 Gwara kaszubska
arąd - dzierżawa mieszkania
bezpjek - spokój, bezpieczeństwo
belni - piękny
belno - dobrze, przyzwoicie
bjałka - kobieta, żona
bjedni - chudy, biedny
bjegas - wahadło u zegara
blészczec - patrzyć ostro
blevjązka - wstążka
błądzec - a) błądzić b) wariować
błotko - staw
bodej - podobno, rzekomo
bodlevi - skłonny do bodzenia
bojąci - tchórzliwy
bomelk - łańcuszek (przy zegarku)
bożok - zadatek
bucha - duma, zarozumiałosć
buchtovac sę - zbijać się w kupę
burknąc - wylecieć szybko
burzon - burzyciel, powstaniec
buszni - dumny
camer - pień drzewa
cecevjé - drabina
charna - pasza
chdzeroz - niekiedy, raz po raz
checzevô - służąc
chiże - szybko
chlichac - łkać
choba - chyba
chopac - wiać, buchać
chochla - drąg używany przy niewodzie
Chochovatka - góra przy Gostomiu
Chołm - góra przy Koszalinie w Pomeranii
chovac - grzebać zmarłego
chrzebt - grzbiet
chustka dębovô - duża kolorowa chusta
chvatkji - szybki, żwawy
chvecadło - drążek u taczki
chvjądac sę - trząsć się całym ciałem
cigło - dyszel
cknąc - wąchać
cnjik - nos
cornąc - musnąć
czapac - chlustać
czebk - czubek
czeprac - grzebać
członek - a) staw b) członek
czo! - słuchaj!
czupnąc - siąść w kuczki
dana - świerk
dalibog! - zaklęcie, że się dotrzyma słowa
darvac - mieć swobodę czynu,
dejadej - mimo wszystko potrzebować
del - deska
dina - wydma
dingovac - obyczaj bicia rózgami w święta Wielkanocne
dobëc (na kjim) - zwyciężyć
dobrac sę - zrozumieć
doka - mgła
dom - a) dom b) sień
domovnjik - a) sień b) mieszkający w tym samym domu
do rena - przed switem
dotegovac - dostarczuć
dozerocz - dozorca
doznac sę - przekonać się
dravi - chyży
dravo - szybko
dręgji - cierpki, ostry (o płynach)
drobkę - trocha
drożeszcze - droga
drzon - ciernie
drzonovi - cierniowy
dulczëc - pilnować niecierpliwie
dura - dziura
dvjerkji - drzwiczki
dvornjik - urzędnik dworski
dzegvjic - trawić (o bydle)
dzevi - dziki
dzevka - służąca, dziewczyna
dzevus - dziewczysko
dzirżkji - dzielny, odważny
dzirżkosc - męstwo, odwaga
dzisodnja - obecnie
dziżanga - nadzwyczaj wysoki mężczyzna
dżenja - kiernoz
fercovka - bicie odbierane w szkole
fojt - wielki kawał chleba
foliszovi - dot. foliszu, sukna wyrobu domowego o kolorze niebieskim
ga - gdy, kiedy
Garecznjica - wąwóz przy Borzestowie
Gduńkô Głova - dawny szaniec Gdański przy ujsciu Wisły
gębola - gębacz
głupi dom - dom wariatów
Gochë, Gochovje - Kaszubi, mieszkający na północny zachód jeziora Charzykowskiego, przeważnie szlachta zaściankowa
godka - a) rozmowa b) język, mowa
gorb - garb
gorka - pagórek
gorz - gniew
govor - gwar
gozdz - gwóżdż
grąd - wzniesienie wsród mokradeł
grądzec - nurzyć
grocz - muzykant
gromada - a) gmina b) posiedzenie gminy
gromadovac - odbyiuać gromadę
gronkgarnek grulka - łopata do wybierania węgli z pieca
grzem - hałas, łoskot
grzeszk - dokuczenie przez chorobę lub sennosć, sen b) grzeszący
gubë - fałdy, zmarszczki
gubovac - fałdować
gurdzëc - grudzić
gvesno - pewnie, właśnie
Gvjizd - maska chodząca po domach koło Bożego Narodzenia
Gvjozdka - Gwiazdka jako osoba obdarowująca dzieci
gvoł - tandeta, drobiazg
gzel - gzik, osa
halac - przyniesć
jadra - sieci
jankorka - zawziętosć
jałovczezna - lasek jałowcowy
Jastrë - Wielkanoc
jazgot - gwar kłótliwy
jerk - janowiec
jiglena - iglewie
jikro - łydka
jingver - napój
jinsztë - stwór, potwór
jiscec sę - lamentować
jizdebnô - pokojówka
jochen - niedostatek wiosenny w gospodarstwie
jozc - jaźwiec
juńc - młody byk
kanąc - stanąć
kanrtac sę - uprawiać kantrë
kantrë - niedozwolony stosunek
kara - a) kara b) taczka
karno - stado (ptaków)
karovac - posuwać taczkę
kartovac - przekładać karty
kavel - los
kędevęde - kiedy owedy
kęsi pjes - przezwisko urzędników władzy wykonawczej
kjezrov moltech - uczta nadzwyczajna
kjidnąc - utrącić
kjijonka - a) narzędzie do wylewania uwody z czółna b)bijak do prania
kłobuk - kapelusz
kłomka - sieć ręczna
knapsko - chłopiaszek
ko - przecież
kobeła - deska w czołnie z dziurą dla wsadzenia masztu
koczorë - lilje wodne
kole - koło, około
kolębrovac sę - kołysać się, chwiać się
kołovażé - ślad kół wozowych na drodze
kołp - labędź
komuda - mglislość, ciemnosć niezupelna
komudni - mglisty, przyciemny
korcz - korzeń i częsć nadziemna ściętego drzewa, pień
korbac - opowiadać
korzkjev - warząchew
kraczaj - krok
krampe - kurcze
kręceszk - a) wirujący wicher b) krzesełko dla dzieci poczynających chodzić
kręck - wirujący wicher
krijamko - tajnie
krom - oprócz
krosa - farba
krosevi - kolorowy, piękny
krosnjęta - krasnoludki
krotko - blisko
krzevi - a) krzywy b) winny
krzikva - niepogoda z wichrem i słotą
kuka lolu - gdzieś het (w języku dziecięcym)
kuli - ile
kuli żadno - ile się życzy
kumac - drążyć
kumrë - żarty, psoty
kurdusac sę - isć z trudem, kulawo
kuron - kogut
kurzatwa - zawieja snieżna
lata mjec - być starym
lebjoda - człowiek chuderlawy
lecec - a) biegać b) śmierdzieć
lecirz - klamka u drzwi
legavi - leniwy
leno - tylko
leżnosc - sposobnosć
lińcuszk - łańcuszek
list - a) list b) druk
litkup - napiwek
lobzak - siennik
loda - skład
lozovac - zluzować
lubjiczk - kochanie, zadane srodkami mistycznymi
ludztvo - zbiorowisko ludzi
laszczevi - obłaskawiony
leż - kłamstwo
lęczk - smyczek
łęgji - wiotki
Łiska - sława w podaniach góra przy Gostomiu
łosena - czoło
łovc - mysliwy
łovczonka - łowczyni
łupk - ptak lesny
machtac - wikłać
małovjele - bezmała
mądrzela - mądrala
medetowac - rozmyslać
mekcëc sę - nabierać świadomości
metłi - mdły
miszkjiklon - pajac
mjara - a) miara b) pobór rekiutów
mjazdra - zdrowy kolor twarzy
mjerdzec - przykrzyć się
mjerk - znak
mjeszk - worek
mjetelok - drążek od miotły
mjimo - wedle
mjirza - narzeczony
moklezna - pot
moknąc sę - pocić się
mol - miejsce, posiadłość
moltech - biesiada, obiad
mołnjô - błyskawica
Mora - zmora
na dravoka - p. dravo
nałożni - przyzwyczajony
narwa - darń, darnina
natrąconi - umysłowo nienormalny
navkoł - naokoło
nazodni - powrotny
nażeni - mąż
neba - daszek u czapki
nega - reszta; do negji - do reszty, zupełnie
nekac - pędzić
nen - ten, ów
njebelni - nieprzyzwoity
nje lecho - nieźle
nje potemu - nie gorzej
nje stojec (wo co) - nie dbać
njewubetk - niepokój
njewubetno - nieswojo
njezbedni - niemoralny
njezbednjik - człowiek niemoralny
njico - coś
njidoczego - do niczego
nji ma v dole vodë - nie wiadomo
njiveka - mizerna istota ludzka lub chochlik
njizaczim - za niczem
nogavjice - dolna częsć spodni
nogce - paznokcie
nokoz - rozporządzenie, rozkaz
nort - kąt, północ u żeglarzy
noremni - uparty
noskvarni - uprzykrzony
nosładnje - snadno
not - potrzeba
notera - natura
nożka pon! - w nogi!
olcmark - kradzież drzewa z państwowego lasu
pałąg - obręcz
parmiń - promień
parzëc - a) parzyć b) sypać
pazecha - zanadrze
pażęc - murawa
pchocz - kolec
pęto - powróz do uwiązania
pilątko - gąsiątko
pińdel - tłumok
pjeklezna - upał
pjenjizna - piana
pjeroczka - praczka
pjerzô - a) bielizna b) pranie
pjesnjik - śpiewnik
plachce - miejsca, znaki
plestac - plesć, mówić od rzeczy
pobrzeżnjik - mieszkaniec wybrzeża
pochadej! - chodź!
poczestnosc - poważanie
podchlastnjica - przescieradlo
podkorbjac - wysmiewać się
podnjebjé - przestrzeń, horyzont
podrużnjik - mieszkający za czynszem
podveższi - przełożony
podwobjod - drugie sniadanie
poj! - chodź!
pojiga - swoboda
pokąd - póki
pokozka - pokaz
pokuńc - na końcu
polaszëc - mówić po polsku
pomachtac - powikłać
pomeszlenjé - podejrzenie
ponarva - pędrak
porczec - parskać
posova - sufit
pospode - poniżej
poszivork - dacharz
pracharstvo - hołota
pravo - a) proces b) prawo
priza - więzienie
procem - wobec, przeciw
procemni - przeciwny
przasni - świeży
przededvjerzé - plac przed wejsciem do domu
przegrzecha - diablik, chochlik
przeką - poprzek
przeką nosa - przykro
przeskurzëc - przeskrobać, zawinić
przeszvankovac - przeszukać
przezdrzevi - przejrzysty
przezprava - przeszkoda, psota
przëchłoscëc - zwabić
przëchodni - a) obcy b) przyszły (w czasie)
przëleżni - pilny
przëlnąc - przylgnąć
przëskrzenjic - przykleszczyć
przëvander - przybysz
przidkji - stromy
przmjel - trzmiel
psë posac - obcować w sposób niedozwolony
Purtk - diablik
pustkji - pustkowie
Pustô Noc - noc przed pogrzebem
puszczovka - proca
razu - ani
rąb - brzeg, skraj, szew
rączka - a) czerpak do wody b) rękojeść
rącznjica - rusznica
rągac - drwić, obrażać
rega - rząd
Revekoł - góra przy Smoldzinie w Pomeranii
rębë - liczba mnoga od rąb
na rębë vëvrocëc - przewrócić do góry nogami
roczec - zapraszać
ropa - para
rovarskji - ruchliwy, wscibski
rovjizna - równina
rovnak - jednakowoż
rozga - a) rózga b) ród
rożk - rożek do tabaki
rum (z niem.) - przestrzeń, plac
rzetnjica - siedzenie
rzeszac - wiązać
rzoze - jutrzenka, łuna
rżma - spadzistosć pagórka
sama - sama
nje bëc sama - być w ciąży
Sarbsko - jezioro niedaleko ujscia Łeby nad Bałtykiem
sarka - siarka
sądovnjik - urzędnik sądowy
scąc sę - zgęstnieć
sejac - ciepłem buchać
serovi - surowy, mokry
serschel - siersć
seti - tłusty, gruby
sicena - sitowie
skała - a) skała b) szczelina w scianie
skarnjô - lico
skarnje - ümarz
sklep - piwnica
skazëc - okaleczyć, sthic
skjidnąć - strącić
skorc - szpak
skrzenovk - wyżłobiony kloc drewniany do siekania mięsa
sladkovac - wyrzucac tylnymi nogami (o bydle)
slode - w tyle, śladem
słucha sę - należy, wypada
smerlec - smażyć
smjecoch - skowronek czubaty (Galenta cristata)
smjotë - pokłady śniegu
smolnjica - pochodnia
snodkji - miałki
snożi - piękny
sodzô - więzienie
solok - worek
soren - rogacz
spich - krawędż góry
spjik - a) ciemię b) sen
spjice - iglice
spokojni - zadowolony
sposob - a) majątek, bogactwo, b) sposób
sposobni - majętny
spravjic - a) nabyć b) wystarczyć
srąb - na wieniec (budowanie w drzewie)
srogji - dobry, doskonały
stara - staranie, troska
starnjevkji - flądry
starża - p. stroza
statkji - meble domowe
stegna - scieżka
stenka - kapka u nosa
stępją - krokiem
stępjidło - strzemię
stojączka - tylko w zwrocie: na stojączkę - stojąc
stolim - olbrzym
stołk - krzesełko
Stopjenni kam - skała Stubbenkammer na wyspie Rugji (Rügen)
Stopni Kam - p. Stopjenni Kam
strachac sę - lękać się
strech - dziad
strefle - pończochy
streszi - dziadowski
strodni - godny politowania
strodnosc - biedota
stron - brzeg, bok
stronka - brzeg, obwódka
stroża - straż
strupjałi - zmurszały, przegniły
strzelevi - ostry (o mrozie)
stvor - stworzenie, ród
subtelni - szczupły, delikatny
sukac - snuć
suvac - skakać
svjoze - naczynie do masła, w przenosni: piękne oczy
szach - długi pręt drewniany
szadi - rozczochrany
szankovnjô - oberża
szaruznjô - warsztat, w którym się obrabia drzewo
szarvark - praca na folwarku
szatnąc - cenić
szczeżole - łuska u ryby
szczit - tarcza
szemarzëc - poruszać się z cichym szmerem
szętolic sę - szastać się
szętopjerz - nietoperz
szkodovac - a) stracić b) kogos o szkodę przyprawić
szkolni - nauczyciel
szkurpë - buty
szlaga - zła pogoda
szliga - cienki pręt
szłom - hełm
szmergnąc - rzucić
szor - nawałnica
szotora - strzępy
szperë - nogi
sztek - kawał, szmat
sztoperczec - sterczyć
sztot - chwilę
sztreja - słoma na nocleg
szturk - krótsza przestrzeń czasu
szur - szczur
szuremej - napój
szvebelkji - zapałki
szvotoł - niewielki pęk, garść
tacëc sę - ukrywać się
tacevjisko - schronisko
tamrutovi voz - roboczy wóz
tcëc - czcić
tego samigo - tak samo
tepa - ogon (u psa)
tęchnota - tęsknota
tęga - tęcza
tęgota - tęsknota
tęgovi - tęczowy
tińt - atrament
tirzëc - jechać wierzchem
tłusté - tłuszcz
todrovac sę - mitrężyć się
togel - ciężka robota
togle - skromny sprzęt domowy
trample - stopnie
troj - wielka liczba
trojnje - bardzo licznie
trokji - poły u surduta lub płaszcza
vadzëc - łajać
vadzëc sę - kłócić się
vamps - marynarka
vanoga - obieżyswiat
vanożec - błądzić po swiecie
varblovi - wróblowy
varna - wrona
vąbjerzëc sę - krzywić się (o deskach)
vątpje - wnętrzności
vdałi - przystojny
vdarzëc - przypominać
vzdrig - wstręt
vdzek tobje! - zdrowo tobie!
vej - oto
vekłi - przyzwyczajony
vergle - głupie żarty
vezdrzec - spojrzeć
vëbëc - pozostać przez pewien czas
vëburknąc - wylecieć
vëczepac - wychlustać
vëdac - zdradzić
vëdingovac - wydyngować
vëdra - jesiotr
vëkumac - wydrążyć
vëmiszlac - żartować
vënekac - wypędzić
vëporajic - wypędzić
vëporajic sę - wyniesć się
verë - łoże
vëręczëc - wypożyczyć sobie
vërvjizna - wyrwa
vëstavjinoga - pyszałek
vëszczerga - człowiek drwiący
vëszczerzac sę - wyśmiewać się
vëszlachovac - wytropić
vëszorzëc - wyszaleć
vëtropjałi - wygnity
vëzerac - rozglądać się
vëznobjic - wystudzić
viczos - drożka w włosach
vijąg, vijołk - rodzaj wierzby
viżava - wysokosć
viżô - wyżyna
vjązark - wiązanie u belki
vjedno - zawsze
vjédzô - wiadomosć
vjédzą dac - uwiadomić
vjekovac - żyć długo
vjekovi - sędziwy
vjeprzin - patent handlowy
vjerzesko - miejsce na którym się drzewo rąbie
vjeszczba - wróżba
vjetrznjokji - deski zamykające dach od szczytów
vjetvje - gałęzie
vjichlec - kręcić się, wiercić się
vjid - swiatło, ve dva vjidë - w pomroce rannej lub wieczornej
vjidzałi - okazały, przystojny
vjidzałosc - okazałość
vjidzec sę - a) podobać się b) zdawać się
vjodro - powietrze
vjodro graje - powietrze drga od ciepła
vobca - wabiący
vożkji - ciężarki
vstec - zawsze
vzor - wygląd
v stron - na bok, na uboczu
vszeternostek - zgoła wszystek
vzątk - zarobek, dochód
wob - w ciągu, podczas
wobarknjąc - zwariować
wobecknąc - owąchać
wobleczenjé - ubranie
wobrzebczëc - ostrugać niedbale
wobskacac - rozniecać
wobtroczkovani - obdarty
wodemknąc - otworzyć
wodkazac - dać znać, uwiadomić
wodnąd - odtąd
wodnęcëc - odzwyczaić
wodrzemjech - bandyta
wodrzeszac - odwiązać
wogroszka - febra
wokoma - obok
wolszka - olszyna
womona - zjawisko nadprzyrodzone, dur
wopchnąc - oszczędzić
worędz - sposobnosć
wosce - oscie, trójząb
woschłi - chudy
wosmok - 35 fenygów niem. przedwojennych
wosocz - perz
wostroga - ostroga, kolec pod butem rybaków w celu pewniejszego chodzenia po lodzie, ostroga
wostrzega - ostrzeżenie
wostudzec - ostygnąć
wotrok - syn
wubetk - spokój (wewnętrzny)
wubetno - spokojnie
wubrzątvjic - uroić sobie
wubzdurzec - imaginować
wudac sę - uspokoić się
wudba - zdanie
wudbac sobje - powziąć zamiar
wudobëc - dobyć
wudzirzëc - zmocnić
wukozka - nadprzyrodzone zjawisko
wukjidnąc - utrącić
wupjitoszëc - usmiercić
wuroda - wyraz twarzy, wygląd zewnętrzny całej osoby
wurzas - przestrach
wurzasnąc sę - przestraszyć się
wurżma - p. rżma
wustrzecha - poddasze
wuvożac - szanować
wuzimk - pień drzewa powyżej ziemi
zadrzec sę - skaleczyć się
zagrądzëc - zanużyć
zajek - zając
zamanąvsze - co chwila
zanjevjitro - pojutrze
zapozdze - za późno
zarvac - zarazić się
zarvono Bogu! - mówi się przy ofiarach kościelnych
zaszorzëc - rozpocząć szaleć
zataconi - ukryty
zavjitro - rano
zavjitrzni - ranny
zberk - pochyłosć góry
zbetni - ognisty
zbjedz - pozostać jako reszta
zdarzëc sę - udać się
zdavac - udzielać ślubu
zdovanjé - ślub
zdevanô - żona
zdrevnjec - zdrętwieć
zeblec - rozebrać
zelenjizna - zieleń
zemglëc - zemdleć
zemjica - mgła
zev - głos, wołanie
zgodka - p. zogodka
zgodzëc - nająć
zgurdżëc - zimnem ścisnąć
zib - zimno
zibac - kołysać
zibjô - trzęsawisko
zibotac - trząsć
zidvestrer - nakrycie głowy u rybaka
zimko - trudno
zjim! - zdejm!
zmarachovac - zmęczyć
znadz - snadź
znobjic - chłodzić
znojma - zwolna, z lekka
znęta - przyzwyczajenie
zocemk - ciemna jama
zogłovk - poduszka
zotk - fartuch
zotor - głębia na jeziorzc
zopjeck - zapiecek
zogodka - zagadka
zrobjałi - spracowany
zrzeszëc - związać
zvada - kłótnia
zvędzëc - uchwycić podstępem
żadni - brzydki, straszny
żadzëc sę - brzydzić się
żągło - żądło
żdac - czekać
żdelë - czekali
żłodz - szron
żoga - piła
żolic sę - palić się
żorotni - mizerny
żot - brzuch, żołądek
 (do góry strony)
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
Grupa GMI
