 Słownik terminów finansowych
Agencja rynku rolnego
Państwowa jednostka organizacyjna posiadająca osobowość prawną. Od 1.01.2004 jest agencją płatniczą Unii Europejskiej i działa zgodnie z prawodawstwem unijnym. Agencja kieruje mechanizmami Wspólnej Polityki Rolnej, a siedzibę ma w Warszawie.
Agent Transferowy
To instytucja, która prowadzi rejestr członków funduszu, który zawiera podstawowe dane osobowe członków, dane o wypłatach składek do funduszu, dane o otrzymywanych wypłatach transferowych, dane o aktualnym stanie środków na rachunku. Instytucja zapewnia odpowiedni system informatyczny, poufność i tajność zawartych danych.
Agent Ubezpieczeniowy
Osoba fizyczna lub prawna, przedstawiciel towarzystwa ubezpieczeniowego sprzedający polisy jego oferty. Osoba ta ma ograniczone możliwości niż broker, zwykle taka osoba nie może zatwierdzać umów na wysokie sumy gwarancyjne. Jego działalność wymaga zezwolenia, które wydaje Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeniowego.
Akceptant
Trasat który zaakceptował weksel, umieszczając na nim swój podpis. Akceptant swoim podpisem potwierdza swoje zobowiązanie.
Akcja
Dokument potwierdzający współwłasność spółki akcyjnej i uprawniający jego właściciela do udziału w podziale części osiągniętego zysku. Posiadanie akcji uprawnia do uczestnictwa w walnych zgromadzeniach akcjonariuszy z prawem głosu. Akcje jednej spółki opiewają na tę samą kwotę, która jest ich wartością nominalną. Akcje są sprzedawane na rynku pierwotnym lub na rynku wtórnym. Cena rynkowa akcji jest z reguły odmienna a nie wartość nominalna akcji.
Akcja uprzywilejowana
Akcja dająca dodatkowe przywileje: większa liczba głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, uprzywilejowanie do dywidenty, pierwszeństwo do nowych emisji, prawo do podziału majątku w przypadku likwidacji spółki. Akcje uprzywilejowane nie podlegają publicznemu obrotowi na Giełdzie Papierów Wartościowych. Sprzedaż tej akcji na GPW oznacza utratę przywilejów. Akcja uprzywilejowana jest zawsze akcją imienną. Uprzywilejowanie wygasa z chwilą bycia akcji wbrew statutowi spółki lub z chwilą zmiany tej akcji na akcję na okaziciela.
Akredytywa
Jedna z form rozliczania pieniędzy między dostawcą i odbiorcą, której celem jest zagwarantowanie wierzycielowi zwrotu jego należności. Odbiorca składa w banku określoną sumę pieniędzy, upoważniając jednocześnie bank do przekazania tej kwoty dostawcy po spełnieniu przez niego warunków dostawy.
Akt notarialny
Szczególna forma oświadczenia woli jednej lub kilku osób, które jest tak ważne, że strony je składające chcą mieć pewność, że jest ono zgodne z prawem i prawidłowo sporządzone. Niezachowanie tej formy oświadczenia woli powoduje w niektórych przypadkach brak ważności tego oświadczenia. Szczególna forma oświadczenia woli polega na tym, że składa się je w obecności notariusza.
Aneks
Zmiana warunków umowy dokonana w formie pisemnej. Aneks podpisywany jest w przypadkach, gdy Kredytobiorca np. zmienia walutę kredytu, dokonuje wcześniejszej spłaty itp.
Aprecjacja
Wzrost kursu walutowego; wzrost siły nabywczej pieniądza.
Arbiter Bankowy
To instytucja która rozstrzyga sprawy w zakresie finansów. Sprawy sporne dotyczą stron między klientem a bankiem. Instytucja rozpatruje skargi które składa osoba fizyczna oraz umowy nie związane z działalnością gospodarczą.
Asset management
Usługa zarządzania portfelem papierów wartościowych.
Aval bankowy
Poręczenie udzielane przez bank.
Balonowy kredyt
Rodzaj kredytu w którym ustalana jest kwota do jednorazowej spłaty po zakończonym okresie kredytowania.Taki zabieg stosuje się po to by zwiększyć zdolność kredytową klienta.
Bank hipoteczny
To bank specjalizujący się w udzielanie kredytów hipotecznych. Pieniądze pożyczone od banku idą na cel budownictwa mieszkaniowego jak i przemysłowego. Bank pozyskuje środki poprzez emisje hipotecznych listów zastawnych, przyjmowane lokaty terminowe, zaciągane kredyty.
Bank inwestycyjny
To bank który zajmuje się transakcjami inwestycyjnymi. Bank zajmuje się sprawami które dotyczą emisji i handlu papierami wartościowymi dla swoich klientów.
Bankowa stopa referencyjna
Stopa procentowa, służąca jako podstawa wyznaczania stałej stopy procentowej dla kredytu w kolejnych Okresach Obowiązywania Stopy Procentowej. Jest to stawka rocznych płatności stałych IRS (Interest Rate Swap), dla odpowiedniego Okresu Obowiązywania Stopy Procentowej (2,3,4,5 lat). Stawka ustalana jest na podstawie wysokości długoterminowych stóp oprocentowania środków na rynku międzybankowym, rozumiana jako największa wartość z cen oferowanych (offer price) przez brokerów i inne instytucje rynku finansowego.
Bankowo-hipoteczna wartość nieruchomości
Jest to wartość nieruchomości określona przez bank hipoteczny, zgodnie z przepisami ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych. Z reguły wartość bankowo-hipoteczna nie przekracza wartości rynkowej.
Barter
Rodzaj umowy, której istotna jest wymiana jednego towaru na drugi. Wymiany tej dokonuje się bez stosowania pieniądza. Np. Producent rolny dostarcza swoje produkty do zakładów chemicznych w zamian za nawozy sztuczne.
Benchmark
Wskaźnik powodzenia gospodarki. W przypadku funduszy inwestycyjnych benchmarkiem określa się wzorcowy portfel, który stanowi punkt odniesienia do dokonania ocen wyników zarządzania aktywami funduszu. Benchmarkami są pojedyncze instrumenty finansowe (bon skarbowy dla funduszy inwestycyjnych w papiery dłużne) lub dowolne ich kombinacje (w przypadku funduszy mieszanych).
Beneficjent
Osoba czerpiąca zyski, profity z czegoś. Np. Osoba fizyczna lub prawna, której udzielono kredytu albo na rzecz której została otwarta akredytywa.
Bessa
Zniżka kursu papierów wartościowych lub cen towarów na giełdzie.
Bezobciążeniowe wyodrębnienie lokalu
Pojęcie które odnosi się do inwestycji mieszkaniowych na rynku pierwotnym, a konkretnie kiedy inwestor prowadzi budowę nieruchomości, która jest w tej chwili obciążona hipoteką. Hipoteka dotyczy kredytu udzielonego inwestorowi na sfinansowanie przedsięwzięcia.
Bik
To skrót od słowa „Biuro Informacji Kredytowej”. Instytucja założona przez czołowych banków spółka akcyjna. Bik prowadzi system informacji o kredytobiorcach. To nie jest czarna lista klientów, w Bik-u znajdują się wszystkie informacje o kredytobiorcach. Każdy bank zanim udzieli kredytu występuje do Bik-u z zapytaniem o klienta. W odpowiedzi otrzyma informacje o wysokości zaciągniętych kredytów oraz o wysokości ich spłaty. Każdy kredytobiorca ma prawo zadać pytanie o informacje o sobie (raz do roku bezpłatnie).
Bilans handlowy
Część bilansu płatniczego, sporządzonego dla gospodarki narodowej. Jest on zestawieniem wartości towarów wywiezionych za granicę i przywiezionych z zagranicy w określonym czasie. Bilans handlowy można przedstawić zarówno globalnie, w odniesieniu do wszystkich towarów i państw, jak i w rozbiciu na poszczególne towary i państwa.
Bilans płatniczy
Sporządzone dla całej gospodarki narodowej zestawienie, wyrażające w pieniądzu transakcje dokonane z zagranicy w określonym czasie. Obejmuje on wszystkie wpływy i wypłaty zagraniczne, jakie miały miejsce w danym kraju, w określonym czasie.
Blokada rejestru
Dyspozycja dopuszczalna, gdy w określonym czasie nie będzie przeprowadzana żadna transakcja na rejestrze. Blokada ta jest ustanawiana na określony czas.
Blokada środków na rachunku bankowym
Forma zabezpieczenia wierzytelności banku, najczęściej z tytułu udzielonego kredytu. Bank zostaje upoważniony przez wierzyciela do zablokowania na jego rachunku bankowym podanej kwoty oraz pobrania po upływie określonego terminu środków niezbędnych do pokrycia powstałej wierzytelności.
Bon skarbowy
Krótkoterminowy papier wartościowy emitowany przez państwo w celu uzyskania wpływów do budżetu państwa. Bony sprzedawane są zazwyczaj w drodze przetargu. Cena zakupu bonu to wartość określona w wyniku przetargu pomniejszona o dyskonto.
Broker ubezpieczeniowy
Osoba fizyczna lub prawna, która wykonuje działalność brokerską. Broker ubezpieczeniowy jest niezależnym pośrednikiem ubezpieczeniowym wykonujący czynności w imieniu lub na rzecz klienta, polegające m. in. na zawieraniu lub pośredniczeniu w zawarciu umowy ubezpieczenia; reprezentuje interesy ubezpieczeniowe klienta, identyfikuje ryzyko, doradza w zakresie ubezpieczeń.
Cedent
Osoba przekazująca swoje prawa do czegoś lub wierzytelności komuś innemu.
Cesja
Przelanie praw wynikających z danej umowy na osobę trzecią; w ubezpieczeniach oznacza zastrzeżenie, ew. wypłata odszkodowania zostanie dokonana nie ubezpieczonemu, lecz osobie (instytucji), na rzecz której dokonano cesji. Np. Cesji praw nie może zażądać bank w zamian za udzielenie kredytu.
Cesja ubezpieczenia
Przeniesienie praw przysługujących Kredytobiorcy z tytułu umowy ubezpieczenia na rzecz banku.
Cesja wierzytelności
Stosowana jako zabezpieczenie kredytu. Polega na zabezpieczeniu wierzytelności banku w formie umowy między bankiem a jego klientem. Kredytobiorca ceduje na bank swoją wierzytelność wobec osoby trzeciej. Akt cesji wierzytelności powinien być dokonany w formie pisemnej. Dłużnik powinien potwierdzić przeniesienie wierzytelności Kredytobiorcy na rzecz banku. Osobę przenoszącą swoją wierzytelność nazywa się cedentem, a osobę przyjmującą czyjeś prawa cesjonariuszem.
Checklista
Oznacza listę wymaganych do złożenia wniosku kredytowego dokumentów. Chodzi o dokumenty osoby kredytobiorcy oraz zabezpieczenia kredytu.
Credit scoring
Punktowy sposób szacowania zdolności kredytowej. Bierze się pod uwagę: jego dochody, ilość i wielkość zobowiązań, stan majątkowy i rodzinny.
Deklaracja wekslowa
Deklaracja składana łącznie z wekslem in blanco, zawierająca porozumienie z wierzycielem co do sposobu wypełnienia weksla.
Denominowany kredyt
Określenie kredytu walutowego spłacanego w złotówkach. Dokładnie chodzi o fakt denominowania określonego zadłużenia w obcej walucie pomimo jego faktycznej spłaty w złotych polskich.
Deprecjacja
W systemie zmiennych (płynnych) kursów, spadek wartości kursu walutowego. Jej przeciwieństwem jest aprecjacja.
Dewaluacja
Ustawowe obniżenie wartości stałego kursu walutowego.
Deweloper
To inwestor, czyli osoba fizyczna lub prawna, która inwestuje w budowę domów, obiektów biurowych, handlowych, przemysłowych, także na sprzedaż jak i wynajem.
Dochód dyspozycyjny
Wolne środki, które Wnioskodawca ma do dyspozycji po odjęciu od dochodu netto stałych obciążeń oraz raty kredytu. Np. dochód netto wynosi 1500zł, koszty utrzymania domu 500zł, utrzymanie samochodu 300zł, inne kredyty w sumie miesięcznie razem z odsetkami 200zł, rata miesięczna wnioskowanego kredytu 300zł:
(1500 – 500 – 300 – 200 – 300)zł = 200 zł
Czyli, dochód dyspozycyjny wynosi 200zł.
Inne przykładowe koszty, które mogą pomniejszać dochód dyspozycyjny:
– alimenty.
Dochód dyspozycyjny jest jednym z parametrów oceny zdolności kredytowej (wskaźnik DI).
Druga hipoteka
To zabezpieczenie dwóch kredytów na jednej nieruchomości. Bank udzielając kredytu wpisuje swą hipotekę do księgi wieczystej akceptując wyższe ryzyko takiej operacji. Taki kredyt jest alternatywą dla kredytów w kontach osobistych lub na kartach kredytowych.
Dyskonto
Różnica między kwotą, jaka ma być zapłacona w przyszłości, a ceną, po której posiadacz weksla czy innego dokumentu, np. bonu skarbowego czy obligacji odstępuje go przed terminem płatności. Inaczej mówiąc jest to różnica między wartością nominalną papieru wartościowego (zapisaną na papierze wartościowym) a kwotą jego wykupu przed terminem wartości.
Efektywna stopa procentowa
Liczona jest ona od kwoty kredytu udzielonego, czyli od kapitału, który pozostaje do spłacenia.
Egzekucja wierzytelności
Dochodzenie swej wierzytelności od dłużnika w wyniku nie wywiązania się przez niego z umowy.
Ekspektatywa
Oczekiwanie wybudowania przez firmę deweloperską bądź spółdzielnię nieruchomości mieszkalnej.
EURIBOR (Euro Interbank Offered Rate)
Stopa procentowa po jakiej największe banki w strefie EURO są skłonne innym bankom udzielić pożyczki w euro na ustalony okres. Jest to średnie notowanie z 57 największych banków ze strefy euro.
Faktoring
Forma rozliczeń między dostawcą a odbiorcą z udziałem pośrednika (faktora). Faktor dokonuje wszelkich rozliczeń, powodując z jednej strony szybki napływ gotówki do dostawcy za sprzedane towary czy usługi, z drugie zaś odciąża dostawcę od czynności związanych ze ściąganiem należności.
FED
System Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych. Bank państwowy z prywatnymi podwykonawcami, nazywany Rezerwą Federalną lub FEDem jest bankiem centralnym Stanów Zjednoczonych. Powstał na mocy Ustawy o Rezerwach Federalnych z 1913 r. System składa się z centralnej Rady Gubernatorów w Waszyngtonie i 12 regionalnych Banków Rezerwy Federalnej rozmieszczonych w głównych miastach kraju.
Finansowanie
Pozyskiwanie kapitału i dysponowanie nim.
FOREX
Największy rynek wymiany walut (Foreign Exchange – FX).Forex jest rynkiem OTC (Over The Counter), co oznacza, że nie ma jednego miejsca na świecie gdzie dokonuje się wszystkich operacji na tym rynku, a handel parami walut odbywa się za pośrednictwem telefonów, internetu i globalnej sieci banków.
FRA
Z (ang. Forward Rate Agreement) to umowa, w ramach której dwaj kontrahenci ustalają wysokość stopy procentowej, która będzie obowiązywała w przyszłości dla określonej kwoty wyrażonej w walucie transakcji dla z góry ustalonego okresu.
Główny kredytobiorca
Jest to termin dla osoby, której dochody wynoszą 50% wszystkich kredytobiorców przystępujących do kredytu. Bank bierze pod uwagę wiek, który przeważnie jest brany pod uwagę przy ustaleniu maksymalnego wieku kredytobiorcy.
Grace period
To okres karencji (odroczenia) rozpoczęcia spłaty kredytu. W przypadku wielu kart kredytowych jeśli spłacimy całe zadłużenie w podanym na wyciągu terminie to nie zapłacimy żadnych odsetek od zadłużenia z tytułu transakcji bezgotówkowych. Grace period to okres, przez który w podanej wyżej sytuacji możemy korzystać z pieniędzy banku praktycznie za darmo. Składa się z okresu rozliczeniowego i odpowiedniego maksymalnego okresu spłaty.
Gwarancja bankowa
Pisemne zobowiązanie banku dokonane na zlecenie określonego podmiotu. Zadaniem takiej gwarancji jest spłata zobowiązania przez zleceniodawcę gwarancji.
Gwarancja spłaty kredytu
Jest to zmobilizowanie się przez bank gwarantujący wobec innego banku do spłaty kredytu ze wszystkimi jego kosztami.
Gwarant
Osoba nazywana inaczej poręczycielem.
Harmonogram spłat
Raty kredytu rozłożone są na określony czas. Raty są ustalone w formie równej, comiesięcznej płatności lub w formie rat malejących.
Hipoteka
Ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości, ustanowione między wierzycielem i dłużnikiem przez wpis do księgi wieczystej. Wniosek do sądu o dokonanie wpisu może być złożony przez właściciela nieruchomości lub bank udzielający kredytu. W bankowości hipoteka jest formą zabezpieczenia wierzytelności banku przede wszystkim kredytów hipotecznych.
Hipoteka kaucyjna
Hipoteka stanowiąca zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieoznaczonej – wpisana do księgi wieczystej.
Hipoteka łączna
Powstaje z mocy prawa w razie podziału nieruchomości. Hipoteka obciążająca dotychczas nieruchomość obciąża wszystkie nieruchomości utworzone przez podział. Wierzyciel któremu przysługuje hipoteka łączna może według swego uznania żądać zaspokojenia w całości lub w części z każdej nieruchomości z osobna, z niektórych z nich lub ze wszystkich łącznie. Może równie według swego uznania dokonać jej podziału pomiędzy poszczególne nieruchomości.
Hipoteka odwrócona
Rodzaj kredytu hipotecznego. Kredyt ten polega na tym że bank zabezpiecza się na nieruchomości kredytobiorcy wypłacając mu dożywotnią rentę w określonej wysokości. Osoba ta otrzymuje kredyt wypłacany w transach. Klient nie musi spłacać kredytu, bank po wypłacie całej kwoty sprzedaje nieruchomość.
Hipoteka zwykła
Hipoteka stanowiąca zabezpieczenie wierzytelności oznaczonej co do rodzaju i wysokości – wpisana do księgi wieczystej.
HNWI
Są to klienci mających do dyspozycji co najmniej 1 milion dolarów.
Inflacja
Sytuacja w której ilość pieniędzy w obiegu rośnie szybciej niż wartość towarów i usług oferowanych do sprzedaży.
Inkaso
Forma rozliczeń bez udziału gotówki, czyli rozliczeń bezgotówkowych, stosowana zarówno w rozliczeniach krajowych jak i zagranicznych. Inkaso jest zleceniem, jakie wierzyciel przekazuje bankowi. Zlecenie to dotyczy polecenia ściągnięcia od dłużnika określonej sumy pieniędzy z tytułu należności. Należność musi być udokumentowana czekiem, wekslem lub innym papierem wartościowym.
Inkaso czeków bankierskich
Przyjęcie czeku i przekazanie do banku wystawcy w celu zapłaty.
Inwestor zastępczy
Może nim być deweloper lub spółdzielnia, która realizuje budowę nieruchomości na rzecz osoby klienta. Zadaniem inwestora jest organizowanie firmą wykonawczą i wszystkie inne sprawy związane z formalnościami prawno-administracyjnymi.
Inwestycja
Tworzenie nowych elementów majątku trwałego, modernizacja lub rozbudowa oraz wymiana istniejących środków trwałych na inne, a także zakup akcji, obligacji czy też wartości niematerialnych i prawnych.
Jednostka rozrachunkowa
Po odjęciu wszystkich opłat od wypłacanej do OFE składki, pozostaje zalokowana część składki, która zostaje podzielona na równe części, tzw. jednostki rozrachunkowe lub jednostki uczestnictwa. Instrument ten oznacza wielkość udziałów uczestnika w aktywach funduszu i ułatwia śledzenie zmian stanu indywidualnego konta w OFE.
Jednostka uczestnictwa
To podstawowa jednostka określająca wartość inwestycji, część majątku funduszu którą można nabyć. Jednostki funduszu są na bieżąco wyceniane dzięki czemu można na bieżąco kontrolować swoje inwestycje.
Joint ventures
Spółka z udziałem zagranicznym, prowadząca działalność gospodarczą w zakresie produkcji towarów, budownictwa, handlu i usług. Spółka ta ma postać spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki akcyjnej.
Just In Time
(JIT) [dostawa na czas], technika stosowana w zarządzaniu przez jakość dotyczącej produkcji. Obejmuje wyeliminowanie marnotrawstwa, poprzez dostarczenie każdemu procesowi produkcyjnemu wszystkich potrzebnych elementów w wymaganym momencie i wymaganej ilości. Główną korzyścią związaną z JIT jest zredukowanie czasu realizacji do minimum, co przynosi istotne oszczędności związane z redukcją zapasów.
Kapitalizacja
Arytmetyczny sposób ustalania końcowej wartości przepływu środków płatniczych lub wielu przepływów środków płatniczych przy zastosowaniu odsetek składanych.Termin ten oznacza przekształcenie w kapitał. Najczęściej określa się: dopisanie przez bank odsetek do kwoty lokaty klienta, aby łączną sumę lokaty powiększono o odsetki, oprocentować w następnym umownym okresie oprocentowania, zwiększenie kapitału spółki lub przeliczenie wszystkich opłat okresowych na sumę płatną jednorazowo.
Kapitalizacja odsetek
Dopisywanie należnych odsetek do zadłużenia z tytułu np. zaciągniętego kredytu. Kapitalizacja powoduje zwiększanie zadłużenia.
Kapitał własny (Equity)
Kapitał własny udziałowca stanowi wartość posiadanych przez niego udziałów. Kapitał własny właściciela domu stanowi wartość domu minus wszelkie niespłacone pożyczki na zakup domu. Kapitał ujemny ma miejsce, gdy wartość domu jest niższa, niż wartość jego obciążenia. Źródło: European Commission Green Paper: Mortgage Credit in UE; Brussels, 19.07.2005
Karencja
Wskazany w umowie kredytowej okres zawieszenia spłaty kredytu. W tym okresie Kredytobiorca spłaca jedynie odsetki. Niekiedy stosuję się również karencję w spłacie odsetek.
Karta bankomatowa
Taką kartą posługujemy się przy bankomacie. Tą kartą nie możemy płacić w sklepach. Jest coraz mniej popularna ze względu na małą funkcjonalność.
Karta debetowa
Inaczej karta płatnicza wydawana do rachunku bankowego. Obciąża ona konto posiadacza na kwotę transakcji w momencie jej wykonania. Kwota transakcji nie może przekroczyć stanu środków dostępnych ma koncie posiadacza karty. Większością kart debetowych nie można dokonywać transakcji przez internet, ale nie jest to regułą.
Karta kredytowa
To karta która zapewnia darmowy kredyt od banku. Używając karty kredytowej nie kupujemy za własne pieniądze, tylko za należące do banku. Klient płacąc kartą kredytową pożycza od banku pieniądze do wysokości wyznaczonego w umowie limitu. Jeśli odda je w ciągu ustalonego limitu, nie płaci odsetek. Jeśli jednak nie zdąży, zapłaci znacznie więcej niż w przypadku zwykłej linii debetowej na koncie osobistym.
Karta obciążeniowa
(Karta charge) Karta płatnicza, w której podobnie jak przy karcie kredytowej bank udziela nam limitu wydatków. Inaczej niż w przypadku karty kredytowej, karta obciążeniowa jest powiązana z kontem, z którego w ustalonych odstępach czasu (np. co miesiąc) jest pobierana kwota pokrywająca kwotę wydatków za poprzedni okres rozliczeniowy razem z ewentualnymi prowizjami.
Karta płaska
Na karcie płaskiej dane: nazwisko właściciela, nr karty i data ważności są nadrukowane a nie wytłoczone. Wszystkie transakcje takimi kartami muszą być autoryzowane. Kart płaskich można używać wyłącznie w elektronicznych terminalach i bankomatach.
Karta podatkowa
Forma opodatkowania jednostek prowadzących działalność gospodarczą. Podatek płacony w tej formie ma postać zryczałtowaną i ustalony jest kwotowo. Podmioty gospodarcze prowadzące działalność objętą kartą podatkową nie muszą dokumentować swoich obrotów i dochodów tak, jak to muszą czynić podmioty gospodarcze prowadzące księgi rachunkowe lub podatkową księgę przychodów i rozchodów. Karta podatkowa dotyczy podmiotów gospodarczych świadczących usługi oraz prowadzących sprzedaż artykułów spożywczych.
Komisja Nadzoru Bankowego (KNB)
Instytucja sprawująca nadzór nad działalnością polskich banków. Komisja została powołana 29 sierpnia 1997 r. kiedy sejm uchwalił ustawy: prawo bankowe i o Narodowym Banku Polskim. Przejęła ona wcześniejsze kompetencje Narodowego Banku Polskiego i prezesa NBP. Do zadań KNB należy: Opiniowanie zasad organizacji nadzoru bankowego i ustalanie trybu jego wykonywania, Określanie zasad działania banków zapewniających bezpieczeństwo środków pieniężnych zgromadzonych przez klientów w bankach.
Komisja Nadzoru Finansowego (KNF)
Centralny organ administracji państwowej sprawujący nadzór nad rynkiem finansowym. Przejęła kompetencje Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, a od 1 stycznia 2008 r. przejęła także kompetencje Komisji Nadzoru Bankowego. Nadzór nad działalnością Komisji sprawuje Prezes Rady Ministrów. W skład Komisji wchodzą Przewodniczący, dwóch zastępców Przewodniczącego i czterech członków. Do zadań KNF należy: sprawowanie nadzoru nad rynkiem finansowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym, podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności.
Konto bilansowe
Konto księgowe na którym rejestruje się zmiany stanu aktywów lub zmiany stanu pasywów. Salda tych kont występują w bilansie.
Kredyt
Oprocentowana pożyczka, udzielona przez wierzyciela, którym najczęściej jest bank Kredytobiorcy. Warunkiem uzyskania kredytu jest posiadanie przez przedsiębiorstwo zdolności kredytowej, czyli możliwość spłaty przez przedsiębiorstwo w wyznaczonym terminie nie tylko zaciągniętego kredytu, ale także odsetek od tego kredytu. Rozróżnia się kredyty krótkoterminowe (spłata kredytu do roku), średnioterminowe (spłata kredytu od roku do lat trzech), długoterminowe (spłata kredytu powyżej trzech lat). Rodzaj kredytu wpływa na wielkość odsetek, jakie musi zapłacić kredytobiorca.
Kredyt „kupić by wynająć” (ang. buy to let)
Rodzaj kredytu, w którym bank do liczenia zdolności kredytowej bierze pod uwagę prognozowany przychód z wynajmu zakupywanego lokalu. Kredyt ten przeznaczony jest dla inwestujących na rynku nieruchomościami, którzy chcą zakupić następną nieruchomość ale ich zdolność kredytowa jest wyczerpana. Cechą tego kredytu jest możliwość skorzystania z karencji w spłacie kapitału.
Kredyt balonowy
patrz pod hasłem „balonowy kredyt”
Kredyt denominowany
Kredyt udzielony w walucie obcej przeliczonej na walutę polską wg aktualnego kursu. Kredyt taki jest oprocentowany wg stóp procentowych odpowiednich dla wybranej waluty obcej.
Kredyt hipoteczny
Kredyt bankowy, którego zabezpieczeniem jest hipoteka, udzielany najczęściej na budowę lub zakup nieruchomości. Kredyty hipoteczne są kredytami długoterminowymi o okresie kredytowania od 5 do 40 lat. Dzięki silnemu zabezpieczeniu jakim jest hipoteka banki mogą oferować znacznie niższe oprocentowanie niż w przypadku innych kredytów i pożyczek. Biorąc taki kredyt nie musimy mieć poręczycieli, możemy mieć natomiast współkredytobiorcę, który pozwoli nam zwiększyć zdolność kredytową. Kredyt hipoteczny możemy wziąć w złotówkach, frankach szwajcarskich, euro, funtach, dolarach, czasami banki oferują kilka innych walut.
Kredyt hipoteczny typu subprime
To kredyt udzielany osobą, które miały problemy ze spłatą innych kredytów w przeszłości, lub nie do końca były w stanie udokumentować swoich dochodów dla celu policzenia tzw. zdolności kredytowej.
Kredyt konsolidacyjny
Kredyt występujący w ofercie niektórych banków, którego celem jest spłata zadłużenia z tytułu kilku kredytów zaciągniętych na różne cele (np. kredyt mieszkaniowy, kredyt na zakup samochodu, kredyt na zakup sprzętu AGD), zabezpieczenia ich hipoteką oraz ujednolicenia oprocentowania. Zazwyczaj kredyt konsolidacyjny jest nieco droższy od mieszkaniowego. Operacja taka prowadzi do wydłużenia czasu spłaty zobowiązań i tym samym zmniejszenia sumy miesięcznych spłat.
Kredyt refinansowy
Kredyt udzielany przez bank centralny bankom komercyjnym. Bank centralny określając stopę procentową kredytu refinansowego wpływa w istotny sposób na oprocentowanie kredytów udzielnych przez banki komercyjne.
Kredyt z dopłatami
Program „Rodzina na Swoim” został wprowadzony przez Sejm poprzez Ustawę z dnia 8 września 2006 r. o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania. Polega on na dopłatach państwa do oprocentowania kredytu mieszkaniowego. Wprawdzie żeby skorzystać z tego programu, pewne warunki musi spełnić zarówno kredytobiorca (kredytobiorcy), jak i finansowany dom lub mieszkanie.
Kredytobiorca
Osoba fizyczna lub prawna zobowiązana do spłaty wierzycielowi (bank) długu pieniężnego. Zobowiązania te w relacji Kredytobiorca-bank wynikają głownie z umów cywilnoprawnych i kredytowych.
KRUS
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego , to instytucja państwowa odpowiedzialna za ubezpieczenie społeczne rolników. W ubezpieczeniu społecznym występują dwa rodzaje ubezpieczeń: ubezpieczenie emerytalno-rentowe i wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie. Kasa prowadzi działalność prewencyjną, rehabilitację leczniczą i wydzielone orzecznictwo lekarskie, zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne świadczenia, kombatanckie dla inwalidów wojennych, pełni funkcję płatnika składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Księga Wieczysta
Urzędowy rejestr prowadzony w celu określenia stanu prawnego nieruchomości (domu, mieszkania, działki). Księgi wieczyste są zakładane i prowadzone przez wydziały wieczysto-księgowe sądów rejonowych.
Kurs forward
Kurs określający cenę danego aktywa w przyszłości. Rodzaj zakładu jaki podejmują gracze rynkowi dotyczący kształtowania się kursów aktywów finansowych w okresach przyszłych. Oczywiście wyliczenia kursów forward nie są przeprowadzane intuicyjnie a na podstawie wzorów matematycznych oraz danych z rynków finansowych.
Kurs kupna waluty
Kurs po jakim bank kupuje od klientów walutę. Kurs służy do określania zadłużenia w przypadku kredytów w walutach obcych. Kurs kupna jest zawsze niższy od kursu sprzedaży waluty w danym banku.
Kurs spłaty raty kredytu
Kurs po jaki kredytobiorcy spłacają raty kredytów denominowanych w walutach obcych. Zwany jest jako kurs sprzedaży walut w danym banku. Każdy bank codziennie wyznacza jego poziom i publikuje w tzw. tabelach kursowych.
LBO
Oznacza nabycie jednostki, gdy dług jest głównym źródłem finansowania transakcji.
Leasing
To umowny stosunek cywilnoprawny. W ramach leasingu jedna ze stron umowy przekazuje drugiej stronie prawo do korzystania z określonej rzeczy na pewien uzgodniony w umowie leasingu okres, w zamian za ustalone ratalne opłaty .
LIBOR – (London Interbank Offered Rate)
Stawka dla terminów 1M, 3M, 6M i 12M z rynku międzybankowego, podawana na stronie „LIBO 01” serwisu REUTERS z godziny 11.00 czasu londyńskiego, ustalana przez British Bankers Association (BBA), przyjęta w Banku stopa referencyjna dla potrzeb ustalania oprocentowania kredytów w walutach wymienialnych – USD, CHF, EUR.
Limit kredytowy
To maksymalna wysokość kwoty kredytu jaką bank przyznaje osobie ubiegającej się o kredyt.
Linia kredytowa
Forma długoterminowego kredytu, który musi być wykorzystany zgodnie z przeznaczeniem określonym przez bank udostępniając środki finansowe w ramach linii kredytowej. Linie kredytowe są z reguły, udzielane przez banki państw o wysoko rozwiniętej gospodarce rynkowej bankom innych krajów, które z kolei udostępniają środki podmiotom gospodarczym realizujące określone przez bank udostępniające środki przedsięwzięcia.
List hipoteczny
Papier wartościowy imienny, którego podstawę emisji stanowią kredyty banku hipotecznego.
List zastawny (Covered Bond)
W bilansie są to instrumenty dłużne zabezpieczone skonsolidowanym zabezpieczeniem kredytów hipotecznych (nieruchomość jako zastaw) lub zadłużeniem sektora publicznego, do którego w przypadku zaległości emitenta inwestorzy mają preferencyjne uprawnienia. Papiery wartościowe (obligacje), znajdujące się w bilansie emitenta, korzystają z dodatkowego zabezpieczenia w postaci środków własnych instytucji emitującej oraz z restrykcyjnych przepisów prawnych instytucji kredytowych emitujących obligacje. Źródło: European Commission Green Paper: Mortgage Credit in UE; Brussels, 19.07.2005
LTV (ang. Loan To Value)
Wskaźnik, który określa wysokość kredytu w stosunku do wartości zabezpieczenia. Służy do ustalania wysokości oprocentowania a konkretnie marży banku. Im niższy jest współczynnik LTV, tym niższe oprocentowanie może zaproponować bank.
Marża
Stała wartość wyrażona w punktach procentowych, ustalona przez bank.
Międzynarodowa Federacja Giełd Papierów Wartościowych (FIBV)
Organizacja grupująca największe i najlepiej zorganizowane giełdy świata.
Minimalny wkład własny
To część inwestycji np. kupna mieszkania czy budowy domu, którą kredytobiorca pokrywa z przysłowiowej własnej kieszeni. W kredytach hipotecznych wkład własny wynosi 20% koszów inwestycji. Każdy bank ma swój „katalog” tego, co może być wkładem własnym
Model Wyceny Dóbr Kapitałowych (ang. CAPM)
Model zakładający istnienie równowagi na rynku kapitałowym. Zgodnie z nim wycena aktywów kapitałowych zależna jest od ich relacji do portfela rynkowego a miarą ryzyka jest współczynnik beta.
Należności krótkoterminowe
Kwota kredytu którą trzeba spłacić w okresie jednego roku.
Należność
Wierzytelność uprawnieniem osoby prawnej lub fizycznej do otrzymania od dłużnika świadczenia pieniężnego lub rzeczowego. Należności banku wynikają z zaangażowania gromadzonych środków obcych i funduszy własnych banku w różnych operacjach aktywnych, wśród których najważniejsze są udzielane kredyty, posiadane papiery wartościowe i lokaty na międzybankowym rynku pieniężnym.
Narzut
inaczej marża
Nieruchomość
To lokale, budynki stanowiące odrębny przedmiot własności.
Nominalna stopa procentowa
To informacja określająca wysokość odsetek od kredytu przy założeniu spłaty jednorazowej na koniec okresu rocznego.
Notariusz
Osoba bezstronna względem stron sporządzających akt notarialny, która gwarantuje jednocześnie, że akt notarialny jest prawidłowo sporządzony i zgodny z prawem
Obligacja (Bond)
Z reguły pisemna bezwarunkowa obietnica zapłaty określonej kwoty głównej w ustalonym czasie w przyszłości wraz z odsetkami stałymi lub możliwymi do ustalenia w określonych terminach. Coraz częściej obietnica zapłaty jest warunkowa, a terminy spłaty kwoty głównej i odsetek są uwarunkowane realnymi instrumentami. Źródło: European Commission Green Paper: Mortgage Credit in UE; Brussels, 19.07.2005
Obligacja zabezpieczona hipoteką (Mortgage Bond)
Obligacja zabezpieczona hipoteką (Mortgage Bond) – Dłużne papiery wartościowe spółki lub innego podmiotu zabezpieczone hipoteką na określonej nieruchomości należącej do emitenta. Por. definicja „Papiery wartościowe zabezpieczone gwarancjami rządowymi lub hipoteką (Covered Bonds)” Źródło: European Commission Green Paper: Mortgage Credit in UE; Brussels, 19.07.2005
Odpis z księgi wieczystej
To dokument sądowy. Księga wieczysta- dokumenty prowadzone przez biura notarialne, określające stan prawny nieruchomości. Księgi wieczyste zawierają przede wszystkim zapisy dotyczące własności nieruchomości, ustanowienia na niej hipoteki.
Odwrócona hipoteka
To prosta odwrotność kredytu hipotecznego. Kredyt ten polega na tym, iż klient nie kupuje mieszkania i nie płaci rat, lecz sam sprzedaje swoje mieszkanie instytucji finansowej, w zamian instytucja ta wypłaca mu co miesiąc kwotę w rodzaju dożywotniej renty. Klient ma podczas trwania umowy ma prawo mieszkać w lokalu. Dopiero po jego śmierci instytucja ma prawo sprzedać lokal. Klientami mogą być osoby w wieku od 65 lat.
OECD
Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (ang. Organisation for Economic Co-operation and Development) – Organizacja międzynarodowa skupiająca 30 wysoko rozwiniętych i demokratycznych państw, powstała 30 września 1961 r. z przekształcenia Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC). Celem OECD jest wspieranie państw członkowskich w osiągnięciu jak najwyższego poziomu wzrostu gospodarczego i stopy życiowej obywateli. OECD zajmuje się też pomocą dla najbiedniejszych państw.
Ograniczone prawo rzeczowe
Ograniczonymi prawami rzeczowymi są użytkowanie, służebność, zastaw, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej oraz hipoteka.
Okres bezodsetkowy
To okres, w którym nie płacimy odsetek od kredytu udzielonego w ramach karty kredytowej. Liczy się od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego do dnia, w którym możemy spłacić cały kredyt. Np.jeśli okres wynosi 52 dni, to składa się z 30 dni okresu rozliczeniowego i 22 dni w których możemy spłacić kredyt. Wówczas bank nalicza odsetki od dnia transakcji ale ich nie ściąga. Jeżeli okres ten zostanie spłacony przed czasem to nie zapłacimy odsetek.
Okres kredytowania
Okres od dnia zawarcia umowy kredytu do dnia całkowitej spłaty kredytu wraz z odsetkami.
Okres odsetkowy
Okres obowiązywania stopy zmiennej lub stałej, odpowiednio do postanowień umowy, dla którego ustalana jest każdorazowo podstawowa stopa procentowa.
Okres przejściowy
Okres obowiązywania zabezpieczenia przejściowego, ustanowionego do momentu uzyskania prawomocnego oraz prawidłowego wpisu hipoteki na rzecz Banku.
Okres spłaty
Okres od dnia spłaty pierwszej raty kapitału do dnia ostatecznej spłaty kredytu wraz z odsetkami zgodnie z umową kredytu.
Okres wykorzystania kredytu
Okres od dnia uruchomienia pierwszej transzy kredytu do dnia uruchomienia ostatniej transzy kredytu.
Operat szacunkowy
To opina rzeczoznawcy majątkowego o wartości nieruchomości i jest dokumentem urzędowym. Dokument formę ma tylko pisemną. Operat dysponuje informacjami istotnymi przy dokonaniu wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego.
Opłata za przewalutowanie
Jest to prowizja, którą będziemy musieli zapłacić w banku jeśli zmienimy sobie walutę kredytu.
Opłata za wcześniejszą spłatę kredytu
Jest to suma, którą zapłacimy w banku, jeśli kredyt zostanie spłacony przed czasem.
Opłaty manipulacyjne
Jednorazowa prowizja, która jest dołączona do rachunku kredytu na rachunku bieżącym.
Oprocentowanie stałe
Stopa według której oprocentowany jest kredyt, ustalona jako suma odpowiedniej dla danej waluty stopy referencyjnej i marży banku; nie ulegająca zmianie w określonym czasie.
Oprocentowanie zmienne
Stopa według której oprocentowany jest kredyt, ustalana jako suma odpowiedniej dla danej waluty stopy referencyjnej (typu np. WIBOR, LIBOR) i marży Banku.
Oświadczenie inwestora zastępczego
Jest to formularz w którym inwestor zastępczy musi podać dokładny przedmiot umowy z klientem.
Papiery wartościowe, których zabezpieczenie stanowią wierzytelności zabezpieczone hipoteką (Mortgage Backed Security)
Instrumenty dłużne, dla których zastaw stanowią hipoteki na nieruchomościach mieszkaniowych lub przemysłowych. Źródło: European Commission Green Paper: Mortgage Credit in UE; Brussels, 19.07.2005
Pierwotny rynek hipoteczny (Primary Mortgage Market)
Rynek hipoteczny, na którym powstają kredyty; uczestniczą w nim tacy pożyczkodawcy, jak banki komercyjne, towarzystwa oszczędnościowo-kredytowe oraz banki inwestycyjne. Źródło: European Commission Green Paper: Mortgage Credit in UE; Brussels, 19.07.2005
PKB- Produkt Krajowy Brutto
Suma wartości dóbr i usług finalnych wytworzonych na terytorium danego kraju w danym okresie, najczęściej rocznym.
Płatnicza karta
To elektroniczny instrument płatniczy wydawany przez bank. Taka karta stanowi dostęp do pieniędzy na rachunku bankowym.Kartą tą posługujemy się przy bankomacie lub gdy dokonujemy bezgotówkowych płatności za towary i usługi. Szczególnym przykładem karty płatniczej jest karta kredytowa, której wydanie związane jest z przyznaniem limitu kredytowego przez bank.
Pomostowe ubezpieczenie
To zabezpieczenie kredytu mieszkaniowego do momentu wpisu hipoteki do księgi wieczystej.
Poręczenie
Według prawa cywilnego jest rodzajem zabezpieczenia wierzytelności banku z tytułu udzielonego kredytu. Poręczyciel zobowiązuje się do spłaty kredytu wraz z odsetkami w razie gdyby kredytobiorca nie spłacił kredytu w oznaczonym w umowie terminie.
Powierniczy rachunek
To rachunek bankowy, który przeprowadza się w celu rozliczeń pieniężnych z tytułu transakcji określonych w umowie handlowej zawartej między Powiernikiem i Powierzającym.
Pozwolenie na budowę
To decyzja administracyjna, która zezwala na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego.
Pożyczki z tytułu renty hipotecznej (Equity Release Loans)
Zabezpieczone (hipoteką) pożyczki zaciągane na cele konsumpcyjne. Źródło: European Commission Green Paper: Mortgage Credit in UE; Brussels, 19.07.2005
Prolongata
Wydłużenie okresu kredytowania poza termin określony w umowie i określenie nowej liczby i wysokości rat lub zmiana terminu płatności rat kapitałowych kredytu oraz określenie nowej ich liczby i wysokości.
Promesa kredytowa
Dokument zawierający zobowiązanie banku do udzielenia kredytu po spełnieniu przez Wnioskodawcę warunków określonych w tym dokumencie w określonym terminie.
Prowizja przygotowawcza
Kwota jednorazowa jaką bank pobiera za przyznanie kredytu.
Przejściowe zabezpieczenie
Zabezpieczenie stosowane przez bank do momentu uzyskania podstawowego, pełnego zabezpieczenia hipotecznego najczęściej w formie ubezpieczenia kredytu w towarzystwie ubezpieczeniowym.
Przewalutowanie
Zmiana waluty kredytu na inną w trakcie okresu kredytowania.
Rachunek kredytu
Rachunek, na którym prowadzi się ewidencję zadłużenia w całym okresie kredytowania.
Rachunek powierniczy
Rachunek służący do obsługi kredytu deweloperskiego. Są na nim deponowane środki finansowe, które stanowią własność dewelopera m.in. wpływy z wpłat klientów indywidualnych kupujących mieszkanie. Prawidłowe wydatkowanie tych środków kontroluje jednak Bank, który uzależnia wypłatę kolejnych transz kredytu od realizacji poszczególnych etapów budowy.
Rata kredytu
Łączna kwota raty kapitałowej i odsetkowej przypadająca do spłaty za dany okres rozliczeniowy (np. miesięczny lub kwartalny) lub rata odsetkowa przypadająca do spłaty za dany okres rozliczeniowy w okresie karencji.
Rata spłaty
patrz: raty kredytu.
Raty annuitetowe
patrz: raty równe.
Raty kapitałowe
Kwota kapitału, jaką Kredytobiorca jest zobowiązany spłacić bankowi w określonych umową kredytową terminach.
Raty malejące
Raty kapitałowo-odsetkowe w ramach spłaty kredytu, na które składają się równe raty kapitału (uzyskane przez podzielenie kwoty udzielonego kredytu przez liczbę rat określonych przez klienta) oraz malejące odsetki naliczane od aktualnej kwoty zadłużenia. Rata kapitałowa jest stała, a rata odsetkowa zmniejsza się z każdą następną ratą. Początkowo więc rata kapitałowo-odsetkowa jest największa i z każdą następną ratą maleje obciążenie dla kredytobiorcy.
Raty odsetkowe
Kwota odsetek, którą kredytobiorca jest zobowiązany spłacić bankowi w określonych umową kredytową terminach. Wysokość raty odsetkowej zależy od wysokości oprocentowania ustalonego w umowie kredytu oraz pozostałej kwoty kapitału do spłaty.
Raty równe
Obejmują spłatę kapitału i odsetek. W miarę spłaty kredytu udział raty kapitałowej rośnie, a raty odsetkowe maleją, przez co rata w całym okresie kredytowania jest dla Kredytobiorcy stała.
Realna stopa oprocentowania
Określa oprocentowanie kredytu z uwzględnieniem inflacji.
Rekomendacja S
Dokument, który przygotowuje Komisja Nadzoru Bankowego. W pojęciu tym chodzi o to, że banki najpierw muszą proponować kredyty w złotówkach ale i również obliczać zdolność kredytową dla kredytu w złotówkach.
Renta hipoteczna (Equity Release)
Renta hipoteczna stanowi mechanizm przekształcania wartości pieniężnej domu w źródło dochodów i płatności kapitałowych. Źródło: European Commission Green Paper: Mortgage Credit in UE; Brussels, 19.07.2005
Roczna stopa oprocentowania (Annual Percentage Rate, APR)
Znormalizowana metoda obliczania kosztów hipoteki w postaci stawki rocznej, uwzględniającej np. odsetki, ubezpieczenie kredytu hipotecznego, niektóre koszty kredytu. Źródło: European Commission Green Paper: Mortgage Credit in UE; Brussels, 19.07.2005
Rozliczenie transzy
Pokazanie w banku dokumentów wykorzystania pieniędzy pochodzących z kredytu na cel, o którym mowa w umowie kredytowej.
Rynki kapitałowe (Capital Markets)
Rynki obrotu kapitałem spółek oraz średnioterminowymi lub długoterminowymi skryptami dłużnymi. Źródło: European Commission Green Paper: Mortgage Credit in UE; Brussels, 19.07.2005
Rynkowa stopa referencyjna
Stopa procentowa oferowana na rynku międzybankowym przez grupę największych banków i stosowana przy wyznaczaniu oprocentowania kredytów o stawce zmiennej (czyli WIBOR, LIBOR, EURIBOR).
Ryzyko kursowe
Ryzyko występujące przy kredytach walutowych, ponoszone przez Kredytobiorcę w związku z możliwością wystąpienia zmiany kursu waluty, w której został zaciągnięty kredyt.
Rzeczoznawca majątkowy
To osoba fizyczna, która ma uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości. Uprawnienia takie nadaje Minister Infrastruktury.
Rzeczywista roczna stopa procentowa
Uwzględnia nie tylko oprocentowanie tzw. nominalne, ale również prowizję za przyznanie kredytu, opłaty manipulacyjne i przygotowawcze, sposób naliczania odsetek.
Sąd wieczystoksięgowy
Organ sądowniczy. Zadaniem sądu jest rozpatrywanie wniosków o wpisy w księgach wieczystych. Sędzia ma prawo wniosek oddalić lub rozpatrzyć pozytywnie. Oraz wpisać wniosek do odpowiedniego działu księgi wieczystej.
Służebność
Ograniczone prawo rzeczowe. Obciążające nieruchomość służebną w celu zwiększenia użyteczności innej nieruchomości zwanej władnącą lub zapewnienie zaspokojenia określonych potrzeb osoby fizycznej. Określenie to ogranicza dysponowanie obciążoną nieruchomością przez jej właściciela.
Sola weksel
Weksel, który wystawiany jest tylko w pojedynczym egzemplarzu.
Spłata kredytu
Oznacza comiesięczną ratę wpłacaną na rachunek bankowy.
Spółdzielcze Własnościowe Prawo do Lokalu (SWPdL)
Rodzaj ograniczonego prawa rzeczowego. SWPdL daje możność rozporządzeniem lokalu, które obejmuje sprzedaż i darowanie lokalu. SWPdl można nabyć na rynku pierwotnym oraz wtórnym.
Spread walutwy
Różnica pomiędzy kursem kupna waluty, a kursem jej sprzedaży. Wartość ta podawana jest w ujęciu procentowym.
Sprzedaż nieruchomości obciążonej długiem w celu jego spłaty (Foreclosure)
Proces prawny, w którym kredytobiorca zalegający ze spłatą kredytu hipotecznego jest pozbawiany udziałów w obciążonej nieruchomości. Z reguły związane jest to w przymusową sprzedażą nieruchomości w ramach przetargu publicznego, gdzie dochody ze sprzedaży przekazywane są na pokrycie zadłużenia hipotecznego. Źródło: European Commission Green Paper: Mortgage Credit in UE; Brussels, 19.07.2005
Standing finansowy
Ocena przyznawana podmiotom gospodarczym. Ocenę taką może nadać bank. Od Standing finansowego zależy koszt pozyskania kapitału lub marża narzucana przez bank, podczas ubiegania się o kredyt.
Stopa bazowa
Stopa procentowa, służąca jako podstawa wyznaczania stopy procentowej zmiennej lub stałej, obowiązującej na ustalony okres. Stopą bazową dla kredytu o zmiennym oprocentowaniu jest Rynkowa Stopa Referencyjna, a stopą bazową dla oprocentowania stałego Bankowa Stopa Referencyjna uzależniona od szeregu czynników związanych z sytuacją rynku kapitałowego, a w szczególności od rentowności obligacji Skarbu Państwa i odsetkowych instrumentów pochodnych.
Stopa dyskontowa
Stopa procentowa. Zastosowanie ma w operacjach dyskonta terminowych papierów wartościowych np. weksli, również w metodach rachunku efektywności inwestycji oraz wyceny wartości kapitału rzeczowego i finansowego. Wysokość stopy ustala bank komercyjny dokonujące dyskonta terminowych papierów wartościowych.
Stopa referencyjna
Oznacza minimalną rentowność bonów pieniężnych emitowanych przez NBP, które są sprzedawane w ramach operacji otwartego rynku na rynku międzybankowym.Operacje polegają na zakupie lub sprzedaży przez bank centralny krótkoterminowych papierów wartościowych w celu przywrócenia równowagi na rynku. Stopa ma wpływ na poziom WIBOR-u, który stanowi podstawę kapitału obcego. Stopa referencyjna wpływa na oprocentowanie pożyczek, międzybankowych depozytów i kredytów dla klientów, jak również na rentowność skarbowych papierów wartościowych.
System gospodarczy ( budowa)
Pojęcie ściśle związane z kredytami hipotecznymi, które oznacza budowę nieruchomości samodzielnie.
System kursów płynnych
System oparty na zasadzie, że państwo nie interweniuje na rynku walutowym, kurs ustala się przez oddziaływanie popytu i podaży.
Tajemnica bankowa
Bank nie może udzielać informacji na temat swoich klientów.
Termin płatności
To dzień spłaty, w którym należy zapłacić ratę w danym miesiącu w banku.
Transza
Część kwoty kredytu wypłacana zgodnie z umową i ustalonym harmonogramem.
Trasant
Wystawca weksla trasowanego.
Trasat
Dłużnik, osoba wskazana przez trasanta na wekslu który ma zapłacić w określonym terminie sumę pieniężną oznaczoną na wekslu.
Tytuł egzekucyjny
Uprawnienie banku, dzięki któremu procedura sądowa kończąca się egzekucją komorniczą zadłużenia jest łatwiejsza i trwa krócej. Klient podpisując umowę kredytową zobowiązany jest do poddania się egzekucji zadłużenia do określonej w oświadczeniu wysokości i w określonym terminie. Bank na podstawie oświadczenia wystawia bankowy tytuł egzekucyjny i kieruje go do sądu z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności. Gdy sąd wyda postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, oznacza to przekazanie zadłużenia do egzekucji, a konkretnie wkroczenie komornika, który może zająć majątek trwały oraz dochody klienta.
Ubezpieczenie kredytu
To jedna z form przejściowego zabezpieczenia spłaty wierzytelności. W razie zaistnienia wypadku ubezpieczeniowego ubezpieczyciel jest zobowiązany do wypłacenia odszkodowania, ubezpieczający zaś jest zobowiązany do przedstawienia warunków umowy kredytu.
Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego
Forma zabezpieczenia wykorzystywana przez bank w kredytach hipotecznych, w których wkład własny kredytobiorcy jest w ocenie banku zbyt niski.
Ubezpieczenie przejściowe
Ubezpieczenie przejściowe inaczej, pomostowe. Do czasu wpisu hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości używane jest w każdym banku. Zabezpieczeniem pożyczanych pieniędzy kredytów hipotecznych jest wpis banku na pierwszym miejscu do IV działu księgi wieczystej nieruchomości. Bez tego wpisu bank nie mógłby wnosić roszczeń, gdyby kredytobiorca jednak kredytu nie spłacał i nie mógłby sprzedać danej nieruchomości aby odzyskać pożyczone pieniądze wraz z naliczonymi karami i odsetkami.
Umowa kredytowa
Zawierana jest między bankiem a klientem. W takiej umowie określa się: kwotę kredytu, termin jego spłaty, wysokość oprocentowania, warunki dotyczące zabezpieczenia zwrotu kredytu i termin postanowienia przez bank kwoty pieniężnej do dyspozycji kredytowej.
Umowa przedwstępna
Umowa, na mocy której strony zobowiązują się do zawarcia określonej umowy. Powinna ona zawierać istotne postanowienia oraz termin zawarcia umowy zasadniczej, nazywanej przyrzeczoną. Umowa przedwstępna powinna być zawierana w takiej formie, jakie wymaga się od umowy przyrzeczonej.
Upoważnienie
To pisemny dokument, który oznacza pełnomocnictwo.
Ustanowienie hipoteki
Dokonanie wpisu, który dotyczy nieruchomości przez uprawniony sąd do IV działu księgi wieczystej.
Wakacje kredytowe
Możliwość zawieszenia płatności całej raty kredytu bez naliczania odsetek za zwłokę. Bank daje możliwość miesięcznego zawieszenia w spłacie kredytu w każdym roku. To pojęcie jest ściśle związane z kredytami hipotecznymi.
Wartość dla wymuszonej sprzedaży
Jest to wartość która zakłada możliwość istnienia ograniczenia czasowego lub innego rodzaju transakcji do zrealizowania. Wartość ta dotyczy kredytów hipotecznych.
Wartość nieruchomości
Brana pod uwagę przy określaniu wysokości kredytu, odzwierciedlająca wartość zabezpieczenia tego kredytu. Jest ona określana przez osobę uprawnioną na podstawie obowiązujących przepisów prawnych.
Wcześniejsza spłata kredytu
Jest to spłacenie kapitałowej części kredytu przed czasem. Funkcjonują banki które pobierają od swych klientów dodatkową prowizję w celu spłacenia kredytu przed czasem ale tylko w monecie początkowej fazy kredytu.
Weksel
Dokument stwierdzający bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty określonej na nim kwoty, w określonym na wekslu terminie i miejscu. Rozróżnia się dwa rodzaje weksla: weksel własny i weksel trasowany.Weksel ma duże znaczenie w obrocie, z jednej strony zastępuje on kredyt, ponieważ wystawienie weksla powoduje odroczenie terminu zapłaty za produkty lub usługi do dnia określonego na wekslu jako termin zapłaty.Z drugiej strony weksel zastępuje pieniądz przy regulowaniu zobowiązania. Może być przekazywany wielokrotnie przez przenoszenie praw weksla z jednego podmiotu na drugi.A więc posiadacz weksla może regulować swoje zobowiązania przekazanie prawa do kwoty określonej na wekslu przez indos.Gdy nadejdzie termin płatności weksla, jego ostatni posiadacz przedstawi weksel do zapłaty głównemu dłużnikowi, którym może być wystawca weksla własnego lub akceptant weksla trasowanego. W sytuacji gdy posiadacz weksla potrzebuje gotówki przed terminem płatności weksla, może przekazać go dyskonta, czyli odsprzedać weksel bankowi.
Weksel in blanco
Zawiera tylko niektóre elementy weksla, ale musi być co najmniej podpisany przez wystawcę , wraz z deklaracją wekslową jest przyjmowany do zabezpieczenia bankowi zwrotu kredytu. Dla jego ważności wystarczy podpis Kredytobiorcy na urzędowym formularzu. Z reguły nie wypełnia się kwoty i daty płatności, nie jest bowiem ona znana w momencie wystawienia. Nie jest również znana wymagalna na dzień płatności weksla kwota kredytu wraz z odsetkami. Opłata z tytułu wystawienia weksla wynosi np. 100 PLN dla sumy wekslowej nie przekraczającej 100.000 PLN bądź np. 50 PLN dla sumy wekslowej nie przekraczającej 50.000 PLN
WIBOR – (Warsaw Interbank Offered Rate)
Stawka dla terminów 1M, 3M, 6M i 12M z rynku międzybankowego, czyli średnia stopa procentowa, po jakiej największe banki w Polsce są skłonne innym bankom udzielić pożyczki w złotych na ustalony okres. Wartość stóp procentowych ustalana jest zgodnie z „Regulaminem fixingu stawek referencyjnych WIBOR i WIBID” i podawana na stronie „WIBO” serwisu REUTERS z godziny 11.00 czasu środkowoeuropejskiego.
Wierzyciel
Osoba fizyczna lub prawna uprawniona do otrzymania od dłużnika (Kredytobiorcy) należności w postaci świadczenia pieniężnego.
Wierzytelność
Uprawnienie osoby prawnej lub fizycznej do otrzymania od dłużnika świadczenia pieniężnego lub rzeczowego. Bank wynika z zaangażowania gromadzonych środków obcych i funduszy własnych banku w różnych operacjach aktywnych, gdzie najważniejsze są udzielane kredyty, posiadane papiery wartościowe i lokaty na międzybankowym rynku pieniężnym.
Wkład własny
Środki finansowe, które powinien posiadać klient ubiegający się o kredyt mieszkaniowy, niezbędne w celu sfinansowania zakupu lub budowy kredytowanej nieruchomości. Wysokość wkładu własnego zależy od oferty danego banku.
Wskaźnik DI
Kryterium określające dochód gospodarstwa pozostający do dyspozycji wnioskodawcy po spłacie obciążeń finansowych. Bank poprzez to pojęcie liczy zdolność kredytową. Każdy bank ma ustalony minimalny wskaźnik DI. Sprawdź również Dochód dyspozycyjny.
Wskaźnik TDR (Total Debt Ratio)
To procentowy wskaźnik, który określa obciążenia dochodów gospodarstwa domowego zobowiązaniami finansowymi (spłacane kredyty, alimenty). Wskaźnik TDR wpływa na ocenę zdolności kredytowej klienta.
Współczynnik LTV (Loan-to-value ratio)
Współczynnik wartości kwoty kredytu hipotecznego do wycenionej wartości nieruchomości bądź do jej ceny sprzedaży. Przykładowo, jeżeli wyceniona wartość lub cena sprzedaży nieruchomości wynosi 100.000 PLN, a kwota kredytu hipotecznego 80.000 PLN, współczynnik LTV wynosi 80%. Źródło: European Commission Green Paper: Mortgage Credit in UE; Brussels, 19.07.2005
Wtórny rynek hipoteczny (Secondary Mortgage Market)
Rynek, na którym inicjatorzy hipotek mogą je sprzedać, uwalniając środki na dalsze udzielanie kredytów, dzielący fundusze hipoteczne według krajów, od obszarów o dużych zasobach finansowych po obszary o małych zasobach finansowych. Źródło: European Commission Green Paper: Mortgage Credit in UE; Brussels, 19.07.2005
Wypis z rejestru gruntów
Dokument, który można otrzymać w ewidencji gruntów w danej gminie. Taki dokument musi charakteryzować dokładnie działkę.Ten dokument będzie nam potrzebny w momencie gdy będziemy chcieli zakupić działkę. Rejestr ewidencji gruntów i budynków położonych na terenie danej gminy prowadzi Wydział Geodezji i Gospodarki Gruntami przy danym Urzędzie Gminy.
Zabezpieczenie (Collateral)
Nieruchomość lub inne aktywa stanowiące zabezpieczenie pożyczki w celu zagwarantowania spłaty długu. Źródło: European Commission Green Paper: Mortgage Credit in UE; Brussels, 19.07.2005
Zabezpieczenie (Security)
Rzecz oddana, złożona w depozyt lub zastaw w celu zabezpieczenia wypełnienia zobowiązania, zwykle spłaty długu. Źródło: European Commission Green Paper: Mortgage Credit in UE; Brussels, 19.07.2005
Zabezpieczenie przejściowe (tymczasowe)
Zabezpieczenie stosowane przez bank, najczęściej w formie ubezpieczenia kredytu w towarzystwie ubezpieczeniowym, do czasu prawomocnego wpisu hipoteki.
Zabezpieczony kredyt (Secured Loan)
Kredyt, którego zabezpieczenie stanowi hipoteka (lub inna instytucja). Źródło: European Commission Green Paper: Mortgage Credit in UE; Brussels, 19.07.2005
Zadatek
Dodatkowe zastrzeżenie umowne, które jest wprowadzone do umowy w celu zabezpieczenia jej wykonania. Wręczenie przy zawarciu umowy zadatku jest skutkiem, w chwili niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, lecz gdy sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej. W momencie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała, chyba że zaliczenie nie jest możliwe, wtedy zadatek ulega zwrotowi. Zwrot zadatku bez zapłaty sumy dwukrotnie wyższej może również nastąpić gdy umowa zostaje przez strony rozwiązana.
Zadłużenie
Kredyt oraz inne należności, podlegające zapłacie przez Kredytobiorcę, w tym odsetki i inne koszty określone w umowie.
Zaliczka
Zostaje zaliczona w celu przyszłych świadczeń, które wynikają z umowy zawartej między stronami umowy. Jeżeli strony ustaliły, że w umowie pytający wręczył zaliczkę to druga strona umowy nie może jej zatrzymać.
Zastaw
Ograniczone prawo rzeczowe, ustanawiane w celu zabezpieczenia wierzytelności. Cechą zastawu jest to, że może być ustanowiony tylko na rzeczach ruchomych wraz z ustanowieniem zastawu powstaje więź łącząca go z wierzytelnością, którą zabezpiecza.
Zastaw rejestrowy
Cechą zastawu jest możliwość pozostawania przedmiotu zastawu u zastawcy oraz obowiązek zgłoszenia zastawu do rejestru prowadzonego przez sądy rejonowe. Właściciel zastawionego przedmiotu ma prawo nim dysponować.
ZBP
patrz: Związek Banków Polskich (ZBP)
Zdolność kredytowa
przez zdolność kredytową bank rozumie zdolność Kredytobiorcy przy danych jego dochodach do obsługi spłaty kredytu wraz z odsetkami i innymi obciążeniami stałymi, w terminach spłaty określonych w umowie kredytu.
Zmienna spłata
Rodzaj spłaty kredytu, który polega na tym, że klient nie spłaca kredytu w jednakowych odstępach czasowych, lecz według określonego z góry zmiennego schematu.
Zobowiązanie
Pieniężne lub rzeczowe świadczenie dłużnika na rzecz wierzyciela. Zobowiązanie powstaje wówczas, gdy zachodzi różnica w czasie pomiędzy momentem zaistnienia obowiązku zapłaty, a momentem jego zrealizowania.
Związek Banków Polskich (ZBP)
Organizacja która powstała w 1991r. Cechą tej organizacji jest to że jest samorządowa i niezależna która zrzesza Banki działające na terytorium RP. Związek ten działa i został utworzony zgodnie z obowiązującym prawem. Do głównych zadań Związku należy reprezentowanie i ochrona wspólnych interesów jego członków, m in. w zakresie uregulowań prawnych dotyczących ustawodawstwa bankowego, wydawania opinii i ekspertyz oraz delegowanie przedstawicieli do udziału w pracach instytucji doradczo-opiniodawczych dotyczących działania banków.
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
