Ziemia i człowiek w datach

| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |

Wojna dwóch róż
1455-1487

1455 Pierwsza bitwa pod St Albans rozpoczyna wojną dwóch róż.

1462 Małgorzata Andegaweńska z francuską pomocą zdobywa zamki w Northumberland.

1464 Bitwa pod Hexham rozpoczyna drugą fazę wojny dwóch róż.

1465 Henryk VI, choć już na wygnaniu, zostaje pod Clitheroe uwięziony przez zwolenników Yorków.

1470 Rodzi się przyszły Edward V.

1471 Henryk VI zostaje zamknięty w Tower i zamordowany.

1483 Umiera Edward IV. Ryszard, książę Glouceseter, nakazuje uwięzić jego następcę, Edwarda V, i jego brata; nikt już nigdy ich nie zobaczy.

1485 Ryszard III ginie w bitwie pod Bosworth.

1487 Koniec wojny dwóch róż.

Majowie i Aztekowie
400-1519

400 Wyżyny Majów dostają się pod wpływy miasta Teotihuacan.

500 Tikal staje się pierwszym wielkim miastem Majów.

600 Cywilizacja Teotihuacanu zostaje zniszczona przez nieznaną katastrofę. Miasto Tikal, liczące 500 000 mieszkańców, zostaje największym miastem-państwem Mezoameryki.

1325 Założenie miasta Tenochtitlan i budowa pierwszej świątyni.

1519 Cortes podbija Meksyk i bierze do niewoli Montezumę II.

Kolonizacja hiszpańska
1513-1542

1513 Vasco Nuńez de Balboa przekracza Przesmyk Panamski i ogłasza Ocean Spokojny własnością króla Hiszpanii.

1520 W Hiszpanii po raz pierwszy pojawia się meksykańska czekolada.

1523 Konkwistadorzy przywożą do Hiszpanii pierwszego indyka.

1542 Francisco de Orellana spływa z nurtem Amazonki od Andów aż do jej ujścia.

Królestwa na południe od Sahary
ok. 1400-ok. 1500

ok. 1400 Na wschodnim wybrzeżu Afryki powstają pierwsze miasta, których mieszkańcy posługują się językiem suahili.

ok. 1439 Odkrywcy portugalscy docierają na Złote Wybrzeże w Ghanie, co diametralnie odmienia miejscowy handel

ok. 1441 Rozpoczyna się handel niewolnikami z krajami leżącymi poza Afryką.

ok. 1500 Królestwo Kongo osiąga szczyt swojej potęgi.

Zmierzch Imperium Osmańskiego
1556-1918

1556 Umiera Sulejman Wspaniały.

1571 Zwycięstwo hiszpańskiej floty pod Lepanto kończy dominację osmańską na Morzu Śródziemnym.

1683 Odsiecz wiedeńska kończy epokę ekspansji osmańskiej.

1918 Rozejm w Mudros kończy historię Imperium Osmańskiego; Turcja traci terytoria na Bliskim Wschodzie, dużą część Anatolii i prawie całą Trację.

Indie Mogołów
1631-1666

1631 Mumtaz Mahal, trzecia i najważniejsza żona Szahdżahana, towarzysząca mężowi podczas kampanii zbrojnej w Burhnapur, umiera podczas porodu czternastego dziecka; na dworze rozpoczyna się 12-letnia żałoba.

1632 Szahdżahan rozkazuje zbudować mauzoleum dla swojej żony; budowa potrwa 20 lat.

1648 Szahdżahan przeprowadza się z dworem do Delhi.

1657 Szahdżahan ciężko rozchorowuje się; między jego synami wybucha walka o władzę.

1666 Szahdżahan umiera i zostaje pochowany w Tadź Mahal obok ukochanej żony.

Hiszpańska Armada
1554-1588

1554 Królowa Anglii Maria I (Maria Tudor) wychodzi za mąż za Filipa II, władcę Hiszpanii.

1558 Maria umiera, a jej przyrodnia siostra, która wzbrania się poślubić króla hiszpańskiego Filipa, wstępuje na tron.

sierpień 1588 Po wielu latach konfliktu hiszpańska Armada zostaje pokonana przez flotę angielską.

21 września 1588 Statek flagowy księcia Medina-Sidonia przybija do portu w Santanderze.

23 pździernika 1588 Po opłynięciu Szkocji i Irlandii do miasta Santarder powraca hiszpańska Armada.

Nowa Francja
1524-1608

1524 Włoski marynarz Giovanni da Verrazzano odkrywa Zatokę Nowojorską.

1534 Jacąues Cartier zajmuje w imieniu korony francuskiej półwysep Gaspesie i nadaje mu nazwę Kanada.

1564 Na Florydzie, na południe od Jacksonville, powstaje francuskie osiedle.

1608 Samuel de Champlain zakłada miasto Quebec.

Brytyjczycy w Ameryce Północnej
1584-1589

1584 Sir Walter Raleigh wyszukuje podczas wyprawy na wschodnie wybrzeże Ameryki Północnej miejsc, które nadają się do kolonizacji. Jego wybór pada na Outer Banks (Karolina Północna).

1586 Sir Richard Grenville otrzymuje polecenie dalszego badania terenu i pozostawia tam jako osobę odpowiedzialną Ralpha Lane'a.

1587 Sir Walter Raleigh wyrusza w drugą podróż do Ameryki Północnej.

1589 Richard Hakluyt pisze The Principal Navigations, Voyages, Traffiques and Discoveries of the English Nation, dzieło zawierające relacje naocznych świadków angielskiej kolonizacji.

Podróże odkrywcze Portugalczyków
1419-1482

1419 Henryk Żeglarz poleca wybudować w Sagres obserwatorium i szkołę morską.

1439 Portugalia zgłasza roszczenia do Azorów.

1451Portugalskie statki podejmują regularne rejsy do rzeki Senegal.

1460 Umiera książę Henryk Żeglarz.

1482 Portugalczycy wznoszą twierdzę Elmina na Złotym Wybrzeżu dzisiejszej Ghany.

Krzysztof Kolumb i Nowy Świat
ok. 1477-1494

ok. 1477-1484 Młody Krzysztof Kolumb żegluje na statku kupieckim na Islandię.

1492 Podczas pierwszej podróży Kolumb zmienia kurs na południowo-zachodni i w ten sposób mija Florydę.

15 listopada 1492 Kolumb po raz pierwszy wspomina o tytoniu.

1494 Hiszpania i Portugalia podpisują Traktat z Tordesillas, zgodnie z którym linia demarkacyjna leży 370 mil (ok. 1770 km) na zachód od Azorów. Tereny za wschód od tej linii należą do Portugalii, na zachód - do Hiszpanii.

Podróże odkrywcze Cabota
1474-1499

1474 John Cabot żeni się z Matteą, z którą ma trzech synów: Ludovico, Sebastiano i Sancto.

ok. 1490 John Cabot przenosi się do Bristolu w nadziei na znalezienie sponsora swoich podróży.

1497 Po powrocie John Cabot otrzymuje 3 funty wynagrodzenia; poza tym przyznana mu zostaje roczna emerytura w wysokości 20 funtów.

1499 Nie znamy wprawdzie daty śmierci Johna Cabota, ale do tego roku wypłacana mu jest emerytura.