 Słownik biegacza
aerobowy (tlenowy) - Określenie biegu lub innego wysiłku wykonywanego z intensywnością dość niską, by twój układ oddechowy i krążenia były w stanie dostarczyć mięśniom całą lub niemal całą potrzebną im ilość tlenu, i dość powoli, by w mięśniach nie odłożyła się znacząca ilość kwasu mlekowego. Tempo aerobowe można zwykle utrzymywać przez dłuższy czas, jeśli ma się wytrzymałość potrzebną do biegów długodystansowych.
amortyzacja (pochłanianie wstrząsów) - Zdolność buta do pochłaniania wstrząsów wywoływanych uderzeniami nóg.
anaerobowy (beztlenowy) - Określenie biegu lub innego wysiłku wykonywanego z taką intensywnością, że twój układ oddechowy i krążenia nie są w stanie dostarczyć mięśniom całej lub niemal całej potrzebnej im ilości tlenu, i taką szybkością, że w mięśniach zaczyna się odkładać kwas mlekowy i stają się one ciężkie i zmęczone. Tempa anaerobowego nie da się utrzymywać zbyt długo.
biegi na tempo - Biegi treningowe przy stałej intensywności wysiłku, zwykle trwające 20-30 minut, z prędkością mniejszą niż podczas wyścigu na 10 km lub pośrednią pomiędzy tempem biegu podczas treningu interwałowego a tempem regeneracyjnym.
biegi progowe - Trwające 5-20 minut biegi z prędkością odrobinę niższą niż podczas zawodów na 10 km; prędkość progowa mniej więcej odpowiada temu, co fizjologowie nazywają „progiem mleczanowym" - punktowi, od którego mięśnie zaczynają szybko się męczyć. Bieganie z prędkością progu mleczanowego lub blisko niego podnosi ten próg, dzięki czemu w przyszłości można biegać szybciej.
boczny - Określenie zewnętrznej części buta/ /ciała lub mięśnia.
cholewka - Część buta wykonana z tkaniny lub skóry, otulająca stopę.
ćwiczenia plyometryczne - Wszystkie ćwiczenia podskoków, w których natychmiast po lądowaniu ma miejsce następuje skok.
DOMS - Zespół opóźnionego bólu mięśniowego. Najbardziej nasilony zwykle po ok. 48 h od szczególnie długiego lub intensywnego biegu.
ekonomia biegu - Ilość tlenu zużywanego podczas biegu. Poprawa ekonomii umożliwia bieg przy zużyciu mniejszej części V02 max (maksymalnej wartości poboru tlenu).
euforia biegacza - Uczucie (zwykle nieoczekiwane) radości i dobrostanu bezpośrednio związane z energicznym biegiem, prawdopodobnie wywołane wytwarzaniem endorfin.
fartlek - Po szwedzku: „zabawa prędkością". Bieganie zmiennym tempem: powoli i w umiarkowanym tempie z krótkimi odcinkami sprintu. Fartlek to kreatywny trening zwiększający szybkość i wytrzymałość.
interwały - Trening, w którym krótkie, szybkie „powtórzenia" po 200-800 m przeplata się z wolnymi „interwałami" truchtu dla regeneracji; zwykle oparte na sztywnym rozkładzie, np. 6 x 400 m szybko z interwałami truchtem po 400 m. Trening interwałowy rozwija szybkość i wytrzymałość.
kwas mlekowy - Substancja odkładająca się w mięśniach w wyniku niepełnego rozkładu glukozy. Jego powstawanie wiąże się ze zmęczeniem i bolesnością mięśni.
maraton - 42,195 m. Według legendy w 490 r. p.n.e. grecki żołnierz Filippides przebiegł z pola bitwy pod Maratonem do Aten, gdzie padł martwy, oznajmiwszy o zwycięstwie Greków nad Persami.
medial post - Dodatkowa warstwa pianki w środko-wej podeszwie po wewnętrznej stronie buta, mająca na celu zmniejszyć nadpronację.
mila - 1609 metrów, 5280 stóp, 1760 jardów. Uwaga: 1600 m to nie mila.
„mila metryczna" - 1500 m, międzynarodowy dystans biegowy najbliższy mili imperialnej.
motion control (kontrola ruchu ) - Zdolność buta do ograniczania nadmiernej pronacji.
nadpronacja - Nadmierne przetaczanie stopy do wewnątrz przed odbiciem. Powoduje wiele kontuzji.
podeszwa środkowa - Część podeszwy pomiędzy cholewką a podeszwą zewnętrzną, odpowiedzialna za amortyzację. Podeszwy środkowe zwykle wykonuje się z pianki: EVA (etylenu-octanu winylu) lub poliuretanowej. Pianka EVA nie tylko jest lżejsza i bardziej elastyczna od poliuretanowej, ale także szybciej się łamie. Podeszwy środkowe często mają także dodatkowe elementy amortyzujące, takie jak poduszki żelowe czy powietrzne oraz wtopione elementy plastikowe.
podeszwa zewnętrzna - Materiał, zwykle wykonany z twardej gumy węglowej, w podeszwach większości butów biegowych; warstwa buta mająca kontakt z podłożem.
podpronacja - Rzadsza niż nadpronacja. Osoby o stopie podpronującej mają podeszwy butów wytarte w zewnętrznej części, nie tylko na pięcie, ale aż do przodostopia, i pęknięte boki zapiętków.
pronacja - Wyraźne przetaczanie stopy do wewnątrz i zapadanie się sklepienia stopy, rozpoczynające się natychmiast po kontakcie pięty z podłożem. To normalny ruch, niezbędny do chodzenia i biegania.
próg anaerobowy - Faza przejściowa pomiędzy bieganiem aerobowym a anaerobowym. Odpowiedni trening podwyższa próg anaerobowy, umożliwiając mięśniom bardziej efektywne wykorzystanie tlenu. Zwany także „progiem mleczanowym".
próg mleczanowy - patrz „próg anaerobowy"
przyśrodkowy - Określenie odnoszące się do zewnętrznej części (lub sklepienia) buta/ciała lub mięśnia.
rozgrzewka - 5-20 minut spokojnego truchtu/marszu przed zawodami lub treningiem, mająca na celu podniesienie tętna i rozluźnienie mięśni przed intensywnym wysiłkiem.
schładzanie - Powolny bieg lub trucht wykonywany po treningu bądź zawodach, by rozluźnić mięśnie i usunąć z organizmu kwas mlekowy.
stability (stabilizacja) - Zdolność buta do opierania się nadmiernym ruchom stopy.
supinacja - Przeciwieństwo pronacji: przetaczanie stopy na zewnątrz, występujące naturalnie w fazie odbicia cyklu chodu. Do nadsupinacji dochodzi, kiedy po odbiciu z pięty stopa pozostaje na zewnętrznej krawędzi zamiast pronować. W przypadku poważnej nadsupinacji stopa jest podpronująca lub nie pronuje w ogóle, przez co słabo amortyzuje wstrząsy. To rzadki przypadek, występujący w mniej niż 1 % populacji biegaczy.
ściana - patrz „uderzenie w ścianę".
taperowanie - Biegacze zwykle zmniejszają liczbę przebiegniętych kilometrów (taperują) od jednego dnia do trzech tygodni (w zależności od dystansu) przed ważnymi zawodami. Taperowanie wspomaga odpoczynek mięśni i umożliwia uzyskanie najlepszych wyników w dniu wyścigu.
tętno docelowe - Zakres tętna osiągany podczas treningu aerobowego, umożliwiający sportowcowi osiągnięcie maksymalnych korzyści.
tętno maksymalne - Najwyższe tętno osiągnięte w określonym przedziale czasowym.
„uderzenie w ścianę" Budzący grozę moment podczas zawodów, kiedy kończą się zapasy glikogenu w mięśniach, a organizm ogarnia uczucie wyczerpania - przez co czujesz się, jakbyś wbiegł na ścianę.
VO2 max (maksymalna wartość poboru tlenu) - Maksymalna ilość tlenu, jaką dana osoba może pobrać z atmosfery, a następnie przetransportować i wykorzystać w tkankach ciała.
weteran - Starszy biegacz: mężczyzna w wieku powyżej 40 lat, kobieta - powyżej 35 lat.
wytrzymałość - Zdolność organizmu do opierania się zmęczeniu podczas długich okresów wysiłku o niskiej lub umiarkowanej intensywności.
wytrzymałość szybkościowa - Zdolność organizmu do opierania się zmęczeniu podczas krótkich lub średnich okresów wysiłku o wysokiej intensywności.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
