Poniższa część górskich porad przede wszystkim dotyczy Tatr. Jednak w przypadku innych gór schemat działania jest podobny – przeważnie najpierw trzeba się uporać z transportem (czasem jest to długa podróż), a później dopiero można rozpocząć górską przygodę…

1. Transport
2. Noclegi
3. Wyprawa

A.

Transport:

Najbardziej popularne opcje to dojazd samochodem lub autobusem. Poza tym czasem może się opłacać przejazd pociągiem (np. gdy są korki lub zbyt dużo chętnych osób na autobus – takie problemy możliwe w niektóre weekendy (zwłaszcza te pogodne))…

W przypadku samochodu, oprócz opłat za paliwo, przeważnie trzeba jeszcze liczyć się z opłatą za parking. Orientacyjne ceny niektórych parkingów [ceny się zmieniają, w miarę możliwości będę aktualizował informacje]:

Polska:

• Siwa Polana – 20 zł/dzień
• Kiry – 10-20 zł/dzień
• Gronik - 10 zł/dzień (5 zł do 3 godzin)
• Dolina Strążyska – 10 zł/dzień
• ul. Czecha – 2 zł/godz.
• Jaszczurówka - 0 zł
• Brzeziny – 15 zł/dzień
• Zazadnia - 0 zł
• Wierch Poroniec – 15 zł/dzień
• Łysa Polana – 20 zł/dzień
• Palenica Białczańska - 20 zł/dzień

Słowacja:

• Łysa Polana (Lysá Poľana) – 5 €/20 zł/dzień
• Jaworzyna Spiska (Tatranská Javorina) - 3,5 €/15 zł/dzień
• Średnica (Strednica) - 0 €
• Tatrzańska Kotlina (Tatranská Kotlina) – ?
• Biała Woda (Biela Voda) – 6 €/dzień
• Matlary (Tatranské Matliare) – ?
• Tatrzańska Łomnica (Tatranská Lomnica) – 0 €/dzień (parking obok stacji kolejki)
• Tatrzańska Leśna (Tatranská Lesná) – 0 €
• Górny Smokowiec (Horný Smokovec) – ok. 3 €/dzień
• Stary Smokowiec (Starý Smokovec) – ok. 5 €/dzień
• Tatrzańskie Zręby (Tatranské Zruby) - 0 €
• Tatrzańska Polanka (Tatranská Polianka) – 0 €
• Wyżnie Hagi (Vyšné Hágy) – 0 €
• Dolina Mięguszowiecka (Mengusovská dolina) – ok. 6 €/dzień
• Szczyrbskie Jezioro (Štrbské Pleso) – ok. 5,5 €/dzień
• Trzy Źródła (Tri studničky) – ok. 4,6 €/dzień
• Podbańska (Podbanské) - 0 €
• Wąska Dolina (Úzka dolina) – ?
• Żarska Dolina (Žiarska dolina) – ?
• Jałowiec (Jalovec) – ?
• Zuberzec (Zuberec) – ?
• Brestowa (Brestová) - 0 €
• Dolina Rohacka (Roháčska dolina) – od 0 € do ok. 3 €/dzień
• Zwierówka (Zverovka) – ok. 2,5 €/dzień
• Orawice (Oravice) – ok. 1 €/ dzień

Natomiast w przypadku autobusu i pociągu podróż zazwyczaj dzieli się na 2 części:

• dojazd do Zakopanego na Dworzec Autobusowy lub pobliską stację kolejową;
• zaś druga część to dojazd busem z pod Zakopiańskiego Dworca Autobusowego (ZDA) do punktu początku wyprawy (orientacyjne ceny busów: Rondo Kuźnickie 3 zł; Kuźnice 3 zł; Jaszczurówka 3 zł; Toporowa Cyrhla 3 zł; Dolina Strążyska 4 zł; Nędzówka 4 zł; Kiry 5 zł; Brzeziny 5 zł; Siwa Polana 6 zł; Zazadnia 8 zł; Wierch Poroniec 9 zł; Łysa Polana 10 zł; Palenica Białczańska 10 zł) -> busy najbardziej intensywnie kursują w okresie sezonu letniego (zwłaszcza w lipcu i sierpniu);
• poza tym z Zakopanego można dojechać autobusem/busem pod Tatry Słowackie (np. linia Zakopane – Poprad);
• co ciekawe, u podnóża słowackich Tatr Wysokich jest kolejka Elektriczka (Tatranské elektrické železnice (TEŽ), która stanowi dogodne połączenie między Tatrzańską Łomnicą, a Szczyrbskim Jeziorem, może być przydatna w poruszaniu się między początkowymi punktami szlaków w tym rejonie Tatr.

B.

Noclegi:

Wyprawy można podzielić na krótkie 1-dniowe i długie (przynajmniej kilkudniowe). W tym drugim przypadku warto pomyśleć o noclegach.

…

C.

Wyprawa:

Początek czasem bywa wymagający (bardzo wczesna pobudka, transport), stąd też znajdując się już na początku planowanej trasy wyprawy, można odetchnąć z ulgą

Realizacja wyprawy:

• Ten przyjemny etap można realizować w różnych formach [np. rekreacyjna, przygodowa, sportowa (bardzo długa trasa, wielka suma podejść)], wybór jest kwestią indywidualną, w końcu każdy ma swoje upodobania;
• Osobiście myślę, że mając cały dzień wolny na wyprawę, warto przeznaczyć czas zarówno na chodzenie/wspinanie się, jak i na dłuższe postoje w ciekawych miejscach (np. szczyty, fajne zakątki – cel: delektowanie się urokiem miejsca, podziwianie krajobrazu, flory, fauny, itd.), ponadto polecam robić sobie również krótkie przerwy (np. na podziwianie widoków, łyk wody), także raczej preferuję wyprawy rekreacyjno-przygodowe ;), ale wg mnie podejście sportowe też nie jest złe (zwłaszcza, że góry to świetne miejsce do budowania super kondycji; patrz -> chodzenie po górach poprawia kondycję);
• Tatry są objęte ochroną (TPN i TANAP), dzięki czemu te góry nadal są wspaniałe i zachwycają niezwykłym środowiskiem naturalnym, o zachowanych wysokich walorach;
• Tatrzańskiej przyrodzie należy się odpowiedni szacunek, m.in. nie powinno się zbytnio hałasować (żeby nie płoszyć dzikich zwierząt);
• Poza tym warto mieć w plecaku siatkę przeznaczona na śmieci, aby nie zaśmiecać Tatr – bez szkody dla gór, śmieci można się pozbyć np. w schroniskach (nie we wszystkich, problem może być w tych najwyżej zlokalizowanych) lub poza Tatrami po wyprawie;
• Tatry to dość wymagające góry, które mogą zaskoczyć na wiele sposobów -> stąd też warto dbać o bezpieczeństwo podczas wyprawy – gdy robi się niebezpiecznie, to lepiej zmienić swoje plany, gdyż nie ma sensu osiągać celów za wszelką cenę (np. w razie konieczności zdobycie jakiegoś szczytu można sobie odłożyć na inny termin – „góra nie ucieknie”);
• Gdy mimo wszystko dojdzie do wypadku (lub jest się świadkiem wypadku), czy też trafi się skrajnie ekstremalna sytuacja, to powinno się wezwać pomoc [(w Polsce TOPR 601 100 300 lub 112); (na Słowacji Horska Służba - uwaga! nie jest darmowa - 18300 lub 112)];
• Polecam w pełni wykorzystywać dzień – ranek, a szczególnie wieczór to w Tatrach bardzo fajne pory dnia, niewątpliwie zwiększają atrakcyjność przygody;
• Poza tym górskie przygody nieraz urozmaicają takie „niespodzianki”, jak np. spotkanie przedstawicieli tatrzańskiej fauny – w takiej sytuacji polecam zachować spokój i w ciszy obserwować lub w razie konieczności oddalić się;
• Obecnie w Tatrach oficjalnie nie powinno się chodzić po zmroku (dotyczy głównie okresu, gdy dni są długie, np. w polskiej części Tatr od 1 grudnia do 31 marca nie ma takiego ograniczenia), poza tym jest zakaz dzikiego biwakowania, stąd też noc w tych górach lepiej spędzić w schronisku lub ewentualnie na polu namiotowym;
• Jednakże warto się liczyć z tym, że przejście trasy z różnych powodów może się wydłużyć, stąd też czasem nie udaje się zdążyć zejść ze szlaku przed zmrokiem i w ten czas latarka bywa przydatna (w okresie letnim takie zagrożenie występuje szczególnie we wrześniu i w drugiej połowie sierpnia);
• Podczas wyprawy przydaje się dobra orientacja w terenie i znajomość topografii Tatr;
• O ile na etapie planowania liczą się prognozy pogody i ich właściwa interpretacja, to w trakcie realizacji wyprawy ważna jest m.in. znajomość meteorologii, klimatu Tatr i przede wszystkim umiejętność „czytania nieba”, aby móc wcześniej przewidzieć ewentualne załamanie pogody (np. widząc na horyzoncie zbliżającego się, charakterystycznego cumulonimbusa, lepiej zmienić swoje plany i udać się albo w kierunku schronienia albo zejść z gór);
• W terenie eksponowanym polecam spokój, gdyż stres oraz wmawianie sobie lęku wysokości i innych fobii może okazać się niebezpieczne (patrz -> fobie górskie);
• Należy również uważać na takie zagrożenia, jak twarde płaty starego śniegu/firnu (lekceważone w okresie letnim – przyczyna licznych wypadków), spadające kamienie, śliskie skały, małe kamyczki, itd.;
• Reasumując, w Tatrach kluczowe znaczenie mają rozsądek i doświadczenie.

GRUPA MEDIA INDORMACYJNE & ADAM NAWARA

Podstawowe informacje o tatrach

Przełęcze

Szlaki Graniowe

Doliny

Polany

Kotły żleby kominy

Stawy

Potoki

Wodospady

Jaskinie i wywierzyska

Fauna i flora

Klimat

Geologia

Najważniejsze szczyty tatr

Szczyty

Najbardziej wymagające szlaki Tatr

Planowanie wyprawy

Ekwipunek

Realizacja wyprawy

Tatry

Zobacz również dział Wspinaczka

Zobacz również dział Alpinizm

Alpy

Kultura góralska

Schroniska górskie w Polsce