Elementy dekoracyjne
Podczas zakładania akwarium bardzo częstym błędem jest wybór nieodpowiedniego podłoża lub kamieni dekoracyjnych. Niestety nie można kierować się bogactwem oferowanych w handlu kolorowych żwirków i barwnych kamieni, ponieważ tylko nieliczne z nich są obojętne chemicznie i nie powodują zmian twardości i odczynu pH wody oraz nie zatruwają akwarium powoli rozpuszczającymi się lakierami. ( Woda to najlepszy, znany rozpuszczalnik – rozpuszcza prawie wszystko).
Ułożenie nieodpowiedniego podłoża w dużym akwarium najczęściej ma katastrofalne skutki, woda alkalizuje się pomimo codziennych korekt, twardość wody wzrasta lub z niewyjaśnionych przyczyn giną ryby i rośliny.
W takiej sytuacji nie pozostaje nic innego jak całkowita wymiana podłoża oraz urządzenie akwarium od nowa wraz z całą procedurą przygotowania wody.
W praktyce jako podłoże można stosować jedynie żwir kwarcowy w formie otoczaków o naturalnych kształtach, ( zaokrąglone krawędzie ) spotykany najczęściej w naturalnych barwach kremowo-brązowych oraz o różnej granulacji.
Jeżeli akwarium wyposażone jest w filtr denny granulację żwiru dobiera się w przedziale 2-3 mm, jeżeli nie ma filtracji dennej granulacja powinna wynosić 3-5 mm.
Zbyt gruby żwir nie nadaje się do akwarium, ponieważ takie podłoże szybko się zanieczyszcza i niema możliwości zbierania z dna nieczystości.
Wpadające w głębsze warstwy resztki pokarmu i odchody ryb powodują beztlenowe procesy gnilne. Również bardzo drobny żwir nie może być użyty jako podłoże, ponieważ w głębszych warstwach woda w ogóle nie krąży a do korzeni roślin nie dociera tlen oraz sole mineralne.
Piasek morski również nie może być stosowany i to nie tylko ze względu na bardzo małą granulację, ale także ze względu na jego właściwości alkalizacji wody – zawiera znaczne ilości wapnia pochodzącego z muszli.
Bardzo częstym błędem jest układanie podłoża warstwami to znaczy – na spód akwarium układa się gruby żwir a później przykrywa się go drobniejszym.
W takiej sytuacji z czasem drobny żwir samoistnie opada na dno natomiast grubszy „wychodzi” na wierzch a przy pracach pielęgnacyjnych i sadzeniu roślin podłoże zostaje wymieszane.
Takie wymieszanie podłoża żwirem o bardzo różnej granulacji nie spełnia już swojego zadania i znacznie utrudnia czyszczenie akwarium – grube kamyki zatykają węże do zbierania zanieczyszczeń i wręcz uniemożliwiają sprawne czyszczenie.
Dlaczego gruby żwir wydostaje się na powierzchnię ?
Z tego samego powodu na polach uprawnych, co rocznie zbiera się kamienie, które mogą uszkadzać maszyny rolnicze. Na pozór nie logiczne – duży i cięższy kamień „wychodzi sam na wierzch” – prawa grawitacji oraz procesy geologiczne powodujące przemieszczanie się drobniejszej materii w głąb podłoża są nieubłagane.
Kolorowy żwir
Dostępne w sklepach kolorowe żwirki najczęściej są lakierowane ich barwa z czasem może zanikać lub też mogą wydzielać szkodliwe związki, dlatego też ten rodzaj podłoża nie powinien być stosowany.
Żwiry mielone
Ze spotykanych w handlu różnego rodzaju mielonych skał o różnej granulacji i barwach tylko nieliczne nadają się jako podłoże do akwarium. Mielone minerały można bardzo łatwo rozpoznać po nieregularnych i ostrych krawędziach żwirów oraz dość zróżnicowanej wielkości ziaren.
Biały mielony żwir dość często spotykany w handlu jest najczęściej wapieniem, który absolutnie nie nadaje się na podłoże. Taki żwir już od początku jest „podpadający” – nie daje się go umyć, woda jest ciągle biała i mąci się po każdym wzruszeniu podłoża. Po umieszczeniu go w akwarium silnie alkalizuje wodę i podnosi jej twardość pomimo ciągłego korygowania parametrów wody. Wapienie należą do skał osadowych o bardzo dużej porowatości i łatwej rozpuszczalności w wodzie.
Inne kolorystyczne odmiany mielonych żwirów najczęściej również należą do skał osadowych tak zwanych węglanowych, których głównym składnikiem są kalcyty, dolomity i magnezyty. Skały węglanowe charakteryzują się bardzo małą zawartością krzemianów oraz bardzo dużą ilością węglanów i wodorowęglanów wapnia i magnezu oraz porowatością dochodzącą do 50%. Ponadto w zależności od miejsca występowania mogą posiadać liczne wtrącenia pierwiastków i związków metalicznych powodujące ich zabarwienie na różne kolory. Do najczęściej występujących wtrąceń należą związki potasu, sodu, magnezu, miedzi, srebra i żelaza.
Związane ze skałami wtrącenia metaliczne zwykle mają formę chlorków i stosunkowo łatwo ulegają wypłukiwaniu przez wodę.
Tego typu mielone barwne żwiry najczęściej można spotkać w handlu, ponieważ są to skały pospolicie występujące, kruche, łatwe do obróbki, lecz nie nadają się do stosowania jako podłoże.
Powodują alkalizacje wody, wzrost twardości oraz możliwość zatrucia akwarium.
Czarne bazalty są skałami pochodzenia wulkanicznego o dużej zawartości krzemu, należą do starych skał zawierających wtrącenia najróżniejszych pierwiastków w formie niezliczonej ilości związków w tym również metali ciężkich oraz metali ziem rzadkich.
Są słabo rozpuszczalne w wodzie, chociaż w zależności od miejsca wydobycia ich skład chemiczny oraz stopień rozpuszczania w wodzie zawartych w nich związków może być bardzo różny. Mielone bazalty można poznać po ciemnoszarym, prawie czarnym zabarwieniu, ostrych krawędziach ziaren oraz braku widocznych połyskujących wtrąceń związków metalicznych.
Czarne bazalty są dość poszukiwane na podłoże, na czarnym dnie rośliny i ryby prezentują się rzeczywiście efektownie, chociaż może trochę nienaturalnie – rzecz gustu. Bazalty mogą być stosowane jako podłoże w akwarium jednak posiada ono szereg wad.
„Mielonka” bazaltowa jest dość trudna do umycia i pomimo starań na powierzchni wody w akwarium prawie zawsze unosi się cienka warstewka pyłu bazaltowego mogąca zawierać związki aluminium i chromu oraz wypłukane związki o charakterze tłuszczu.
Bazalt jest skałą zaliczaną do zasadowych a więc nieznacznie może alkalizować wodę.
Po pewnym czasie podłoże z czarnego bazaltu ulega zaglonieniu zwłaszcza brunatnicami, które są bardzo trudne do zwalczenia.
Światło padające na czarne dno nie ulega odbiciu lecz jest pochłaniane a skład widmowy tego światła to przefiltrowana przez liście żółto-zielona barwa a więc sprzyjająca rozwojowi glonów brunatnych, sinic i krasnorostów.
Kamienie
W przyrodzie występuje ponad dwa tysiące minerałów spotykanych w formie kamieni i odłamków skalnych o różnym zabarwieniu, składzie chemicznym i rozpuszczalności w wodzie, kwasach i zasadach.
Jedynie nieliczne mogą być stosowane w akwarium jako elementy dekoracyjne.
Jako najczęściej stosowane kamienie dekoracyjne spotyka się bazalty (opisane powyżej) oraz granity, Granity są starymi skałami magmowymi o kwaśnym charakterze, które mogą być wykorzystane w akwarystyce pod warunkiem, że nie zawierają licznych połyskujących wtrąceń metalicznych.
Podobnie zabarwione do granitu, lecz nieco jaśniejsze skały magmowe dioryty i syenity zbudowane głównie z krzemu należą do skał obojętnych chemicznie i bez obaw mogą być stosowane jako kamienie dekoracyjne.
Inną bardzo ładnie ubarwioną skałą, którą można stosować w akwarystyce to serpentynit.
Serpentynity spotykane są w różnych odmianach kolorystycznych – zielone, zilono- oliwkowe, czerwono- żółte, brunatno- czerwone z pasami białych plamistych pręgów.
Serpentynity zawierają zwykle ponad 50% krzemu oraz tlenki glinu, żelaza, wapnia, magnezu oraz dwutlenek węgla, są bardzo trudno rozpuszczalne w wodzie a ich dekoracyjność jest bardzo duża. Występują w formie łupek lub szlifowanych płaskich płyt o różnych wymiarach.
Inne kamienie ozdobne
Wśród możliwych do zdobycia i bezpiecznych w zastosowaniu do akwarium warto zwrócić uwagę na różne formy kolorystyczne agatów i kwarców oraz dość pospolitych krzemieni.
Gdzie zdobyć takie kamienie ?
Obecnie istnieje na rynku wiele firm zajmujących się urządzaniem ogrodów, oferujących różnego rodzaju żwiry, kamienie i bloki skalne.
W dobrych firmach można zakupić wiele ciekawych kamieni ozdobnych oraz uzyskać informacje o składzie chemicznym tych minerałów i ich przydatności dla akwarystyki.
Korzenie
Są dość powszechnie stosowane w akwariach, odznaczają się dużymi walorami dekoracyjnymi oraz stanowią stałe źródło garbników, które jednak w pewnych sytuacjach może być nie pożądane. Z zakupem korzeni nie ma większego problemu, oferowane są w sklepach akwarystycznych z całym bogactwem kształtów i barw.
Przed umieszczeniem zakupionego korzenia w akwarium należy go dobrze umyć bieżącą wodą, przez kilka dni namaczać zmieniając codziennie wodę aż będzie ona w miarę przejrzysta – nie zabarwiona na brązowy kolor.
Płukanie i moczenie ma również na celu pozbycie się ewentualnych środków chemicznych stosowanych podczas obróbki korzeni oraz soli, które mogą zniszczyć rośliny oraz ryby w urządzonym już akwarium.
Do przygotowanego korzenia można stylonową nitką przywiązać takie rośliny jak: mech jawajski, mikrozorium lub bolbitis, które dość szybko obrosną korzeń dając niepowtarzalny efekt dekoracyjny.
Korzeń niemal całkowicie porośnięty mikrozorium, mchem jawajskim i anubiasem stanowi doskonałą dekoracje zarówno małych jak dużych zbiorników.
Lignity
Rzadko spotykane w handlu, choć bardzo przydatne w urządzaniu akwarium.
Lignity są to nie do końca zwęglone fragmenty drewna ( z zachowaną strukturą drewna ) występujące w pokładach węgla brunatnego. Lignity można bez większego problemu znaleźć na składach opału prowadzących węgiel brunatny.
Łatwo je rozpoznać wśród brył węglowych – już „na pierwszy rzut oka” przypominają kawałki drewna w formie rozwarstwiających się pni i gałęzi monumentalnych drzew z przed epoki Karbonu.
Lignity bardzo łatwo można rozdzielić na wąskie pasma o różnych kształtach i kątach wygięcia, które mogą być przydatne przy układaniu „tarasów” albo stanowić materiał dekoracyjny zamiast korzeni.
Przed umieszczeniem w akwarium lignity należy wymyć, namoczyć przez kilka dni w wodzie, po czym powtórnie wypłukać.
Zazwyczaj nawet wysuszone nie wypływają na powierzchnię wody.
W porównaniu z korzeniami wydzielają znacznie mniejsze ilości garbników i tylko początkowo lekko zabarwiają wodę na kolor zielonkawo-brązowy. Charakteryzują się długą aktywnością biologiczną, lekko zmiękczają wodę wiążąc węglany wapnia i nie pokrywają się glonami. Do lignitów można z powodzeniem przymocować rośliny takie jak „mech jawajski, mikrozorium, bolbitis”, które je obrosną stwarzając dekoracyjną kompozycję.
Węgiel brunatny
Jest również przydatny w akwarystyce, chociaż bardzo rzadko stosowany.
Bryły o różnym stopniu zwęglenia dają się łatwo łupać na dowolne kształty i można nimi zastąpić korzenie lub kamienie. Podobnie jak lignity węgiel brunatny wydziela mało garbników i bardzo długo zachowuje w wodzie aktywność biologiczną. Jest odporny na pokrywanie się glonem i wydziela naturalne związki ograniczające rozwój glonów.
Do brył węgla brunatnego również przyrastają niektóre rośliny. Rozdrobnione kawałki węgla nadają się do sporządzania mieszanki do doniczek np. glina + węgiel, glina + torf + węgiel oraz mogą być przydatne jako materiał wypełniający i zasklepiający otwory w perforowanych doniczkach ( mieszanki gliny z torfem lub ziemią nie wypływają z doniczek przez cienką warstwę rozdrobnionego węgla ). Wartość mineralna węgla brunatnego jest znikoma to znaczy, że podczas jego rozkładu uwalniane są zaledwie minimalne ilości soli mineralnych.
Przed zakupem i umieszczeniem w akwarium żwiru, kamieni lub korzeni dobrze jest skorzystać z porady sprzedawcy o pochodzeniu tych elementów oraz zwrócić uwagę na oznakowanie producenta lub konfekcjonera tych towarów.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
