 Żeglarstwo razem z Grupa Media Informacyjne - Meteorologia
Meteorologia dla żeglarzy – podstawowe informacje
Meteorologia nie jest nauką, którą każdy musi dokładnie zgłębić, ale każdy żeglarz na pogodzie znać się musi. Przynajmniej w stopniu umożliwiającym samodzielną ocenę sytuacji na wodzie i przewidywanie potencjalnych zagrożeń. Dziś meteorologicznym wsparciem dla żeglarzy są często wirtualne aplikacje, ale taka pomoc nie zwalnia nikogo ze znajomości podstawowych zagadnień.
Chmury
Znaczenie chmur przy przewidywaniu pogody jest nie do przecenienia. Dlatego warto wiedzieć, co która chmura oznacza i jaką aurę zwiastuje. Oto najważniejsze rodzaje chmur:
Cirrus
Cirrus – chmura pierzasta w kształcie białych włókien, nitek lub pasm. Zwiastuje zmianę pogody na gorszą.
Cirrocumulus
Cirrocumulus – kłębiasto-pierzaste chmury w postaci cienkiej białej ławicy płatów lub warstw. Zapowiadają nadejście frontu chłodnego.
Nimbostratus
Nimbostratus – ciemna lub szara warstwa chmur. Jest chmurą deszczową. Przynosi opady długotrwałe, ciągłe i obfite.
Stratocumulus
Stratocumulus – kłęby złączonych ze sobą chmur, białych i szarych. Przynoszą przelotne opady, zwiastuje załamanie pogody.
Stratus
Stratus – zwykle szara, rozłożysta warstwa chmur. Zwiastuje mżawkę lub opady śniegu.
Cumulus
Cumulus – pojedyncze chmury, z reguły przypominające kształtem kalafior. Białe o ciemnej podstawie. Zwiastują dobra aurę i porywisty wiatr. Kiedy są złączone gęste grupy, rokują deszcz za kilka dni.
Cumulonimbus
Cumulonimbus – występuje jako potężna, rozległa w poziomie chmura. Przynosi bardzo gwałtowne i silne porywy wiatru, zwiastuje sztorm.
Wiatry
Rodzajów wiatrów jest sporo. O wszystkich pisaliśmy na łamach Żeglarski.info. Ich oddziaływanie na żeglujące jachty zależą od kierunku, siły i miejsca występowania. O skali Beauforta, za pomocą której określa się siłę wiatru słyszał chyba każdy, kto choćby stawia pierwsze kroki w żeglarstwie. Bez jej znajomości trudno wyobrazić sobie uprawianie jachtingu.
Kierunki wiatru
Najprostszym „przyrządem” do określania kierunku wiatru jest wimpel. Określając kierunek wiatru, mówimy skąd on wieje. I tak:
wiatr północny (N) – wiatr wieje z północy
wiatr południowy (S) – wiatr wieje z południa
wiatr wschodni (E) – wiatr wieje ze wschodu
wiatr zachodni (W) – wiatr wieje z zachodu.
Są jeszcze kierunki pośrednie:
północno-wschodni (NE)
południowo-wschodni (SE)
południowo-zachodni (SW)
północno-zachodni (NW).
W określonych miejscach świata, na morzach i oceanach występują – często w zależności od pory roku – konkretne rodzaje wiatrów. Ich znajomość pozwala zaplanować rejs, przygotować łódkę i wybrać najodpowiedniejszą trasę.
W podziale wiatrów według rodzaju uwzględniono wiatry lokalne i sezonowe. Pasaty i monsuny to wiatry sezonowe. Z kolei wiatry lokalne to m.in.:
Fen – suchy, ciepły i zwykle porywisty wiatr, wiejący z gór w doliny;
Wiatr bora – silny, porywisty i chłodny wiatr wiejący w dół po zboczach gór w stronę znacznie cieplejszego morza;
Bryzy – to wiatry wiejące na granicy dwóch obszarów. Wieją od obszaru chłodniejszego do nagrzanego;
Cyklony tropikalne – względnie nieduże, lecz szybko pogłębiające się układy niskiego ciśnienia, charakteryzujące się dużymi gradientami ciśnienia i silnymi wiatrami;
Tajfuny – północna część Oceanu Spokojnego, główny obszar powstawania – na wschód od Filipin. Potencjalne zagrożenie od czerwca do grudnia. Największe w miesiącach lipiec-październik;
Huragany – północna część Oceanu Atlantyckiego, główny obszar powstawania – Antyle. Potencjalne zagrożenie od maja do listopada, największe w miesiącach sierpień-październik.
A jak można przewidywać pogodę? Jest na to kilka sposobów. Z pewnością warto znać „sygnały ostrzegawcze” łatwe do zauważenia w otaczającej nas przestrzeni. Kiedy aura ma się zmienić na pochmurną i wietrzną najczęstszymi sygnałami tej zmiany są:
– krwistoczerwony lub ciemnożółty wschód słońca
– warstwa ciemnych chmur nad horyzontem towarzysząca wschodowi słońca
– spadek ciśnienia
– wzrost siły wiatru wieczorem i w nocy
– zjawisko halo, czyli pierścienie wokół księżyca
– nagła zmiana kierunku wiatru
– tęcza w godzinach porannych.
Kiedy jednak wśród sygnałów widocznych w otoczeniu znajdziemy czysty, jasny widnokrąg, to zapowiada się ładna bezdeszczowa pogoda, której mogą towarzyszyć umiarkowane wiatry. Oznakami tego są także:
– wiatr nasilający się około południa i słabnący wieczorem
– zanikanie chmur kłębiastych
– utrzymywanie się lub wzrost ciśnienia
– czerwony zachód słońca.
Najważniejsze, by przed wyruszeniem w rejs śledzić prognozy pogody oraz sytuację meteorologiczną na interesującym nas akwenie. Można to robić oczywiście za pośrednictwem odpowiednich aplikacji internetowych. Szerzej o wirtualnym wsparciu pod żaglami pisaliśmy już na łamach Żeglarski.info.
Współcześnie dostępne są też specjalistyczne urządzenia wyposażone w programy prognozujące pogodę. Do takich urządzeń należy choćby stacja Sencor wyposażona w WiFi i bezprzewodowy czujnik. Stacja obsługuje globalne publiczne platformy pogodowe, m.in. Weather Underground i Weathercloud.
Innym rozwiązaniem jest Easy Navtex, czyli urządzenie przeznaczone do odbioru komunikatów meteonawigacyjnych standardu Navtex.
Przy posługiwaniu się tradycyjnymi metodami przewidywania pogody oraz urządzeniami najnowszej technologii ważne jest umiejętne interpretowanie danych. Tego można nauczyć się na odpowiednim kursie albo za pośrednictwem książek poświęconych meteorologii dla żeglarzy. Warte uwagi są np. „Meteorologia Podręcznik RYA”, autorstwa Chrisa Tibbsa, czy „Meteorologia dla żeglarzy” Jacka Czajewskiego. Bezcenne okazuje się też własne doświadczenie żeglarza, rosnące z każdym kolejnym rejsem.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
