|
| |
 Zamek krzyżacki w Malborku |
| |
| Nazwa dobra: Zamek krzyżacki w Malborku |
| |
| Lokalizacja: Malbork jest miastem znajdującym się we wschodniej części województwa pomorskiego. Położony jest na terytorium Żuław Wiślanych, nad brzegiem rzeki Nogat. |
| |
| Kategoria dziedzictwa światowego: dobro kulturowe |
| |
| Obszar dziedzictwa kulturowego: |
| |
| Zamek malborski jest jednym z najwspanialszych zabytków architektury w Europie. Ta monumentalna, średniowieczna budowla, której budowę rozpoczęto w 1247 roku, obejmuje trzy zamki: |
| |
| Zamek Wysoki z salą kapitulną, skarbcem, refektarzem, kapitularzem i kaplicą NMP, |
| |
| Zamek Średni (koniec XIII w.), z pałacem wielkiego mistrza, wielkim refektarzem, kaplicą św. Bartłomieja, |
| |
| Zamek Niski (przedzamcze, XIV w.), z arsenałem, ludwisarnią i kościołem św. Wawrzyńca. |
| |
| Wszystkie one połączone są razem kompleksowym systemem fortyfikacji, tworząc jeden organizm największego ceglanego zespołu warownego na świecie. |
| |
| Sytuacja prawna: |
| |
| status prawny: własność państwowa; |
| |
| administracja odpowiedzialna za dobro: Muzeum Zamkowe w Malborku powołane na mocy Zarządzenia Ministra Kultury i Sztuki, z dnia 13.09.1960 roku i podlegające bezpośrednio Zarządowi Muzeów i Ochrony Zabytków. |
| |
| Uzasadnienie wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO |
| |
| data wpisu - 1997 rok |
| |
| kryteria wpisu na Listę - 2,3,4 |
| |
| Kryterium 2 |
| |
| Zamek krzyżacki w Malborku składa się na unikalne w skali świata dzieło architektoniczne, którego śmiałe i nowatorskie rozwiązania techniczne, zwłaszcza metoda konstruowania sklepień, szczytów i portali, a także wykorzystywanie rzeźby i ornamentyki - znalazły powszechną kontynuację nie tylko w wielu późniejszych zamkach budowanych przez Krzyżaków, ale także w innych konstrukcjach gotyckich Europy północno - wschodniej. |
| |
| Na szczególną uwagę zasługuje zwłaszcza wielki refektarz Zamku Średniego - uznawany za jedno z najbardziej reprezentacyjnych średniowiecznych wnętrz świeckich w Europie, dzięki harmonijnemu, zrównoważonemu doborowi ogólnych proporcji i zastosowaniu modernistycznych dla tamtego okresu form systemu trójpodporowego przesklepienia, wspartego wysmukłymi kolumnami. |
| |
| Ponadto, najstarsza część zespołu - Zamek Wysoki (1276-1280, rozbudowany w latach 1334-1344), jest prekursorskim wzorcem regularnej, czteroskrzydłowej twierdzy obronnej, łączącej w sobie również inne funkcje, m.in. klasztorne. |
| |
| Kryterium 3 |
| |
| Stając się w 1309 roku siedzibą wielkiego mistrza Zakonu Niemieckiego (zwanego krzyżackim), Malbork awansował do roli stolicy, a z czasem również głównego, wzorowo rozwiniętego ośrodka gospodarczego, wojskowego i administracyjnego dla tego jednego z najpotężniejszych państw na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego. |
| |
| Kryterium 4 |
| |
| Z punktu widzenia znaczenia historycznego, należy podkreślić, przede wszystkim rolę Zamku Malborskiego, jako jednego z najważniejszych świadków największych i najbardziej znaczących wydarzeń społecznych, gospodarczych i politycznych w dziejach średniowiecznej Europy, m.in.: |
| |
- wschodnioeuropejskich krucjat zakonu krzyżackiego, realizowanych w ramach planu przymusowej chrystianizacji społeczności wschodnioeuropejskich, a następnie kolonizacji zajmowanych przez nich terenów;
- wojen polsko - krzyżackich;
- antykrzyżackiej opozycji mieszczan i rycerzy pruskich;
- sekularyzacji, w okresie reformacji jednego z największych zakonów rycerskich;
- reorganizacji państwa krzyżackiego na terytorium Prus;
|
| |
| Zamek stał się nadto, w pewnym sensie - ideologicznym pomnikiem historycznym, bowiem niejednokrotnie był instrumentalnie wykorzystywany do realizacji skrajnych idei politycznych, tj. nacjonalistyczne i szowinistyczne wizje przywódców Trzeciej Rzeszy. |
| |
| Walory architektoniczne i estetyczne kompleksu podkreśla nadto wyśmienita lokalizacja na wysokiej skarpie prawego brzegu Nogatu i malowniczość otoczenia krajobrazowego. |
| |
| GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
| |
|
|
|
|
|
Grupa GMI
