 I wiek
Urodzili się
• około 5–10 – św. Paweł z Tarsu
• około 50 – Plutarch, grecki pisarz i filozof
• około 55 – Tacyt, rzymski historyk
• około 69 – Swetoniusz, rzymski historyk
• około 100 – Klaudiusz Ptolemeusz, grecki uczony
Zmarli
• 14 – Oktawian August, pierwszy cesarz rzymski
• 17 – Liwiusz, rzymski historyk
• 17 lub 18 – Owidiusz, rzymski poeta
• około 30–33 – Jezus z Nazaretu
• około 67 – św. Piotr Apostoł
• 79 – Pliniusz Starszy, zginął podczas obserwacji erupcji Wezuwiusza
• około 80 św. Maciej Apostoł
Wydarzenia w Europie
• 2–8 – Owidiusz tworzył Metamorfozy
• 4 – Rzymianie wkroczyli do Germanii
• 9
o klęska Rzymian w Lesie Teutoburskim (zagłada 3 legionów)
o ustalenie granicy imperium rzymskiego na Renie
• 10 – August zwolnił lekarzy w Rzymie od płacenia podatków
• około 10 – główne drogi w mieście Rzym zaczęto oświetlać pochodniami
• 14 – wybudowanie akweduktu Pont du Gard w pobliżu Nîmes
• 14–37 – rządy cesarza Tyberiusza
• 28 – Fryzowie podnieśli bunt (pierwszy) przeciw władzy Rzymu
• 32 – brak żywności wywołał rozruchy w Rzymie
• 41 – zabójstwo Kaliguli, nowym władcą Rzymu został Klaudiusz
• 43 – Klaudiusz rozpoczął podbój Brytanii, pd. Brytania stała się prowincją rzymską
• około 43 – założenie Londynu
• 46 – Tracja stała się prowincją rzymską
• 47 – Fryzowie ponownie ujarzmieni przez oddziały rzymskie
• 54 – Neron został cesarzem Rzymu
• 54–68 – wyprawa rzymskiego ekwity po bałtycki bursztyn (Pliniusz)
• 55–58 – wielka wyprawa zbrojna do Armenii
• 59 – Neron organizuje igrzyska na wzór grecki
• 60 – Boudika, królowa Icenów wznieciła powstanie przeciwko Rzymianom i prorzymsko nastawionym Brytom
• 64 – wielki pożar Rzymu, początek prześladowań chrześcijan
• 66 – Neron wręcza insygnia królewskie Tiridatesowi, władcy Armenii
• 66–67 – podróż Nerona do Grecji (masowy rabunek dzieł sztuki greckiej i ich wywóz do Rzymu)
• 67 – Neron nakazał rozpocząć odbudowę świątyni w Delfach
• 68 – zabójstwo Nerona, koniec rządów dynastii julijsko-klaudyjskiej, początek wojny domowej
• 69 – tak zwany „rok czterech cesarzy”, ostatecznie cesarzem został Wespazjan, początek dynastii Flawiuszów
• 69–70 – powstanie w okręgach rzymskich, zorganizowane przez wodza Batawów – Cyvilisa (zwycięstwo Rzymian)
• około 70–79 – Pliniusz Starszy napisał Historię naturalną
• 73 – Wespazjan wprowadził nowy cenzus majątkowy i odnowił skład senatu
• 74 – wypędzenie filozofów z Rzymu
• 24 sierpnia 79 – wybuch Wezuwiusza zniszczył Pompeje, Herkulanum i Stabie
• 80
o najazd Juliusza Agrykoli na Kaledonię
o zakończenie budowy Koloseum, pożar Rzymu
• około 82 – budowa Łuku Tytusa w Rzymie
• 84 – Domicjan zakończył odbudowę świątyni w Delfach
• około 84 – Calgacus zjednoczył plemiona Brytów do walki z Rzymianami
• 89–102 – powstanie biblioteki Tytusa Flawiusza Pantainosa (Ateny)
• 92 – zakończenie budowy pałacu na Palatynie (Rzym)
• 95 – ponowne wypędzenie filozofów z Rzymu
• 98 – Trajan został cesarzem Rzymu, założył szkołę epikurejską w Atenach
• w imperium rzymskim zyskał na popularności kult perskiego boga Mitry
• rozkwit misteriów w Eleuzis
• stopniowy zanik kultu Hery, Latony, Afrodyty i Artemidy
• rozkwit Aten pod panowaniem rzymskim
• rozwój astrologii i gnostycyzmu
• rozkwit handlu na szlaku bursztynowym
• lwy stały się rzadkością na obszarze Zachodniej Europy
Wydarzenia w Azji
• 2 – pierwszy, znany, ogólnokrajowy spis powszechny w Chinach
• 6 – Judea (łącznie z Samarią i Galileą) stała się rzymską prowincją
• 9–23 – uzurpacja Wang Manga przerwała 400-letnie panowanie dynastii Han w Chinach
• 17 – Kapadocja stała się prowincją rzymską
• 18 – najazd Partów na Indie
• około 25 – działalność Jana Chrzciciela
• około 27 – Jezus rozpoczął nauczanie w Galilei
• 7 kwietnia 30 – w Jerozolimie umarł na krzyżu Jezus Chrystus
• 34–35 – walki wewnętrzne w Partii
• 36 – pierwsze wieści o działalności misyjnej chrześcijan
• 45–67 – podróże misyjne św. Pawła
• 48
o Południowi Xiongnu stali się lennikami Chińczyków
o Sobór Apostolski
• około 50 – w Chinach pojawiła się porcelana
• 53 – król Partów Wologazes I zagarnął Armenię
• około 58 – święty Paweł napisał „Listy do Koryntian”
• około 60 – powstało imperium Kuszanów w Azji Środkowej
• 60 – wybuchło 10-letnie powstanie Żydów przeciw Rzymianom w Judei
• 62 – ukamienowanie Jakuba (brata Jezusa), biskupa Jerozolimy
• wrzesień 70 – Rzymianie zniszczyli Jerozolimę
• około 70 – powstała ewangelia Marka
• 78 – Kuszanowie rozpoczęli podboje w Indiach
• około 80 – powstały ewangelie św. Mateusza i Łukasza
• 91 – Chińczycy pokonują Północnych Xiongnu, których państwo przestaje istnieć
• około 100
o obróbka metalu na wyspach Azji Południowo-Wschodniej
o powstała ewangelia Jana
o Zhang Heng skonstruował pierwszy sejsmograf (Chiny)
o Marinos z Tyru opracował siatkę równoleżników i południków, stworzył mapę obejmującą Europę i część Azji (z Chinami włącznie)
Wydarzenia w Afryce
• 1–50 – aleksandryjscy kupcy odbywają podróże handlowe bezpośrednio do Indii
• 45 – Rzymianie podbili Mauretanię (jako 2 nowe prowincje włączona do imperium rzymskiego)
• około 50 – ekspansja terytorialna królestwa Aksum
• około 70 – chrześcijaństwo dotarło do Aleksandrii
• około 80 – eksperymenty Herona z Aleksandrii z napędem parowym
• Rzymianie wprowadzili wielbłądy do sił porządkowych w Afryce Północnej
Wydarzenia w Ameryce
• około 1 – początek dominacji kultury Mochica na wybrzeżu Peru
• około 50 – początek szczytowego okresu rozwoju kultury Recuay w Santa Valley w Peru
• około 100 – lud Mochica postawił piramidy Słońca i Księżyca w Peru
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
