 Przeziębienie
Większości z nas zima kojarzy się pozytywnie – z białym puchem iskrzącym się w słońcu i Świętami – dla niektórych ta pora roku jest jednak synonimem poważnych problemów. Bóle mięśni, drapanie w gardle i trudności z przełykaniem, zatkany nos i niekończący się katar, szkliste oczy, kaszel i sterty zużytych chusteczek są objawami problemów, z którymi borykają się wszystkie przeziębione osoby.
Przeziębienie Późna jesień, miesiące zimowe oraz przedwiośnie to ten czas w ciągu roku, kiedy obserwuje się zwiększoną zachorowalność na przeziębienie. Wirusom łatwiej przetrwać w powietrzu o niskiej wilgotności, czyli właśnie podczas chłodniejszych miesięcy. Ponadto jesienią i zimą więcej czasu spędzamy w zamkniętych pomieszczeniach, co dodatkowo przyspiesza rozprzestrzenianie się wirusów. Inną chorobą pojawiającą się zimą jest grypa. W odróżnieniu od zwykłego przeziębienia, grypa jest chorobą, która znacznie bardziej osłabia organizm, trwa dłużej i jest intensywniejsza w przebiegu. Nieleczona grypa może doprowadzić do groźnych komplikacji, włącznie z problemami kardiologicznymi, a nawet śmiercią.
Duże znaczenie dla uniknięcia zarażenia wirusami przeziębienia i grypy ma profilaktyka i domowe metody na wzmocnienie odporności. Jednak oprócz profilaktyki, ważnym elementem są szczepienia przeciw grypie, dające nam długotrwałą (sezonową) ochronę oraz zapobiegające rozprzestrzenianiu się wirusa. Szczepienie przeciw grypie zaleca się wszystkim osobom cierpiącym na choroby przewlekłe (np. na cukrzycę, choroby płuc itp.), pracownikom służby zdrowia oraz tych zawodów, gdzie stale obcuje się z dużą ilością ludzi, a także – z racji osłabionej odporności naturalnej – osobom w starszym wieku.
Zdolność do ochrony przed wirusami jest zależna od stanu układu immunologicznego danej osoby. Badania wykazały, że śmiech i dobry humor mają pozytywny wpływ na nasz układ odpornościowy. Co więcej, naukowcy dowiedli, że osoby energiczne, wesołe i rozluźnione, a zatem te, które charakteryzują się pozytywnym nastawieniem do otoczenia, rzadziej chorują na przeziębienie i grypę, w porównaniu do osób znerwicowanych i mających skłonność do depresji. Zalecamy zatem: przynajmniej raz dziennie zdrowo i szczerze się pośmiać!
Czym jest przeziębienie?
Przeziębienie jest znane wszystkim, bo z dużą dozą prawdopodobieństwa można założyć, że każdy z nas miał z nim do czynienia. Przeziębienie należy do najczęstszych chorób tzw. górnych dróg oddechowych. Dorośli chorują 2-4 razy w roku, dzieci zaś częściej, bo nawet 7-10 razy. Przeziębienie może być spowodowane przez ponad 200 różnych wirusów. Ich różnorodność i zdolność ciągłego mutowania powoduje powstawanie ciągle nowych typów, dlatego nigdy nie staniemy się całkowicie odporni na przeziębienie – ciągle się zarażamy i chorujemy.
Przebieg przeziębienia:
W jaki sposób dochodzi do zarażenia?
Zarażamy się bezpośrednio drogą kropelkową, czyli poprzez wdychanie drobinek wydzielin, które unoszą się w powietrzu w wyniku kichania lub kasłania innej zakażonej osoby w naszym otoczeniu. Pośrednio możemy się zarazić dotykając przedmiotów (klamek, szklanek, długopisów itp.), na których znajduje się wirus. Najwięcej wirusów wydziela się drugiego i trzeciego dnia po zarażeniu, czyli wtedy, gdy pojawiają się pierwsze symptomy przeziębienia. Bezpośredni kontakt z osobą zarażoną stanowi wtedy największe ryzyko przeniesienia się choroby.
Ochrona przed przeziębieniem
Bez względu na to, że byliśmy narażeni na bezpośrednie oddziaływanie wirusów, może się zdarzyć, że nie zachorujemy. Oznacza to, że nasz układ immunologiczny zadziałał tak, jak powinien. Ogólna odporność fizyczna, w szczególności zaś ochrona górnych i dolnych dróg oddechowych, jest ważnym czynnikiem chroniących nas przed zarażeniem.
Głównym otworem wprowadzającym powietrze do naszego organizmu jest nos. Jego wnętrze okryte jest błoną śluzową, składającą się z kilku warstw nabłonka. Otwór nosowy jest ponadto pokryty włoskami, stanowiącymi swego rodzaju filtr, na którym zatrzymują się większe cząsteczki wdychane z powietrzem. Z kolei za pomocą śluzu i nabłonka nos może oczyścić powietrze z mniejszych cząsteczek.
Cząsteczki te zwykle przylegają do śluzu, a ten zostaje usunięty podczas wydmuchiwania nosa. W ten sposób już w samej jamie nosowej zatrzymuje się 80-90% mikroorganizmów, które dostają się tam w wyniku oddychania. Również kichanie i kaszel odgrywają ważną rolę w pozbywaniu się niechcianych substancji, bakterii i wirusów.
Objawy przeziębienia
Symptomy przeziębienia są tak dobrze znane, że choroba ta jest najczęściej diagnozowana samodzielnie już w domu. Zakażenie wirusem powoduje aktywację układu immunologicznego. Pojawiają się objawy takie jak: piekący ból gardła i trudności z połykaniem, następnie zatkany nos, wydzielina z nosa, w końcu zaś kaszel. Symptomom tym mogą towarzyszyć zmęczenie oraz podwyższona temperatura ciała. Objawy te najczęściej pojawiają się 2-3 dni po zakażeniu i trwają od 7 do 10 dni.
Jak możemy sobie pomóc?
Niestety nie ma lekarstwa, które skutecznie i szybko wyleczyłoby przeziębienie. Możemy jednak złagodzić objawy choroby za pomocą lekarstw, które można kupić w aptece bez recepty. Prawidłowe i wczesne leczenie nie tylko łagodzi oznaki przeziębienia, ale także w pewnym stopniu zapobiega ewentualnym komplikacjom, do jakich należą zapalenie górnych lub dolnych dróg oddechowych oraz zapalenie ucha środkowego, w przypadku których konieczna jest wizyta u lekarza. Ważne jest, abyśmy podczas choroby dużo odpoczywali, pili ciepłe napoje i jedli lekkie posiłki.
Jak można uniknąć przeziębienia?
Przeziębienia można uniknąć dzięki zdrowemu stylowi życia. Należy dbać o to, by nasza dieta była zdrowa i bogata w owoce i warzywa. Ważne są też ruch na świeżym powietrzu, wystarczająca ilość snu i unikanie używek, takich jak alkohol i papierosy. Należy także zadbać o to, by nasze życie było w miarę możliwości mniej stresujące, bo zdenerwowanie i stres osłabiają naturalną odporność.
Przeziębienia można ponadto uniknąć stosując się do kilku ważnych zasad zmniejszających prawdopodobieństwo przenoszenia się wirusów. Po pierwsze, po kontakcie z chorą osobą (np. opieka nad przeziębionym dzieckiem) lub z zakażonym przedmiotem, należy dokładnie umyć ręce. Brudnymi rękoma nie należy dotykać oczu i nosa – są to naturalne „bramy” wnikania wirusów. Powinniśmy także nosić ciepłe – ale jednocześnie oddychające ubrania – odprowadzające nadmiar wilgoci ze skóry oraz nieprzemakalne buty. Osobom o obniżonej odporności naturalnej, zwłaszcza starszym lub kobietom w ciąży, zaleca się unikanie osób przeziębionych, mających objawy chorób dróg oddechowych (np. kaszel, katar, ciężki oddech) oraz pomieszczeń, w których jest dużo ludzi (kina, teatry, autobusy, sklepy itp.).
Ciekawostki
- Ślina jest naturalnym wrogiem mikroorganizmów wnikających do jamy ustnej. Podczas ssania pastylek wydziela się więcej śliny; gardło zostaje nawilżone, a co za tym idzie – zmniejsza się ból gardła.
- Czy wiedzieliście, że w przewietrzonym pomieszczeniu wdycha się przynajmniej 8 mikroorganizmów na minutę, czyli około 11520 dziennie?
- Słowa przeziębienie (ang. cold) zaczęto używać w XVI wieku. Zauważono bowiem, że objawy choroby są podobne do tych, jakie ma się stojąc na zimnie (ang. cold weather).
- Na większe ryzyko zarażenia się przeziębieniem może wpływać stres. Jeśli wirus wniknął do śluzówki, zarażenie jest zależne od stanu układu immunologicznego. Prawdopodobieństwo zarażenia się jest większe, jeśli jesteśmy zestresowani: stan układu immunologicznego jest ściśle powiązany ze stanem naszego ducha. Jeśli jesteśmy z natury pogodni i zadowoleni, prawdopodobieństwo zarażenia się jest trzykrotnie mniejsze, niż ma to miejsce w przypadku osób smutnych i mających skłonności do depresji.
- Żółtawy lub zielonkawy śluz, którego pozbywamy się kaszląc, wskazuje na cięższą postać zakażenia wirusowego lub bakteryjnego. Za zielonkawą barwę śluzu odpowiedzialny jest enzym leukocytów (mieloperoksydaza), którego zadaniem jest regulowanie reakcji odpowiedzialnych za niszczenie bakterii.
- Prawdopodobieństwo zarażenia się przeziębieniem jest większe w przypadku palaczy, niż osób niepalących. Ponadto objawy przeziębienia są u palaczy silniejsze, a choroba trwa dłużej i częściej prowadzi do komplikacji, np. zapalenia oskrzeli lub nawet zapalenia płuc.
- Jednym z najciekawszych faktów związanych z przeziębieniem jest ten, że objawy nie są skutkiem działania wirusów. Objawy pojawiają się w wyniku reakcji układu immunologicznego, próbującego pozbyć się wirusa. Innymi słowy, objawy są częścią naturalnej reakcji naszego organizmu. Interesujący jest także fakt, że u osób o silnym układzie odpornościowym mogą rozwinąć się ciężkie objawy przeziębienia. |
