Rak piersi
Jest to nadal najczęściej rozpoznawany nowotwór złośliwy u kobiet i jeszcze do niedawna był najczęstszą przyczyną zgonów (od paru lat wyprzedza go rak ptuc).
Nie ma jednak pewności, czy wzrost zachorowań jest rzeczywisty, czy też coraz powszechniejsze badania USG i mammografia oraz rosnąca wiedza na ten temat sprawiają, że chorobę wykrywa się tak często. Na świecie wykrywa się coraz więcej wczesnych postaci nowotworu i tym samym zwiększa się liczba tzw. oszczędzających operacji, u nas sytuacja pod tym względem wygląda gorzej. Ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem, zwłaszcza po meno-pauzie. Jest ono większe u kobiet, które pierwsze dziecko urodziły po 30. roku życia lub bezdzietnych, a także u tych, które wcześnie rozpoczęty miesiqczkowanie lub późno przeszły menopauzę. Do czynników ryzyka zalicza się też predyspozycje genetyczne (zwłaszcza mutacje genów BRCA1, BRCA2), palenie tytoniu, nadmierne spożywanie alkoholu, otyłość. Częściej chorują kobiety, których siostra lub matka chorowały na raka piersi przed okresem menopauzy. Bardzo rzadko, ale jednak, rak lersi wystepuie również u meż-.zyzn. W Polsce takich przypadków lestok. 300 rocznie.
AK SAMEMU L ROZPOZNAĆ RAKA?
Najczęściej jest to wyczuwalny w piersi, zwykle bezbolesny guzek. Ponadto zmiany skórne w obrębie piersi lub brodawki - wciągnięcie lub wgłębienie skóry pokrywającej sutek, zaczerwienienie lub/i nierówności skóry, co określa się jako efekt skórki pomarańczowej, zmiana barwy lub zarysu sutka, zmiana kształtu oraz symetrii piersi, wyciek jasnego lub krwistego płynu z brodawki, zgrubienie lub stwardnienie gruczołu piersiowego w jednej okolicy, powiększenie węzłów chłonnych pachowych lub nadobojczykowych. Czasami też ból i tkliwość piersi. Pamiętajmy jednak, że guzki nie zawsze oznaczają raka, mogą tobyć włókniakogruczolaki, torbiele czy chociażby zmiany pourazowe. W okresie przedmiesiączkowym u wielu kobiet mogą występować obrzęk i tkliwość piersi, a u karmiących matek może wystąpić stan zapalny gruczołu sutkowego, który jest wynikiem infekcji. Aby jednak wykluczyć raka, potrzebne sa badania.
Na czym polegają BADANIA PIERSI?
W diagnostyce raka piersi wykorzystuje się przede wszystkim badanie USG i mammografię. Jeśli wynik badania sugeruje, że może to być rak, konieczna jest biopsja -to zabieg polegający na naktuciu guzka specjalną igłą i pobraniu tkanki do badania.
Są różne rodzaje biopsji, jedną z bardziej precyzyjnych jest technika zwana stereotak-tyczną (trójwymiarową) biopsją aspiracyjną, polegająca na pobraniu materiału do badania przy użyciu metody radiologicznej. W niektórych przypadkach konieczne jest pobranie materiału metodą chirurgiczną. Może to być całkowite wycięcie guzka lub pobranie do badania tylko jego części. Patolog oceni, czy guz jest nowotworem złośliwym i jaki jest jego rodzaj. Po rozpoznaniu raka piersi określa sie obecność receptorów dla estro- enów i progesteronu (hormonówiciowych) w komórkach nowo- worowych, co pozwoli na dobranie odpowiedniego leczenia. Wykonuje się także dodatkowe badania, by wykluczyć lub potwierdzić istnienie przerzutów do innych narządów - przeglądowe badania kości, badania radiologiczne oraz ocenę węzłów chłonnych.
JAK UNIKNĄĆ RAKA?
Można i należy próbować zapobiegać rakowi sutka - nawet jeśli przyczyna leży w zmutowanych genach. Polaczki powinny rzucić palenie, kobiety lubiqce alkohol znacznie ograniczyć jego spożycie. Warto pozbyć się zbędnych kilogramów. I oczywiście trzeba przestrzegać badań profilaktycznych - USG i mammografii. Pierwsze USG zaleca się po 25. roku życia, pierwszą mammografię po 35. Kobiety między 40. a 50. rokiem życia powinny wykonywać USG co 2 lata, mammografię co 3, chyba że są inne wskazania. Bardzo ważne jest samobadanie piersi, które każda kobieta powinna robić raz w miesiącu, poczqwszy od 18. roku życia. Kobiety, w rodzinie których występowały nowotwory złośliwe piersi, powinny zbadać się w poradni genetycznej. Testy wykonują onkologiczne poradnie genetyczne, znajdujące się w każdym województwie. Skierowanie wydaje lekarz pierwszego kontaktu lub specjalista onkolog. Dla kobiet, w których rodzinie występowały przypadki raka piersi lub raka jajnika i które mają skierowanie, testy są bezpłatne.
eśli kobieta sama chce się przekonać, czy ma zmutowanen, za badanie zapłaci ok. 300 zi.
DIETA ANTYRAKOWA
Chociaż nie jest jeszcze znana rola wszystkich składników pożywienia, jakie mogq mieć znaczenie w profilaktyce raka piersi, wielu naukowców uważa, że ryzyko rozwoju tego nowotworu i ewentualnych nawrotów choroby (gdy już do niej dojdzie) zmniejsza dieta niskotiuszczowa. Skrajni zwolennicy tego poglądu zalecają drastyczne ogranicżenie spożycia wszystkich tłuszczów, zwłaszcza zwierzęcych, na korzyść żywności bogatej w błonnik - produktów gruboziarnistych, świeżych warzyw i owoców. Taka dieta może jednak nie pokrywać zapotrzebowania na kalorie, białka i inne składniki odżywcze. Dlatego najlepiej wprowadzić do diety więcej tłuszczów roślinnych (olej rzepakowy tłoczony na zimno z pierwszego tłoczenia, oliwa z oliwek, olej lniany), sporadycznie sięgając po tłuszcze pochodzenia zwierzęcego. Udowodniono, że korzystne jest spożywanie produktów bogatych w takie antyutleniacze, jak wit. A, C i E, a ich bogatym źródłem są właśnie świeże warzywa i owoce (powinno sie spożywać co najmniej trzy porcje warzyw i dwie porcje owoców dziennie - jedna porcja to jeden średniej wielkości owoc, 1 marchewka lub kilka rzodkiewek, lub taka ilość surówki, jaka mieści się w garści, lub 1 szklanka soku owocowego lub warzywnego). Takie anty utleniacze znajdują się zwłaszcza w zielonych, żółtych, pomarańczowych i czerwonych owocach i warzywach (papryka, pomidory, pomarańcze, szpinak, sałata), w warzywach strączkowych, W kiełkach pszenicy, ^few. ^ pieczywie wieloziarnistym.... Na antyrakowym półmisku w profilaktyce raka piersi powinna się znaleźć kapusta (przyspiesza przemianę estrogenów, może być wiec pomocna w hamowaniu rozwoju raka piersi), brokuły (również przyspieszają wydalanie estrogenów), buraki, szpinak, cykoria. Dobrze wprowadzić do diety takie przyprawy, jak imbir, pieprz, zwłaszcza Cayenne, gorczyca (musztarda), spożywać więcej chrzanu. Wykazują one silne działanie przeciwzapalne, a więc i anty-nowotworowe. Warto polubić t fasolkę sojową, która .zawiera wiele substancji o działaniu prze-ciwestrogenowym, mogących wpływać hamująco na rozwój nowotworów hormonozależ-nych, takich jak rak piersi.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
