Przedstawiam szczegółowe zestawienie 198 szczytów należących do Głównej Grani Tatr Wysokich (GGTW). Co ciekawe, spośród nich zaledwie 10 można uznać za „wybitne” (MDW > 100 m). Czyli GGTW jest bardzo „poszarpana”, ale nie zawiera zbyt wielu głębokich przełęczy. W efekcie GGTW posiada co prawda prawie 3 razy więcej wyróżnianych kulminacji od znacznie dłuższej Głównej Grani Tatr Zachodnich (GGTZ), ale to na GGTZ mamy trochę więcej szczytów „wybitnych” (MDW > 100 m).

Uwagi techniczne:

• Kolejność szczytów w poniższym zestawieniu ustaliłem wg położenia na Głównej Grani Tatr Wysokich -> licząc od Przełęczy pod Kopą (1749 m n.p.m.) do Liliowego (1952 m n.p.m.), czyli kierunek E - W;
• Szczyty „wybitne” (MDW > 100 m) wyróżniłem pogrubieniem i podałem ich MDW;
• Z powodu braku pełnych danych, część wysokości n.p.m. określiłem „na oko” z mniejszą lub większą dokładnością;

Główna Grań Tatr Wysokich -lista szczytów [wysokość w m n.p.m.:

1. Mała Bielska Kopka (Kopský hrb) [1773]
2. Koperszadzki Zwornik (Jahňací uzol) [1900]
3. Koperszadzka Czuba (Jahňací hrb) [1930]
4. Biała Kopa (Biela kopa)
5. Biały Grzebień (Biely hrebeň)
6. Biała Czuba (Biely zub) [2044]
7. Biały Kopiniak (Biela kôpka)
8. Jagnięcy Szczyt (Jahňací štít) [2229] - MDW 137 m
9. Wielki Jagnięcy Kopiniak (Veľký jahňací zub) [2210]
10. Mały Jagnięcy Kopiniak (Malý jahňací zub) [2170]
11. Czerwona Turnia (Belasá veža) [2290]
12. Modra Turnia (Zmrzlá veža) [2311]
13. Skrajna Kołowa Czubka (Predný kolový zub) [2310]
14. Pośrednia Kołowa Czubka (Prostredný kolový zub) [2315]
15. Zadnia Kołowa Czubka (Zadný kolový zub) [2330]
16. Kołowy Szczyt (Kolový štít) [2418] - MDW 153 m
17. Kołowa Kopka (Kolová kôpka) [2320]
18. Czarne Czuby (Čierne zuby) [2275]
19. Czarny Kopiniak (Čierny kopiniak) [2300]
20. Czarny Grzebień (Čierny hrebeň)
21. Czarny Szczyt (Čierny štít) [2434]
22. Wielka Papirusowa Turnia (Veľká čierna veža) [2430]
23. Pośrednia Papirusowa Turnia (Prostredná čierna veža) [2428]
24. Mała Papirusowa Turnia (Malá čierna veža) [2415]
25. Wyżni Barani Zwornik (Vyšná Barania strážnica) [2505]
26. Barani Kopiniak (Hrebeň baraních strážnic) [2485]
27. Niżni Barani Zwornik (Nižná Barania strážnica) [2480]
28. Barani Kopiniaczek (Baraní mních) [2450]
29. Baranie Czuby (Baranie hrby) [2390]
30. Śnieżny Mniszek (Snehový mních) [2370]
31. Śnieżne Czuby (Snehový hrb) [2415]
32. Śnieżny Zwornik (Snehová strážnica) [2455]
33. Śnieżny Szczyt (Snehový štít) [2467]
34. Lodowy Zwornik (Zadný Ľadový štít) [2507]
35. Lodowy Koń (Ľadový kôň) [2585]
36. Koński Ząb (Zub nad Koňom) [2590]
37. Lodowy Szczyt (Ľadový štít) [2627] - MDW 286 m
38. Lodowe Czuby (Ľadové hrby) [2590]
39. Lodowa Kopa (Malý Ľadový štít) [2603]
40. Mała Lodowa Kopa (Malý Ľadový štít, JV vrchol) [2599]
41. Harnaskie Czuby (Pytliacke hrby) [2390]
42. Harnaskie Zęby (Pytliacke zuby) [2395]
43. Harnaska Turnia (Pytliacka veža) [2410]
44. Harnaski Kopiniak (Pytliacka kopa) [2435]
45. Harnaski Zwornik (Pytliacka strážnica) [2455]
46. Mały Lodowy Szczyt (Široká veža) [2461]
47. Zbójnicki Ząb – wierzchołek NE (Zbojnícky zub) [2365]
48. Zbójnicki Ząb – wierzchołek SW (Zbojnícky zub) [2365]
49. Wielka Zbójnicka Turnia (Veľká zbojnícka veža) [2375]
50. Pośrednia Zbójnicka Turnia (Prostredná zbojnícka veža) [2370]
51. Mała Zbójnicka Turnia (Malá zbojnícka veža) [2345]
52. Zbójnicki Kopiniak (Zbojnícka kopa) [2315]
53. Czarne Chłopki (Čierne zuby) [2310]
54. Ząb Englischa (Englischov zub) [2320]
55. Ząb Jurzycy (Jurzycov zub) [2340]
56. Ostry Szczyt (Ostrý štít) [2367]
57. Ostry Kopiniak (Ostrá kopa) [2355]
58. Mały Ostry Szczyt (Malý Ostrý štít) [2325]
59. Ostre Czuby (Ostré zuby) [2240]
60. Siwe Czuby (Sivé zuby) [2305]
61. Jaworowy Szczyt (Javorový štít) [2417] - MDW 192 m
62. Pośredni Jaworowy Szczyt (Prostredný Javorový štít) [2415]
63. Mały Jaworowy Szczyt (Malý Javorový štít) [2385]
64. Krzesany Róg (Kresaný roh) [2290]
65. Rówienkowa Turnia (Rovienková veža) [2272]
66. Rówienkowy Ząb (Rovienkový zub) [2245]
67. Graniasta Turnia – wierzchołek NE (Hranatá veža) [2260]
68. Graniasta Turnia – wierzchołek SW (Hranatá veža) [2260]
69. Złotnikowa Czuba (Rovienková stena) [2220]
70. Złotnikowa Kopa (Svišťová kopa) [2221]
71. Mały Świstowy Szczyt – wierzchołek W (Malý Svišťový štít) [2382]
72. Pośredni Świstowy Szczyt (Prostredný Svišťový štít) [2383]
73. Wielki Świstowy Szczyt (Veľký Svišťový štít) [2378]
74. Czerwony Mnich (Severná divá ihla) [2305]
75. Czarny Mnich (Južná divá ihla) [2300]
76. Dzika Czuba (Divý hrb) [2330]
77. Dzika Turnia – wierzchołek N (Divá veža) [2373]
78. Dzika Turnia – wierzchołek S (Divá veža) [2376]
79. Turnia nad Rohatką (Veža nad Prielomom) [2332]
80. Mała Zmarzła Turniczka (Malá zamrznutá vežička) [2360]
81. Pośrednia Zmarzła Turniczka (Prostredná zamrznutá vežička) [2380]
82. Wielka Zmarzła Turniczka (Veľká zamrznutá vežička) [2400]
83. Mała Wysoka (Východná Vysoká) [2429]
84. Zmarzła Kopa (Zamrznutá kopa) [2204]
85. Mały Wielicki Szczyt (Malý Velický štít) [2253]
86. Wielicki Szczyt (Velický štít) [2319]
87. Litworowy Zwornik (Litvorová strážnica) [2365]
88. Litworowy Szczyt (Litvorový štít) [2423]
89. Wielicka Turniczka (Lučivnianska veža) [2492]
90. Niżnia Wysoka Gerlachowska (Malá Litvorová veža) [2532]
91. Gerlachowska Turniczka (Gerlachovská vežička) [2520]
92. Wyżnia Wysoka Gerlachowska (Veľká Litvorová veža) [2581]
93. Gerlachowska Kopa (Gerlachovská kopa) [2600]
94. Lawinowy Szczyt (Lavínový štít) [2606]
95. Jurgowskie Czuby (Lavínové zuby) [2605]
96. Zadni Gerlach (Zadný Gerlachovský štít) [2616]
97. Targana Turnia – wierzchołek E (Biskupská čiapka) [2490]
98. Targana Turnia – wierzchołek W (Biskupská čiapka) [2490]
99. Batyżowieckie Czuby (Batizovský hrb) [2370]
100. Wielki Batyżowiecki Szczyt (Veľký Batizovský štít) [2448]
101. Mały Batyżowiecki Szczyt (Malý Batizovský štít) [2445]
102. Batyżowiecka Igła (Batizovská ihla) [2440]
103. Batyżowiecka Kopa (Batizovská kopa) [2420]
104. Batyżowiecka Turniczka (Batizovská vežička) [2390]
105. Kacze Czuby (Kačací hrb) [2380]
106. Kaczy Szczyt (Kačací štít) [2402]
107. Zmarzły Szczyt (Popradský Ľadový štít) [2390]
108. Wschodni Żelazny Szczyt (Východný Železný štít) [2340]
109. Hruba Śnieżna Kopa (Hrubá Snežná kopa) [2328]
110. Pośrednia Śnieżna Kopa (Prostredná Snežná kopa) [2335]
111. Mała Śnieżna Kopa (Malá Snežná kopa) [2315]
112. Zachodni Żelazny Szczyt (Západný Železný štít) [2360]
113. Żłobista Kopka (Zlobná kôpka) [2360]
114. Żłobista Kopa (Zlobivá, JV vrchol) [2420]
115. Żłobista Turnia (Zlobivá, prostredný vrchol) [2420]
116. Żłobisty Szczyt (Zlobivá) [2426]
117. Żłobiste Czuby (Zlobné zuby) [2400]
118. Rumanowy Szczyt – wierzchołek SE (Rumanov štít) [2420]
119. Rumanowy Szczyt – wierzchołek środkowy (Rumanov štít) [2422]
120. Rumanowy Szczyt – wierzchołek NW (Rumanov štít) [2428]
121. Ganek (Veľký Ganek) [2459] - MDW 194 m
122. Pośredni Ganek (Prostredný Ganek) [2430]
123. Mały Ganek (Malý Ganek) [2425]
124. Bartkowa Turnia (Bartkova veža) [2350]
125. Wschodnia Rumanowa Czuba (Východný Rumanov zub)  [2285]
126. Zachodnia Rumanowa Czuba (Západný Rumanov zub)  [2295]
127. Wysoka – wierzchołek SE (Vysoká) [2560] - MDW 305 m lub ~20 m
128. Wysoka – wierzchołek NW (Vysoká) [2560] - MDW 305 m lub ~20 m
129. Wyżni Pazdur [2520]
130. Ciężki Szczyt (Ťažký štít) [2520]
131. Kopa nad Wagą (Kopa nad Váhou) [2390]
132. Rysy – wierzchołek SE (Rysy) [2473]
133. Rysy – wierzchołek środkowy (Rysy) [2503] - MDW 163 m
134. Rysy – wierzchołek NW (Rysy) [2499]
135. Wschodnia Turnia nad Żabią Przełęczą (Východná veža nad Žabím sedlom) [2340]
136. Pośrednia Turnia nad Żabią Przełęczą (Prostredná veža nad Žabím sedlom) [2325] – zwana „Innominatą”
137. Zachodnia Turnia nad Żabią Przełęczą (Západná veža nad Žabím sedlom) [2280]
138. Żabi Koń (Žabí Kôň) [2291]
139. Żabia Turnia Mięguszowiecka (Žabia veža) [2335]
140. Wołowa Turnia (Volia veža) [2373]
141. Rogata Turniczka (Rohatá vežička) [2367]
142. Rogata Grań (Rohatý hrebeň) [2370]
143. Mały Wołowy Róg (Malý volí roh) [2360]
144. Wschodni Wołowy Róg (Východný volí roh) [2361]
145. Zachodni Wołowy Róg (Západný volí roh) [2358]
146. Hińczowy Zwornik (Hincova kopa) [2360]
147. Hińczowa Turniczka (Hincova vežička) [2360]
148. Hińczowa Turnia (Hincova veža) [2372]
149. Mięguszowiecki Szczyt Czarny (Východný Mengusovský štít) [2410] - MDW 103 m
150. Chłopek (Chlapík) [2320]
151. Mięguszowiecki Szczyt Pośredni – wierzchołek SE (Prostredný Mengusovský štít) [2370]
152. Mięguszowiecki Szczyt Pośredni – wierzchołek środkowo-wschodni (Prostredný Mengusovský štít) [2388]
153. Mięguszowiecki Szczyt Pośredni – wierzchołek środkowy (Prostredný Mengusovský štít) [2391]
154. Wyżni Ząb w Mięguszowieckim Szczycie Pośrednim [2386]
155. Mięguszowiecki Szczyt Pośredni – wierzchołek NW (Prostredný Mengusovský štít) [2393]
156. Platforma nad Igłami [2371]
157. Cienka Igła (Malá mengusovská ihla) [2353]
158. Igła Milówki (Veľká mengusovská ihla) [2350]
159. Mięguszowiecka Baszta (Mengusovská bašta) [2412]
160. Mięguszowiecki Szczyt Wielki – wierzchołek E (Veľký Mengusovský štít) [2433]
161. Mięguszowiecki Szczyt Wielki – wierzchołek W (Veľký Mengusovský štít) [2438] - MDW 213 m
162. Wyżnia Mięguszowiecka Turniczka (Vyšná Mengusovská vežička) [2372]
163. Mięguszowiecka Turniczka (Mengusovská vežička) [2360]
164. Cubryński Ząb (Čubrinský zub) [2360]
165. Cubryński Zwornik (Čubrinský uzol) [2370]
166. Cubryna (Čubrina) [2376]
167. Cubryński Słup [2360]
168. Ramię Cubryny (Rameno Čubriný) [2270]
169. Zadni Mnich (Druhý mních) [2172]
170. Ciemnosmreczyńska Turnia (Temnosmrečianska veža) [2142]
171. Turniczka Chałubińskiego (Chałubińského vežička) [2065]
172. Kopa nad Wrotami (Kopa nad Chałubińského bránou) [2075]
173. Głaźna Czuba (Piargová veža) [2095]
174. Dziurawa Czuba (Deravá veža) [2160]
175. Szpiglasowa Turniczka (Deravá vežička) [2145]
176. Szpiglasowy Ząb (Hrubý zub) [2120]
177. Szpiglasowa Czuba (Malý Hrubý štít) [2160]
178. Szpiglasowy Wierch – wierzchołek S  (Hrubý štít) [2160]
179. Szpiglasowy Wierch – wierzchołek środkowy (Hrubý štít) [2171]
180. Szpiglasowy Wierch – wierzchołek główny (Hrubý štít) [2172]
181. Szpiglasowy Wierch – wierzchołek W  (Hrubý štít) [2171]
182. Wyżni Kostur (Vyšný kostúr) [2083]
183. Niżni Kostur (Nižný kostúr) [2055]
184. Czarna Kotelnica (Čierna Kotolnica) [1963]
185. Mała Kotelnica (Malá Kotolnica) [1985]
186. Pośrednia Kotelnica (Prostredná Kotolnica) [1980]
187. Wielka Kotelnica (Veľká Kotolnica) [1987]
188. Gładka Kotelnica (Hladká Kotolnica) [1990]
189. Gładki Wierch (Hladký štít) [2066]
190. Walentkowy Wierch (Valentkova) [2156]
191. Niżnia Walentkowa Baszta (Nižná Valentkova bašta) [2129]
192. Wielka Walentkowa Czuba (Vyšný Valentkov zub) [2128]
193. Pośrednia Walentkowa Czuba (Prostredný Valentkov zub) [2114]
194. Mała Walentkowa Czuba (Malý Valentkov zub) [2107]
195. Świnica (Svinica) [2301] - MDW 351 m
196. Świnica - wierzchołek taternicki (Svinica) [2291]
197. Pośrednia Turnia (Prostredná kopa) [2128]
198. Skrajna Turnia (Krajná kopa) [2096]

-> Reasumując powyższa lista zawiera:

• 198 szczytów GGTW, w tym 10 „wybitnych” (MDW > 100 m);
• 181 kulminacji z odrębną nazwą (np. Rysy liczone jako 1 sztuka);

-> Dla porównania 19 tom przewodnika Władysława Cywińskiego „Główna Grań Tatr” wyróżnia:

• 183 szczyty GGTW;
• 169 kulminacji z odrębną nazwą (np. Rysy liczone jako 1 sztuka);

Czyli w ramach Głównej Grani Tatr Wysokich stworzyłem listę większą o 15 szczytów. Konkretnie uzupełniłem kwestię Turni nad Żabią Przełęczą (Władysław Cywiński wyróżniał tylko pośrednią i nazywał ją „Innominatą”). Poza tym dodałem 7 obiektów wg opracowania „MASTER TOPO” Grzegorza Głazka (Mięguszowiecki Szczyt Pośredni – wierzchołek środkowo-wschodni, Wyżni Ząb w Mięguszowieckim Szczycie Pośrednim, Platforma nad Igłami, Wyżnia Mięguszowiecka Turniczka, Cubryński Ząb, Cubryński Słup, Ramię Cubryny), 4 nazwane kulminacje wg mapy Polkartu „Orla Perć 1:5000″ (Niżnia Walentkowa Baszta, Wielka Walentkowa Czuba, Pośrednia Walentkowa Czuba, Mała Walentkowa Czuba) i 2 kulminacje bez odrębnej nazwy z szczytowych partii masywu Szpiglasowego Wierchu (19 tom Władysława Cywińskiego wspomina tylko o wierzchołku południowym i głównym, ja zaś oparłem się na 11 tomie Władysława Cywińskiego „Szpiglasowy Wierch”, który wyróżnia 5 wierzchołków, z czego 4 leżą na GGTW – S, środkowy, główny i W).

* Dodam, że na GGTW niektóre obiekty z odrębnymi nazwami mają bardzo małe MDW [np. Lodowy Koń (MDW ~2 m), Koński Ząb (~2 m), Pośrednia Walentkowa Czuba (MDW ~1 m)] i „nie rzucają się w oczy” w tatrzańskim krajobrazie. Jednocześnie można znaleźć przykłady wciąż „anonimowych” kulminacji z trochę większym MDW.

Główna Grań Tatr Wysokich – spojrzenie na masyw Wysokiej – widać trochę szczytów GGT, np. Ciężki Szczyt, Wyżni Pazdur, Wysoka (NW i SE), Zachodnia Rumanowa Czuba, Wschodnia Rumanowa Czuba, Żłobisty Szczyt – sierpień 2014

Informacje na temat Głównej Grani Tatr:

- Długość GGT: ~75 km, w tym:

• Tatry Bielskie: ~7 km;
• Główna Grań Tatr Wysokich: ~26 km;
• Główna Grań Tatr Zachodnich: ~42 km;

- Rzeczywista długość GGT (z drobiazgowym uwzględnieniem wszystkich kulminacji na grani, wg przypuszczeń Władysława Cywińskiego): co najmniej 150 km;

- Suma podejść GGT:

• Kierunek E - W [od Zdziarskiej Przełeczy (1077 m n.p.m.) do Huciańskiej Przełęczy (905 m n.p.m.)]: ~13 462 m, w tym:
  • Tatry Bielskie: ~1 600 m;
  • Główna Grań Tatr Wysokich: ~7 152 m;
  • Główna Grań Tatr Zachodnich: ~4 710 m;
• Kierunek W - E [od Huciańskiej Przełęczy (905 m n.p.m.) do Zdziarskiej Przełęczy (1077 m n.p.m.)]: ~13 527 m, w tym:
  • Tatry Bielskie: ~925 m;
  • Główna Grań Tatr Wysokich: ~6 935 m;
  • Główna Grań Tatr Zachodnich: ~5 667 m;

* Przybliżone sumy podejść podałem wg 19 tomu przewodnika Władysława Cywińskiego „Główna Grań Tatr”.

Spojrzenie z Małej Wysokiej (2429 m n.p.m.) – na pierwszym planie widoczna Główna Grań Tatr od okolic Małej Wysokiej do Zadniego Gerlacha, zaś w oddali można dostrzec Śnieżne Kopy, Zachodni Żelazny Szczyt, Żłobisty Szczyt, Rumanowy Szczyt, Ganek, Wysoką i Ciężki Szczyt – sierpień 2012

Ciekawostki:

• Przełęcz pod Kopą (1749 m n.p.m.) to najniższy punkt Głównej Grani Tatr Wysokich, zaś na długim odcinku między Skrajną Turnią a Jagnięcym Szczytem najniżej leży Niżnia Czarna Ławka (1950 m n.p.m.);
• Świnica (2301 m n.p.m.) jest najwybitniejszym szczytem Głównej Grani Tatr Wysokich;
• Nie ma 100% pewności co do „wybitności” Mięguszowieckiego Szczytu Czarnego ze względu na różne pomiary jego wysokości (od 2398 do 2410 m n.p.m.);
• Wierzchołki Wysokiej SE i NW mają mniej więcej równą wysokość i ciężko jednoznacznie rozstrzygnąć, który z nich stanowi apogeum masywu;
• Nazwa „wyżni ząb” pojawiła się w opracowaniu MASTER TOPO Grzegorza Głazka, zaś tutaj zastosowałem dookreślenie -> Wyżni Ząb w Mięguszowieckim Szczycie Pośrednim (znajduje się między wierzchołkiem środkowym a głównym NW – poza tym na poszarpanej grani Mięguszowieckiego Szczytu Pośredniego mamy jeszcze „niżni ząb”, ale to już mało znaczący pipant);
• Lodowy Szczyt i Zadni Gerlach rywalizują o miano najwyższego punktu Głównej Grani Tatr. Sprawa budzi pewne wątpliwości w związku z różnymi pomiarami wysokości Zadniego Gerlacha (od 2616 do 2638 m n.p.m.). Chcąc rozwikłać tą kwestię, przeanalizowałem różne zdjęcia i pomiar „2616 m n.p.m.” wydaje mi się znacznie bardziej realny. W dodatku pomiary Piotra Mielusa wzmacniają moje przekonanie. Zatem wiele na to wskazuje, że Lodowy Szczyt (2627 m n.p.m.) stanowi najwyższy punkt GGT.

Widok z Rysów (2503 m n.p.m.) – można dostrzec sporo szczytów Głównej Grani Tatr, a w lewej części zdjęcia wyróżnia się Lodowy Szczyt – sierpień 2014

Czas na ostatnią część zestawienia kulminacji Głównej Grani Tatr. Przedstawiam szczegółową listę 69 szczytów należących do Głównej Grani Tatr Zachodnich (GGTZ). To chyba najbardziej dostępna i zarazem najłatwiej osiągalna część GGT. Nie przeszkadza w tym długi dystans, bo wiele fragmentów GGTZ można zdobyć idąc szlakiem turystycznym. W efekcie przejście GGTZ (z pominięciem niektórych szczytów) podczas 1 wyprawy wydaje się być atrakcyjnym wyzwaniem sportowo-turystycznym.

Uwagi techniczne:

• Kolejność szczytów w poniższym zestawieniu ustaliłem wg położenia na Głównej Grani Tatr Zachodnich -> licząc od Liliowego (1952 m n.p.m.) do Huciańskiej Przełęczy (905 m n.p.m.), czyli kierunek E -> W;
• Szczyty „wybitne” (MDW > 100 m) wyróżniłem pogrubieniem i podałem ich MDW;
• Z powodu braku pełnych danych, część wysokości n.p.m. określiłem „na oko” z mniejszą lub większą dokładnością;

Główna Grań Tatr Zachodnich - lista szczytów [wysokość w m n.p.m.]:

1. Liliowa Kopka [1975]
2. Beskid (Beskyd) [2012]
3. Kasprowy Wierch (Kasprový vrch) [1987]
4. Pośredni Goryczkowy Wierch (Prostredný vrch horičkový) [1874]
5. Goryczkowa Czuba – wierzchołek E (Goričkova) [1913]
6. Goryczkowa Czuba – wierzchołek środkowy (Goričkova) [1913] - MDW 112 m
7. Goryczkowa Czuba – wierzchołek W (Goričkova) [1910]
8. Wysoka Sucha Czuba [1870]
9. Pośrednia Sucha Czuba [1850]
10. Mała Sucha Czuba [1840]
11. Suchy Wierch Kondracki (Suchý vrch Kondracký) [1890]
12. Kopa Kondracka (Kondratova kopa) [2005]
13. Małołączniak (Malolúčniak) [2096]
14. Krzesanica (Kresanica) [2122] - MDW 323 m
15. Ciemniak (Temniak) [2096]
16. Głazista Czubka [1980]
17. Głazista Turnia (Stoly) [1956]
18. Suchy Tomanowy Wierch (Suchý vrch) [1860]
19. Tomanowy Wierch Polski (Poľská Tomanová) [1977] - MDW 178 m
20. Tomanowa Kopa [1892]
21. Smreczyński Wierch – wierzchołek E (Smrečinský vrch) [2065]
22. Smreczyński Wierch – wierzchołek W (Smrečinský vrch) [2066] - MDW 159 m
23. Kamienista – wierzchołek NW (Veľká Kamenistá) [2121]
24. Wyżnia Liliowa Turnia (Vyšné Banisté) [1975]
25. Niżnia Liliowa Turnia (Nižné Banisté) [1965]
26. Siwy Zwornik (Sivá veža) [1965]
27. Starorobociański Wierch (Klin) [2176] - MDW 222 m
28. Kończysty Wierch (Končistá) [2002]
29. Kopa Prawdy [2027]
30. Łopata (Lopata) [1958] - MDW 122 m
31. Wołowiec (Volovec) [2064] - MDW 156 m
32. Rohacz Siuty (Ostrý Roháč) [2085]
33. Rohacz Ostry (Ostrý Roháč) [2088] - MDW 125 m
34. Rohacz Płaczliwy (Plačlivý Roháč) [2126] - MDW 163 m
35. Nogawica (Nohavica) [2052]
36. Smutny Zwornik (Smutný zvornik) [2010]
37. Smutna Turniczka [2020]
38. Trzy Kopy (Tri kopy) – Przednia Kopa (Prvá kopa) [2136] – zwana również „Skrajną Kopą” lub „Wielką Kopą”
39. Drobna Kopa (Druhá kopa) [2129]
40. Szeroka Kopa (Tretia kopa) [2128]
41. Hruba Kopa (Hrubá kopa) [2166] - MDW 106 m
42. Czuba nad Igłą w Banówce [2090]
43. Igła w Banówce (Baníkovská ihlá) [2085]
44. Banówka (Baníkov) [2178] - MDW 261 m
45. Pachoł (Pachoľa) [2167] - MDW 127 m
46. Spalona Kopa – wierzchołek S (Spálená) [2080]
47. Spalona Kopa – wierzchołek N (Spálená) [2083]
48. Gankowa Kopa (Ganková kopa) [1980]
49. Dzwon (Zvon)
50. Salatyńska Kopa [1925]
51. Mały Salatyn (Malý Salatín) [2046]
52. Salatyński Wierch (Salatín) [2048] - MDW 163 m
53. Brestowa (Brestová) [1934]
54. Mała Brestowa (Malá Brestová) [1903]
55. Zuberski Wierch (Zuberec) [1748]
56. Miękki Wierch (Mäkký vrch) [1606]
57. Siwy Wierch (Sivý vrch) [1805] - MDW 232 m
58. Rzędowe Skały (Radové skaly)
59. Zadnia Siwa Kopa [1630]
60. Siwa Kopa (Sivá kopa) [1627]
61. Mała Siwa Kopa [1557]
62. Biała Skała – wierzchołek E (Biela Skala) [1378]
63. Biała Skała – wierzchołek W (Biela Skala) [1370]
64. Janosikowa Skała [1343]
65. Południca – wierzchołek NE [1311]
66. Południca - wierzchołek SW [1309]
67. Jaworzyńska Kopa (Javorína) [1282]
68. Huciański Beskid (Beskyd) [950]
69. Huciańska Grapa [946]

- Reasumując powyższa lista zawiera:

• 69 szczytów GGTZ, w tym 14 „wybitnych” (MDW > 100 m);
• 63 kulminacje z odrębną nazwą (np. Smreczyński Wierch liczony jako 1 sztuka);

- Dla porównania 19 tom przewodnika Władysława Cywińskiego „Główna Grań Tatr” wyróżnia:

• 63 szczyty GGTZ;
• 54 kulminacje z odrębną nazwą (np. Smreczyński Wierch liczony jako 1 sztuka);
• 56 nazwanych „punktów wysokościowych” (w tym Błyszcz i Jarząbczy Wierch – przy czym uwzględnienie Jarząbczego Wierchu uważam za mocno „naciągane”, gdyż ten w praktyce znajduje się na bocznej Grani Otargańców, zaś na GGTZ mamy tylko zwornik pod Jarząbczym Wierchem (z zerowym MDW), który raczej nie posiada swej odrębnej nazwy – chyba, że za jego nazwę przyjmiemy po prostu „Zwornik pod Jarząbczym Wierchem” albo „Jarząbczy Zwornik”);

Wyjaśnienie różnic w liczbie obiektów:

W ramach Głównej Grani Tatr Zachodnich stworzyłem listę większą o 6 szczytów [bilans + 8 - 2]. Konkretnie dodałem Głazistą Czubkę, Kopę Prawdy, Nogawicę, Smutny Zwornik, Czubę nad Igłą w Banówce, Miękki Wierch, Zadnią Siwą Kopę i Małą Siwą Kopę. To łącznie 8 obiektów, ale bilans zaniża wyodrębnienie tylko 2 kulminacji w grani Liliowych Turni (zamiast 3) i 2 wierzchołków w masywie Białej Skały (zamiast 3).

Moja propozycja nowej nazwy - Czuba nad Igłą w Banówce

• Subiektywnie uznałem, że ten szczyt nie zasługuje na dalszą „anonimowość”. Nazwa trochę przydługa, ale z drugiej strony nie ma wątpliwości, o jaki obiekt chodzi. W końcu istnieje tylko 1 charakterystyczna skalna czuba, która leży tuż obok Igły w Banówce. W efekcie taką nazwę łatwo zapamiętać i skojarzyć z tym konkretnym szczytem.

Problem Rzędowych Skał:

• W zestawieniu zostały potraktowane jako „1 obiekt”, ale w rzeczywistości to pokaźna seria rozmaitych turni, które tworzą pewien oryginalny „park skalny”.

Problem Białej Skały:

• Władysław Cywiński wspomniał o 3 kulminacjach masywu Białej Skały, ja zaś wyodrębniłem tylko 2 wierzchołki, które udało mi się zlokalizować na zdjęciach – niższy zachodni z krzyżem i wyższy wschodni;

Problem Liliowych Turni:

• Władysław Cywiński w swoim 19 tomie ocenił je jako 3 „trawiasto-skaliste czuby”. Tymczasem w praktyce Liliowe Turnie zawierają jeszcze więcej kulminacji między Bystrym Karbem a Liliowym Karbem (Gaborową Przełęczą Wyżnią), ale tak naprawdę tylko 2 z nich posiadają sensowne MDW. Stąd też ograniczyłem się do tych 2 najbardziej charakterystycznych obiektów i dodatkowo wyróżniłem je odrębnymi nazwami przy pomocy dookreślenia „Wyżnia” „Niżnia”.

1. Wyżnia Liliowa Turnia (1975 m n.p.m.);
2. Niżnia Liliowa Turnia (1965 m n.p.m.);
   
3. Bystry Karb (1946 m n.p.m.);
4. Liliowy Karb | Gaborowa Przełęcz Wyżnia (1959 m n.p.m.);
5. Błyszcz (2158 m n.p.m.) -> [stanowi jeden z najwyższych punktów GGTZ, ale widać, że nie jest szczytem, ma zerowe MDW];
6. Bystra (2248 m n.p.m.) -> [najwyższy szczyt Tatr Zachodnich, warto "zaliczyć" przy okazji przejścia GGTZ];

Informacje na temat Głównej Grani Tatr:

- Długość GGT: ~75 km, w tym:

• Tatry Bielskie: ~7 km;
• Główna Grań Tatr Wysokich: ~26 km;
• Główna Grań Tatr Zachodnich: ~42 km;

- Rzeczywista długość GGT (z drobiazgowym uwzględnieniem wszystkich kulminacji na grani, wg przypuszczeń Władysława Cywińskiego): co najmniej 150 km;

- Suma podejść GGT:

• Kierunek E - W [od Zdziarskiej Przełeczy (1077 m n.p.m.) do Huciańskiej Przełęczy (905 m n.p.m.)]: ~13 462 m, w tym:
  • Tatry Bielskie: ~1 600 m;
  • Główna Grań Tatr Wysokich: ~7 152 m;
  • Główna Grań Tatr Zachodnich: ~4 710 m;
• Kierunek W - E [od Huciańskiej Przełęczy (905 m n.p.m.) do Zdziarskiej Przełęczy (1077 m n.p.m.)]: ~13 527 m, w tym:
  • Tatry Bielskie: ~925 m;
  • Główna Grań Tatr Wysokich: ~6 935 m;
  • Główna Grań Tatr Zachodnich: ~5 667 m;

* Przybliżone sumy podejść podałem wg 19 tomu przewodnika Władysława Cywińskiego „Główna Grań Tatr”.

Dostępność Głównej Grani Tatr Zachodnich (GGTZ):

• Odcinek Liliowe – Ciemniak [15 szczytów] - mamy szlak turystyczny, który przechodzi przez 6 obiektów z listy, zaś pozostałe kulminacje to „szczyty przyszlakowe”;
• Odcinek Ciemniak – Pyszniańska Przełęcz [8 szczytów nie licząc Ciemniaka] - zupełny brak szlaku [oficjalnie mamy do dyspozycji jedynie "nielegalne przejście" z uwagi na absurdalne przepisy TPN - jest to spora kontrowersja, gdyż logicznie rzecz biorąc niewielki pieszy ruch pozaszlakowy nie powinien stanowić istotnego obciążenia dla tatrzańskiej przyrody];
• Odcinek Pyszniańska Przełęcz -> Wołowiec [7 szczytów nie licząc Wołowca] - mamy szlak turystyczny, który przechodzi przez 3 obiekty z listy, zaś pozostałe kulminacje to „szczyty przyszlakowe”;
• Grań Rohaczy (od Wołowca po Jałowiecką Palenicę) [25 szczytów] - mamy efektowny szlak turystyczny, który przechodzi przez 19 obiektów z listy, zaś pozostałe kulminacje to „szczyty przyszlakowe”;
• Odcinek Jałowiecka – Palenica [7 szczytów + Rzędowe Skały] - mamy szlak turystyczny, który przechodzi przez Siwy Wierch i kluczy wśród Rzędowych Skał, zaś pozostałe kulminacje z listy to „szczyty przyszlakowe”;
• Odcinek Biały Przechód – Huciańska Przełęcz [6 szczytów] - nisko położone zachodnie krańce Tatr Zachodnich, przejście pozaszlakowe dla „kolekcjonerów”;

Reasumując, szlak przechodzi idealnie przez 29 szczytów GGTZ z listy i kluczy wśród Rzędowych Skał. Ponadto mamy 25 „szczytów przyszlakowych”. Pozostała 14-tka leży całkiem poza tatrzańską siecią szlaków turystycznych.

Co prawda GGTZ zdaje się być w miarę przystępna (w porównaniu do GGTW), ale mimo wszystko ciężko zaliczyć wszystkie 69 szczytów, które szczegółowo wyróżniłem w tym wpisie. W końcu wejście na niektóre niskie obiekty to zadanie dla „zawziętych kolekcjonerów”, którym nie straszne „trudności roślinne” (choćby kosodrzewina). Poza tym powodem ominięć mogą być znaczne skalne problemy (np. Igła w Banówce, Rohacz Siuty), czy też nadmierne trzymanie się „leniwych trawersów” (zarówno szlakowych, jak i tych wydeptanych poza szlakiem).

* Nie ukrywam, że osobiście jestem zainteresowany przejściem GGTZ na 1 wyprawie (najlepiej w sezonie 2015, a jak się nie uda, to plan przejdzie na kolejny sezon). Konkretnie myślę nad „prawie całą GGTZ” od Białej Skały po Liliowe, z pominięciem niektórych kulminacji (na duże „trudności roślinne” nie mam ochoty).

„Bonusowe” znaczące szczyty, które warto zaliczyć przy okazji przejścia GGTZ:

• Jarząbczy Wierch (2137 m n.p.m.) [MDW 37 m];
• Raczkowa Czuba (2194 m n.p.m.) [MDW 256 m];
• Bystra (2248 m n.p.m.) [MDW 562 m];
• Kamienista – wierzchołek SE (2126 m n.p.m.) [MDW 338 m];

1. Łopata (1958 m n.p.m.);
2. „Leniwy” trawers Łopaty – prowadzi tam szlak turystyczny;
3. Zwornik pod Jarząbczym Wierchem (~2100 m n.p.m.);
4. Jarząbczy Wierch (2137 m n.p.m.);
5. Raczkowa Czuba (2194 m n.p.m.);

Najbardziej wymagające fragmenty GGTZ [podane trudności techniczne w skali taternickiej]:

• 3-wierzchołkowy masyw Goryczkowej Czuby -> Wysokie Wrótka ["0+"];
• Wysoka Sucha Czuba -> Niskie Wrótka ["0+"];
• Pośrednia Sucha Czuba -> Skryte Wrótka ["0+"];
• Zejście z Małej Suchej Czuby (kierunek E -> W) ["II"];
• Anonimowe turniczki między Suchymi Czubami a Gładkim Przechodem (Suchą Przełęczą Kondracką) ["I"];
• Zejście z Głazistej Czubki [nie znam wyceny, Władysław Cywiński sugeruje omijanie uskoku żlebkiem i trawiastym trawersem];
• Grań Rohaczy ["0+"], w tym:
  • Jamnicka Przełęcz -> Rohacz Płaczliwy ["0+"], z wyjątkiem Rohacz Siuty -> Rohacka Szczerbina ["II"];
  • Trzy Kopy (Przednia Kopa -> Szeroka Kopa) ["0+"];
  • Przełęcz nad Zawratami -> Banówka ["0+"] z wyjątkiem Igły w Banówce ["II" najłatwiejszym wariantem];
  • Pachoł -> Spalona Przełęcz ["0+" miejscami];
  • Skrzyniarki ["0+"];
• Rzędowe Skały ["0+" i miejsce "I", ale nie wiem o jaki przebieg trasy chodzi - Rzędowy Skały to cała seria skałek, które tworzą skalny labirynt, szlak turystyczny tam prowadzący raczej nie zalicza się do trudnych];
• Skalisto-roślinna grań Janosikowej Skały ["II" miejscami];

* Wycena wg 19 tomu przewodnika Władysława Cywińskiego.

Pozostałe ciekawostki:

• Odcinek GGTZ od Liliowego do Wołowca ciągnie się wzdłuż granicy polsko-słowackiej, zaś reszta GGTZ (od Wołowca do Huciańskiej Przełęczy) przebiega na terenie Słowacji;
• Zarówno Błyszcz (2158 m n.p.m.), jak i Zwornik pod Jarząbczym Wierchem (~2100 m n.p.m.) nie zasługują na miano „szczytów” ze względu na zerową minimalną deniwelację względną MDW (w obu przypadkach granie boczne od razu pną się do góry);
• Jarząbczy Wierch (2137 m n.p.m.) leży w odległości ~140 m od GGTZ (obliczenia w Google) [często bywa błędnie zaliczany do Tatr Polskich];
• Bystra (2248 m n.p.m.) leży w odległości ~550 m od GGTZ (obliczenia w Google);
• Krzesanica (2122 m n.p.m.) jest najwybitniejszym szczytem Głównej Grani Tatr Zachodnich (co prawda jeszcze większą „wybitność” posiada masyw Kamienistej, ale apogeum tego masywu – wierzchołek SE – znajduje się poza GGTZ);
• „Grań Rohaczy” to fascynujący odcinek GGTZ od Wołowca do Palenicy Jałowieckiej - mamy tam najbardziej eksponowany tatrzański szlak turystyczny;

Mocno eksponowane fragmenty Grani Rohaczy stanowią najbardziej efektowną część Głównej Grani Tatr Zachodnich – rejon Banówki – lipiec 2014

Kolejna dawka wiedzy o tatrzańskiej topografii. Tym razem zabrałem się za opracowanie bardzo szczegółowego zestawienia szczytów należących do Głównej Grani Tatr. Projekt podzieliłem na 3 części – Tatry Bielskie, Tatry Wysokie i Tatry Zachodnie. W ramach „rozgrzewki” zaczynam do Tatr Bielskich.

Uwagi techniczne:

• Kolejność szczytów w poniższym zestawieniu ustaliłem wg położenia na Głównej Grani Tatr -> licząc od Zdziarskiej Przełęczy (1077 m n.p.m.) do Przełęczy pod Kopą (1749 m n.p.m.), czyli kierunek N -> S (E -> W patrząc całościowo na GGT);
• Szczyty „wybitne” (MDW > 100 m) wyróżniłem pogrubieniem i podałem ich MDW;

Główna Grań Tatr - lista szczytów Tatr Bielskich [wysokość w m n.p.m.:

1. Długi Wierch (Dlhý vrch) [1129]
2. Mały Przysłop (Malý príslop) [1135]
3. Stara Jaworzynka (Javorinka) [1505]
4. Wyżni Hawrani Zwornik (Vyšný havraní uzol) [2120]
5. Hawrań (Havran) [2151] - MDW 401 m
6. Hawrani Nos (Havraní nos) [2080]
7. Płaczliwa Kopka (Ždiarska kôpka) [2040]
8. Płaczliwa Skała (Plačlivá skála) [2142] - MDW 173 m
9. Zadnia Płaczliwa Kazalnica (Zadná ždiarska kazateľnica) [1923]
10. Szalony Wierch (Šialený vrch) [2061] - MDW 235 m
11. Szalona Kazalnica (Hlúpa kazateľnica) [1945]

Jak widać, powyższa lista jest krótka -> zawiera tylko 11 szczytów, z czego 3 są „wybitne”. Taką samą liczbę „nazwanych punktów wysokościowych” (w ramach Tatr Bielskich na GGT) podaje 19 tom szczegółowego przewodnika Władysława Cywińskiego „Główna Grań Tatr”.

Informacje na temat Głównej Grani Tatr:

- Długość GGT: ~75 km, w tym:

• Tatry Bielskie: ~7 km;
• Główna Grań Tatr Wysokich: ~26 km;
• Główna Grań Tatr Zachodnich: ~42 km;

- Rzeczywista długość GGT (z drobiazgowym uwzględnieniem wszystkich kulminacji na grani, wg przypuszczeń Władysława Cywińskiego): co najmniej 150 km;

- Suma podejść GGT:

• Kierunek E - W [od Zdziarskiej Przełeczy (1077 m n.p.m.) do Huciańskiej Przełęczy (905 m n.p.m.)]: ~13 462 m, w tym:
  • Tatry Bielskie: ~1 600 m;
  • Główna Grań Tatr Wysokich: ~7 152 m;
  • Główna Grań Tatr Zachodnich: ~4 710 m;
• Kierunek W - E [od Huciańskiej Przełęczy (905 m n.p.m.) do Zdziarskiej Przełęczy (1077 m n.p.m.)]: ~13 527 m, w tym:
  • Tatry Bielskie: ~925 m;
  • Główna Grań Tatr Wysokich: ~6 935 m;
  • Główna Grań Tatr Zachodnich: ~5 667 m;

* Przybliżone sumy podejść podałem wg 19 tomu przewodnika Władysława Cywińskiego „Główna Grań Tatr”.

- Problem poprzecznie ustawionej grani Tatr Bielskich:

Zarówno Główna Grań Tatr Zachodnich [od Huciańskiej Przełęczy (905 m n.p.m.) po Liliowe (1952 m n.p.m.)], jak i Główna Grań Tatr Wysokich [od Liliowe (1952 m n.p.m.) po Przełęcz pod Kopą (1749 m n.p.m.)] w całości składają się na Główną Grań Tatr. Natomiast z Główną Granią Tatr Bielskich mamy pewien problem, bo ta jest poprzecznie ustawiona do Głównej Grani Tatr Wysokich. W efekcie ustalono, że tylko jej fragment [od Hawrania (2151 m n.p.m.) po Szalony Wierch (2061 m n.p.m.)] pokrywa się z Główną Granią Tatr, zaś resztę uzupełniają północno-wschodnia grań Hawrania i krótka południowa grań Szalonego Wierchu.

- Długość poprzecznie ustawionej Głównej Grani Tatr Bielskich [od grzbietu Rogowej na zachodzie po Kobyli Wierch (1109 m n.p.m.) na wschodzie]: ~15 km, czyli o ~8 km więcej od fragmentu GGT na terenie Tatr Bielskich.

1. Płaczliwa Kopka (2040 m n.p.m.)
2. Płaczliwa Skała (2142 m n.p.m.)
3. Zadnia Płaczliwa Kazalnica (1923 m n.p.m.)
4. Szalony Wierch (2061 m n.p.m.)
5. Szalona Kazalnica (1945 m n.p.m.)
6. Przełęcz pod Kopą (1749 m n.p.m.)

1. Hawrań (2151 m n.p.m.)
2. Wyżni Hawrani Zwornik (2120 m n.p.m.)
3. Płaczliwa Kopka (2040 m n.p.m.)
4. Płaczliwa Skała (2142 m n.p.m.)
5. Szalona Kazalnica (1945 m n.p.m.)
6. Szalony Wierch (2061 m n.p.m.)

GRUPA MEDIA INDORMACYJNE & ADAM NAWARA

Podstawowe informacje o tatrach

Przełęcze

Szlaki Graniowe

Doliny

Polany

Kotły żleby kominy

Stawy

Potoki

Wodospady

Jaskinie i wywierzyska

Fauna i flora

Klimat

Geologia

Najważniejsze szczyty tatr

Szczyty

Najbardziej wymagające szlaki Tatr

Planowanie wyprawy

Ekwipunek

Realizacja wyprawy

Tatry

Zobacz również dział Wspinaczka

Zobacz również dział Alpinizm

Alpy

Kultura góralska

Schroniska górskie w Polsce