 III wiek
Urodzili się
• ok.204 – Plotyn, filozof, twórca neoplatonizmu
• 216 – Mani, twórca manicheizmu
• ok. 264 – Euzebiusz z Cezarei, jeden z pierwszych historyków Kościoła
Zmarli
• 212 – Emiliusz Papinian, najwybitniejszy prawnik rzymski
• między 220 a 240 – Tertulian, łaciński pisarz chrześcijański
• 220 - Cao Cao, Chiński polityk, książę Wei
• 269 – Plotyn
• ok. 276 – Mani
Wydarzenia w Europie
• 212 – edykt Karakalli przyznający prawa obywatelskie Rzymu wszystkim wolnym obywatelom imperium
• 212-216 – budowa term Karakalli w Rzymie
• 217 – żołnierze obwołali cesarzem prefekta pretorianów Marka Opeliusza Makrina
• 220 – najazd Gotów na Bałkany
• około 220 – początki malarstwa katakumbowego (Katakumby św. Kaliksta w Rzymie)
• 222-235 – rządy Aleksandra Sewera
• 233/234 – Alamanowie przerwali limes w Recji i Górnej Germanii
• 233-238 – najazd Franków na terytorium cesarstwa rzymskiego
• 235-284 – okres nasilonej destabilizacji i wojny domowej w cesarstwie rzymskim, 26 cesarzy w ciągu 49 lat, spośród nich tylko jeden zmarł śmiercią naturalną
• 238 – w prowincji Afryka wybuchło powstanie właścicieli ziemskich, wsparte przez chłopów, plebs miejski i niewolników
• około 250
o dewaluacja pieniędzy wywołała wysoką inflację w cesarstwie rzymskim
o nasilenie prześladowań chrześcijan za cesarza Decjusza
• 251 – najazd Gotów na Dację, śmierć Decjusza
• 253-257 – najazd Franków na Galię i Hispanię
• 257 – nowa fala prześladowań chrześcijan
• 258 – Galienus powstrzymał inwazję Alamanów na Italię
• 260 – nowy najazd Persów, którzy zajęli Armenię i Antiochię
• 268 – Goci splądrowali Ateny, Spartę i Korynt
• 269 – cesarz Klaudiusz II Gocki rozgromił Gotów pod Naissus
• 271 – wojska rzymskie usunęły Gotów z Panonii i odparły najazd Alamanów na Italię
• 277 – Rzymianie odbili Galię z rąk Franków i Alamanów
• 284 – cesarzem rzymskim został Dioklecjan, jego reformy przywracają polityczną stabilizację, początek dominatu
• 285 – Dioklecjan dokonał pierwszego podziału cesarstwa na część wschodnią i zachodnią
• około 285 – na obszarze imperium rzymskiego istniały 372 drogi o łącznej długości 53 000 mil rzymskich (78 360 km)
• około 300
o Piktowie i Celtowie sporadycznie odwiedzali Islandię (letnie połowy ryb i polowania na ssaki morskie)
o produkcja żelaza na wielką skalę w Europie Północnej
• kryzys gospodarczy w Cesarstwie Rzymskim
Wydarzenia w Azji
• 217 – Palmyra uzyskała miano kolonii rzymskiej
• 220 – koniec chińskiej dynastii Han; rozpad Chin na trzy królestwa
• 224-226 – obalenie królestwa Partów przez perską dynastię Sasanidów
• 244-245 – budowa synagogi z malarstwem figuralnym (Dura Europos, Syria)
• 260 – Szapur I, król z dynastii Sasanidów, pokonał rzymską armię pod Edessą i wziął do niewoli cesarza Waleriana
• 262 – Świątynia Artemidy w Efezie złupiona przez wojska gockie
• 268 – Palmyra przejęła kontrolę nad Syrią i Mezopotamią (szczytowy okres rozwoju miasta)
• 272 – królowa Palmyry Zenobia poniosła klęskę w wojnie z Rzymem
• 280 – krótkotrwałe zjednoczenie Chin przez dynastię Jin
• 297 – Rzymianie wyparli Persów z Armenii
• około 300 – Armenia jako pierwsze państwo przyjęła chrześcijaństwo jako oficjalną religię
• 300 – utworzenie państwa Yamato w Japonii
Wydarzenia w Afryce
• około 250 – Diofantos z Aleksandrii napisał Arithmetika
• 269 – Palmyra opanowała część Egiptu
• około 300 – Aksum przejęło kontrolę nad handlem nad Morzem Czerwonym
Wydarzenia w Ameryce
• około 250 – przebudowa miasta Majów Tikál przez nową dynastię
• około 290 – książę Sipán został pochowany w grobowcu wypełnionym skarbami
• około 300
o początek klasycznego okresu kultury Majów
o lawa wulkaniczna zniszczyła meksykańskie miasto Cuicuilco
o miasto Teotihuacán zajmowało obszar ok. 20 km²
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
