 XXI wiek
XXI wiek – obecny wiek naszej ery, pierwszy wiek trzeciego tysiąclecia według kalendarza gregoriańskiego. XXI wiek rozpoczął się 1 stycznia 2001 roku (wbrew częstemu mniemaniu i uroczystej oprawie nadejścia roku 2000) i zakończy się 31 grudnia 2100 roku. Według periodyzacji stosowanej w pracach historycznych, XXI wiek niekoniecznie rozpoczął się w 2001 roku. Ze względu na przemiany w różnych dziedzinach życia za datę graniczną uznaje się częściej 1989 lub 1991 rok. W niektórych najnowszych opracowaniach za początek nowego wieku (lub nawet epoki) uznaje się też niekiedy 11 września 2001 roku. Wspomniane daty są na razie propozycjami i nie przeniknęły jeszcze na stałe do ogólnie przyjętej periodyzacji historii.
Ważniejsze wydarzenia
I dekada
2001
• 15 I 2001: Powstanie Wikipedii.
• 20 I 2001: Wybór George W. Busha na prezydenta USA.
• 23 III 2001: Spalenie stacji orbitalnej Mir w atmosferze ziemskiej.
• 28 IV 2001: Lot Dennisa Tito na MSK za 20 mln $, pierwszy turystyczny lot kosmiczny.
• 17 VI 2001: Ponowne otwarcie Krzywej Wieży w Pizie dla zwiedzających.
• 11 IX 2001: Zamach terrorystyczny na World Trade Center i Pentagon (2973 ofiary).
• 7 X 2001: Rozpoczęcie wojny w Afganistanie przez NATO w celu obalenia rządów Talibów.
• 25 X 2001: Wydanie Windowsa XP.
• 26 X 2001: Uchwalenie ustawy Patriot Act w Stanach Zjednoczonych.
• 12 XI 2001: Katastrofa lotu American Airlines 587 w Nowym Jorku (265 ofiar).
• 19 XII 2001: Zanotowanie najwyższego w historii ciśnienia atmosferycznego- 1084,8 hPa w Tosoncengel (Mongolia).
• 19 XII 2001: Protesty w Argentynie spowodowane kryzysem finansowym.
2002
• 1 I 2002: Wprowadzenie waluty euro do obiegu w 11 państwach Unii Europejskiej (w Austrii, Belgii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Luksemburgu, Niemczech, Portugalii, i Włoszech) oraz w 3 innych państwach (w Monako, San Marino i Watykanie).
• 11 I 2002: Przybycie pierwszych więźniów do Więzienia Guantanamo.
• 30 I 2002: Powrót sondy 2001 Mars Odyssey na orbitę Marsa.
• 14 III 2002: Utworzenie federacji Serbii i Czarnogóry.
• 16 III 2002: Rozpoczęcie misji Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie.
• 20 V 2002: Uzyskanie niepodległości przez Timor Wschodni.
• 25 V 2002: Katastrofa lotu China Airlines 611 (225 ofiar).
• 9 VII 2002: Powołanie Unii Afrykańskiej.
• 11 VII 2002: Zajęcie bezludnej wysepki Perejil przez Maroko, krótkotrwały konflikt zbrojny z Hiszpanią.
• 27 VII 2002: Katastrofa lotnicza podczas pokazów lotniczych we Lwowie (77 ofiar).
• 12 X 2002: Zamach terrorystyczny na Bali (202 ofiary).
• 23-26 X 2002: Atak na moskiewski teatr na Dubrowce (173 ofiary).
• 10 IX 2002: Wstąpienie Szwajcarii do ONZ.
• 22 XII 2002: Wybuch afery Rywina w Polsce.
2003
• 1 II 2003: Katastrofa promu Columbia (7 ofiar).
• 1 II 2003: Wejście w życie traktatu nicejskiego.
• 4 II 2003: Koniec Jugosławii– stworzenie luźnego związku dwóch republik przez Serbię i Czarnogórę.
• 20 III 2003: Rozpoczęcie drugiej wojny w Zatoce Perskiej przez Stany Zjednoczone.
• 22 III 2003: Bombardowanie Bagdadu przez siły ONZ.
• 9 IV 2003: Obalenie rządów Saddama Husajna, zajęcie Bagdadu przez wojska amerykańskie.
• 29 III 2003: Początek epidemii SARS na Dalekim Wschodzie (774 ofiary).
• VIII 2003: Upały w zachodniej Europie (52 000 ofiar).
• 15 X 2003: Pierwszy chiński załogowy lot kosmiczny- Shenzhou 5.
• 21 X 2003: Odkrycie Eris- największej znanej planety karłowatej.
• 22 X 2003: Ostatni lot naddźwiękowego samolotu Concorde.
• 26 XII 2003: Trzęsienie ziemi w irańskim mieście Bam (magnituda 6,6; 26271 ofiar).
2004
• 4 I 2004: Lądowanie sondy Mars Exploration Rover na Marsie.
• 14 I 2004: Zmiana flagi Gruzji.
• 4 II 2004: Założenie Facebooka.
• 26 II 2004: Katastrofa lotnicza nad Bośnią i Hercegowiną, w której zginął prezydent Macedonii Boris Trajkowski (9 ofiar).
• 11 III 2004: Zamachy na pociągi w Madrycie (191 ofiar).
• 1 V 2004: Dołączenie Polski, Czech, Słowenii, Słowacji, Węgier, Litwy, Łotwy, Estonii, Cypru i Malty do Unii Europejskiej.
• 9 V 2004: Śmierć Achmata Kadyrowa w wyniku zamachu dokonanego przez czeczeńskich separatystów.
• 16 V 2004: Zamach stanu w Czadzie.
• 29 X 2004: Podpisanie Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy, który nie został ratyfikowany przez wszystkie państwa UE.
• 22 XI 2004: Wybuch pomarańczowej rewolucji na Ukrainie, przejęcie władzy przez opozycję.
• 26 XII 2004: Trzęsienie ziemi na Oceanie Indyjskim (magnituda 9,1; 230 000 ofiar).
2005
• 14 I 2005: Lądowanie sondy Cassini-Huygens na powierzchni Tytana.
• 14 II 2005: Założenie serwisu YouTube.
• 16 II 2005: Wejście w życie Protokołu z Kioto.
• 14 III 2005: Pierwsze lądowanie helikoptera na szczycie Mount Everest.
• 28 III 2005: Trzęsienie ziemi na Sumatrze (magnituda 8,6; 1346 ofiar).
• 2 IV 2005: Śmierć papieża Jana Pawła II.
• 19 IV 2005: Wybiór Josepha Ratzingera na papieża.
• 4 VII 2005: Osiągnięcie komety Tempel 1 przez sondę Deep Impact.
• 7 VII 2005: Zamachy na metro w Londynie (56 ofiar).
• 28 VIII 2005: Huragan Katrina (1836 ofiar).
• 7 XI 2005: Przeniesienie stolicy Mjanmy z Rangunu do Naypyidaw.
2006
• 19 I 2006: Rozpoczęcie misji przez sondę New Horizons.
• 28 I 2006: Katastrofa budowlana na terenie Międzynarodowych Targów Katowickich (65 ofiar).
• 10 III 2006: Wejście sondy Mars Reconnaissance Orbiter na orbitę Marsa.
• 21 III 2006: Założenie Twittera.
• 11 IV 2006: Dołączenie Iranu do „państw atomowych na świecie”.
• 3 VI 2006: Uzyskanie niepodległości przez Czarnogórę i jej wejście do ONZ.
• 18 VI 2006: Referendum konstytucyjne w Katalonii.
• 12 VII-14 VIII 2006: II wojna libańska pomiędzy Izraelem a Hezbollahem.
• 24 VIII 2006: Zdegradowanie Plutona do rangi planety karłowatej przez IAU.
• 19 IX 2006: Zamach stanu w Tajlandii, obalenie premiera Thaksina Shinawatry.
• 7 X 2006: Przeniesienie stolicy Palau z Koror do Ngerulmud.
• 9 X 2006: Pierwszy udany północnokoreański test nuklearny.
• 18 XI 2006: Zamach stanu na Madagaskarze.
• 23 XI 2006: Otrucie Aleksandra Litwinienko.
• 21 XII 2006: Początek Wojny w Somalii pomiędzy islamistami z Unii Trybunałów Islamskich a Somalią wspieraną przez Etiopię.
• 1 I 2007: Zdobycie miasta Dżilib- ostatniego bastionu islamistów.
• 30 XII 2006: Stracenie Saddama Husajna.
2007
• 1 I 2007: Wybór Ban Ki-moona na Sekretarza generalnego ONZ.
• 1 I 2007: Dołączenie Rumunii i Bułgarii do Unii Europejskiej. Przyjęcie euro przez Słowenię.
• 9 I 2007: Prezentacja pierwszego iPhone'a.
• 29 I 2007: Wydanie Windowsa Visty.
• IV 2007: Secesja wyspy Anjouan od Seszeli.
• VII 2007: Początek kryzysu finansowego.
• 17 VII 2007: Katastrofa lotu TAM Linhas Aéreas 3054 w Brazylii (199 ofiar).
• 16 VIII 2007: Incydent w Nangar Khel (6 ofiar).
• 13 XII 2007: Podpisanie traktatu lizbońskiego.
• 21 XII 2007: Wejście Polski do strefy Schengen.
2008
• 1 I 2008: Przyjęcie euro przez Cypr i Maltę.
• 17 II 2008: Ogłoszenie niepodległości przez Kosowo.
• 10 III 2008: Zamieszki na tle politycznym w Tybecie.
• 1 IV 2008: Szczyt NATO w Bukareszcie, zaproszenie Albanii i Chorwacji do Paktu.
• 12 V 2008: Trzęsienie ziemi w prowincji Syczuan w Chinach (magnituda 8,0; 69181 ofiar).
• 7-16 VIII 2008: Wojna w Osetii Południowej.
• 25 VIII 2008: Uznanie niepodległości Osetii Południowej i Abchazji przez Rosję.
• 10 IX 2008: Uruchomienie Wielkiego Zderzacza Hadronów we Francji i w Szwajcarii..
• 15 IX 2008: Upadłość banku Lehman Brothers.
• 4 XI 2008: Wybór Baracka Obamy na prezydenta USA.
• 26-29 XI 2008: Zamach terrorystyczny w Mumbaju (166 ofiar).
• 27 XII 2008-18 I 2009: Operacja Płynny Ołów – operacja militarna w Strefie Gazy przeprowadzona przez Izrael w celu likwidacji członków i zniszczenia infrastruktury Hamasu (około 1400 ofiar).
2009
• 1 I 2009: Przyjęcie euro przez Słowację.
• 24 I 2009: Dymisja rządu Geira Haarde po protestach przeciwko kryzysowi finansowemu na Islandii.
• 6 IV 2009: Trzęsienie ziemi w L'Aquili (magnituda 6,3; 308 ofiar).
• 1 VI 2009: Katastrofa lotu Air France 447 na Oceanie Atlantyckim (228 ofiar).
• 11 VI 2009-10 VIII 2010: Pandemia grypy A/H1N1 (około 200 000 ofiar).
• 12 VI 2009: Początek zamieszek po wyborach prezydenckich w Iranie.
• 25 VI 2009: Śmierć piosenkarza Michaela Jacksona.
• 28 VI 2009: Zamach stanu w Hondurasie,
• 22 VII 2009: Najdłuższe całkowite zaćmienie Słońca w XXI wieku (6,5 minuty) obserwowane w Indiach i w Chinach.
• 16 VIII 2009: Ukończenie budowy najwyższego budynku na Ziemi- Burdż Chalifa (829 m).
• 16 VIII 2009: Ustanowienie rekordu świata w biegu na 100 metrów przez Usaina Bolta na MŚ w Berlinie (9,58 s).
• 1 IX 2009: Wybuch afery hazardowej w Polsce.
• 22 X 2009: Wydanie Windowsa 7.
• 18 XII 2009: Premiera filmu Avatar – najbardziej dochodowej produkcji w historii kina.
2010
• 12 I 2010: Trzęsienie ziemi na Haiti (magnituda 7,0; 316 000 ofiar).
• 27 II 2010: Trzęsienie ziemi w Chile (magnituda 8,8; 525 ofiar).
• 20 III 2010: Erupcja wulkanu Eyjafjallajökull na Islandii.
• 10 IV 2010: Katastrofa polskiego Tu-154 w Smoleńsku, śmierć Prezydenta Polski Lecha Kaczyńskiego i całej towarzyszącącej mu polskiej delegacji (96 ofiar).
• 5 V 2010: Początek protestów w Grecji z powodu kryzysu finansowego.
• V-VI 2010: Powódź w Europie Środkowej (37 ofiar).
• 3 VI 2010: Początek eksperymentu MARS-500.
• 27 VI 2010: Pierwsza udana transplantacja całej twarzy.
• 15 VII 2010: Wyciek ropy na Zatoce Meksykańskiej.
• 23 VII 2010: Zanotowanie gradu o największej średnicy (20 cm) w miejscowości Vivian w USA.
• 13 X 2010: Akcja ratownicza 33 górników zasypanych w kopalni w Chile.
• 21 X 2010: Zmiana flagi Mjanmy.
• 28 XI 2010: Ujawnienie depesz amerykańskiej dyplomacji przez WikiLeaks.
• 17 XII 2010: Początek protestów w krajach arabskich przeciwko dyktatorskim władzom.
II dekada
2011
• 1 I 2011: Przyjęcie euro przez Estonię.
• 14 I 2011: Odsunięcie od władzy Zajna al-Abidin ibn Aliego w wyniku Rewolucji w Tunezji.
• 11 II 2011: Obalenie Husniego Mubaraka w Egipcie w wyniku rewolucji w Egipcie.
• 15 II-23 X 2011: Wojna domowa w Libii.
• 20 X 2011: Obalenie i zabicie Mu’ammara al-Kaddafiego.
• 24 II 2011: Początek II wojny domowej na Wybrzeżu Kości Słoniowej.
• 11 III 2011: Fala tsunami i trzęsienia ziemi na terenie Japonii (magnituda 9,0; 15 891 ofiar).
• 11 III 2011: Katastrofa elektrowni jądrowej Fukushima I.
• 15 III 2011: Początek wojny domowej w Syrii.
• 19 IV 2011: Rezygnacja Fidela Castro z funkcji I sekretarza Komunistycznej Partii Kuby.
• 29 IV 2011: Ślub księcia Wilhelma i Catherine Middleton.
• 1 V 2011: Beatyfikacja papieża Jana Pawła II.
• 2 V 2011: Zabicie Osamy bin Ladina w miejscowości Abbottabad w Pakistanie.
• 9 VII 2011: Proklamacja niepodległości Sudanu Południowego w wyniku II wojny domowej w Sudanie.
• 21 VII 2011: Ostatni lot wahadłowca (Atlantis).
• 22 VII 2011: Zamachy w Oslo i na wyspie Utøya (76 ofiar).
• VII-VIII 2011: Głód na Półwyspie Somalijskim (około 300 000 ofiar).
• 17 IX 2011: Początek demonstracji Okupuj Wall Street w Nowym Jorku.
• 31 X 2011: Urodziny siedmiomiliardowego człowieka na Ziemi.
• 17 XII 2011: Śmierć Kim Dzong Ila i przejęcie władzy przez Kim Dzong Una w Korei Północnej.
• 29 XII 2011: Przejście na zachodnią stronę linii zmiany daty przez Samoę.
2012
• 13 I 2012: Katastrofa statku Costa Concordia (32 ofiary).
• 17 I 2012: Wybuch wojny domowej w Mali.
• 24 I 2012: Protesty przeciwko ACTA.
• 25 II 2012: Koniec rewolucji w Jemenie w wyniku której obalony został prezydent Ali Abd Allah Salih.
• 19 VI 2012: Udzielenie dla Juliana Assange’a azylu w Ekwadorze.
• 4 VII 2012: Ogłoszenie odkrycia Bozonu Higgsa.
• 20 VII 2012: Strzelanina w kinie w Aurorze (12 ofiar).
• 6 VIII 2012: Lądowanie łazika Curiosity na Marsie.
• 24 VIII 2012: Dożywotnia dyskwalifikacja Lance’a Armstronga za stosowanie dopingu, odebranie mu 7 zwycięstw w Tour de France.
• 14 X 2012: Skok Felixa Baumgartnera ze stratosfery.
• 26 X 2012: Wydanie Windowsa 8.
• 19 XI 2012: Przystąpienie Polski do Europejskiej Agencji Kosmicznej.
• 29 XI 2012: Uzyskanie statusu nieczłonkowskiego państwa obserwatora ONZ przez Palestynę.
2013
• 28 II 2013: Abdykacja papieża Benedykta XVI.
• 15 II 2013: Upadek meteorytu w Czelabińsku.
• 5 III 2013: Śmierć Hugo Cháveza.
• 13 III 2013: Wybiór Jorge Mario Bergoglio na papieża.
• 15 IV 2013: Zamach podczas maratonu w Bostonie (3 ofiary).
• 1 VII 2013: Dołączenie Chorwacji do Unii Europejskiej.
• 3 VII 2013: Zamach stanu w Egipcie, obalenie prezydenta Muhammada Mursiego.
• 1 VIII 2013: Udzielenie dla Edwarda Snowdena azylu w Rosji.
• 5 XII 2013: Śmierć Nelsona Mandeli.
2014
• 1 I 2014: Przyjęcie euro przez Łotwę.
• 22 II 2014: Odsunięcie od władzy Wiktora Janukowycza na Ukrainie.
• od 23 II 2014: Kryzys krymski, Wojna w Donbasie.
• 18 III 2014: Aneksja Krymu do Rosji.
• 12 V 2014: Ogłoszenie niepodległości przez Doniecką i Ługańską Republiki Ludowe.
• 8 III 2014: Zaginięcie lotu Malaysia Airlines 370 nad Morzem Południowochińskim (239 ofiar).
• III 2014: Wybuch epidemii gorączki krwotocznej Ebola w Afryce Zachodniej (11 149 ofiar).
• 31 V 2014: Osiągnięcie 2 miliardów wyświetleń w serwisie YouTube przez piosenkę Gangnam Style.
• 7 VI 2014: Pierwsze w historii przejście Testu Turinga przez robota (bot Eugena Goostmana).
• 8 VII 2014: Początek konfliktu izraelsko-palestyńskiego.
• 17 VII 2014: Zestrzelenie samolotu linii lotniczej Malaysia Airlines przez prorosyjskich separatystów na Ukrainie (298 ofiar).
• 27 IV 2014: Kanonizacja Jana XXIII i Jana Pawła II z udziałem papieża seniora.
• 29 VI 2014: Ogłoszenie powstania kalifatu w Iraku i w Syrii pod nazwą Państwo Islamskie.
• 3 IX 2014: Odkrycie supergromady Laniakea przez astronomów z Uniwersytetu Hawajskiego.
• 18 IX 2014: Referendum niepodległościowe w Szkocji – zwycięstwo przeciwników niepodległości (55,30%).
• 12 XI 2014: Lądowanie lądownika Philae na jądrze komety 67P/Czuriumow-Gierasimienko.
2015
• 2015: Kryzys migracyjny w Europie, masowy napływ migrantów z Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej do Europy.
• 1 I 2015: Przyjęcie euro przez Litwę.
• 3-8 I 2015: Masakra w Baga dokonana przez Boko Haram (12 000 ofiar).
• 7 I 2015: Zamach na redakcję Charlie Hebdo (12 ofiar).
• 12 II 2015: Zamordowanie 21 koptyjskich chrześcijan przez Państwo Islamskie w Libii.
• 27 II 2015: Zabójstwo Borisa Niemcowa w centrum Moskwy.
• 19 III 2015: Początek wojny domowej w Jemenie.
• 24 III 2015: Katastrofa lotu Germanwings 9525 we francuskich Alpach. (150 ofiar).
• IV 2015: Początek epizootii suhaków w środkowej Azji (śmierć 40% całej populacji).
• 2 IV 2015: Zamach na studentów w Kenii (152 ofiary).
• 25 IV 2015: Trzęsienie ziemi w Nepalu (magnituda 7,8; 8674 ofiary).
• V-VI 2015: Upały w Indiach i w Pakistanie (3 700 ofiar).
• 15 V 2015: Odkrycie podtrzymywania temperatury ciała przez strojnika (pierwsza znana ryba stałocieplna).
• 1 VI 2015: Katastrofa promu Dong Fang Zhi Xing na rzece Jangcy (442 ofiary).
• 26 VI 2015: Zamachy terrorystyczne w kurorcie Susa w Tunezji (45 ofiar), w meczecie w Kuwejcie (25 ofiar) i w zakładach gazowych we Francji (1 ofiara).
• 5 VII 2015: Odrzucenie porozumienia finansowego zaproponowanego przez KE, EBC i MFW w referendum przez Grecję (61,31% głosów na nie).
• 14 VII 2015: Przelot sondy New Horizons obok Plutona.
• 29 VII 2015: Wydanie Windowsa 10.
• 9 IX 2015: Elżbieta II najdłużej panującym brytyjskim monarchą w historii.
• 18 IX 2015: Wybuch Afery Volkswagena.
• 24 IX 2015: Panika w Mekce (2427 ofiary).
• 30 IX 2015: Rosyjska interwencja militarna w Syrii.
• 31 X 2015: Katastrofa lotu Kogałymawia 9268 w Egipcie (224 ofiary).
• 13 XI 2015: Zamachy w Paryżu: ataki m.in. w teatrze Bataclan i w pobliżu Stade de France (129 ofiar).
• 24 XI 2015: Zestrzelenie rosyjskiego Su-24 przez siły tureckie na pograniczu turecko-syryjskim.
2016
• 7 I 2016: Odkrycie największej znanej liczby pierwszej (274207281-1), która ma 22 338 618 cyfr przez Curtisa Coopera.
• 20 I 2016: Ogłoszenie teoretycznego przewidzenia istnienia masywnej Planety Nine poza orbitą Neptuna.
• 11 II 2016: Potwierdzenie istnienia fal grawitacyjnych.
• 12 II 2016: Pierwsze w historii spotkanie papieża Franciszka i patriarchy Cyryla I na Kubie.
• 3 III 2016: Odkrycie galaktyki GN-z11 przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a- najodleglejszej, znanej galaktyki we wszechświecie.
• 22 III 2016: Zamachy w Brukseli: wybuchy w metrze i na lotnisku (34 ofiary).
• 3 IV 2016: Początek afery Panama Papers.
• 16 IV 2016: Trzęsienie ziemi w Ekwadorze (661 ofiar).
• 1 VI 2016: Oddanie do użytku tunelu Gotthard-Basistunnel- najdłuższego tunelu na świecie.
• 23 VI 2016: Referendum ws. wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej - 51,9 % opowiedziało się za wyjściem, 48,1 % przeciw.
• 14 VII 2016: Zamach w Nicei - ciężarówka wjechała w tłum ludzi (86 zabitych i ponad 200 rannych).
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA
 |
| Rok |
Fizyka |
Chemia |
Fizjologia
lub medycyna |
Literatura |
Pokojowa |
Ekonomia |
| 2001 |
Cornell, EricEric Cornell,
Ketterle, WolfgangWolfgang Ketterle,
Wieman, CarlCarl Wieman |
Knowles, WilliamWilliam Knowles,
Noyori, RyōjiRyōji Noyori,
Sharpless, BarryBarry Sharpless |
Hartwell, Leland H.Leland H. Hartwell,
Hunt, TimothyTimothy Hunt,
Nurse, PaulPaul Nurse |
Naipaul, Vidiadhar SurajprasadVidiadhar Surajprasad Naipaul |
United Nations,
Annan, KofiKofi Annan |
Akerlof, George A.George A. Akerlof,
Spence, MichaelMichael Spence,
Stiglitz, Joseph E.Joseph E. Stiglitz |
| 2002 |
Davis, RaymondRaymond Davis,
Koshiba, MasatoshiMasatoshi Koshiba,
Giacconi, RiccardoRiccardo Giacconi |
Fenn, JohnJohn Fenn,
Tanaka, KōichiKōichi Tanaka,
Wüthrich, KurtKurt Wüthrich |
Brenner, SydneySydney Brenner,
Horvitz, Howard RobertHoward Robert Horvitz,
Sulston, JohnJohn Sulston |
Kertész, ImreImre Kertész |
Carter, JimmyJimmy Carter |
Kahneman, DanielDaniel Kahneman,
Smith, VernonVernon Smith |
| 2003 |
Abrikosow, AleksiejAleksiej Abrikosow,
Ginzburg, WitalijWitalij Ginzburg,
Leggett, Anthony JamesAnthony James Leggett |
Agre, PeterPeter Agre,
MacKinnon, RoderickRoderick MacKinnon |
Lauterbur, PaulPaul Lauterbur,
Mansfield, PeterPeter Mansfield |
Coetzee, John MaxwellJohn Maxwell Coetzee |
Ebadi, SzirinSzirin Ebadi |
Engle, RobertRobert Engle,
Granger, CliveClive Granger |
| 2004 |
Gross, DavidDavid Gross,
Politzer, Hugh DavidHugh David Politzer,
Wilczek, FrankFrank Wilczek |
Ciechanower, AaronAaron Ciechanower,
Herszko, AwramAwram Herszko,
Rose, IrwinIrwin Rose |
Axel, RichardRichard Axel,
Buck, Linda B.Linda B. Buck |
Jelinek, ElfriedeElfriede Jelinek |
Maathai, WangariWangari Maathai |
Kydland, Finn E.Finn E. Kydland,
Prescott, Edward C.Edward C. Prescott |
| 2005 |
Glauber, RoyRoy Glauber,
Hall, JohnJohn Hall,
Hänsch, TheodorTheodor Hänsch |
Chauvin, YvesYves Chauvin,
Grubbs, RobertRobert Grubbs,
Schrock, RichardRichard Schrock |
Marshall, BarryBarry Marshall,
Warren, RobinRobin Warren |
Pinter, HaroldHarold Pinter |
Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej,
el-Baradei, MuhammadMuhammad el-Baradei |
Aumann, RobertRobert Aumann,
Schelling, ThomasThomas Schelling |
| 2006 |
Mather, John C.John C. Mather,
Smoot, George F.George F. Smoot |
Kornberg, RogerRoger Kornberg |
Fire, Andrew Z.Andrew Z. Fire,
Mello, Craig C.Craig C. Mello |
Pamuk, OrhanOrhan Pamuk |
Yunus, MuhammadMuhammad Yunus,
Grameen Bank |
Phelps, Edmund S.Edmund S. Phelps |
| 2007 |
Fert, AlbertAlbert Fert,
Grünberg, PeterPeter Grünberg |
Ertl, GerhardGerhard Ertl |
Capecchi, MarioMario Capecchi,
Evans, MartinMartin Evans,
Smithies, OliverOliver Smithies |
Lessing, DorisDoris Lessing |
Intergovernmental Panel on Climate Change,
Gore, AlAl Gore |
Hurwicz, LeonidLeonid Hurwicz,
Maskin, EricEric Maskin,
Myerson, RogerRoger Myerson |
| 2008 |
Nambu, YōichirōYōichirō Nambu,
Kobayashi, MakotoMakoto Kobayashi,
Maskawa, ToshihideToshihide Maskawa |
Shimomura, OsamuOsamu Shimomura,
Chalfie, MartinMartin Chalfie,
Tsien, RogerRoger Tsien |
zur Hausen, HaraldHarald zur Hausen,
Barré-Sinoussi, FrançoiseFrançoise Barré-Sinoussi,
Montagnier, LucLuc Montagnier |
Le Clézio, Jean-Marie GustaveJean-Marie Gustave Le Clézio |
Ahtisaari, MarttiMartti Ahtisaari |
Krugman, PaulPaul Krugman |
| 2009 |
Kao, Charles K.Charles K. Kao,
Boyle, Willard S.Willard S. Boyle,
Smith, George E.George E. Smith |
Ramakrishnan, VenkatramanVenkatraman Ramakrishnan,
Steitz, ThomasThomas Steitz,
Yonath, AdaAda Yonath |
Blackburn, ElizabethElizabeth Blackburn,
Greider, CarolCarol Greider,
Szostak, Jack W.Jack W. Szostak |
Müller, HertaHerta Müller |
Obama, BarackBarack Obama |
Ostrom, ElinorElinor Ostrom,
Williamson, OliverOliver Williamson |
| 2010 |
Gejm, AndriejAndriej Gejm,
Nowosiołow, KonstantinKonstantin Nowosiołow |
Heck, RichardRichard Heck,
Negishi, EiichiEiichi Negishi,
Suzuki, AkiraAkira Suzuki |
Edwards, RobertRobert Edwards |
Vargas Llosa, MarioMario Vargas Llosa |
Xiaobo, LiuLiu Xiaobo |
Diamond, PeterPeter Diamond,
Mortensen, DaleDale Mortensen,
Pissarides, ChristopherChristopher Pissarides |
| 2011 |
Perlmutter, SaulSaul Perlmutter,
Riess, AdamAdam Riess,
Schmidt, BrianBrian Schmidt |
Szechtman, DanDan Szechtman |
Beutler, BruceBruce Beutler,
Hoffmann, JulesJules Hoffmann,
Steinman, RalphRalph Steinman |
Tranströmer, TomasTomas Tranströmer |
Gbowee, LeymahLeymah Gbowee,
Johnson-Sirleaf, EllenEllen Johnson-Sirleaf,
Karman, TawakkulTawakkul Karman |
Sargent, ThomasThomas Sargent,
Sims, ChristopherChristopher Sims |
| 2012 |
Haroche, SergeSerge Haroche,
Wineland, DavidDavid Wineland |
Lefkowitz, RobertRobert Lefkowitz,
Kobilka, BrianBrian Kobilka |
Gurdon, JohnJohn Gurdon,
Yamanaka, Shin’yaShin’ya Yamanaka |
Yan, MoMo Yan |
Unia Europejska |
Shapley, LloydLloyd Shapley,
Roth, Alvin E.Alvin E. Roth |
| 2013 |
Higgs, PeterPeter Higgs,
Englert, FrançoisFrançois Englert |
Karplus, MartinMartin Karplus,
Levitt, MichaelMichael Levitt,
Warshel, AriehArieh Warshel |
Rothman, JamesJames Rothman,
Schekman, RandyRandy Schekman,
Südhof, ThomasThomas Südhof |
Munro, AliceAlice Munro |
Organizacja ds. Zakazu Broni Chemicznej |
Fama, EugeneEugene Fama,
Hansen, Lars PeterLars Peter Hansen,
Shiller, Robert J.Robert J. Shiller |
| 2014 |
Akasaki, IsamuIsamu Akasaki,
Amano, HiroshiHiroshi Amano,
Nakamura, ShūjiShūji Nakamura |
Betzig, EricEric Betzig,
Hell, StefanStefan Hell,
Moerner, WilliamWilliam Moerner |
Moser, EdvardEdvard Moser,
Moser, May-BrittMay-Britt Moser,
O’Keefe, JohnJohn O’Keefe |
Modiano, PatrickPatrick Modiano |
Satyarthi, KailashKailash Satyarthi,
Yousafzai, MalalaMalala Yousafzai |
Tirole, JeanJean Tirole |
| 2015 |
Kajita, TakaakiTakaaki Kajita,
McDonald, Arthur B.Arthur B. McDonald |
Lindahl, TomasTomas Lindahl,
Modrich, PaulPaul Modrich,
Sancar, AzizAziz Sancar |
Campbell, William C.William C. Campbell,
Ōmura, SatoshiSatoshi Ōmura,
Youyou, TuTu Youyou |
Aleksijewicz, SwiatłanaSwiatłana Aleksijewicz |
Tunezyjski Kwartet na rzecz Dialogu Narodowego |
Deaton, AngusAngus Deaton |
|
