|
Ziemia i człowiek w datach
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | |
|
|
|
Wojna peloponeska
431-404 p.n.e.
431 p.n.e. Spartanie atakują Ateny; w mieście szaleje tyfus.
429 p.n.e. Perykles pada ofiarą nadal trwającej epidemii.
424 p.n.e. Tebańczycy pokonują Ateńczyków pod Delionem; Tukidydes zostaje wypędzony.
421 p.n.e. Zostaje zawarty tzw. pokój IMikiasza.
411 p.n.e. Mordy polityczne i terror zagrażają demokracji ateńskiej.
410 p.n.e. Alkibiades odnosi zwycięstwo pod Kyzikos.
406 p.n.e. Antioch zostaje pokonany przez Lizandra w bitwie morskiej pod Notion. Alkibiades ucieka z Aten. Spartanie składają propozycję pokojową.
405 p.n.e. Rozpoczyna się oblężenie Aten.
404 p.n.e. Głód zmusza Ateńczyków do kapitulacji. |
|
|
Kariera Grecji
399-336 p.n.e.
399 p.n.e. Śmierć Sokratesa.
388 p.n.e. Platon zakłada w Atenach szkołę filozoficzną.
338 p.n.e. Filip II z Macedonii pokonuje połączone armie greckie pod Cheroneą.
336 p.n.e. Filip zostaje zamordowany; na tron wstępuje jego syn - Aleksander. |
|
|
|
|
Aleksander Wielki
356-323 p.n.e.
343 p.n.e. Arystoteles proszony jest o przybycie do Macedonii w charakterze nauczyciela Aleksandra.
336 p.n.e. Filip II, ojciec Aleksandra, zostaje zamordowany. Po wstąpieniu na tron Aleksander każe zabić wszystkich winnych śmierci ojca.
332 p.n.e. Aleksander zostaje koronowany w Memfi na faraona Egiptu.
ok. 331 p.n.e. Aleksander zakłada miasto Aleksandrię.
327 p.n.e. Aleksander poślubia księżniczkę Roksanę z Baktrii.
323 p.n.e. Śmierć Aleksandra Macedońskiego.
310 p.n.e. Roksana i jej syn Aleksander IV zostają uwięzieni i zamordowani. |
|
|
Hannibal wojny punickie
195-183 p.n.e.
195 p.n.e. Po porażce w walce przeciw Rzymianom Hannibal ucieka do Tyru, a potem do Efezu, do Antiocha III Wielkiego.
192 p.n.e. Hannibal wspiera Antiocha podczas jego lądowania w Grecji.
189 p.n.e. Antioch zostaje pokonany przez Rzymian pod Termopilami i Magnezją. Hannibal zbiega na Kretę, a potem do Azji Mniejszej, by wspomóc Prus ja sza I z Bitynii.
ok. 183 p.n.e. W Bitynii Hannibal popełnia samobójstwo za pomocą trucizny ukrytej w pierścieniu, gdyż nie chce zostać wydanym Rzymianom. |
|
|
|
|
Chińska dynastia Han
206 p.n.e.-220 n.e.
206 p.n.e.-9 n.e. Zachodnia dynastia Han ze stolicą w Chang'an w dzisiejszej prowincji Shanxi.
ok. 101 p.n.e. Cesarz Wudi odzyskuje kontrolę nad utraconymi wcześniej terytoriami w południowych Chinach i północnym Wietnamie; uzyskuje dowództwo w Korei i zdobywa dla Chin kontrolę nad Jedwabnym Szlakiem.
25-220 n.e. Wschodnia dynastia Han z nową stolicą w Luoyang w dzisiejszej prowincji Henan.
57-107 n.e. Chiny przyjmują poselstwa z Japonii i Azji Środkowej.
132 n.e. Wynalezienie zegara słonecznego i wodnego, a także instrumentów astronomicznych i papieru.
166 n.e. Wysłannicy „Andun" (Rzymu pod rządami Marka Aureliusza) przywożą kość słoniową, rogi nosorożca i pancerze żółwi, co świadczy o kontaktach z Rzymem. |
|
|
Koniec Republiki Rzymskiej
43-27 p.n.e.
43 p.n.e. Po zamordowaniu Cezara wybucha trzeć rzymska wojna domowa. Oktawian, Antoniusz i Marek Lepidus tworzą II triumwirat.
31 p.n.e. Po okresie pokoju Oktawian pokonuje p Akcjum Antoniusza i Kleopatrę.
30 p.n.e. Antoniusz i Kleopatra popełniają samobójstwo. Egipt zostaje prowincją rzymską.
27 p.n.e. Oktawian August pierwszym cesarzem rzymskim. |
|
|
|
|
Początki ekspansji chrześcijaństwa
28-380 n.e.
26 n.e. Jan Chrzciciel rozpoczyna swoją działalność misyjną.
57 n.e. Apostoł Paweł pisze List do Rzymian.
67 n.e. Śmierć św. Pawła.
336 n.e. Śmierć Konstantyna Wielkiego.
380 n.e. Rzym ogłasza, że chrześcijaństwo jest oficjalną religią imperium. |
|
|
Wczesne kultury Afryki
300 p.n.e.-646 n.e.
300 p.n.e. W Afryce zaczyna upowszechniać się obróbka żelaza.
100 n.e. W północnej Afryce w handlu transsaharyjskim zostają użyte wielbłądy.
100-200 n.e. Ludność zamieszkująca wschodnie wybrzeże Afryki zaczyna handlować z Rzymianami i Arabami.
350 n.e. We wschodniej Afryce uprawiane są banany i jams (pochrzyn).
646 n.e. Arabowie podbijają Egipt. |
|
|
|
|
Inwazja plemion germańskich
ok. 100-555 n.e.
ok. 100 n.e. Longobardowie osiedlają się w dolnym biegu Łaby.
ok 200-553 n.e. Powstanie państwa Wandalów nad Dunajem.
238 n.e. Goci przekraczają Dunaj.
250-275 n.e. Frankowie atakują Cesarstwo Zachodniorzymskie.
375 n.e. Zwycięstwo Hunów nad Ostrogotami.
410 n.e. Rzym zostaje splądrowany przez Wizygotów.
553 n.e. Upadek państwa Ostrogotów. |
|
|
Koniec Cesarstwa Rzymskiego
192-476 n.e.
192 n.e. Kommodus zostaje zabity przez gwardię pretoriańską.
235-285 n.e. Walki na granicach z Persami i barbarzyńcami.
313 n.e. Konstantyn Wielki i Licyniusz, władca Cesarstwa Bizantyńskiego, zaprzestają prześladowań chrześcijan i pozwalają im na swobodę kultu.
361-363 n.e. Cesarz Julian Apostata potępia chrześcijaństwo; ginie w walce z Partami.
410 n.e. Pierwsze splądrowanie Rzymu.
455-476 n.e. Barbarzyńcy zajmują główne stanowiska w Rzymie; rządzą marionetkowi cesarze. |
|
|
|
|
Spotkanie wczesnych cywilizacji
700-1200 n.e.
700 n.e. Arabowie podbijają Tunis.
ok. 1000 n.e. W andyjskiej kulturze Huari przy uprawie płodów rolnych używane są wyrafinowane systemy nawadniające.
1100-1200 n.e. Serbowie zasiedlają już zamieszkane tereny na północy i wschodzie Albanii.
1200 n.e. Indianie Anasazi budują pierwsze Cliff Dwellings (domostwa skalne) w południowo--zachodniej części stanu Kolorado w USA. |
|
|
Początki islamu
ok 610-754 n.e
ok. 610 n.e. Mahomet przeżywa wizję w jaskini niedaleko Mekki.
632 n.e. Mahomet umiera. Jego następcą zostaje Abu Bakr.
ok. 650 n.e. Za panowania kalifa Usmana powstaje ostateczna wersja Koranu.
661 n.e. Damaszek zostaje stolicą kalifatu Umajjadów.
754 n.e. Bagdad zostaje stolicą kalifatu Abbasydów. |
|
|
|
|