 Melisa
Melisa pochodzi z południowej Europy i północnej Afryki, a jej uprawa sięga 2000 lat. Od wielu lat znana jest jako lecznicze zioło, a także jako składnik napoju, zapewniającego długowieczność. Szekspir w "Wesołych kumoszkach z Windsoru" opisuje sytuację, w której gałązki melisy rozrzucone są po podłodze w celu odświeżenia zapachu w pokoju.
Arabowie wprowadzili melisę jako zioło lecznicze - napar podawano w celu złagodzenia stanów lękowych i depresji. Ziołowa herbatka z melisy jest obecnie we Francji znanym remedium na zmęczenie i bóle głowy. Nazwa melisy wywodzi się od greckiego słowa "pszczoła". Liśćmi melisy nacierano ule aby zapobiec rojeniu się pszczół i zachęcić je do powrotu do ula. Według greckiego lekarza Dioscoridesa, melisę wykorzystywano w przypadku ukąszeń skorpionów, owadów i psów.
Opis melisy
Melisa jest ziołem o świeżym cytrusowym zapachu, bardzo łatwym w uprawie. Wykorzystuje się zarówno świeże jak i suszone liście. Melisa z wyglądu przypomina miętę, jest od niej mniej inwazyjna i łatwiejsza do opanowania. Jest wieloletnią rośliną zielną z liśćmi w kształcie serca, pokrytymi sztywnymi włoskami; rośnie do 1-2 metrów wysokości.
Przygotowanie i przechowywanie melisy
Świeże liście można mrozić lub przechowywać w plastikowych woreczkach w lodówce przez kilka dni. Wysuszone liście powinny być przechowywane w szczelnym pojemniku. W calu prawidłowego wysuszenia liści, nie wolno umieszczać ich w pełnym słońcu ani w cieple, należy rozłożyć je na gazecie lub powiesić w pęczkach w ciemnym i przewiewnym miejscu. Podczas suszenia liście tracą część smaku. Wysuszone liście mogą być stosowane jako składnik pot-pourri (mieszanka wonnych suchych płatków kwiatowych z ziołami).
Zastosowanie kulinarne melisy
Ze względu na swój delikatny cytrynowy smak, melisa ma ogromny potencjał kulinarny. Poza wykorzystaniem świeżych liści jako atrakcyjnej dekoracji, posiekane świeże liście można dodać do potraw zarówno słodkich jak i pikantnych w celu nadania im wyjątkowego orzeźwiającego smaku. Melisa dobrze komponuje się z zielem angielskim, liśćmi laurowymi, miętą, pieprzem, rozmarynem i tymiankiem. Świeże zioła zawierające olejki eteryczne nie posiadają intensywnego smaku, dlatego powinno się je dodawać pod koniec gotowania. Melisa jest znakomitym dodatkiem do sałatek owocowych, sałatek warzywnych, masła ziołowego, napojów owocowych oraz sorbetów.
Melisa jest częstym składnikiem dań z jajek, kremów, zup i zapiekanek, a także nadziewek do drobiu, baraniny lub wieprzowiny. Jej subtelny aromat idealnie podkreśla smak sosów i marynat do ryb. Dobrym połączeniem smakowym jest melisa ze świerząbkiem. Melisa jest podstawowym składnikiem toniku alkoholowego "Eau des Carmes", wchodzi także w skład francuskich likierów Bénédictine i Chartreuse.
Właściwości lecznicze melisy
Herbatka z melisy od dawna znana jest jako napój zapewniający długowieczność. Dzisiaj stosuje się ją do leczenia przeziębienia i grypy, jako zioło obniżające ciśnienie krwi, a także na bezsenność i niestrawność. Melisa ma działanie wiatropędne, łagodzące skurcze w przewodzie pokarmowym i pomaga na wzdęcia i niestrawność. Ze względu na swoje łagodne właściwości antydepresyjne można ją pić w przypadku niestrawności związanej ze stanami lękowymi lub depresją, a także w celu zredukowania napięcia i stresu.
Podstawowymi składnikami chemicznymi tej rośliny są olejki eteryczne (cytral, linalol, eugenol, geraniol, cytronelal), garbniki, flawonoidy, polifenole, kwas bursztynowy i kwas rozmarynowy. Lotne olejki działają korzystnie zarówno na przewód pokarmowy, jak i na układ nerwowy. Melisa może być skutecznie stosowana w przypadku migreny, nerwobóli, zaburzeń lękowych wywołujących palpitacje, a także na bezsenność.
Melisa wzmacnia serce i układ krążenia, powodując łagodne rozszerzanie się naczyń krwionośnych, obniżając ciśnienie krwi. Może być stosowana jako łagodny środek przeciwgorączkowy, łagodzący objawy grypy. Inhalacje z melisy działają przeciwwirusowo, prawdopodobnie dzięki zawartości kwasu rozmarynowego i innych składników z grupy polifenoli.
Balsam na bazie melisy znajduje zastosowanie w przypadku zmian skórnych dzięki laboratoryjnie potwierdzonym właściwościom przeciwwirusowym. Melisa hamuje aktywność receptora immunoglobulin we krwi pacjentów z chorobą Gravesa, niwelując nadczynność tarczycy. Badania przeprowadzone przez niemieckich naukowców wykazują, że olejek z melisy oddziałuje na obszar mózgu odpowiedzialny za autonomiczny układ nerwowy, chroniąc tym samym mózg przed nadmiernymi bodźcami zewnętrznymi. Melisa jest bezpieczna dla dzieci i ma bardzo dobry smak. Świeże liście koją ukąszenia owadów, a maść na bazie melisy pomaga w walce z opryszczką.
Uprawa melisy
Melisa jest rośliną ozdobną, preferującą żyzne wilgotne gleby oraz półcień. Dobrze znosi bezpośrednie działanie promieni słonecznych, jednak rośliny uprawiane w cieniu wydają się być większe i bardziej soczyste. Niebiesko-białe lub żółte kwiaty rosną u nasady liści i kwitną od maja do października. Po zapyleniu pojawiają się długie, owalne brązowe nasiona. Dla optymalnego smaku i zapachu liście powinny być zebrane przed kwitnieniem. Późną jesienią roślinę należy przyciąć.
Olej melisowy
1 szklanka oleju
1/2 szklanki świeżej melisy
Pozostawić na 4-5 dni w temperaturze pokojowej (melisa opadnie na dno). Przelać do czystych słoików, wyrzucić melisę i przechowywać w lodówce przez okres do 6 miesięcy.
Herbata z melisy ze świeżych lub suszonych liści
1 czubata łyżeczka suszonych liści lub 2 łyżeczki świeżych liści na każdą filiżankę wrzącej wody (można też wystawić zioła zalane zimną wodą w przykrytym słoiku na pełne słońce na kilka godzin) dodać miód lub cytrynę.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA
|
