 Wybieramy buty do biegania
Buty są najważniejszym elementem sprzętu biegacza. Jeżeli jesteś początkującym biegaczem, są w zasadzie jedynym elementem, o który powinieneś zadbać przygotowując się do biegania. Bardzo często popełnianym błędem jest rozpoczynanie biegania w starych tenisówkach albo w butach zupełnie do tego nie przystosowanych. Bieganie w nieodpowiednich butach często powoduje bóle i przemęczenie stóp, bóle stawów i kręgosłupa a także znacząco zwiększa ryzyko urazów. Jest to szczególnie ważne, jeżeli weźmiemy pod uwagę, że większość ludzi, szczególnie początkujących, biega po asfalcie, który jest podłożem bardzo twardym i nie zapewniającym żadnej amortyzacji.
Jakie buty wybrać
Na szczęście współczesny rynek butów zapewnia naprawdę obfity wybór. W każdym sportowym sklepie obuwniczym znaleźć można mnóstwo marek i wzorów butów do biegania. Również postęp technologiczny sprawił, że buty stały się bardzo złożone w swojej budowie. Poniżej przedstawiamy krótki opis budowy buta, zaznaczając na co warto zwrócić uwagę przy jego wyborze.
Budowa buta do biegania
Spodnia podeszwa
To część buta, która styka się z podłożem podczas biegu. Wykonana jest z reguły z twardej, ale cienkiej warstwy gumy, która jest wytrzymała, posiada bieżnik i zapewnia dobrą przyczepność podczas biegu. Występują pewne różnice w tej części buta pomiędzy butami przeznaczonymi do biegu po asfalcie i na bieżni, a butami do biegania w terenie. Buty na bardziej nierówne, miększe i niestałe podłoża posiadają lekko głębszy bieżnik, który zapewnia lepszą przyczepność na piaszczystych ścieżkach lub wilgotnym piasku
Właściwa podeszwa
To ta gruba warstwa podeszwy pomiędzy podeszwą spodnią a górną. W większości butów do biegania jest ona biała, choć występują też inne kolory. Jest ona niezwykle ważną częścią buta biegacza - zapewnia stabilność stopy podczas biegu oraz amortyzuje uderzenia stopy o podłoże. Warstwa ta jest z reguły lekko gąbczasta w dotyku. W tej warstwie często zatopione są inne dodatkowe elementy mające na celu poprawę komfortu i bezpieczeństwa biegacza.
Pod piętą więc znaleźć można różne dodatkowe elementy amortyzujące, takie jak poduszki żelowe, powietrzne lub silikonowe. W obrębie śródstopia natomiast, po wewnętrznej stronie buta, znaleźć można w niektórych modelach dodatkowe wzmocnienia zapobiegające pronowaniu - „zapadaniu" się stopy do wewnątrz podczas biegu. Ten fragment buta jest szczególnie przydatny w przypadku osób ze stopami wykazującymi tendencję to pronowania, czyli nieprawidłowego stawania, podczas którego obciążenie przenoszone jest w zbyt dużym stopniu na wewnętrzną część stopy. Osoby silnie pronujące można poznać po zużywaniu butów poprzez wypychanie podeszwy spod pięty na zewnątrz stopy. Dodatkowe wzmocnienia buta w obrębie śródstopia zapobiegają urazom stóp i ścięgien.
Górna część buta
To jest pozostała część buta, która trzyma nogę. Standardowo zrobiona jest ze skóry lub sztucznych materiałów. Nowoczesne materiały, wykorzystywane przy produkcji tej części buta zapewniają dobrą wentylację zapobiegając nadmiernemu poceniu się stóp. Ważne jest, aby ta część buta była wygodna i miękka, tak aby na górze stopy nie tworzyły się odciski ani obtarcia. Fragment trzymający piętę natomiast powinien być sztywny, aby zapewniał dobrą kontrolę ustawienia stopy podczas biegu.
Wybór buta
Idealne dopasowanie buta do stopy nie jest proste. Biegacze z reguły metodą prób i błędów dochodzą do tego jaki but najbardziej im odpowiada. Aby od razu wstrzelić się z wyborem, najlepiej jest znaleźć sklep z doświadczoną obsługą, która będzie umiała dopasować nam but do nogi i stylu biegania.
Jednak bez względu na to, czy znajdziemy doświadczonego sprzedawcę, czy nie, warto znać kilka podstawowych zasad kupowania butów do biegania:
• Buty dobrze jest kupować po południu, kiedy po całym dniu nogi są zmęczone i nabrzmiałe. Podczas biegu również będą one obrzmiewać i but nie powinien ich wtedy obciskać.
• Należy mieć na sobie takie skarpetki, jakich będzie się używało podczas biegu.
• Zawsze należy przymierzyć oba buty. U większości ludzi stopy delikatnie różnią się rozmiarem. But musi być więc dopasowany tak aby nie obciskał większej stopy.
• But powinien być odpowiednio duży - duży palec u stopy powinien mieć swobodę ruchu. Z drugiej jednak strony but powinien dobrze trzymać stopę, więc jeżeli przesuniemy stopę w bucie maksymalnie do przodu, pięta powinna nam się nadal dobrze w bucie trzymać.
• Pięta nie powinna ruszać się w bucie podczas biegu i ocierać ścięgna achillesa. Takie ocieranie może powodować nieprzyjemne rany, jak również powoduje szybkie zniszczenie wyściółki buta.
• But powinien być dopasowany od pierwszej chwili. Nie należy oczekiwać, że się rozchodzi. Buty do biegania robione są tak, aby pasowały od razu oraz są na tyle wytrzymałe, że się nie rozciągają.
Dopasowanie buta ze względu na cechy biomechaniczne
Ten element dopasowania buta jest w zasadzie najważniejszy. To właśnie tu dowiesz się jak dobrać but tak, aby zapewniał on jak największe bezpieczeństwo Twoim nogom. Gdy prześledzi się sposób stawiania stóp przez ludzi, okazuje się, że nie wszyscy stawiają stopę tak samo. Wyróżnia się trzy sposoby pracy stopy podczas biegu i marszu:
• Stopa neutralna - stopa neutralna to taka, w której podczas biegu ciężar ciała rozprowadzany jest równomiernie po całej stopie począwszy od początku nastąpnięcia, czyli od pięty, poprzez stawianie całej stopy aż do wybicia i jej oderwania. Stopę taką można rozpoznać po tym, że gdy patrzymy na nią od tyłu, pięta ustawiona jest w linii prostej z nogą a ciężar ciała jest na pięcie równomiernie rozłożony. Osoby posiadające stopy neutralne powinny używać butów amortyzujących bez stabilizatora stopy. Większość producentów oznacza taki model jako „cushion".
• Stopa pronująca - pronowanie stóp jest zjawiskiem bardzo częstym, zwykle związanym z płaskostopiem. W stopie pronującej podczas biegu ciężar ciała przenoszony jest przede wszystkim na wewnętrzną krawędź stopy. Pięty w przypadku stóp pronujących często odstają od linii prostej na zewnątrz. W przypadku silnego pronowania buty zużywają się w charakterystyczny sposób: podeszwy butów wypychane są na zewnętrzną część stopy. Bardzo ciężkie pronowanie określane jest czasem mianem „kaczego chodu".
Pronowanie w mniejszym lub większym stopniu dotyczy bardzo dużej ilości ludzi. Jeżeli zaliczasz się do tej grupy, do biegania najlepsze będą dla ciebie buty z wzmocnieniami poprawiającymi stopę podczas biegu. W przypadku tych butów wzmocnione są też elementy trzymające piętę. Dzięki tym wzmocnieniom zapobiegniesz ryzyku kontuzji. Twoje buty również nie zniszczą się tak szybko, gdyż będą dopasowane do Twojego stylu chodzenia. Jeżeli Twoje stopy wykazują niewielkie pronowanie, najlepsze będą dla Ciebie buty oznaczone „Stability" „Control" lub „Stuctured". Jeżeli masz silnie pronujące stopy, najlepiej będzie, jeśli zaopatrzysz się w buty „Motion Control".
• Stopa spinująca - w przypadku stóp spinujących, ciężar ciała przenoszony jest przede wszystkim na zewnętrzną krawędź stopy. To zjawisko jest rzadziej spotykane i osoby, których dotyczy mogą swobodnie nosić buty dla osób o stopach neutralnych. W produkcji nie występują buty dla osób o stopach spinujących.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
