Miażdżyca

Miażdżyca (tętnic), określana też jako arterioskleroza, zaliczana jest do chorób przewlekłych i postępujących. Dochodzi w niej do uszkodzenia ścian tętnic, głównie na skutek odkładania się na nich substancji tłuszczowych i wapnienia (kalcyfikacji).

Zmiany zwyrodnieniowe zachodzą w błonie wewnętrznej i środkowej tętnic, głównie w aorcie (największa tętnica ludzkiego ciała, wychodząca bezpośrednio z serca), tętnicach wieńcowych i mózgowych, ale też w tętnicach kończyn. W pierwszym etapie komórki śródbłonka gro­madzą nadmierne ilości cholesterolu i lipidów, które są przemieszczane pod błonę wewnętrzną tętnic (tzw. pasma tłuszczowo-lipidowe). Tego typu zmiany można obserwować już u dzieci. Kolejnym etapem są miażdżycowe ogniska zwapnienia. Tworzące się twarde blaszki miaż­dżycowe zwężają światło tętnicy i zaburzają przepływ krwi. Choć dobrze poznano poszczególne stadia miażdżycy, nie do końca jasne sq przyczyny jej powsta-wqniq. Zwiększone ryzyko dotyczy osób z wysokim poziomem chole­sterolu, zwłaszcza jego frakcji LDL (tzw. zły cholesterol), osób z nadci­ śnieniem tętniczym, nałogowych palaczy. Ściana tętnicy może ulec uszkodzeniu także w wyniku dzia­łania przewlekłego stresu.

JAK ROZPOZNAĆ

We wczesnych stadiach zaawanso­wania miażdżyca tętnic nie daje żadnych wyraźnych objawów. Później, na skutek zwężenia lub uszkodzenia naczyń, mogą wystąpić następujące objawy: tępy, kurczowy ból, zlokalizowany w pośladkach, udach i łydkach, pojawiający się szczególnie podczas wysiłku - jest to objaw miażdżycy naczyń miednicy i kończyn dolnych. Mogą się pojawić niedowłady, drętwienia lub mrowienia kończyn, częściowe zaniewidzenie, trudności w mówieniu - to objaw miażdżycy naczyń mózgowych. Obiowem miożdżycy noczyń wieńcowych jest dusznico bolesno, czyli rozpie raiocy lub uciskoiocy ból w klotce. Skóra kończyn dolnych może ulec przebarwieniu lub zbled­nięciu, mogą pojawiać się na niej owrzodzenia. Zmęczenie, brak kon­centracji, zaburzenia równowagi, koordynacji ruchowej to także objawy miażdżycy. Do mniej cha­rakterystycznych objawów należą żółte zgrubienia w okolicy powiek, w zgięciach łokci, pod piersiami oraz guzki na ścięgnach nad­garstków i ścięgnie Achillesa. Miażdżyco tętnic mózgowych powoduje niedokrwienie mózgu oraz zmiany psychiczne i grozi udarem. Miażdżyca tętnic wieńco­wych jest jedną z przyczyn choroby wieńcowej, może grozić zawałem, z kolei miażdżyca aorty może prowadzić do powstania tętniaka.

DIAGNOSTYKA

Już podstawowe badania krwi mogą wskazać na wiele objawów, świad­czących o miażdżycy (np. poziom cholesterolu, zarówno całkowitego, jak i jego dwóch odmian - HDL i LDL, trój glicerydy, glukoza, stę­żenie niektórych pierwiastków). Ponadto lekarz zazwyczaj obser­wuje charakterystyczne objawy niedokrwienia poszczególnych części ciała i następnie zleca bar­dziej szczegółowe badania. Pomocne jest badanie USG, zwłaszcza z wyko­rzystaniem zjawiska Dopplera, co pozwala na ocenę prędkości oraz kierunku przepływu krwi w naczy­niach. Jest to metoda całkowicie nieinwazyjna, dzięki niej można wykryć groźne dla życia zwężenie tętnic, zakrzepicę. Nowa gene­racja aparatów USG umożliwia wykonanie badań, w tym dopple-rowskich, w domu pacjenta. W diagnostyce zmian miażdżyco­wych stosuje się także tomografię komputerową i rezonans magne­tyczny. Jest on niezastąpiony zwłaszcza w diagnostyce tętniaków, pozwala na dokładną ocenę stopnia uszkodzenia mózgu. Ocenie wyglqdu tętnic wieńcowych służy koronarografia - to badanie inwazyjne, przeprowadzane w warunkach szpitalnych. Stosuje się je u chorych z objawami choroby wieńcowej, w duszności spoczyn­kowej, po zawałach, po operacjach serca, w celu skontrolowania dzia­łania wszczepionych by-passów.

PROFILAKTYKA

W zapobieganiu miażdżycy duże znaczenie mają aktywny tryb życia, racjonalny tryb życia i dieta. Aktywny tryb życia ma oznaczać przede wszystkim regularność w wykonywaniu określonych czynności. Wystarczy półgodzinny spacer każdego dnia, najlepiej potqczony z marszem i lekkim biegiem. To może też być jazda na rowerze czy pły­wanie kilka razy w tygodniu. Jeśli lubisz siedzieć przed telewizorem, pracujesz godzinami przy kompu­terze, to w tym czasie także wykonuj jakieś proste ćwiczenia - poruszaj stopami, kręć głową, przeciągaj się. A najlepiej wybierz jakiś zestaw ćwi­czeń relaksacyjnych i włącz je do swoich codziennych zajęć. Jeśli palisz, rzuć palenie. Jeśli twoje życie jest pełne stresujących sytuacji, opanuj metody walki ze stresem (być może konieczna okaże się pomoc specjalisty). Kontrolui ciśnienie krwi, iesli iest zbyt wysokie, podeimii leczenie. Jeśli w twojej rodzinie występują choroby serca, badaj się regu­larnie u kardiologa. I stosuj dietę korzystną dla swoich tętnic.

DIETA ANTYMIAŻDŻYCOWA

Aby zmniejszyć ryzyko zmian miaż­dżycowych, należy stosować dietę ubogottuszczowq, ubogosolnq, za to bogatq w błonnik (warzywa, owoce, pieczywo wieloziarniste). Unikaj potraw z dużq zawartościq ttuszczów nasyco­nych i cholesterolu (tłuszcze zwierzęce). Ale uwaga, choć tłuszcze nienasycone (roślinne) sq dużo zdrowsze, to jednak ich nadmiar też nie będzie dla zdrowia korzystny. Lepiej więc sałatki tylko przyprawiać oliwq, a nie podlewać je tak, żeby w tej oliwie pływały. W diecie powinny znaleźć się ryby, i to tłuste (halibut, śledź, sardynka), bogate w kwasy omega-3, które przeciwdziałajq procesom miażdżycowym. Rozwojowi procesów miażdżycowych sprzyjajq niektóre sposoby przygotowy­wania potraw, np. smażenie, duszenie w zawiesistych sosach. Warto też kontro­lować obwód talii, bo to właśnie otyłość brzuszna jest najbardziej niebezpieczna dla naszego układu krążenia. Wzrostowi stężenia cholesterolu można zapobiec, spożywając nasiona, ziarna, zarodki pszenne i inne produkty bogate w wit. E oraz sardynki i makrele.

MLEKO TŁUSTE

Przez całe lała dietetycy zalecali spo-ywać odtłuszczone produkty mleczne, o miało dobrze służyć naszym sercom. Tymczasem badania brytyjskich laukowców, opublikowane nie­dawno w renomowanym czasopiśmie European Journal of Nutrition", Jowodzą, że jest całkiem przeciwnie. Dtóż spożywanie pełnotłustych pro­duktów mlecznych nie szkodzi, nawet może wspomóc uktad rążenia. Prawdopodobnie m. łlatego, że w tłustym mleku najdują się takie rodzaje ;wasów tłuszczowych, które bronią naczynia. Co nie naczy, że możemy bez jmiaru pić tłuste mleko czy eść tłuste sery. Bo każdy nadmiar szkodzi.

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA

Nadciśnienie tętnicze dla serca stanowi poważne obciążenie i jednocześnie może prowadzić do poważnych schorzeń. Wszelkie odstępstwa od ustalonych norm w tym zakresie powinny być konsultowane i diagnozowane przez lekarza i w razie potrzeby leczone.

Nadciśnienie tętnicze dla serca stanowi poważne obciążenie i jednocześnie może prowadzić do poważnych schorzeń. Wszelkie odstępstwa od ustalonych norm w tym zakresie powinny być konsultowane i diagnozowane przez lekarza i w razie potrzeby leczone.

Nadciśnienie tętnicze dla serca stanowi poważne obciążenie i jednocześnie może prowadzić do poważnych schorzeń. Wszelkie odstępstwa od ustalonych norm w tym zakresie powinny być konsultowane i diagnozowane przez lekarza i w razie potrzeby leczone.