Nowy Rok to dzień wolny od pracy, co gwarantuje obecnie obowiązująca ustawa [1]. 1-go stycznia obchodzone jest także nakazane święto kościelne Świętej Bożej Rodzicielki Maryi [2].
Pierwszy dzień w kalendarzu gregoriańskim
Nowy Rok jest obchodzony niezmiennie 1 stycznia zgodnie z kalendarzem gregoriańskim. Kalendarz ten powstał na podstawie kalendarza rzymskiego, gdzie początkowo pierwszym dniem roku był 1 marca. Zmianę wprowadzono z powodów politycznych i planowanych działań wojennych. Inna z modyfikacji kalendarza dotyczyła zwiększenia liczby miesięcy wyznaczających rok kalendarzowy: z 10 do 12. Różnica ta wyniknęła z przejścia z systemu opartego na zjawiskach w przyrodzie, na cykl zmian faz księżyca. Obecnie obowiązujący w Polsce i w większości krajów świata kalendarz gregoriański jest kalendarzemsłonecznym, który opiera się na cyklu obiegu Ziemi wokół Słońca .
Rozpoczynanie nowego roku w państwach europejskich z tradycją chrześcijańską było kwestią sporną. Przez jakiś czas od oficjalnego ustanowienia w 325 roku za taki dzień uważano Boże Narodzenie, ale gdzieniegdzie rolę tę pełniły takie święta jak Zwiastowanie Pańskie obchodzone 25 marca, czy Wielkanoc .
Wigilia Nowego Roku
Wigilią Nowego Roku jest, oczywiście, Sylwester. W Kościele Katolickim wspomina się wtedy Świętego, papieża Sylwestra I. Obecnie hucznie świętowany, obowiązkowo z lampką szampana i pokazem sztucznych ogni o północy. Pojawienie się tradycji świętowania tego dnia w formie podobnej do obecnej przypada dopiero na pierwszą połowę XIX wieku i wywodzi się z bogatych domów mieszczańskich. Wieczór ten spędzany rodzinnie był pełen wróżb i wspomnień.
Nowy Rok w Kościele katolickim
1 stycznia obchodzona jest także Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi, które jest nakazanym świętem kościelnym. W tym dniu wierni dziękują Bogu za przyjście na świat Zbawiciela, zwracając szczególną uwagę na postać Maryi, Matki Jezusa, która z pokorą wypełniła wolę Bożą.
Nie zawsze 1 stycznia
Nowy Rok jest najważniejszym świętem w kulturze chińskiej. Wyznaczenie jego ruchomej daty opiera się na kalendarzu księżycowo-słonecznym i przypada między 21 stycznia, a 20 dniem lutego i trwa przez 15 dni. Wieczór poprzedzający to okazja do wspólnej wieczerzy w gronie rodzinnym. Obchody Chińskiego Nowego Roku są znane na całym świecie z barwnych parad odbywających się ulicami miast, ze zdobnych wizerunków smoka i zjawiskowych pokazów sztucznych ogni.
Przez wielu obywateli Ukrainy, Białorusi i Rosji sąsiadujących z Polską, a także samych Polaków mieszkających na wschodzie kraju, Nowy Rok obchodzony jest dopiero 14 stycznia, gdyż w prawosławiu daty uroczystości religijnych wyznacza kalendarz juliański.
Sylwester i zwyczaje noworoczne
Jak dobrze zacząć Nowy Rok? Nadejście Nowego Roku związane jest z wieloma zwyczajami i tradycjami. Czasem mówi się, że jaki Sylwester - taki cały rok. Dlatego tego dnia najlepiej przestrzegać kilku całkiem prostych i zabawnych zasad.
Według tradycyjnych, polskich zwyczajów w sylwestrową noc oraz w Nowym Roku w domu nie może niczego zabraknąć. Dzięki temu nadchodzące miesiące będą obfite i pełne pomyślności. Należało także spłacić do tego czasu wszystkie długi i oddać pożyczone przedmioty, tak aby zacząć nowy rok z czystą kartą.
Zwyczaje noworoczne – warto je znać!
Nowy Rok – nowy etap
Do dziś wierzy się, że jeśli chcemy się pozbyć przykrych wspomnień, to najlepiej spisać je na kartkach, a następnie spalić. Ogień rozpalany w Sylwestra oznacza symboliczne oczyszczenie i zapomnienie. Jednak pamiętajmy, że w Sylwestra nie należy robić porządków w domu, ponieważ w ten sposób możemy „wymieść” szczęście z naszego życia.
Huczne pożegnanie
Żegnanie starego roku zazwyczaj spędzano na hucznych zabawach. W niektórych rejonach Polski kolędowano także w noc sylwestrową. Kaszubska tradycja nakazywała wypędzenie starego roku poprzez hałaśliwy obchód po wsi ze śpiewami oraz klekotkami. Im głośniej i radośniej zachowywano się tej nocy, tym szczęśliwszy miał być kolejny rok. Warto dodać, że dopiero w XIX wieku w zaborze austriackim i pruskim pojawił się zwyczaj noworoczny, który polegał na organizowaniu wystawnych imprez sylwestrowych oraz balów, który stał się powszechny w całym kraju w okresie dwudziestolecia międzywojennego.
Gwarancja pomyślności
Od wieków wierzono, że od tego, jak spędzimy sylwestrowy dzień i noc zależy nasze szczęście w Nowym Roku. Na Podhalu obfitość miały zapewnić kieszenie pełne drobnych monet. Wrzucano je także do miski z wodą podczas wieczornej kąpieli. Powodzenie w sprawach finansowych ma również zapewnić noszenie przez cały rok w portfelu łusek z wigilijnego karpia.
Wróżby miłosne
Sylwester to także okazja dla panien do wróżenia, czy będą miały powodzenie u płci przeciwnej. Włożenie czegoś nowego w sylwestrową noc oraz szczególne zadbanie o wygląd miało zagwarantować miłosne podboje. W wielu regionach popularny był zwyczaj pieczenia specjalnego ciasta, które gwarantowało pomóc w znalezieniu męża. Wierzono także,że pierwsze imię usłyszane przez pannę po północy jest imieniem jej przyszłego wybranka. Sylwester to także początek karnawału, w którym wiele panien stawiało pierwsze kroki na balach, które były okazją do poznania odpowiedniego kandydata.
Noworoczny zwyczaj – przepowiednia
A jak sprawdzić, co czeka nas w Nowym Roku? Wystarczy przyjrzeć się bąbelkom w szampanie. Duże, chaotyczne bąbelki oznaczają czas pełen zmian, niespodziewanych wydarzeń i romansów. Drobne, łagodnie unoszące się ku górze kieliszka przepowiadają zdrowie i stabilizację. A jeśli pierwszą osobą goszczącą w naszym domu w Nowym Roku jest mężczyzna, to rok będzie szczęśliwy. Wierzono, że kobiety przynoszą pecha, dlatego zazwyczaj to w mężczyźni wychodzili składać życzenia noworoczne sąsiadom. W zamian za wizytę, otrzymywali słodki poczęstunek.
Zwyczaje noworoczne w innych krajach
Istnieje wiele ciekawych, sylwestrowych i noworocznych tradycji. W Grecji gość, który znajdzie w świątecznym cieśnie monetę może się spodziewać samych dobrych wydarzeń. Grecy, którzy wybierają się na imprezę sylwestrową do znajomych, musza przynieść gospodarzom… kamień. Im więcej, tym organizatorzy imprezy będą szczęśliwsi w Nowym Roku. W Hiszpanii o północy, równocześnie z uderzeniami zegara, należy zjeść 12 winogron. Najlepiej jest wtedy stać na lewej stopie – tak aby w Nowy Rok wejść z impetem, czyli „prawą nogą”. Jeśli do kieliszka wrzucimy ziarenko soczewicy, to nie musimy się martwić o brak pożywienia w Nowym Roku. Podobnie soczewicę uważa się za symbol obfitości we Włoszech. Dlatego o północy często podaje się zupę lub gorące danie z soczewicy. W słonecznej Italii szczęście w Nowym Roku ma zagwarantować czerwona bielizna, podczas gdy w Brazylii – kreacja w kolorze białym, symbolizującym spokój i pomyślność. |
