mauzoleum w Halikarnasie
• około 350 p.n.e. – wynalezienie kuszy w Chinach[potrzebny przypis]
• 350 p.n.e. – początek dominacji państwa Qin w Chinach
• 349 p.n.e. – zakończenie budowy mauzoleum w Halikarnasie
• 333 p.n.e. – klęska Persów pod Issos
• 332 p.n.e. – Aleksander Wielki zdobył Tyr (po 7-miesięcznym oblężeniu) i podbił Palestynę
• 331 p.n.e. – klęska władcy Persji Dariusza III w bitwie pod Gaugamelą
• 327-325 p.n.e. – Aleksander Wielki podbił północno-zachodnie Indie (rozbił wojska władcy indyjskiego Porosa)
• 325 p.n.e. – wojska Aleksandra Wielkiego dotarły do Oceanu Indyjskiego
• 323 p.n.e. – po śmierci Aleksandra Wielkiego zaczęły się wojny diadochów (Palestyna włączona do egipskiego państwa Ptolemeuszów)
• około 321 p.n.e. – w Indiach powstało imperium Maurjów
• 317 p.n.e. – ostatnie oddziały greckie opuściły Indie
• 312 p.n.e. – Seleukos I Nikator zdobył Babilon
• 305 p.n.e. – na ziemiach od Indii do Azji Mniejszej powstało imperium Seleucydów
• 301 p.n.e. – bitwa pod Ipsos (koniec wojny diadochów), imperium Aleksandra Wielkiego rozpadło się na 4 królestwa
Wydarzenia w Afryce
• 332 p.n.e. – Aleksander Macedoński podbił Egipt i założył miasto Aleksandria
• 305 p.n.e. – początek panowania Ptolemeuszów w Egipcie
Wydarzenia w Ameryce
• około 400 p.n.e. – upadek cywilizacji Olmeków
• 350-300 p.n.e. – powstały pierwsze państwa-miasta Majów
Wydarzenia w Australii
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
