 Dar życiak
Wiele tajemnic związanych z krwią udało się poznać, ale nadal nie potrafimy jej wyprodukować. Jedynym źródłem krwi ratującej ludzkie życie może być inny człowiek, który dobrowolnie ją odda. Zapotrzebowanie na krew zależy od liczby i rodzaju operacji zaplanowanych w szpitalach, zdarzeń losowych, wypadków komunikacyjnych.
KTO ODDA KREW?
Dawcą krwi lub jej składników może być każda zdrowa osoba w wieku 18-65 lat, która waży nie mniej niż 50 kg. W wyjątkowych przypadkach krew może oddać osoba powyżej 65. roku życia.
Przed oddaniem krwi każdy potencjalny dawca wypełnia kwestionariusz dotyczący stanu zdrowia, przebytych chorób, stylu życia (picie alkoholu, ryzykowne kontakty seksualne). Następnie lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad oraz badanie lekarskie, które pozwalają ocenić, czy dana osoba może być dawcą. Dyskwalifikowane są osoby, których wygląd może sugerować bycie pod wpływem alkoholu, narkotyków lub leków i nadmiernie pobudzone psychicznie. Po zakwalifikowaniu dawca podpisuje zgodę na pobranie krwi.
TRANSFUZJA NA MIARĘ
Na skutek nagłej utraty 2 litrów krwi dochodzi do zaburzenia układu hydraulicznego człowieka. Gwałtownie spada ciśnienie, co prowadzi do wstrząsu i jest zagrożeniem życia. Należy natychmiast podać krew pełną, czyli tę krążącą w żyłach, aby jak najszybciej uzupełnić ilość płynu w organizmie. Krew trzeba przetaczać wolno (przetoczenie 1 jednostki trwa ok. godziny), by uniknąć powikłań. Jeśli do utraty krwi dochodzi pomału, szpik otrzymuje informację, że musi pracować ze zdwojoną energią, by nadrobić stratę. Zwykle sobie z tym radzi, ale istotne są możliwości organizmu oraz ilości utraconej krwi. By mu pomóc, podaje się żelazo i witaminy potrzebne do jej produkcji. Transfuzja jest potrzebna podczas niektórych operacji i chorób - przetacza się tylko brakujące elementy krwi.
■ Najczęściej są to czerwone krwinki zagęszczone dwukrotnie. Podaje się je przy zabiegach chirurgicznych albo w niedokrwistości. Płytek krwi potrzebują osoby, u których stwierdzono zanik szpiku lub po chemioterapii. Płytek krwi jest mało, więc zwykle stosuje się koncentraty „zlewane", pochodzące od różnych dawców.
■ Transfuzja osocza jest konieczna w przypadku zaburzonego krzepnięcia krwi, pod warunkiem że liczba krwinek czerwonych i płytek jest w normie,
np. przy hemofilii, niedoborze witaminy K czy niewydolności wątroby.
■ Leukocytów raczej się nie przetacza, ponieważ powodują bardzo silne reakcje alergiczne, a na dodatek żyją bardzo krótko.
TRZY METODY POBIERANI
KONWENCJONALNA - dawca oddaje 450 ml krwi pełnej w czasie 5-8 minut (to równoważnik 1 jednostki krwi do przetoczenia). Krew pełna może być w ciągu roku pobierana nie częściej niż sześć razy od mężczyzny i cztery razy od kobiety bez uszczerbku na zdrowiu. Przerwa po oddaniu krwi wynosi co najmniej 4 tygodnie. W tym okresie organizm regeneruje się i wszystkie ważne parametry wracają do normy. PLAZMAFEREZA AUTOMATYCZNA - dawca oddaje wyłącznie osocze (plazmę) w ilości 600 ml w czasie ok. 40 minut. Tą metodą można pobrać do 25 1 osocza w ciągu roku. Przerwa po oddaniu osocza wynosi co najmniej 2 tygodnie.
TROMBAFEREZA - dawca oddaje tylko wybrane elementy komórkowe krwi. Najczęściej są to płytki, których we krwi pobranej metodą tradycyjną jest bardzo mało (pobiera sieje w ilości 250 ml w czasie ok. 60 min, w odstępach nie krótszych niż 4 tygodnie). Zabiegi można wykonać do 12 razy w roku, a przerwa między nimi powinna wynosić co najmniej 4 tygodnie.
BEZ RYZYKA
Krew pobiera się jednorazowym sprzętem. Bezpieczeństwo krwiodawcom i biorcom krwi gwarantują badania laboratoryjne. Przed oddaniem krwi u dawcy oznacza się stężenie hemoglobiny i wartość hematokrytu. Dodatkowo z każdej pobranej krwi, osocza czy płytek krwi bierze się próbkę, aby zbadać ją na obecność wirusów HIV, zapalenia wątroby typu B i C, chorób wenerycznych i nowotworów - zakażona krew nie może być podana. Niszczy sieją w odpo¬wiednich warunkach. Każdy dawca z wykrytą infekcją jest o tym informowany. UWAGA! Stacja krwiodawstwa nie leczy osób zakażonych, ale wskazuje im możliwości leczenia.
KRWI NIE POBIERA SIĘ:
■ od kobiet w czasie miesiączki i do 3 dni po jej zakończeniu;
■ przez 7 dni po usunięciu zęba lub leczeniu kanałowym;
■ przez 6 miesięcy po zrobieniu tatuażu czy założeniu kolczyka, wykonaniu gastroskopii, artroskopii lub kolonoskopii, zabiegach operacyjnych
i po powrocie z krajów o wysokiej zachorowalności na AIDS;
■ przez 2 tygodnie po przebytej grypie i innych chorobach zakaźnych lub wirusowych;
■ od osób z wadami serca (poza wrodzonymi i wyleczonymi), chorobą niedokrwienną mięśnia sercowego, zaburzeniami rytmu, niewydolnością krążenia, miażdżycą, cukrzycą, chorobami tarczycy, nadnerczy, wątroby, łuszczycą, nowotworami, kolagenozą, chorobami zakaźnymi (WZW B, C, babeszjozą, nosicielstwem HIV, chorobami wenerycznymi);
■ na 5 lat dyskwalifikowane są osoby, które przeszły kłębuszkowe zapalenie nerek;
■ od osób z zaburzeniami psychicznymi, uzależnionych od leków, alkoholu, środków odurzających.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
