Ziemia i człowiek w datach

| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |

Nowe szlaki handlowe
1415-1521

1415 Henryk Żeglarz zleca zorganizowanie pierwszej podróży odkrywczej do Afryki.

1424 Na portugalskiej mapie morskiej niedaleko Indii Zachodnich pojawia się po raz pierwszy legendarna wyspa Antillia.

1479 Po czteroletniej wojnie Hiszpania uznaje portugalski monopol na handel z zachodnim wybrzeżem Afryki.

1492 Krzysztof Kolumb odkrywa Amerykę.

1519 Ferdynand Magellan rozpoczyna podróż dookoła świata. Umiera po drodze, ale załoga kontynuuje podróż.

Magellana podróż dookoła świata
1505-1519

1505 Podczas swej pierwszej żeglugi Magellan płynie do Indii.

1513 Podczas bitwy pod Azamor Magellan zostaje ranny w kolano; będzie utykać już do końca życia.

1517 Magellan wyrusza do Hiszpanii, spotyka się z portugalskim astronomem Ruyem Faleiro i stara się zaoferować swe usługi królowi Karolowi I.

1519 Podczas podróży po południowej półkuli załoga statków Magellana dostrzega na niebie Mały i Wielki Obłok Magellana.

Zbadanie Kanady
1534-1545

1534 Jacques Cartier płynie w głąb lądu, w górę Rzeki Świętego Wawrzyńca. Nadaje ziemiom nazwę „Kanata", co w języku Irokezów znaczy „wieś".

1535 Podczas drugiej podróży 25 ludzi z załogi Cartiera umiera na szkorbut.

1541 Podczas swej trzeciej podróży Cartier spotyka Jean-Francois de La Rocque de Robervala, który otrzymał polecenie kolonizacji Kanady.

1543 De Roberval porzuca swoje zadanie i wraca do Francji, bo klimat jest dla niego zbyt surowy.

1545 Cartier publikuje relację o swoich podróżach odkrywczych.

Podróże odkrywcze Francisa Drake'a
1558-1596

1558 Podczas pogoni za hiszpańską Armadą na kanale La Manche Drakę zaniedbuje swoje obowiązki i plądruje galeon Rosario, który wiezie na pokładzie żołd dla wojsk hiszpańskich.

1589 Drakę doznaje porażki podczas próby zajęcia Lizbony przy użyciu floty złożonej ze 150 statków.

1595 Elżbieta I zleca Drake'owi splądrowanie galeonu hiszpańskiego, który uległ uszkodzeniu koło La Fortaleza.

1596 Drakę umiera u wybrzeży Panamy na dyzenterię i zostaje pochowany w morzu.

Droga morska do Chin
1583-1597

1583 John Davis próbuje zorganizować nową ekspedycję, aby odnaleźć Przejście Północno--Zachodnie.

1589 Po trzech bezowocnych wyprawach John Dawis przyłącza się do ostatniej podróży Thomasa Cavendisha.

1592 Davis opuszcza wyprawę Cavendisha i odkrywa Falklandy.

1596 Podczas trzeciej podróży statek Barentsa grzęźnie w paku lodowym; załoga buduje chatę z drewna pochodzącego ze statku.

1597 W czerwcu statek wciąż tkwi w lodzie i członkowie ekspedycji próbują przedostać się dalej, używając małych łodzi. Barents umiera. Chata Barentsa zostanie odkryta w 1871.

Kolonizacja świata
1615-1892

1615 Angielski parlament zezwala na deportacja skazańców do kolonii w Indiach Zachodnich i Wirginii.

1619 Setka bezdomnych dzieci zostaje wystana do Wirginii.

1790 Kongres amerykański uchwala ustawę, w której prawa obywatelskie przyznawane są dopiero po dwóch latach pobytu.

1819 W Stanach Zjednoczonych listy pasażera na statkach stają się obowiązkowe.

1862 Amerykańska ustawa Homestead Act gwarantuje każdemu chętnemu prawo do wzięci w posiadanie i zagospodarowania 160 akrów (ok. 64 ha) ziemi.

1892 Amerykańskie biuro imigracyjne zostaje przeniesione na Ellis Island w porcie nowojorskim

Japońscy siogunowie
ok. 1600-1895

ok. 1600 Po prawie stuletniej wojnie domowej rozpoczyna się proces ponownego zjednoczenia Japonii.

1638 Siogun lemitsu Tokugawa zakazuje budowy statków w Japonii.

1641 lemitsu Tokugawa wyrzuca z Japonii wszystkich cudzoziemców poza Chińczykami i Holendrami.

1797 Wybuch Fudżijamy.

1868 Dzięki przywróceniu znaczenia władzy cesarskiej Japonia ma ponownie jedynego władcę.

1895 Japonia wygrywa zarówno wojnę z Chinami, jak i z Rosją i staje się światowym mocarstwem.

Wojna trzydziestoletnia
1618-1648

1619 Ferdynand II zostaje cesarzem Świętego Cesarstwa Rzymskiego.

1620 Liga Katolicka i Unia Protestancka podpisują w Ulm traktat, w którym ślubują, że nie będą prowadzić przeciwko sobie wojen na terenie Cesarstwa.

1622 Hrabia Tilly i Gonzalo Fernandez de Córdoba zadają druzgocącą klęskę Chrystianowi Brunszwickiemu.

1626 W bitwie pod Lutter am Barenberge Duńczycy ulegają hrabiemu Tilly.

1631 Francja i Szwecja zawierają Traktat w Barwalde.

1632 Hrabia Tilly umiera w Ingolstadt w wyniku ran odniesionych podczas bitwy pod Rain nad rzeką Lech.

Podróże odkrywcze Abla Tasmana
1634-1851

1634 Abel Tasman jest zastępcą dowódcy wyprawy badawczej na holenderski Tajwan. Podczas podróży umiera połowa załogi.

1640-1641 Tasman podróżuje do Japonii i na południe Sumatry, gdzie zawiera układ handlowy z tamtejszym sułtanem.

1642 Tasman bierze Ziemię Van Diemena w posiadanie korony holenderskiej.

1642 Ujrzawszy Nową Zelandię, Tasman bierze ją za wyspę położoną u wybrzeży Argentyny.

1643 Tasman przepływa obok archipelagu Tonga i wysp Fidżi.

1649 Tasman zostaje uznany winnym niesprawiedliwego skazania członka załogi i zawieszony w funkcjach oficera.

1651 Tasman zostaje zrehabilitowany i resztę życia spędza w Batawii.

Pierwsi osadnicy w Ameryce Północnej
1655-1699

1655 Żyjący w kolonii Massachusetts Bay purytanie karzą pierwszych kwakrów i zabraniają im organizowania spotkań.

1664 Stuyvesant poddaje holenderską kolonię Anglikom, a Nowy Amsterdam zmienia nazwę na Nowy Jork.

1670 Założenie Kompanii Zatoki Hudsona.

1676 Plantator tytoniu Nathan Bacon prosi o pozwolenie na zaatakowanie Indian Susquehannock, którzy ciągle napadają na osady. Mimo zakazu osadnicy palą Jamestown i zabijają wielu Indian.

1648 Na skutek krytyki w Anglii zostaje uchylony statut Massachusetts Bay.

1699 Traktat pokojowy w Maine kończy wrogość między Abenakami i europejskimi osadnikami w Massachusetts.

Zniesienie niewolnictwa
1851-1865

1851 Frederick Douglas wydaje swoją pierwszą gazetę.

1862 Prezydent Stanów Zjednoczonych, Abraham Lincoln, ogłasza Proklamację emancypacji, która rok później wchodzi w życie.

1865 Zostaje uchwalona 13. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych: „Nie będzie w Stanach Zjednoczonych lub jakimkolwiek miejscu podległym ich władzy ani niewolnictwa, ani przymusowych robót, chyba że jako kara za przestępstwo, którego sprawca został prawidłowo skazany".

Panowanie króla Ludwika XIV
1643-1715

1660 Ludwik XIV żeni się z Marią Teresą, córką króla Hiszpanii, Filipa IV.

1665 Ludwik XIV zleca architektowi Claude'owi Perrault budowę wschodniego skrzydła pałacu w Luwrze. Podówczas pałac królewski, dziś Luwr jest siedzibą najczęściej odwiedzanego muzeum na świecie, Musśe de Louvre.

1682 Dwór królewski przenosi się do Wersalu.

1685 Po śmierci Marii Teresy w 1683 Ludwik żeni się z markizą Maintenon.