 Sprzęt
Wielu z nas będąc pierwszy raz na rybach, zdążyła docenić tę formę wypoczynku i z cała pewnością pokusiła się o stwierdzenie, iż wędkarstwo jest jednym z lepszych sposobów na spędzanie wolnego czasu. Nawet fatalna pogoda nie jest w stanie zmienić w nas tego przekonania a jedyną rzeczą, która może zepsuć całą wyprawę to brak odpowiedniego sprzętu. To też ważnym jest, przyłożenie szczególnej wagi do zakupu odpowiednich akcesorii, przynęt, wędek, zanęt jak i innych choćby najdrobniejszych artykułów wędkarskich
Doświadczeni wędkarze wiedzą, że brak odpowiedniego sprzętu potrafi nieżle dać w kość podczas wielogodzinnego przesiadywania nad wodą. Jeżeli chcemy, aby wędkowanie było owocne i przyjemne, musimy zapoznać się z podstawami wędkarstwa.
Choć typ sprzetu powinien być uzależniony od tego, co i gdzie chcemy łowić, trudno, by początkujący wędkarz kupował specjalistyczne oprzyrządowanie do konkretnych połowów. Poza tym początkujący wędkarz rzadko zaczyna od łowienia podlodowego czy też muchowego. Na początek warto zaopatrzyć się w sprzęt możliwie najbardziej uniwersalny. Jeżeli chodzi o podstawowy sprzęt wędkarski, to rynek oferuje tak szeroki asortyment, że łatwo o zawrót głowy. Ceny także mogą się do tego przyczynić. Oprócz sprzętu podstawowego, takiego jak wędka, kołowrotek, spławiki, haczyki, przypony, ciężarki, wędkarz powinien zaopatrzyć się w podbierak, nie zapominajmy też o wygodnym fotelu i dużym parasolu, które pozwolą na dłuższe czerpanie przyjemności. Inne ważne akcesoria wędkarza to latarka, wielofunkcyjny nóż, siatka na ryby oraz płyn przeciw komarom i kleszczom.
| Agrafka
Głównym zadaniem agrafki jest umożliwienie szybkiej wymiany przynęty, zanęty lub spławika, bez konieczności zmieniania całego zestawu.
Największe zastosowanie agrafka znalazła w wędkarstwie spinningowym, gdzie częste zmiany przynęty każdorazowo związane są z ucinaniem i ponownym wiązaniem żyłki bądź plecionki. Agrafka na końcu żyłki sprawia, że wymiana przynęty zajmuje kilka sekund.
Krętlik zabezpiecza przed nadmiernym skręcaniem się żyłki. Stosuje się go zazwyczaj przy połączeniu żyłki głównej z przyponem.
| Błystka
Błystka - to sztuczna przynęta wędkarska na ryby drapieżne, potocznie nazywana blachą, od materiału, z jakiego jest zrobiona. Obecnie jednak wytwarza się je także z innych materiałów (np. muszli małży). Wyróżniamy kilka rodzajów błystek, w zależności od wykonania. Są to m. in.:
Błystki obrotowe
błystki obrotowe (obrotówki) - składają się z drutu, na którym osadzony jest korpus, koraliki łożyskujące strzemiączko, na którym znajduje się obracające się podczas ściągania, wyprofilowane skrzydełko. To, jak szeroko obracać się będzie skrzydełko zależy od jego ciężaru, kształtu i od tego, jak mocno jest wyprofilowane. Drut z obu stron zakończony jest oczkami - tylne służy do założenia kotwiczki, drugie zaś do umocowania żyłki.
Błystki wahadłowe
błystki wahadłowe (wahadłówki) - są to wyprofilowane i przycięte na kształt kawałki metalu, które podczas ściągania w wodzie, pod wpływem jej oporu wykonują ruchy wahadłowe lub - podczas szybkiego ściągania - obracają się. Produkowane w wielu kształtach i rozmiarach, stosowane do wszystkich ryb drapieżnych.
| Ciężarki
Elementem wędki umożliwiającym podanie haczyka z przynętą jest ciężarek. W pierwszej najprostszej wędce zakłada się ciężarek ze spławikiem, przy czym wbrew pozorom funkcje ciężarka są ważniejsze niż spławika. W niektórych wędkach wystarcza sam ciężarek.
Zestaw ciężarek-spławik ma kilka zadań do wykonania.
Po pierwsze: umożliwia zarzucenie wędki na odpowiednią odległość, o czym decyduje masa ciężarka.
Po drugie: umieszcza przynętę tam, gdzie chcemy łowić ryby, czyli na odpowiedniej głębokości, i w tym wypadku decydująca jest masa ciężarka.
Po trzecie: sygnalizuje branie ryby. Samo branie widać wprawdzie na spławiku, bo przecież ciężarek zanurzony jest w wodzie, ale od masy ciężarka i jego położenia na żyłce zależy czas reakcji spławika na branie ryby. lm bliżej haczyka znajduje się pierwszy ciężarek, tym mniejsze jest tzw. martwe pole.
Martwe pole to obszar, po którym ryba pływa z przynętą w pyszczku, a spławik tego nie sygnalizuje. W praktyce do łowienia małych ryb ciężarek umieszcza się blisko haczyka, a dużych stosunkowo daleko, aby większa ryba miała odpowiednio więcej czasu na branie. Konstruując zestaw ciężarek-spławik, najpierw wybiera się spławik, a do niego dobiera się obciążenie, i tak biorąc spławik o wyporności x, bo taka masa ciężarków jest potrzebna w danych warunkach, dobieramy ciężarki o łącznej masie również około x i montujemy je na żyłce. Następnie sprawdzamy, czy spławik jest odpowiednio zanurzony w wodzie. Ciężarki używane w wędce spławikowej mają rozmaite kształty i różnie się je montuje na żyłce. Istnieją ciężarki w postaci kulek, kropli, wałeczków. Jedne zaciska się na żyłce, a inne, przelotowe nawleka na nią. Do obciążenia pierwszej wędki najlepsze są śruciny. Spławik powinniśmy tak wyważyć, żeby w zestawie znalazło się od 5 do 10 śrucin. Mniej ciężarków powodowałoby mniejszą elastyczność zestawu. Przynęta na takim zestawie opadałaby nienaturalnie, a biorąca ryba łatwo mogłaby wyczuć opór. Z kolei zbyt duża liczba śrucin niepotrzebnie komplikowałaby zestaw. Oczywiście jeśli z powodu trudności w dobrym doważeniu spławika umieścimy kilkanaście śrucin, też nie będzie to błędem. Ciężarki używane w wędce spławikowej mają rozmaite kształty i różnie się je montuje na żyłce. Istnieją ciężarki w postaci kulek, kropli, wałeczków. Jedne zaciska się na żyłce, a inne, przelotowe, nawleka na nią. Do obciążenia pierwszej wędki najlepsze są śruciny. Spławik powinniśmy tak wyważyć, żeby w zestawie znalazło się od 5 do 10 śrucin. Mniej ciężarków powodowałoby mniejszą elastyczność zestawu. Przynęta na takim zestawie opadałaby nie naturalnie, a biorąca ryba łatwo mogłaby wyczuć opór. Z kolei zbyt duża liczba śrucin niepotrzebnie komplikowałaby zestaw. Oczywiście jeśli z powodu trudności w dobrym doważeniu spławika umieścimy kilkanaście śrucin, też nie będzie to błędem.
Śruciny zaciskowe
Ciężarki wędkarskie stosuje się prawie we wszystkich metodach połowu. Ich głównym zadaniem jest dociążenie spławika oraz utrzymanie przynęty na określonej głębokości. Ciężarki różnią się od siebie kształtem oraz wagą.
W wędkarstwie spławikowym największą popularnością cieszą się śruciny. Odpowiednią ilość naciętych, najczęściej okrągłych śrucin zaciska się na żyłce powyżej haczyka. Dzięki temu spławik zostaje odpowiednio wyważony, a dociążony zestaw umożliwia dalekie wyrzuty. Wielkość śrucin jest bardzo zróżnicowana: od 0,025 do 1,25g i większe. Zaletą ciężarków zaciskowych jest możliwość umieszczenia ich w dowolnym miejscu na żyłce.
Jeśli potrzebne nam jest większe obciążenie skupione w jednym miejscu najlepszym rozwiązaniem jest łezka lub oliwka. Ciężarki te posiadają przewiercony na wylot otwór, przez który przekładamy żyłkę. Łezkę zakładamy grubszym końcem do dołu tak, aby swobodnie przesuwała się po żyłce.
Ciężarki gruntowe
Ciężarki gruntowe stosuje się przy połowie ryb przebywających w pobliżu dna. Najbardziej znanym ciężarkiem tego typu jest „bomba Arlesey’a”. Posiada ona gruszkowaty kształt oraz wtopiony krętlik, zapobiegający skręcaniu się żyłki.
Ciężarek w kształcie sześciokąta pozwala na przytrzymanie zestawu w bardzo silnym prądzie.
Istnieje też cała gama ciężarków do połowów gruntowych. Odpowiedni rodzaj obciążenia dobieramy w zależności od panujących warunków na łowisku.
Ciężarki do gruntówki można podzielić na dwie grupy. W pierwszej, tradycyjnej, znajdują się wszystkie ciężarki, przez które, przechodzi żyłka, najczęściej osiowo. Druga grupa to ciężarki mające zewnętrzny element mocujący do żyłki głównej zestawu. Dzięki bocznemu położeniu względem żyłki i dosyć elastycznemu mocowaniu stawiają one znacznie mniejszy opór podczas brania ryby. Istnieje jeszcze jedno kryterium podziału ciężarków zależne od pełnionej funkcji. Są ciężarki, których zadaniem jest tylko obciążanie wędki. Ale są i takie, które oprócz obciążania wędki są nośnikami zanęty.To najróżniejsze koszyczki zanętowe. Dzięki ich zastosowaniu łowimy z przynętą znajdującą się zawsze w bezpośredniej bliskości zanęty.
| Echosonda wędkarska
Urządzenie kompatybilne jest z systemami iOS oraz Android.
Echosonda do łowienia ryb z technologią bluetouch. Za pomocą tego urządzenia łowiący z brzegu wędkarze mają możliwość określenia położenia ryb, głębokości, temperatury wody, zarysu dna oraz innych przydatnych danych.
| Główki jigowe
W wędkarstwie główka jigowa to element uzbrojenia dla sztucznych przynęt wędkarskich: kogutów; twisterów, ripperów i ich pochodnych
Składa się z odpowiednio wyprofilowanego haczyka z oczkiem. Poniżej strefy mocowania znajduje się ołowiany element z wyraźnie wyodrębnionym balastem (kula) i zapobiegający zsuwaniu się gumowej przynęty z haczyka - zadzior.
Dość częstym zabiegiem wobec główek jigowych przez wędkarzy jest odpowiednie oszlifowanie ołowianej kuli mające na celu nadać bardziej dynamiczną pracę zestawu w wodzie. Powstało wiele modyfikacji, wzorowanych na innych typach przynęt: główka jigowa z ołowianym sterem takim jak przy woblerach.
| Gruntomierz
Badanie gruntu powinno być podstawową czynnością każdego wędkarza spławikowego. Umiejętne rozpoznanie konfiguracji dna, wyszukanie górki lub dołka to często klucz do sukcesu. O ile jednak badanie głębokości łowiska wędką bez kołowrotka nie nastręcza specjalnych trudności, o tyle gruntowanie w przypadku wędkowania metodami odległościowymi jest kłopotliwe.
Pomyłka rzędu kilku centymetrów może być przyczyną kompletnej porażki, a trudno zachować precyzję, gdy trzeba zbadać grunt w odległości 30-50 metrów od brzegu. Pomocny może być specjalny wskaźnik, który bez trudu można wykonać we własnym zakresie z korka do wina oraz pustego, plastikowego wkładu od długopisu. Ogólną ideę pokazują rysunki. Kilka uwag na marginesie - wkład powinien być zgięty pod kątem, to nie może być hak. Do klejenia powinniśmy zastosować klej wodoodporny tu wybór jest naprawdę duży, możemy zapytać np. w sklepach zoologicznych lub dla majsterkowiczów, ważne jest, żeby klej po wyschnięciu tworzył twardą spoinę którą można następnie szlifować. Widoczność wskaźnika poprawimy malując go na jaskrawy kolor wodoodporną farbą. Teraz wystarczy założyć wskaźnik na żyłkę, obciążyć oliwką i w zależności od odległości powinna ważyć od ok. 10 do 30 g i taki zestaw zarzucić w wybrane miejsce. Gdy ciężarek opadnie na dno, musimy poluzować żyłkę. Gdy wskaźnik ukaże się na powierzchni, żyłkę naprężamy, a następnie zestaw energicznie zwijamy. Teraz wystarczy przenieść dokonany pomiar na zestaw ze spławikiem. Powodzenia!
| Gumy
Rippery, twistery, sztuczne dżdżownice, raczki, traszki, salamandry, żabki... Miękkie przynęty od kilku lat robią furorę w Europie. Nie są jednak właściwie wykorzystywane.
Lwia większość spinningistów łowi nimi tak jak błystkami obrotowymi lub standardowymi wahadłówkami. Ściąga je mniej lub bardziej jednostajnym ruchem. Przynosi to efekty w dni intensywnego żerowania drapieżników. Tymczasem największą zaletą ''gumek'' jest to, że prowokują do ataku nawet najedzone, ospałe ryby. Przynęty te prowadzi się skokami. Wibrujące ogonki kuszą oczywiście drapieżniki, ale największą siłą twisterów i ripperów jest - może się to wydać paradoksem - możliwość ich zatrzymywania, pracy w pionie lub skosie. Przerwanie skręcania linki powoduje opadanie przynęty, stuknięcie o dno, wzbicie obłoczku mułu. To zaciekawia ryby - sekunda przytrzymania na dnie i delikatne ściągnięcie; rzadko który drapieżnik potrafi się oprzeć wyskakującemu z mułu stworowi. Pobicia następują także tuż po zatrzymaniu przynęty... Lekki i ultralekki spinning jest stworzony do łowienia na jigi. Super delikatna szczytówka znakomicie sygnalizuje pracę tej przynęty, jej opadanie, podnoszenie, stuknięcie o dno. Pokazuje też każdy, nawet najbardziej nieśmiały atak drapieżnika. Takie ostrożne, niepewne pobicia zdarzają się sandaczom, czasem okoniom, dużym kleniom i niekiedy boleniom.
| Haczyk
Najważniejszym elementem każdej wędki jest haczyk, bez którego nie dałoby się złowić ryby. Na haczyk zakłada się przynętę i nim się zahacza biorącą rybę. Haczyk jest najczęściej mały i niepozomy, nie tak efektowny jak wędzisko. Trudno nim zaimponować kolegom. Ale właśnie jego doborowi i jakości trzeba poświęcić dużo uwagi.
Bo być może właśnie dzięki niemu można będzie się pochwalić dużą rybą przed znajomymi. A to chyba daje więcej satysfakcji niż chwalenie się sprzętem... Haczyk to wygięty kawałek drutu stalowego. Na jednym końcu zaostrzony, żeby założyć na niego przynętę, a po braniu, żeby wbił się w pyszczek ryby. Na drugim końcu spłaszczony albo zakończony oczkiem, żeby przywiązana do niego żyłka nie zsunęła się. Haczyki wędkarskie mają rozmiary od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów (do łowienia w morzu). Małe haczyki przeznaczone są na małe... No właśnie: na małe przynęty, a nie na małe ryby, natomiast duże haczyki na duże przynęty. Dosyć powszechny pogląd, że małe haczyki służą do łowienia małych ryb, a duże do łowienia dużych, nie do końca jest słuszny. Oczywiście nie da się złowić uklei na wielki morski hak ani wyciągnąć rekina na mikroskopijny druciak, ale w pewnych zakresach wielkości można wybierać haczyki, dostosowując je do wielkości przynęty i nie zwracać uwagi na wielkość łowionych ryb. Dlaczego dobranie wielkości haka do wielkości przynęty jest takie ważne? Haczyk ma do spełnienia dwa ważne zadania. Pierwsze to dobre podanie przynęty. Drugie natomiast to pewne zahaczenie ryby, która skusi się na tę przynętę. Żeby przynęta była dla ryb atrakcyjna i ryby dały się na nią nabrać, haczyk musi być mały, ale jednocześnie nie za mały, że by pewnie trzymać przynętę, która nie powinna z niego spadać w czasie zarzucania wędki i łowienia. Z kolei, żeby haczyk mógł po zacięciu wbić się w pyszczek ryby i nie odczepił się podczas holu ryby, musi być odpowiednio duży, ale również nie za duży, żeby przynęta nie spowodowała zablokowania jego wnikania w pyszczek ryby.
Więcej o haczyku
Haczyk to odpowiednio ukształtowany i zaostrzony kawałek metalowego drutu, najczęściej stali. Haczyki zwykłe (pojedyncze) stosuje się do połowu ryb spokojnego żeru. Do połowu ryb drapieżnych stosujemy zazwyczaj kotwiczki (podwójne lub potrójne).
Wielkość haczyka określana jest numerami. Im mniejszy haczyk tym liczba jest większa. Do oznaczenia haczyków większych od numeru 1 używa się zera na przykład 1/0, 2/0, 3/0.
Wielkość haczyka dobieramy biorąc pod uwagę wielkość oraz rodzaj łowionych ryb. Zbyt mały haczyk może być przyczyną braku zacinania lub wyhaczania się większych ryb, natomiast zbyt duży hak płoszy mniejsze ryby. Kolor haczyka należy dobierać odpowiednio do używanej przynęty. Do łowienia na ochotkę lub czerwone robaki używa się haczyków czerwonych. Haczyki złote i srebrne wspaniale sprawdzają się podczas połowu na białe robaki oraz ciasto. Haczyki powinny być dobrze zaostrzone. Aby zapobiec ich tępieniu należy przechowywać je w odpowiednich pudełkach lub woreczkach.
Do gruntówki używamy takich samych haczyków jak do spławikówki z kołowrotkiem. Na największe i najsilniejsze ryby (karpie, brzany) można zastosować haczyki wykonane z nieco grubszego drutu, bo takie pewniej trzymają zaciętą, dużą rybę· Nieco mocniejsze są tak zwane haczyki kute, czyli takie, w których drut na kolanku jest bocznie spłaszczony.
| Haczyki na sandacza
Często spotykanym problemem u wędkarzy, jest dobór odpowiedniego haczyka. Nie sztuką jest wziąć pierwszy lepszy, kiedy zamierzamy mieć do czynienia z sandaczem. Jak wiadomo jest to ryba specyficzna w sposobie pobierania przynęty (mowa o żywej bądź martwej rybce).
Wiele razy spotkałem się z sytuacją, kiedy to zbyt wielki hak czy też kotwiczka zniechęciła rybę i zwyczajnie sobie odpuściła, jakby wyczuwając podstęp.
Stara wędkarska prawda mówi, że kształt i rozmiar haczyka dobieramy pod kątem przynęty, toteż szukałem czegoś odpowiedniego do połowu chyba jednej z piękniejszych ryb naszych wód.
Minionego sezonu w sklepie wędkarskim spotkałem się z haczykami, które przykuły mą uwagę co zachęciło mnie do przetestowania ich. Przyznać muszę, że przerosły me oczekiwania a rezultat 7 sztuk wydał mi się dobrym wynikiem. To też z czystym sumieniem polecam haczyki widoczne na zdjęciu, w które to już zdążyłem się zaopatrzyć w oczekiwaniu nowego sezonu.
| Kołowrotek
Kołowrotek to urządzenie umożliwiające wysuwanie i zwijanie żyłki. Dzięki niemu wędkarz może umieścić zestaw wraz z przynętą daleko od brzegu. Zadaniem kołowrotka jest także umożliwienie holowanej rybie wysunięcie odpowiedniej ilości żyłki w celu niedopuszczenia do jej zerwania.
Jak dbać o kołowrotek
Nasz sprzęt to nasza ryba więc nie pozwólmy na to by nas zawiódł w najmniej oczekiwanym momencie.
Ile razy słyszmy że kołowrotek nie wytrzymał holu dużej ryby. Postarajmy się więc zadbać o to, żeby uniknąć takiej sytuacji.
Podstawową sprawą jest smarowanie. Typowymi objawami są braku smaru są cięższa i głośniejsza praca przy zwijaniu żyłki, utrudnione zbijanie pałąka, skrzypienie korbki. Oczywiście są elementy ukryte szczelnie i smarowne fabrycznie co wystarcza na wiele lat, jednak reszta jest narażona na wypłukiwanie smaru przez wodę i naturalne zużycie.
Do smarowania różnych części kołowrotka nie powinno się używać jednego rodzaju preparatu, gdyż musi mieć odpowiednią konsystencję. Tak więc na przykład do łożysk i do dźwigni pałąka używam smaru 'luźnego'. A do korbki trochę gęstszego.
Różnego rodzaju smary można kupić w sklepach wędkarskich. Wystarczy zapytać a sprzedawca na pewno nam coś doradzi. Oczywiście należy dozować smar w odpowiedniej ilości, gdyż zwykle powierzchnie poszczególnych detali są bardzo niewielkie, dlatego róbmy to naprawdę punktowo. Które elementy należy smarować widać na szczegółowej ilustracji dołączonej przy sprzedaży.
Na koniec małe uwagi. Starajmy się nie rozbierać naszych kołowrotków w warunkach polowych. Grozi nam utrata drobnego detalu który załatwi temat dalszego wędkarstwa. Róbmy to w domu. Elementy sprężynujące wyjmujmy po uwolnieniu ich z naprężenia. W przeciwnym wypadku na pewno ''ożyją'' i wykonają skok donikąd!
Kołowrotek o szpuli stałej
Kołowrotek o szpuli stałej. Jest to najczęściej stosowany typ kołowrotka. Szpula kołowrotka jest usytuowana równolegle do wędziska i żyłka schodzi zwojami w kierunku szczytówki. Ułatwia to bardzo dalekie wyrzuty przynęty przy użyciu lekkiego sprzętu bez obawy splątania żyłki. Dodatkową zaletą tych kołowrotków jest możliwość wymiany szpuli, dzięki czemu możemy bardzo szybko wybrać odpowiednią dla nas średnicę żyłki bez konieczności ponownego jej nawijania.
Przy zakupie kołowrotka o szpuli stałej należy szczególną uwagę zwrócić na:
- wytrzymały i odporny na korozję korpus
- cichą i lekką pracę kołowrotka
- pewny i płynnie regulowany hamulec
- pojemność szpuli
- przełożenie
Multiplikator
Multiplikator. Jest to kołowrotek używany najczęściej do połowów morskich. Zastosowanie przekładni zębatej zwielokrotnia obroty szpuli w stosunku do korbki, co sprawia, że prędkość zwijania jest porównywalna z kołowrotkami o szpuli stałej. Kołowrotki tego typu mają zazwyczaj specjalny wodzik, układający równomiernie żyłkę na szpuli i bezpiecznie rozprowadzający ją podczas wyrzutu przynęty. Główną zaletą multiplikatora jest to, że zwijana żyłka nie trze o krawędź szpuli i nie ulega skręceniu, co znacznie wydłuża jej żywotność. Posługiwanie się tego typu kołowrotkiem wymaga jednak pewnej wprawy, co może stanowić problem dla początkującego wędkarza.
Kołowrotek o szpuli ruchomej
Kołowrotek o szpuli ruchomej (bez przełożenia). Tego typu kołowrotki stosowane są głownie w wędkarstwie muchowym, gdzie ze względu na grubość sznura nie wchodzi w grę kołowrotek o szpuli stałej.
| Koszyczek na białe robaki
Specjalistyczny koszyczek zanętowy przeznaczony do białych robaków, idealnie spisuje się podczas łowienia, gdzie z uwagi na ostrożność nie chcemy przekarmić ryb.
Omawiany koszyk pozwala na długotrwałe nęcenie, poprzez pojedyńcze uwalnianie się białych robaków co uniemożliwia nasycenie się rybie. Stosowanie typowych, znanych nam powszechnie koszyczków z każdorazowym ściąganiem zestawu pozostawia w łowisku znaczne ilości zanęty, W tym przypadku napełniony zanętnik białymi robakami pozwala nam na spokojne zwijanie bez konieczności każdorazowego napełniania i pozostawiania nadmiaru zanęty. W okresach zimowych ryba żeruje znacznie słabiej, bardzo łatwo o nasycenie jej i ''zepsucie łowiska'' co odczuć można na zmniejszeniu się ilości brań.
| Koszyczek zanętowy
Koszyczek zanętowy to wykonany z metalu lub plastiku pojemnik na zanętę używany w wędkarstwie gruntowym. Jego głównym zadaniem jest nęcenie ryb w miejscu zarzucenia zestawu.
Koszyczek montuje się na stałe lub przelotowo w odległości około 60 cm od haczyka i podczas każdego rzutu napełnia odpowiednio zrobioną zanętą. Prawidłowo napełniony koszyczek po kilku minutach od zarzucenia powinien być już pusty. Dodatkową zaletą używania koszyczka jest możliwość umieszczenia zestawu na dużych odległościach.
| Obrotówka
Ukochana przynęta setek tysięcy spinningistów na całym świecie. Oddziałuje na wzrok i na linię boczną. Jest przynętą, która potrafi pobudzić do ataku najbardziej niemrawą rybę. Jest jednak błystką stosowaną tak powszechnie, że wielu rybom 'opatrzyła się' - mnóstwo okoni, szczupaków, kleni, boleni ma bolesne doświadczenia i nie reaguje na przepływającą mimo to obrotówkę.
Jednak w najbardziej nawet ''przebłyszczonych'' wodach można znaleźć sposób na drapieżnika. Nowa barwa paletki, jej nietypowy kształt, stosowanie różnobarwnych chwostów, przywieszek z miękkich przynęt, malowanie korpusików czy trzonów kotwic farbami odblaskowymi - wszystkie te udziwnienia mogą przynieść dobre efekty. Na drobne obrotówki łowiłem jazie, brzany, klenie, pstrągi, lipienie, rapy. W okresie wiosennym meppsowskie zerówki atakowała płoć, nawet świnka.
Oprócz standardowych obrotówek stosuję najchętniej modele o wybitnie ciężkim korpusiku pozwalającym na głębokie prowadzenie przynęty. Wolę te o szerszej paletce - można prowadzić je bardzo wolno i łatwo podnieść wyżej, wystarczy lekko przyśpieszyć zwijanie żyłki. Można też ściągać je tuż pod powierzchnią; unosi się wówczas szczytówkę i szybko skręca żyłkę... Wbrew utartej opinii obrotówka bywa wspaniałą przynętą na bolenie i żerujące pod powierzchnią sandacze. Korzystam także z obrotówek obciążonych z przodu, szczególnie w głębokich łowiskach. Atakowane są przez okonie, sandacze, niewielkie szczupaki oraz przez pokaźne sumy. Czasami niezłe efekty przynosi spinningowanie na różnego rodzaju hybrydy - tak nazywam obrotówki agrafkowe, tzw. spinnery, ''dwupoziomowe'' przynęty na agrafce z dentalu. Na górnym ramieniu wiruje paletka, na dolnym znajduje się obciążenie, hak lub kotwica oraz właściwy wabik. Mogą nim być włóczkowe i pierzaste chwosty, twister lub ripper, sztuczna glista, gumowy owad lub żabka, a nawet kawałek igelitowej rurki czy wentylek. Jest to przynęta znakomita na okonie, klenie i jazie. Sporadycznie bije w nią sandacz i brzana. Najmniejsze modele chwytane bywają przez pstrągi i lipienie.
| Podbierak
Podbierak to narzędzie ułatwiające wyciągnięcie dużej ryby, zwłaszcza wtedy, gdy łowimy z wysokiego brzegu.
Podbieraki różnią się od siebie wielkością, kształtem oraz długością rączki. Wybór podbieraka zależy od rodzaju oraz wielkości łowionych ryb. Przy połowie dużych ryb, takich jak karpie, szczupaki czy sumy, niektórzy wędkarze używają podbieraków nawet o średnicy przekraczającej metr. Najlepszy dla początkujących będzie średniej wielkości podbierak trójkątny, ze względu na łatwość posługiwania się nim.
| Podpórka
Głównym zadaniem podpórki jest utrzymanie wędki w odpowiedniej pozycji tak, aby przy braniu ryby można było szybko poderwać wędkę.
Podpórki, zazwyczaj wykonane z aluminium, z jednej strony zakończone są widełkami, a z drugiej szpikulcem do wbicia w ziemię. U dołu widełek powinna znajdować się szczelina pozwalająca na swobodne wysuwanie się żyłki w czasie brania ryby. Najczęściej stosuje się dwie podpórki: jedną pod szczytówkę, drugą pod rękojeść.
| Siatka na ryby
Siatka służy do przechowywania złowionych ryb.
Powinna być wykonana z miękkiego, bezwęzłowego materiału, aby nie kaleczyć złowionych ryb i na tyle duża, aby ryby zachowały dobrą kondycję. Siatkę mocuje się na brzegu za pomocą metalowego statywu wbitego w ziemię. Siatkę należy usytuować tak, aby wkładanie złowionych ryb nie sprawiało wędkarzowi kłopotu.
| Spławik
Każdy wie, jak wygląda spławik. Ale czy każdy wie, czemu on służy i jak powinien być zbudowany, żeby właściwie spełniał swoje zadania? W przybliżeniu można powiedzieć, że spławik jest małą, kolorową boją, podskakującą na fali. Kiedy zniknie pod powierzchnią wody, to znak, że ryba zainteresowała się przynętą.
Spławik jest zatem sygnalizatorem brań. Ale nie tylko. Jest także nośnikiem zestawu. Oznacza to, że dzięki spławikowi zestaw z przynętą możemy umieścić w miejscu, w którym spodziewamy się żerowania. Oznacza to, że dzięki spławikowi zestaw z przynętą możemy umieścić w miejscu, w którym spodziewamy się żerowania. Spławik sygnalizuje bowiem że ryba zainteresowała się przynętą. Spławik jest zatem sygnalizatorem brań. Ale nie tylko. Jest także nośnikiem zestawu. Oznacza to, że dzięki spławikowi zestaw z przynętą możemy umieścić w miejscu, w którym spodziewamy się żerowania.
Spławik sygnalizuje bowiem położenie przynęty. Jeśli spławik przepłynie o metr, na przykład pod wpływem wiatru, to z haczykiem i przynętą również on przesunie się o tę odległość. Umieszczenie przynęty w odpowiednim miejscu oznacza także jej podanie na właściwej głębokości, co również uzyskuje się dzięki spławikowi.
Spławik najczęściej składa się z trzech podstawowych elementów. Jest to korpus, czyli część nośna, antena, czyli część wystająca z wody sygnalizująca branie ryby, i statecznik, czyli niewyparne przedłużenie korpusu. Na stateczniku umieszcza się kilka (2-4) koszulek z igielitu lub silikonu, czyli krótkich odcinków rurki. Dzięki koszulkom spławik można unieruchomić na żyłce. Na korpusie spławika oznaczona jest zwykle jego wyporność w gramach, czyli masa obciążenia, W rzeczywistości tylko spławiki nielicznych firm mają dokładnie taką wyporność, jaką podaje producent, ale i tak wskazówka ta jest bardzo pomocna. łatwiej wtedy wybrać spławik odpowiedni do danego łowiska i go wyważyć, czyli obciążyć zestaw. Dla początkujących wędkarzy najlepsze są spławiki tradycyjne. W zależności od rodzaju łowiska dobiera się odpowiedni kształt korpusu. Zasada jest prosta: jeśli woda jest spokojna, a brania ryb delikatne, spławik powinien być wysmukły, jeśli woda płynie, należy zastosować spławik o korpusie zwartym. Im woda szybciej płynie, tym bardziej kształt spławika powinien być zbliżony do kuli. Spławiki do łowienia w rzekach nazywa się potocznie bombkami. Różnice w doborze. spławika na odmiennych łowiskach wynikają z tego, że podczas łowienia w wodzie ptynącej często kontroluje się spływ zestawu i zatrzymuje spławik. Gdyby użyć spławika wysmukłego, wychodziłby z wody podczas każdego przytrzymania. spławik z korpusem zbliżonym do kuli wysuwa się z wody tylko nieznacznie. W wodach stojących takie siły nie działają na spławik, dlatego można zastosować wysmukły model, który lepiej wskazuje delikatne brania. W gwarze wędkarskiej lepsze właściwości pokazywania brań określa się jako większą czułość spławika. Do warunków łowiska dobiera się również rozmiar spławika. W wodach stojących można zastosować prostą zasadę: na każdy metr głębokości łowiska spławik powinien mieć około 0,5 g wyporności, czyli do łowienia w wodzie o głębokości 2 m trzeba by użyć spławika o wyporności około 1 g. Jeśli ryby biorą słabo, a do tego łowienia nie utrudnia wiatr, lepiej sięgnąć po spławik, którego wyporność jest mniejsza. O takim spławiku potocznie mówi się że jest lżejszy. Kiedy jednak ryby dobrze biorą lub wieje wiatr, stosuje się tzw. spławiki cięższe. Znacznie trudniej precyzyjnie określić wymaganą wyporność spławika, jeśli woda płynie. To dlatego, że prędkość nurtu może być bardzo różna: od leniwie płynącej rzeczki do bardzo bystrego strumienia. Wprawdzie od 0,75 do 5 g wyporności spławika na każdy metr głębokości powinno wystarczyć w większości łowisk, ale mogą się zdarzyć specyficzne miejsca, gdzie trzeba użyć znacznie większego obciążenia, żeby poradzić sobie z siłą nurtu. Początkujący wędkarz nie powinien jednak w ogóle łowić w takich miejscach.
Istnieją także inne odmiany spiawika. Są to: waggIer i dibber.
- Waggler to spławik o wydłużonej, nawet do kilkudziesięciu centymetrów antenie. Jego korpus jest jednocześnie statecznikiem.
- Dibber natomiast nie ma anteny. Służy on do łowienia przy bezwietrznej pogodzie.
| Świder do lodu
Świder to urządzenie służące do przebicia się przez skorupę lodową podczas zimowych wypraw na ryby.
Z jednej strony posiada korbę do kręcenia, zaś druga strona zakończona jest spiralnym ostrzem. Świdrem wykonuje się najczęściej otwory o średnicy od 10 do 15 cm. Bardzo często spotyka się świdry składane, dzięki czemu zajmują mniej miejsca i ich transport jest łatwiejszy.
| Wędka na klenie
Klenie kochają szybki nurt. Łowi się je przede wszystkim w rzekach o średnim lub mocnym uciągu wody. Ryby te są również niezwykle ostrożne i płochliwe, aby więc je skutecznie łowić, musimy się dobrze ukryć.
Dlatego na klenie najlepsze są wędziska długie, od 3 do 4 metrów. Jeżeli użyjemy krótszego kija i schowamy się w pewnej odległości od brzegu, to trudno nam będzie poprowadzić przynętę. Klenie łowi się najczęściej na małe i średnie przynęty. Są nimi agresywnie pracujące woblery o długości 3-6 cm, błystki obrotowe (do nr 2) i nieco rzadziej gumki. Do takich przynęt stosuje się żyłki o średnicy od 0,16 do 0,20 mm. Ze względu na bardzo dynamiczne brania kleni, często wyrywające kij z ręki, wędziska do połowu tych ryb muszą być na tyle miękkie, żeby zamortyzować gwałtowny atak i nie dopuścić do urwania żyłki. Jednocześnie trzeba pamiętać, że kleniowe przynęty stawiają w nurcie duży opór i zbyt miękkim wędziskiem nie zatniemy ryby.
| Wędka na okonie
Okonie to gatunek, który nie osiąga dużych rozmiarów. Najczęściej łowi się sztuki o długości do 30 centymetrów.
Na takie ryby najlepszymi przynętami są niewielkie wabiki o ciężarze od 1 - 4 gramów, które z kolei wymuszają zastosowanie żyłki o średnicy nie przekraczającej 0,18 mm. Poza tym okonie nie należą do ryb, które bardzo agresywnie atakują przynętę i wyrywają kij z ręki. Ich brania najczęściej sygnalizowane są lekkim puknięciem lub zatrzymaniem przynęty. Dlatego też wędzisko do połowu okoni powinno być delikatne. Jego cienka szczytówka musi zapewniać pełną kontrolę nad przynętą i wskazywać brania. Do połowu okoni z brzegu stosuje się najczęściej wędziska o długości 2,7 - 3 m. Ich akcja przy zarzucaniu przynęty i zacięciu powinna być szczytowa, podczas holu ryby przechodząca w średnią. Oczywiście sprawdzają się również paraboliczne wędziska, jednak ich miękka akcja np. podczas prowadzenia przynęty szybkimi skokami, łagodzi o spowalnia pracę wabika. Podczas łowienia okoni techniką "z opadu" brania wyczuwamy na wędce (na dolniku wędziska) jako delikatne puknięcia. Zacięcie powinno być energiczne, ale niezbyt mocne. Okonie mają kruche pyski i zbyt silny hol lub za mocne zacięcie mogą być przyczyną zerwania ryby.
| Wędka na sandacza
Polując na sandacze podobnie jak ze szczupakami, musimy pamiętać, że w każdej chwili może zaatakować nawet kilkunasto kilogramowa ryba.
Sandacze łowi się najczęściej na twardym, żwirowym a nawet kamienistym podłożu. By nie dopuścić o wpłynięcia zaciętej ryby w zaczepy, często będziemy zmuszeni do holu siłowego. Właśnie dlatego wędzisko na te ryby powinno być mocne. Najlepiej sprawdzają się kije o długości 2,7-3 m., ciężarze wyrzutu do 30 gramów i średniej bądź szczytowej akcji. W większości łowisk na sandacze stosuje się przynęty do 15 gramów. Jednak bywają okresy, że ryby te lepiej reagują na małe kilku gramowe wabiki. Można wtedy użyć kija kleniowego. Podczas połowu zestaw nie musi być zabezpieczony metalowym przyponem, gdyż ryba ta nie posiada tak złożonego uzębienia, przez co zaleca się przypon z plecionki.
| Wędka na szczupaka
Polując na szczupaki, musimy pamiętać, że w każdej chwili może zaatakować nawet kilkunasto kilogramowa sztuka.
Poza tym szczupaki łowi się najczęściej wśród zatopionych drzew, krzaków, trzcin i roślinności podwodnej. By nie dopuścić o wpłynięcia zaciętej ryby w zaczepy, często będziemy zmuszeni do holu siłowego. Właśnie dlatego wędzisko na szczupaki powinno być mocne. Najlepiej sprawdzają się kije o długości 2,7-3 m., ciężarze wyrzutu do 30 gramów i średniej bądź szczytowej akcji. W większości łowisk na szczupaki stosuje się przynęty do 15 gramów. Jednak bywają okresy, że ryby te lepiej reagują na małe kilku gramowe wabiki. Można wtedy użyć kija na klenie. Podczas połowu szczupaków zestaw powinien być zabezpieczony metalowym - wolframowym przyponem.
| Wędki na karpia
Stosując metodę połowu karpia musimy zaopatrzyć się w odpowiedni sprzęt, który możemy zamówić w internetowym sklepie wędkarskim.
Jednym z największych problemów jest dostosowanie wędek do naszych potrzeb. Z pośród całej masy sprzętu osobiście preferuję wędki sztywne i mocne, i o akcji szczytowej. Są one przeznaczone szczególnie do dalekich rzutów, jednak przy holu ryby trzeba zwracać uwagę na to, aby robić to bardziej precyzyjnie, aniżeli wędką paraboliczną. Wędki miękkie bardziej amortyzują szarpnięcia karpia podczas holu, co zmniejsza jego szanse na wypięcia i zerwania.
Jeżeli chodzi jeszcze o wybór wędek, to na koniec chciałbym podkreślić, że stosowanie wędek teleskopowych do łowienia dużego karpia jest wielką pomyłką. Dlaczego? Po pierwsze wędki te nie wytrzymują dalekich rzutów, po drugie mają złą akcję i przecierają się na składaniach. Jedynym plusem jest ich transport i składanie – nie zajmują bowiem tyle miejsca, co typowe wędki karpiowe.
| Wędki match
Odległościówka – zbudowana jest z włókna węglowego.
Może mieć budowę zarówno segmentową, jak i teleskopową. Odległościówki najczęściej mają małe przelotki na wysokiej stopce i długość powyżej 4 metrów. Posiadają kołowrotek łożyskowy i łowi się na nie, najczęściej na spławik, białą rybę. Jest to bardzo delikatna wędka, najczęściej używa się do niej lekkiego zestawu.
| Wędki spinningowe
Wędka spinningowa – zbudowana jest z włókna węglowego, lub coraz rzadziej, ze szklanego i ma długość od 1,5 do 3 metrów.
Służy do łowienia z lądu i z łódki. Przeznaczone do połowu ryb zarówno drapieżnych, jak i spokojnego żeru. Zbudowane podobnie jak wędki zwykłe, są jednak krótsze i bardziej wytrzymałe. Najczęściej mają kołowrotek średnich lub dużych rozmiarów. Używa się ich do łowienia we wszystkich typach wód.
| Wędka gruntowa - feeder
Wędziska do gruntówki wyposażone w specjalne, elastyczne szczytówki nazywają się pickerami lub feederami. Pickery przeznaczone są przede wszystkim do łowienia w wodach stojących. Mają najczęściej długość od 2,4 do 3 m. Mogą być teleskopowe albo składać się z dwóch segmentów. Ich ciężar rzutowy jest niewielki i nie przekracza 50g, dlatego na zestaw zakłada się tylko ciężarek.Do łowienia z koszyczkiem zanętowym i do łowienia z większymi ciężarkami (w rzekach) stosuje się feedery. Ich nazwa pochodzi od angielskiego słowa "feed".
Terminem feeder określa się w Anglii także koszyczek zanętowy. Wędziska tego typu są nieco dłuższe. Mają od 3,3 do 3,6 m. Występują w wersji teleskopowej i zwykłej (trzyelementowe). Zarówno pickery jak i feedery mają najczęściej w wyposażeniu dwie lub trzy szczytówki o różnej średnicy i czułości. Szczytówki te można zmieniać, dopasowując do wielkości stosowanego obciążenia. Kiedy stosuje się większy ciężarek, trzeba użyć szczytówki grubszej i sztywniejszej. Ponieważ zastosowanie pickerów jest ograniczone, lepiej jest kupić wędzisko typu feeder, którym można też łowić bez koszyczka zanętowego. Wystarczy tylko zamontować najcieńszą szczytówkę sygnalizacyjną. Do łowienia w wodach stojących najlepsze jest wędzisko o długości 3,3 m i ciężarze wyrzutowym do 60 g, maksymalnie 80 g. Do łowienia w rzekach lepszy jest nieco dłuższy kij - 3,6 - 3,9 m. Koszyczek wypełniany zanętą również powinien być większy (120 g), bo podczas łowienia w wodzie płynącej używa się większych ciężarków. Ale jeśli zamierzamy łowić w bardzo szybko płynącej wodzie (rzeki podgórskie), potrzebny jest kij o ciężarze wyrzutowym do 180 g.
| Woblery
Wobler to sztuczna przynęta imitująca naturalny pokarm ryb drapieżnych (ryby, owady, płazy itp.), wykonana z różnego rodzaju twardych materiałów np.: drewna, plastiku, stosowana w łowieniu ryb metodą spinningową i trollingową.
Charakterystycznymi cechami każdego woblera są jego praca (czyli sposób poruszania się przynęty w wodzie - w nurcie, lub w czasie ściągania zestawu), wyporność (woblery mogą być zarówno tonące jak i pływające) i głębokość schodzenia (głębokość na jaką zanurza się przynęta podczas ściągania zestawu).
Większość woblerów posiada wbudowany przy dziobie poziomy ster, pozwalający kontrolować głębokość schodzenia przynęty. Zwykle ster jest wbudowany na stałe, choć zdarzają się też stery z możliwością regulacji. Obecnie coraz większą popularnością zaczynają cieszyć się woblery bez steru. Są one używane m. in. w odmianie spinningu - jerkowaniu i w łowieniu powierzchniowym.
| Wodery
Podczas połowu na spinning bardzo przydatne okazują się wodery lub spodnio buty.
Ta nieprzemakalna, najczęściej wykonana z gumy lub tworzyw sztucznych odzież, umożliwia brodzenie w płytkich przybrzeżnych wodach. Wodery często okazują się niezbędne podczas przeprawiania się przez płytkie dopływy i rozlewiska, a także podczas uwalniania przynęt z zaczepów.
| Wypychacz
Wypychacz to narzędzie służące do uwalniania haczyka z pyszczka ryby.
Najprostsze wypychacze to plastikowe lub metalowe pręciki z nacięciem na końcu. Naprężając żyłkę wkładamy wypychacz do pyszczka ryby i odpowiednio manewrując uwalniamy haczyk.
Przy odhaczaniu dużych ryb takich jak szczupak, sandacz lub sum bardzo przydatne okazują się szczypce chirurgiczne. Pozwalają one na szybkie uwolnienie haczyka bez obawy o skaleczenie się ostrymi zębami drapieżnika.
| Żyłka
Obecnie żyłki wędkarskie są wytwarzane wyłącznie z nowoczesnych tworzyw sztucznych, które zastąpiły używany kiedyś jedwab.
Grubość oraz kolor żyłki dobieramy do metody połowu oraz rodzaju łowionych ryb. Na ryby mniejsze, jak płoć, ukleja, wzdręga czy okoń wystarczy żyłka o przekroju od 0,08 do 0,16 mm. Na duże ryby takie jak karp, leszcz, szczupak lub sandacz używamy żyłki o przekroju od 0,16 do 0,30 mm, a nawet grubszej. Kolor dobieramy do zabarwienia wody tak, aby w miarę możliwości była niewidoczna. Należy pamiętać o tym, że wytrzymałość żyłki znacznie maleje w miejscach jej wiązania i że długo nieużywana żyłka traci swoje właściwości. Aby zapobiec przykrym niespodziankom należy wymieniać żyłkę przed nowym sezonem oraz gdy istnieje podejrzenie, że żyłka została nadmiernie naciągnięta lub uszkodzona.
| Przekrój żyłki (mm) |
Przybliżona wytrzymałość żyłki (kg) |
| 0,08 |
1 |
| 0,10 |
1,5 |
| 0,12 |
2 |
| 0,14 |
2,6 |
| 0,16 |
3,2 |
| 0,18 |
4 |
| 0,20 |
4,7 |
| 0,22 |
5,8 |
| 0,25 |
7 |
| 0,28 |
9 |
| 0,30 |
10 |
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
