Symbole okresu Świąt Bożego Narodzenia
W polskiej tradycji żadne inne święta nie mają tylu symboli i obrzędów, jak Święta Bożego Narodzenia, zwane po staropolsku - Godami. Przypomnijmy sobie niektóre z nich.
Ciekawa jest sama geneza Świąt Bożego Narodzenia, obchodzonych na pamiątkę narodzenia Jezusa Chrystusa. Weszły one do liturgii Kościoła dopiero w drugiej połowie IV wieku. Dokładna data narodzin Chrystusa nie jest jednak znana. Termin 25 grudnia wyznaczono, odwołując się do analogii świętowania pozażydowskiego, jakim w religiach naturalnych było obchodzenie święta "narodzin niezwyciężonego słońca" (od tej daty przybywa już dnia).
Święta Bożego Narodzenia poprzedza adwent - okres radosnego oczekiwania i przygotowania na powtórne przyjście Chrystusa. Słowo adwent pochodzi od łacińskiego słowa "adventus", czyli "przyjście, przybycie, nadejście". Pierwsze ślady obchodzenia adwentu spotykamy w liturgii hiszpańskiej i galijskiej. Adwent rozpoczyna nowy rok kościelny i obejmuje 4 kolejne niedziele. Adwent trwa od 23 do 28 dni, począwszy od pierwszej niedzieli po uroczystości Chrystusa Króla, do pierwszych nieszporów Bożego Narodzenia.
Tradycją w kościele katolickim są odprawiane w okresie adwentu o świcie msze, zwane roratami. Są to msze ku czci Marii Panny, na pamiątkę tego, że przyjęła nowinę od archanioła Gabriela zwiastującego, iż zostanie Matką Syna Bożego. Najstarsze ślady odprawianej w Polsce Mszy św. roratniej sięgają XII w. W wieku XVI roraty były już znane w całej Polsce. W czasie rorat pali sie przy ołtarzu dodatkowa ozdobna świeca, symbolizująca Matkę Zbawiciela.
Wieniec adwentowy
Zwyczaj umieszczania w domach i kościołach zielonego wieńca adwentowego z czterema świeczkami zrodził się we wschodnich Niemczech. Na zielonym wieńcu umieszcza sie 4 świece. Cała rodzina (wspólnota) gromadząc się przy wspólnej modlitwie zapala kolejne świece, jako znak czuwania i gotowości na przyjście Jezusa. Wieniec adwentowy posiada bogatą symbolikę: światło, zieleń i krąg. Światło wskazuje drogę, rozprasza ciemności, usuwa lęk, stwarza poczucie bezpieczeństwa i wspólnoty. Jest znakiem obecności Chrystusa - "Światłości Świata". Zielone gałązki są symbolem nadziei, zwyciężającej śmierć. Krąg oznacza rodzinę (wspólnotę) oczekującą w miłości i radości na przyjście Pana. Adwent to również czas przygotowania naszych serc na przyjście
Dzieciątka Jezus przez rekolekcje.
Punktem kulminacyjnym przeżyć adwentowych jest Wigilia Bożego Narodzenia. Posiada ona bardzo bogatą liturgię, która sięga pierwszych wieków chrześcijaństwa. Wigilia znana była już w Starym Testamencie. Obchodzono ją przed każdą uroczystością i w tradycji było to przygotowanie do odpoczynku świątecznego. Izraelici zwali ją "wieczorem". Samo słowo "Wigilia" pochodzi od łacińskiego "vigilia" i oznacza czuwanie. W kościele katolickim Wigilia Bożego Narodzenia jest obchodzona 24 grudnia, natomiast w kościołach wschodnich: greckokatolickim i prawosławnym - 6 stycznia, a w kościele ormiańskim - 5 stycznia.
W Polsce Wigilia weszła na stałe do tradycji dopiero w XVIII wieku. Główną jej częścią jest uroczysta wieczerza, złożona z postnych potraw. Wieczerza ta ma charakter ściśle rodzinny. Zaprasza się czasami na nią, oprócz krewnych, osoby mieszkające samotnie. Znany i powszechny od XIX wieku w Polsce jest zwyczaj pozostawiania wolnego miejsca przy stole wigilijnym. Miejsce to przeznaczone bywa przede wszystkim dla przygodnego gościa. W ten sposób wyrażamy również pamięć o naszych bliskich, którzy nie mogą spędzić z nami Świąt, lub którzy już od nas odeszli.
Tradycyjnie wieczerza wigilijna rozpoczyna się wraz z pierwszą gwiazdką na niebie. Jest to symboliczne nawiązanie do Gwiazdy Betlejemskiej, którą według Biblii na wschodniej stronie nieba ujrzeli Trzej Królowie. Wypatrywanie pierwszej gwiazdki, to tradycyjne zadanie dzieci.
Opłatek
Kolację, w polskiej tradycji postną, rozpoczyna modlitwa i czytanie fragmentu Ewangelii według św. Mateusza lub św. Łukasza, dotyczącego narodzin Jezusa. Najważniejszym i kulminacyjnym momentem wieczerzy wigilijnej w Polsce jest zwyczaj łamania sie opłatkiem, z równoczesnym składaniem sobie życzeń i wybaczeniem wzajemnych urazów. Symbol opłatka łączy Polaków rozsianych po całym świecie, stąd często do kartek świątecznych dołączony jest kawałek opłatka, znak wzajemnej więzi. Przy stole, przykrytym białym obrusem z wiązką sianka pod spodem, zasiadają wszyscy domownicy. W tradycji pilnowano, aby liczba osób była parzysta, a liczba potraw nieparzysta. Wieczerza chłopska składała sie z pięciu lub siedmiu potraw, szlachecka z dziewięciu, a u arystokracji z jedenastu. Wyjaśnienia tego wymogu były różne: 7 - jako siedem dni tygodnia, 9 - na cześć dziewięciu chórów anielskich, itp. Dopuszczalna była ilość 12 potraw - na cześć dwunastu apostołów. Obowiązkowo trzeba skosztować wszystkich potraw wigilijnych, a od stołu można wstać dopiero po zakończeniu wieczerzy.
Dawniej po wieczerzy praktykowano różne zwyczaje. Kiedy jeszcze biesiadnicy siedzieli przy stole, spod obrusa ciągnięto słomki lub źdźbła siana. Proste i długie wróżyły życie proste, bez niebezpieczeństw, pokrzywione zaś wróżyły w przyszłym roku jakieś kłopoty. Podobnie wróżono sobie z orzechów. Orzech pełny, o zdrowym jądrze był dobrą prognozą na przyszłość, odwrotnie niż pusty lub sczerniały. Nie brano oczywiście tych wróżb zbyt serio, lecz bawiono się przy tym doskonale. Po wieczerzy dziewczęta wychodziły przed dom i nadsłuchiwały - skąd zaszczeka pies, stamtąd zjawi się narzeczony. Także i poważni gospodarze i zacne gospodynie nie gardzili - chociaż w innym celu - tym rodzajem wróżby: dobrze było usłyszeć w ciszy mroźnej nocy rżenie konia, beczenie owiec czy ryk krowy - oznaczało to, że w gospodarstwie będzie się darzyć. Odwrotnie - miauczenie kota, pochrząkiwanie świń czy gęganie gęsi, nie było pomyślnym znakiem.
Tradycyjnie po uroczystej wieczerzy w wielu domach praktykuje się wspólne śpiewanie kolęd. Polskie kolędy, często bardzo stare, należą do klejnotów pieśni ludowej i religijnej. Spotykamy wśród nich melodie taneczne w rytmie mazurka, oberka, krakowiaka i poloneza, w tekstach zaś akcenty patriotyczne, społeczne czy humorystyczne. Dla wielu Polaków żyjących z daleka od kraju, kolędy były i są nadal wzruszającym symbolem polskości.
Choinka
Nieodłącznym zwyczajem staje się również wzajemne obdarowywanie prezentami, chowanymi pod choinką. Zwyczaj zdobienia drzewka, zwanego z początku hailekrystem, przyjął się w Polsce na przełomie XVIII i XIX wieku i został zapożyczony od niemieckiego mieszczaństwa, osiadłego w Polsce za czasów saskich. Prototypem przystrojonego drzewka była podłaziczka, czyli jodełka - świerkowy lub jodłowy wierzchołek, wiszący pod powałą, ozdobiony cackami z kolorowych opłatków. W domach szlacheckich i mieszczańskich tę dekorację świąteczną zastępowała piękna srebrna misa, napełniona jabłkami, złoconymi orzechami i bakaliami.
Wieczór wigilijny to okres wytężonej pracy Św. Mikołaja, zwanego też w Wielkopolsce Gwiazdorem. Św. Mikołaj to autentyczna postać, żyjąca w IV wieku. Był biskupem Miry - małego portowego miasteczka w Małej Azji. Pochodził z zamożnej rodziny, ale swój majątek rozdał potrzebującym. Z tego powodu nazywany był ojcem sierot i ubogich. Św. Mikołaj jest patronem kupców, bankierów, marynarzy i ... więźniów (za życia był więziony przez cesarza Dioklecjana). Ale za to, że był tak dobry dla małych sierot, najbardziej kochają go dzieci, a wszyscy naśladują, czyniąc radosne niespodzianki innym.
W wielu rejonach Polski w wieczór wigilijny wyruszali kolędnicy. Zwyczaj kolędowania znany jest od XVII wieku. Domy odwiedzane były przez kolędników, niosących kolorową gwiazdę. "Po kolędzie" chodziła młodzież wiejska, żacy, organiści i sami księża. Szli od domu do domu śpiewając pieśni i składając życzenia domownikom - za co otrzymywali datki w pieniądzach i w naturze. O północy wszyscy szli na Pasterkę. Często zaś, jako że nastrój panował już iście świąteczny i beztroski - płatano sobie najrozmaitsze figle.
Wieczory pomiędzy Bożym Narodzeniem a Trzema Królami, nazywano szczodrymi lub świętymi. Upływały one na wzajemnym odwiedzaniu się, śpiewaniu kolęd i pastorałek oraz wesołych i zabawnych pieśni. Zwyczaj chodzenia z szopką rozpowszechnił się na przełomie XVII i XVIII wieku. Wtedy też zaczęto urządzać, nieraz z wielkim przepychem, przedstawienia jasełkowe w kościołach. Obecnie często odwiedza się w tym okresie szopki urządzone w kościołach, które są swoistą atrakcją dla dzieci. Zwyczaj ustawiania z figurek sceny Bożego Narodzenia, zwanej szopką sięga 1223 roku i został zapoczątkowany przez św. Franciszka z Asyżu. Pierwsza szopka została urządzona w obszernej grocie, wymytej ze skał wulkanicznych, w miejscowości Greccio.
Tradycje, związane ze Świętami Bożego Narodzenia są tak barwne i ciekawe, że nie powinny być zapomniane. Wiele z nich, jak zapraszanie na Wigilię osób samotnych czy wzajemne odwiedzanie się w czasie świątecznym, warto ciągle kultywować i przekazywać nowym pokoleniom.
Życzenia świąteczne
Życzenia bożonarodzeniowe dla rodziny
Na te święta śniegu mnóstwo,
Niech opuści Was ubóstwo,
Niech zagości radość w koło,
Ma być pięknie i wesoło.
I do szopki podążajcie,
Pokłon bijcie i ufajcie,
Że ten Jezus maluteńki
Spełni Wam życzenia wszelkie.
Życzenia bożonarodzeniowe dla rodziców
Najserdeczniejsze życzenia
Cudownych świąt Bożego Narodzenia,
Ciepła i wielkiej radości,
Miłych oraz hojnych gości,
Pod choinką dużo prezentów,
A w Waszych sercach, drodzy Rodzice, wiele sentymentów.
Życzenia bożonarodzeniowe dla mamy
Białe myśli lekkie jak puch
niech anioł przywieje z nieba,
otworzy skrzydłem nadziei
i kolędę zaśpiewa.
Bo dzisiaj jest piękny dzień,
wszystko się rodzi na nowo,
więc w blasku tajemnych świąt
żyj, Mamo, zdrowo i kolorowo.
Życzenia bożonarodzeniowe dla taty
Piękna jest radość w Święta,
Ciepłe są myśli o bliskich,
Niech pokój, miłość i szczęście
Otoczą dzisiaj nas wszystkich!
Wszystkiego najlepszego z okazji Świąt Bożego Narodzenia, Tatusiu!
Życzenia bożonarodzeniowe dla dziadków
By Wam wszystko pasowało,
by kłopotów było mało,
byście zawsze byli zdrowi,
by problemy były z głowy,
by się wiodło znakomicie,
by wesołe było życie!
Wesołych Świąt dla moich ukochanych Dziadków!
Życzenia bożonarodzeniowe dla babci i dziadka
Śniegu po nerki, udanej pasterki,
prezentów moc, miłości co noc,
smacznego bigosu, gwiazdki z kosmosu
oraz tyle radości ile karp ma ości.
Ukochanej Babci i najdroższemu Dziadkowi
Wesołych Świąt Bożego Narodzenia życzy...
Życzenia bożonarodzeniowe dla koleżanki
Bardzo dużo prezentów,
mało w życiu zakrętów,
Dużo bąbelków w szampanie,
Kogoś, kto zrobi śniadanie,
a na każdym kroku
szczęścia w Nowym Roku!
Życzenia bożonarodzeniowe dla dziewczyny
Wyszeptane w biegu, zapisane w śniegu, złożone przy choince... niech się spełnią wszystkie! Te dalekie i bliskie, bo wszystkie życzenia są przecież do spełnienia.
Wesołych Świąt!
Życzenia bożonarodzeniowe dla chłopaka
Kiedy marzysz o czarodziejskich
chwilach Bożego Narodzenia,
Gdy myślisz o nadchodzącym
Nowym Roku.
Gdy czekasz na spełnienie
najskrytszych marzeń,
Wiedz, iż myślę o Tobie,
życząc Ci najpiękniejszych chwil
jakie przynieść mogą
nadchodzące Święta.
Życzenia bożonarodzeniowe dla brata
By kapusta i groch poszła w całości,
Byś z karpia nie połknął ani jednej ości,
Byś kota przytulił o północnej porze,
Byś następne wakacje spędził nad morzem :)
Wiem, że to mało na jedne życzenia,
Więc życzę Ci braciszku marzeń wartych spełnienia!
Życzenia bożonarodzeniowe dla siostry
Bałwany ćwierkają radosną nowinę,
Że czas maleńką pozdrowić Dziecinę.
W ten czas świąteczny ślę Ci siostrzyczko najlepsze życzenia,
Wesołych Świąt i marzeń spełnienia!
Życzenia bożonarodzeniowe dla ukochanej osoby
Już Mikołaj grzeje sanie. Czego pragniesz niech się stanie! Każde z marzeń skrytych w głębi Święty Dziadek może spełnić. Pięknych i radosnych chwil życzy...
Życzenia bożonarodzeniowe firmowe i dla biznesu
Życzenia bożonarodzeniowe dla szefa
Niech na Boże Narodzenie
Spadnie z nieba oświecenie,
Niechaj się firma prężnie rozwija,
Niech wstrętny kryzys szefa omija,
Worek prezentów Mikołaj już niesie,
Pozostań grzeczny więc drogi Prezesie... :)
Życzenia bożonarodzeniowe dla nauczyciela
Z okazji Bożego Narodzenia życzymy naszym Nauczycielom spokojnych i cudownych Świąt. Odpocznijcie od zgiełku szkoły, zaś w nadchodzącym Nowym Roku — samych sukcesów pedagogicznych i radości z wykonywanej pracy.
Życzenia bożonarodzeniowe dla klientów
Aby przy świątecznym stole nie zabrakło światła i ciepła rodzinnej atmosfery, a Nowy Rok niósł ze sobą szczęście i pomyślność.
Życzenia bożonarodzeniowe dla pracowników
Aby te święta, a także cały nadchodzący rok upływał Wam w harmonii i zadumie, by nigdy nie zabrakło Wam ciepła drugiej osoby, a każdy dzień był pełen niezapomnianych chwil.
Życzenia świąteczne na Boże Narodzenie
Niech każdy dzień będzie dla Ciebie nowym wyzwaniem, które przyniesie rozwój i zmotywuje Cię do spełnienia Twoich marzeń. Zdrowia, wszelkiej pomyślności i spokoju ducha, życzy…
Nietypowe życzenia bożonarodzeniowe
Życzenia bożonarodzeniowe dla motocyklisty
Samych słonecznych, ale nie upalnych dni. Szybkich i bezpiecznych zakrętów, szerokiego pobocza. Gumowych drzew wzdłuż drogi i wiatru tylko w plecy! Zawsze pełnego baku i taniej benzyny. Lewa!
Życzenia bożonarodzeniowe z humorem
Staropolskim obyczajem,
gdy w Wigilię gwiazda wstaje,
Nowy Rok zaś cyfrę zmienia,
wszyscy wszystkim ślą życzenia.
Przy tej pięknej sposobności
i ja życzę Wam radości,
aby wszystkim się darzyło,
z roku na rok lepiej było.
Życzenia bożonarodzeniowe z przesłaniem
Jest taki czas, co łzy w śmiech zmienia,
jest taka moc, co smutek w radość przemienia,
jest taka siła, co spełnia marzenia…
To właśnie magia Świąt Bożego Narodzenia.
Życzenia bożonarodzeniowe bez rymów
Gdy nadejdą Święta
niech nadzieja i radość
zastukają do Państwa drzwi,
a Nowy Rok przyniesie
pomyślność, szczęście
i piękny uśmiech każdego dnia
Życzenia bożonarodzeniowe do wysłania SMS
Radosnych świąt Bożego Narodzenia,
Rychłego spełnienia każdego marzenia,
Ciepła, wiary i życzliwości
Życzę Ci łącząc wyrazy miłości..
Śmieszne życzenia bożonarodzeniowe
Idą święta, zaproś gości -
Wydłub z karpia wszystkie ości.
Powyjadaj z barszczu uszy.
A gdy Cię za bardzo suszy,
Przysiądź z buteleczką wina,
I obejrzyj dziś Kevina!
Życzenia bożonarodzeniowe po angielsku
If I could tell Santa what to give you,
It would be happiness and peace
Not just this Christmas,
but for the entire year. Merry Christmas!
Życzenia bożonarodzeniowe poważne
Życzymy Wam zadowolenia i satysfakcji z podejmowanych wyzwań. Niech magiczna moc wigilijnego wieczoru przyniesie Wam spokój, wytchnienie i radość. Każda chwila świąt Bożego Narodzenia niech żyje własnym pięknem, a Nowy Rok obdaruje Was zdrowiem, pomyślnością i szczęściem. Najpiękniejszych świąt Bożego Narodzenia!
Tradycyjne życzenia bożonarodzeniowe
Życzenia bożonarodzeniowe zwykłe
Jak obyczaj stary każe,
według naszych ojców wiary,
z dniem Bożego Narodzenia
pragnę złożyć Ci życzenia
Niechaj gwiazdka betlejemska,
co zaświeci nam o zmroku,
zaprowadzi Cię do szczęścia
w nadchodzącym Nowym Roku.
życzy:....
Piękne życzenia bożonarodzeniowe
Świąteczny stół już ugina się od dobroci. Niech nigdy nie zabraknie jej w Twoim życiu. Żyj w zgodzie ze sobą, bądź zdrów. Nadchodzący rok niech będzie dla Ciebie niekończącym się pasmem sukcesów. Wspaniałych, rodzinnych Świąt Bożego Narodzenia życzą…
Religijne życzenia na Boże Narodzenie
Niech Bóg oświeca Twoje drogi codziennego życia, obdarzy Cię błogosławieństwem i pomaga życie czynić szczęśliwym. Wesołych i ciepłych świąt Bożego Narodzenia życzy...
Krótkie życzenia bożonarodzeniowe
Zdrowia, szczęścia i jak największej radości ze spełnionych w nadchodzącym roku marzeń, życzy…
Wierszyk na Boże Narodzenie
Już Mikołaj czyści sanie,
już prezenty wrzuca na nie,
już renifer się raduje,
kopytami postukuje.
A ja Tobie wypisuję:
radosnych Świąt,
prezentów moc i
wesołej zabawy w
sylwestrową noc!
Życzenia bożonarodzeniowe i noworoczne
Przez śnieżycę, zawieruchę śle życzenia i otuchę, by te święta, choć tak zimne, były ciepłe i rodzinne. Moc prezentów i miłości w Nowym Roku pomyślności. |
