|
Ziemia i człowiek w datach
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | |
|
|
|
Chińska droga do komunizmu
1928-1949
1928 Czang Kaj-szek pokonuje gubernatorów wojskowych na północy i zajmuje Pekin.
1934 Podczas tzw. długiego marszu Mao Zedong prowadzi Chińską Robotniczo-Chłopską Armię Czerwoną na północ.
1946 Wojna domowa między Czangiem a Mao, przy czym Czang jest wspierany przez Stany Zjednoczone, a Mao przez Związek Radziecki.
1949 Mao Zedong ogłasza powstanie Chińskiej Republiki Ludowej. Zhou Enlai zostaje premierem komunistycznych Chin, a sam Mao zachowuje fotel przewodniczącego Komunistycznej Partii Chin. |
|
|
Zimna wojna
1949-1991
1949 Podpisanie traktatu ustanawiającego NATO.
1949 Koniec rosyjskiej blokady Berlina.
1955 Powstanie Układu Warszawskiego.
1989 Po 28 latach upada Mur Berliński.
1989 Koniec rządów komunistycznych w Bułgarii, Czechosłowacji i Rumunii.
1990 Borys Jelcyn zostaje wybrany prezydentem Rosji.
1990 Ponowne zjednoczenie Niemiec poprzez połączenie Niemieckiej Republiki Federalnej i Niemieckiej Republiki Demokratycznej.
1991 Rozwiązanie Układu Warszawskiego. |
|
|
|
|
Światowa potęga gospodarcza - Stany Zjednoczone Ameryki
1952-1997
1952 Dwight D. Eisenhower zostaje 34. prezydentem Stanów Zjednoczonych, w chwili kiedy zimna wojna zaczyna znacząco wpływać na decyzje gospodarcze i polityczne.
1960 John F. Kennedy ogłasza program rządowy New Frontier, którego celem jest przede wszystkim wsparcie oświaty i opieki zdrowotnej dla starszych ludzi.
1964 Następca Kennedyego, Lyndon B. Johnson, za pomocą ustawy Economic Oportuniły Act zamierza walczyć z ubóstwem.
1971 Richard Nixon wprowadza kontrolę cen i płac i wiąże ubezpieczenie społeczne ze stopą inflacji.
1981 Ronald Reagan podnosi ceny benzyny obniża podatki dla koncernów naftowych, a w 1988 znosi podatek od niespodziewanych zysków w przemyśle naftowym.
1997 Bill Clinton, wprowadzając Taxpayer Relief Act, obniża podatki federalne. |
|
|
Przemiany społeczne w Europie
1980-1987
1980 Wiele państw zachodnich bojkotuje letnie igrzyska olimpijskie w Moskwie.
1985 Michaił Gorbaczow zostaje sekretarzem generalnym Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego.
1986 Prezydent Stanów Zjednoczonych, Ronald Reagan, i przywódca Związku Radzieckiego, Michaił Gorbaczow, spotykają się w Reykiaviku na Islandii, aby rozmawiać na temat kontroli zbrojeń.
1987 Podczas wizyty w Berlinie prezydent Reagan zwraca się do radzieckiego przywódcy słowami: „Panie Gorbaczow, niech pan zburzy ten mur".
1987 W Waszyngtonie zostaje zawarty Układ o likwidacji pocisków rakietowych średniego zasięgu (INF). |
|
|
|
|
Żydzi w Palestynie
1909-1945
1909 Założenie Tel Awiwu - osiedla, w którym od samego początku Żydzi stanowią większość.
1917 Po podboju brytyjskim rozpada się Imperium Osmańskie.
1922 Liga Narodów przekazuje Wielkiej Brytanii mandat nad Palestyną.
1925 Z Jerozolimie, na górze Scopus, zostaje założony Uniwersytet Hebrajski.
1939-1945 Holokaust w Europie pochłania życie 6 min Żydów. |
|
|
Islam na Bliskim Wschodzie
1961-1991
1961 Syria staje się niepodległą republiką.
1971 Katar i Zjednoczone Emiraty Arabskie uzyskujaj niepodległość.
1979 Izrael i Egipt zawierają porozumienie pokojów w Camp David.
1979 W Iranie powstaje nowy rząd pod przywództwem ajatollaha Chomeiniego.
1991 Po inwazji Iraku na Kuwejt wojska międzynarodowe rozpoczynają ataki powietrzne. |
|
|
|
|
Początek i koniec apartheidu
1948-1991
1959 Południowoafrykański parlament ustanawia prawo o utworzeniu tak zwanych bantustanów, przeznaczonych dla czarnych grup ludności.
1965 Rodezja (Zimbabwe) uzyskuje niepodległość; prawo wyborcze otrzymują jedynie biali.
1974 RPA zostaje wykluczona z ONZ.
1983 Biali farmerzy otrzymują prawo do posiadania roni w celu ochrony przed czarnymi powstańcami.
1190 De Klerk znosi zakaz działalności Afrykańskiego Kongresu Narodowego.
1990 Nelson Mandela zostaje zwolniony z więzienia.
1991 Mandela zostaje przewodniczącym Afrykańskiego Kongresu Narodowego. |
|
|
Związek Radziecki
1924-1999
1924 Lenin umiera, jego następcą zostaje Józef Stalin.
1940 Lew Trocki zostaje zamordowany w mieście Meksyk.
1953 Stalin umiera, jego następcą zostaje Nikita Chruszczow.
1961 Jurij Gagarin jako pierwszy człowiek leci w kosmos.
1961 Związek Radziecki wznosi mur między Berlinem Wschodnim i Zachodnim.
1964 Chruszczow zostaje zastąpiony przez Leonida Breżniewa.
1985 Michaił Gorbaczow zostaje nowym przywódcą Związku Radzieckiego.
1990 Borys Jelcyn zostaje wybrany na prezydenta Federacji Rosyjskiej.
1999 Jelcyn ustępuje i powołuje na swojego następcę Władimira Putina. |
|
|
|
|
Wojna koreańska
1950-1953
1950 Rada Bezpieczeństwa ONZ wzywa Koreę Północną do zaprzestania ataków na Koreę Południową. Dowódcą wojsk ONZ zostaje generał Douglas MacArthur.
1951 Przedstawiciel Związku Radzieckiego przy ONZ inicjuje rozmowy o zawieszeniu broni; kilka miesięcy później Korea Północna zrywa negocjacje.
1952 ONZ chce pertraktować na temat wymiany jeńców wojennych. Korea Północna odmawia.
Marzec-kwiecień 1953 Walki przybierają na sile, po obu stronach jest dużo ofiar. Pierwsza wymiana jeńców wojennych.
Czerwiec 1953 Ponowne rozmowy pokojowe; dochodzi do podpisania zawieszenia broni. |
|
|
Wojna wietnamska
1946-1975
1950 Chiny wspierają Viet Minh. Stany Zjednoczone obiecują Francji pomoc wojskową w Wietnamie.
1954 Zawieszenie broni - Francja wycofuje się z Wietnamu, a 17. równoleżnik staje się granicą między Wietnamem Północnym i Południowym.
1960 Założenie Narodowego Frontu Wyzwolenia Wietnamu Południowego - Wietkongu.
1965 Amerykanie przybywają do Wietnamu.
I968 Żołnierze amerykańscy zabijają we wsi My Lai setki wietnamskich cywilów.
1969 Nixon zarządza wycofanie wojsk amerykańskich.
1970 Nixon zapowiada interwencję zbrojną w Kambodży, co wywołuje światowe protesty.
1972 Wojska północnowietnamskie wkraczają do Wietnamu Południowego.
1973 Ostatni zagraniczni żołnierze opuszczają Wietnam Południowy.
1975 Wietnam Południowy kapituluje. |
|
|
|
|
Kryzys kubański
1959-1962
1959 Fidel Castro przejmuje władzę na Kubie w wyniku rewolucji.
Czerwiec 1962 Kennedy i Chruszczow spotykają się w Wiedniu.
14 października 1962 Szef sztabu generalnego doradza Kennedy'emu atak lotniczy na Kubę.
23 października 1962 Kennedy otrzymuje od Chruszczowa list, w którym jest mowa o poważnym zagrożeniu dla pokoju; Robert Kennedy rozmawia z rosyjskim ambasadorem.
24 października 1962 Wszystkie radzieckie statki zmierzające na Kubę, poza jednym, zawracają.
27 października 1962 Kennedy zapewnia Chruszczowa w liście, że Stany Zjednoczone nie wkroczą na Kubę, jeśli Związek Radziecki wycofa stamtąd swoje rakiety.
28 października 1962 Chruszczow zgadza się na wycofanie rakiet. |
|
|
Wojna w Bangladeszu
1971-1991
1971 Indie uznają Ludową Republikę Bangladeszu; Pakistan zrywa stosunki dyplomatyczne.
1971 Po porażce w Bangladeszu Pakistan rozpoczyna program budowy broni atomowej.
1974 Pakistan uznaje Bangladesz.
1981 Prezydent Bangladeszu, Ziaur Rahman, zostaje zamordowany przez oficera swojej armii.
1982 Hossain Mohammad Ershad przejmuje władzę w Bangladeszu w wyniku zamachu stanu.
Kwiecień 1991 W wyniku cyklonu, który szaleje nad Bangladeszem, traci życie 131 000 ludzi. Spośród tych, co przeżyli, tysiące umiera z powodu głodu i zanieczyszczenia wody, a 9 min traci dach nad głową. |
|
|
|
|