 Jesteś w normie?
Badanie ogólne krwi dostarcza informacji o zmianach zachodzą¬cych w organizmie i pozwala wykryć choroby nie tylko samej krwi, ale także wszystkich narządów i układów. Dlatego należy profilaktycznie raz w roku zrobić morfologię krwi i OB.
RBC (erytrocyty) - liczba krwinek czerwonych. Zmniejszenie liczby erytrocytów może świadczyć o anemii, utracie krwi z powodu wrzodu żołądka lub dwunastnicy albo o niedoborze żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego. Inna przyczyna to ciąża lub choroby nerek. Podwyższona liczba zdarza się rzadko, głównie u ludzi przebywających wysoko w górach.
Norma: kobiety 3,9-5,6 M/u, mężczyźni 4,5-6,5 M/u..
HB (hemoglobina) - zawartość hemoglobiny we krwi (jej poziom wyraża
zdolność przenoszenia tlenu przez krwinkę czerwoną). Zbyt niski poziom
jest jednym z symptomów niedokrwistości. Przekroczenie normy świadczy
o odwodnieniu organizmu i zagrożeniu powstaniem zakrzepów.
Norma: kobiety 6,8-9,3 mmol/1 lub 11,5-15,5 g/dl, mężczyźni
7,4-10,5 mmol/1 lub 13,5-17,5 g/dl
HCT (hematokryt) - stosunek objętości krwinek do objętości całej krwi wyrażony w procentach. Zbyt niski hematokryt sugeruje anemię. Podwyższony występuje w czerwienicy oraz przy odwodnieniu organizmu. Podwyższenie powyżej 55 proc. oznacza zwiększenie gęstości krwi, co zwiększa zagrożenie epizodem zakrzepowo-zatorowym.
Norma: kobiety 37-47 proc, mężczyźni 40-51 proc. MCV - średnia objętość krwinki czerwonej. Jeśli wynik jest wyższy niż 110 fl, możne to świadczyć o anemii spowodowanej niedoborem
NA BADANIA!
Dorosły człowiek może bez uszczerbku na zdrowiu oddać 250-500 ml krwi, do badania pobiera się jej ok. 20-30 ml.
■ Skierowanie na badanie bezpłatne otrzymasz od lekarza pierwszego kontaktu. Prywatnie można je wykonać bez zlecenia lekarza.
■ Na pobranie krwi należy zgłosić się rano, na czczo. Nie trzeba odstawiać przyjmowanych leków, jeśli lekarz nie zaleci inaczej.
■ Wynik porównuje się z normami, które podaje pracownia analityczna wykonująca badanie. Nie każde odchylenie od normy świadczy o chorobie. Dlatego wyniki może zinterpretować wyłącznie lekarz, biorąc pod uwagę ogólny stan zdrowia, zgłaszane objawy, wiek, tryb życia. W razie wątpliwości może zalecić powtórzenie analiz albo skierować pacjenta na dodatkowe badania specjalistyczne.
witaminy B[2 lub kwasu foliowego. Zmniejszenie wartości MCV
to najczęściej skutek niedoboru żelaza.
Norma: 80-95 fi (femtolitr, czyli mikrometr sześcienny)
MCH - średnia zawartość hemoglobiny w krwince czerwonej - pozwala
odpowiedzieć na pytanie, czy erytrocyty mają normalną, zbyt małą
czy za dużą ilość hemoglobiny. Zmniejszenie wartości MCH świadczy
o niedobarwieniu krwinki (najczęściej w anemii z niedoboru żelaza).
Norma: 26-32 pg (pikogram, czyli jedna tysięczna nanograma)
MCHC - średnie stężenie hemoglobiny w krwince czerwonej, czyli miara
wysycenia erytrocytów hemoglobiną (podobnie jak MCH). Zmniejszenie
wartości jest typowe w anemii z niedoboru żelaza, często spotykane
u kobiet, które mają obfite miesiączki.
Norma: 31-36 g/dl lub 20-22 mmol/1
WBC (leukocyty) - liczba krwinek białych. Przekroczenie normy może być sygnałem, że w organizmie toczy się infekcja lub miejscowy albo uogólniony stan zapalny bądź występuje białaczka. Podwyższone wskaźniki pojawiają się też przy intensywnym wysiłku fizycznym, długotrwałym stresie, a nawet po dłuższym opalaniu. Zmniejszenie liczby leukocytów może być spowodowane niedoborem granulocytów, limfocytów bądź wszystkich komórek jednocześnie albo być skutkiem uszkodzenia szpiku lub przyjmo-wania niektórych leków (sterydowych, przeciwnowotworowych). Norma: 4-11 K/ul (G/l)
LYM (limfocyty) - rodzaj krwinek białych. Większa liczba może świad¬czyć o przewlekłej białaczce limfatycznej, szpiczaku mnogim, nadczynno¬ści tarczycy oraz o chorobach zakaźnych wieku dziecięcego (odra, świnka, różyczka), a także zapaleniu wątroby, mononukleozie. UWAGA! Większa niż u dorosłych liczba limfocytów u dzieci do lat 4 jest normą. Zmniejszenie liczby u dorosłych może wskazywać na zakażenie AIDS, w mniejszym stopniu na inne infekcje wirusowe. U dzieci może mieć charakter wrodzony (wymaga natychmiastowego leczenia). Norma: 0,6-4,1 K/ul (G/l), 20-45 proc.
MONO (monocyty) - rodzaj krwinek białych. Zwiększenie liczby może informować o mononukleozie zakaźnej, przewlekłym zakażeniu bakteryjnym, jak gruźlica czy kiła, zapaleniu wsierdzia, kolagenozach, nowotworach, białaczce. Niedobór może być wynikiem infekcji lub stosowania niektórych leków, np. sterydowych. Norma: 0,1-0,4 K/ul (G/l), 2-8 proc.
SKĄD SIĘ BIORĄ RÓŻNICE
Normy podawane przez poszczególne laboratoria mogą się nieco różnić. To rezultat stosowania innych metod oznaczania składników krwi i aparatury. W nowoczesnych pracowniach obliczanie krwinek jest zautomatyzowane, w innych prowadzi się je tradycyjnie pod mikroskopem. Dlatego nie powinno się samemu oceniać wyników. Właściwie może to zrobić tylko lekarz!
NEUT (neutrofile) - dojrzałe krwinki białe produkujące przeciwciała, (granulocyty obojętnochłonne). Nadmiar neutrofili może sugerować zakażenie miejscowe lub ogólne, chorobę nowotworową krwi, zwłaszcza białaczkę szpikową. Może być także skutkiem krwotoku, zawału serca, chorób metabolicznych. Występuje często u osób palących papierosy i u kobiet w trzecim trymetrze ciąży. Niedobór obserwuje się w chorobach wirusowych (grypa, różyczka), bakteryjnych (gruźlica, dur), grzybiczych oraz przy leczeniu cytostatykami. Norma: 2,5-6,5 K/ul (G/l), 45-70 proc.
Eozynofile (EOS) - białe krwinki kwasochłonne (granulocyty kwaso-chłonne). Zbyt wysoka liczba występuje w chorobach alergicznych (astmie oskrzelowej, katarze siennym), chorobach krwi (ziarnica złośliwa), zakaże-niach pasożytniczych, łuszczycy. Może być skutkiem ubocznym zażywa¬nia penicyliny. Zbyt mała liczba towarzyszy czerwonce, durowi brzuszne-mu, posocznicy, a także urazom, oparzeniom. Może to być również skutek zaburzeń hormonalnych. Czasem wartości poniżej normy uzyskuje się w badaniach osób narażonych na zwiększony wysiłek fizyczny. Norma: 0,1-0,3 K/ul (G/l), 1-5 proc.
BASO (bazofile) - białe krwinki zasadochłonne (granulocyty zasadochłon-ne). Nadmiar bazofili towarzyszy chorobom alergicznym, przewlekłej białaczce szpikowej, przewlekłym stanom zapalnym przewodu pokarmo¬wego, wrzodziejącemu zapaleniu jelit, niedoczynności tarczycy. Często też występuje podczas rekonwalescencji po przewlekłej infekcji. Norma: poniżej 0,1 K/ul (G/l), 0-3 proc.
PLT (trombocyty) - płytki krwi. Nadmiar może sugerować przewlekłe zakażenie, niedobór żelaza oraz nadpłytkowość samoistną (nowotwór o łagodnym długotrwałym przebiegu). Bywa także wynikiem dużego wysiłku fizycznego. Za mała liczba płytek krwi może być efektem choroby nowotworowej lub skutkiem zażywania niektórych leków, np. przeciwbólowych. Norma: 140-440 K/ul (G/l)
OB (odczyn Biernackiego) - informuje o szybkości opadania krwinek czerwonych w osoczu w ciągu jednej godziny. Jest również wyznaczni¬kiem (markerem) odczynów zapalnych toczących się w organizmie, który nie wskazuje na konkretną chorobę. Podwyższone OB może występować po przebytych niedawno infekcjach, w ostrych i przewlekłych stanach zapalnych (zapalenie płuc, wyrostka, gruźlica), chorobach reumatycznych, nowotworowych, z autoagresji, niektórych chorobach wątroby, złamaniach, nadczynności i niedoczynności tarczycy. Wystarczy mieć próchnicę, zapalenie mieszków włosowych, katar, by wartość przekroczyła normę. Zwolnione opadanie krwinek pojawia się, gdy człowiek ma problem z przewlekłą niewydolnością krążenia, czerwienicą, żółtaczką, alergią. Norma: kobiety 3-12 mm/godz. (po 60. roku życia do 20 mm/godz.), mężczyźni 2-8 mm/godz. (po 60. roku życia do 15 mm/godz.). UWAGA! Osoby starsze miewają podwyższone OB bez związku z chorobą.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
