Świętokrzyski Park Narodowy
Świętokrzyski Park Narodowy został założony w 1950 roku, swym zasięgiem obejmuje Góry Świętokrzyskie – pasmo Łysogóry ze szczytami Łysicą (612 m n.p.m.), Łysą Górą (595 m n.p.m.) i Górą Chełmową oraz część Pasma Klonowskiego.
Góry Świętokrzyskie zbudowane są z paleozoicznych piaskowców, łupków, kwarcytów. Wiekowo zaliczane są do najstarszych gór w Europie.
Na terenie parku można spotkać gołoborza, dywany głazów kamiennych powstałych na wskutek procesów zachodzących podczas przesuwania się lodowca w pradawnych czasach. Największe takie dywany można spotkać na zboczach Łysej Polany. Te charakterystyczne dywany są zamieszkiwane przez faunę i florę. Możemy na nich zobaczyć reliktowe okazy roślin, głównie porosty. Faunę reprezentują głównie mięczaki. Co ciekawe na tych skalnych, trudno dostępnych terenach pojawiają się świerki, które budują swe systemy korzeniowe pomiędzy głazami.
Szata roślinna parku jest bogata, w jej górnej części występuje bór jodłowy. Obumarłe starodrzewy zastępowane są jodłami, bukami, jaworami i wiązami. Znaczne obszary parku zajmuje Buczyna karpacka, niżej występują grądy, bory mieszane, a na wilgotnych terenach bory bagienne i łęgi. Ciekawostką jest modrzew polski występujący jako gatunek endemiczny na Górze Chełmowej.
Florę reprezentuje około 700 gatunków roślin naczyniowych, mszaki, porosty, grzyby i glony. Spośród gatunków chronionych wymienić możemy: pióropusznik strusi, zanokcica północna, tojad dzióbaty, pełnik europejski, goryczka wąskolistna, lilia złoto głów, wawrzynek wilcze łyko, rosiczka okrągłolistna, kruszczyk szerokolistny, dziewięćsił bezłodygowy, storczyk plamisty, parzydło leśne, cis.
Fauna parku jest również silnie reprezentowana. Występuje ponad 4000 bezkręgowców i 210 gatunków kręgowców. Wymienić możemy: traszka górska, płochacz halny, drozd obrożny, nietoperze, liczne motyle, większość płazów żyjących w Polsce, ponad 100 gatunków ptaków, w tym: orzechówki, bocian czarny, kruk, sójki, sikorki, zięby, kowaliki, pełzacze, rudziki, wilgi, dzwońce, gile, krzyżodzioby, słowiki, różne gatunki dzięciołów, sowy, lelka kozodoja. Z większych zwierząt można spotkać jelenia, który jest symbolem parku, łosia, dzika, sarnę.
Wyprawę w rejon parku polecamy paleontologom. Na jego terenie można spotkać skamieliny roślin i zwierząt, głównie z okresu kambru. Potwierdzeniem atrakcyjności tego terenu pod tym względem jest odkrycie w latach 2002-2008 skamielin zwierząt lądowych – tetrapodów - pochodzące z okresu dewońskiego, sprzed 385 mln lat.
Po terenie parku możemy poruszac szie szlakami turystycznymi. Leżą przy nich cenne obiekty kulturowe: kamienny wał z IX w. utworzony wokół miejsca kultu pogańskiego na Łysej Górze, zespół klasztorny benedyktynów z XII w. na Świętym Krzyżu, ruiny zamku w Bodzentynie.
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |