Chiny
Chiny - najludniejsze państwo, mające ponad 1.300 mln mieszkańców. Chiny rozciąga się od tajemniczych, gęsto zalesionych brzegów Amuru na północy po rajską wyspę Hainan na południu oraz od krainy Kaszmiru na Zachodzie po najnowocześniejsze miasta świata (Szanghaj, Fuzhou i Tianjin) na wschodnim wybrzeSu. Jest trzecim pod względem wielkości powierzchni państwem świata, terytorium ustępujące tylko Kanadzie i Rosji. Obszar Chin zajmuje 9,5 mln km2. Stolicą jest Pekin (Beijing), a kraj podzielony jest na 21 prowincji i 5 regionów autonomicznych (Mongolia Wewnętrzna, Ningxia, Xinjiang, Tybet oraz Guangxi). Istnieją 4 specjalne okręgi miejskie, które bezpośrednio podlegają administracji centralnej stolicy. W ostatnich latach do Chin wrócił Hongkong oraz Makau.
Nie ma bardziej znamiennego symbolu Chin, niż Mur Chiński. To jedyna budowla widziana z kosmosu.
Kultura
Chiny - najstarsza istniejąca nieprzerwanie cywilizacja, pełna zabytków kultury, kunsztu rzemiosła, zdumiewających krajobrazów oraz egzotyki ludów i ich zwyczajów staje się Mekką turystów i podróSników z całego świata, tych, którzy chcą odkrywać mistyczny świat orientu. Chiny to fascynujący i wyjątkowo piękny kraj. Liczne pałace i magiczne świątynie świadczą o obecności kultur, których wiek ocenia się na 4000 lat.
Mur chiński
Mur chiński o długości ponad 6000 km to jedno z najdonioślejszych dzieł ludzkości. Zakazane miasto w Pekinie, do którego przez stulecia nie wolno było wkraczać, otwiera dziś swoje podwoje. Kraj niezwykle pięknych krajobrazów, nieskończenie długich rzek, najwySszych gór, największego zaludnienia oraz miejsce, gdzie spotykają się wszystkie strefy klimatyczne. Świadomość ekologiczna Chińczyków znacznie wzrosła w ostatnich latach. Powstało wiele ustaw mających na celu ochronę powietrza i wód przed zanieczyszczeniem.
UNESCO
W Chinach znajduje się 8 obiektów wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO, 24 rezerwatów biosfery oraz liczne parki narodowe i rezerwaty mające na celu ochronę naturalnego piękna tego kraju. W sumie 7,8% powierzchni kraju znajduje się pod ochroną. Zasoby energii są w chwili obecnej pokrywane w 80% przez elektrownie węglowe.
Podział administracyjny
Podział administracyjny Chin jest trzyszczeblowy - prowincje, powiaty i gminy. Cały kraj dzieli się na prowincje, regiony autonomiczne i miasta wydzielone. Prowincje, regiony autonomiczne i miasta wydzielone są podzielone na obwody autonomiczne, powiaty, powiaty autonomiczne i miasta. Powiaty i powiaty autonomiczne z kolei są podzielone na gminy, gminy narodowościowe i miasteczka. Miasta wydzielone i większe miasta dzielą się na dzielnice i powiaty. Regiony autonomiczne, obwody autonomiczne, powiaty autonomiczne są miejscem autonomii narodowościowej. Zgodnie z zasadami określonymi w konstytucji ChRL władze państwowe mogą tworzyć specjalne regiony administracyjne, które są terenem wydzielonym centralnego rządu Chin.
Obecnie Chińska Republika Ludowa jest podzielona na 22 prowincje (Hebei, Shanxi, Liaoning, Jilin, Heilongjiang, Jiangsu, Zhejiang, Anhui, Fujian, Jiangxi, Shandong, Henan, Hubei, Hunan, Guangdong, Hainan, Sichuan, Guizhou, Yunnan, Shaanxi, Gansu, Qinghai),
5 regionów autonomicznych (Inner Mongolia, Guangxi Zhuang (Kuangsi Czuang), Tibet (Tybetański Region Autonomiczny), Ningxia Hui (Ningsia Huej), Xinjiang Uygur (Sinciang Ujgur), 4 miasta wydzielone Pekin (Beijing), Tianjin (Tiencin), Shanghai (Szanghaj), Chongqing (Czungcing) oraz 2 specjalne regiony administracyjne Hongkong, Macao (Makau)). Chiny uważają Tajwan za swoja 23 prowincję.
Waluta
Walutą Chin jest juan renminbi (CNY, RMB). W obiegu są monety o wartościach: 1 yuan, 1 i 5 jiao, 1, 2, 5 fen. Banknoty mają nominały: 100, 50, 20, 10, 5, 2, 1 yuan, 0,5 yuan (5jiao), 0,2 yuan (2jiao), 0,1 yuan (1 jiao). 1 CNY= 10 jiao=100 fenów 0,3819 PLN= 1 CNY; 11USD= 8,06 CNY;1 EURO= 10,19 CNY
Czas
W Chinach występuje strefa czasowa GMT+8, w której czas różni się od uniwersalnego Greenwich Mean Time (GMT) o 8 godzin. Czasu letniego nie wprowadzono. Podczas obowiązywania w Polsce czasu zimowego, różnica czasu między Chinami a Polską wynosi 7 godzin. Po przestawieniu zegarków na czas letni - 6 godzin. Obowiązuje system metryczny. Nr kierunkowy 0086.
Przynależność do organizacji międzynarodowych
Chińska Republika Ludowa należy do:
- Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) do afiliowanej przy niej organizacji,
m.in. FAO, UNESCO, WTO;
- Układu o Współpracy Gospodarczej Azji i rejonu Pacyfiku (APEC);
- Światowej Organizacji Zdrowia (WHO);
- Międzynarodowego Funduszu Walutowego (IMF).
Ludność
Chiny to kraj, w którym Chińczycy Han stanowią 91,6%, a ludy: Zhuang, Mandżurowie, Hui, Miao, Ujgurzy, Yi, Mongołowie, Tybetańczycy, Bui i inne mniejszości-8,4%. Ogółem terytorium Chin zamieszkują przedstawiciele ok. 50 narodowości. W Chinach mieszka 1mld 284 milionów ludzi. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 134 osoby na 1 km kw. Mężczyźni stanowią 51,5% ogółu ludności, kobiety 48,5%. Średnia długość życia kobiety wynosi 73 lata, mężczyzny-70 lat. W miastach mieszka 39,1% ogółu ludności, na wsi 60,9%.
Struktura wieku: 0-14 lat: 22,3%, 15-64 lata: 70,3%, powyżej 65 lat: 7,5%.
Średnia wieku: 31,8 lat
Przyrost naturalny: 0,57‰
Narodziny: 12,98 na 1000 osób
Zgony: 6,92 na 1000 osób
Śmiertelność niemowląt: 25,28 na 1000 urodzeń żywych
Ilość dzieci na kobietę: 1,69
Religia
Głównymi wyznaniami w Chinach są: taoizm (20,1% społeczeństwa), buddyzm (6%), islam (2,4%) i chrześcijaństwo (0,2%). Oficjalnie jest to kraj ateistyczny.
Język
Językiem urzędowym jest język chiński mandaryński (putonghua), oparty na dialekcie pekińskim. W użyciu są też dialekty: yue, wu, minbei, min, xiang, gan, hakka i inne.
Klimat
Chiny leżą w zasięgu 3 stref klimatycznych: zwrotnikowej (południowe wybrzeża oraz wyspa Hajnan), podzwrotnikowej (zachodnia, środkowa i wschodnia część kraju) oraz umiarkowanej (północne i północno-wschodnie Chiny). Południowo-wschodnia i wschodnia część kraju ma klimat monsunowy z porą deszczową i suchą. Wewnętrzne i zachodnie obszary kraju mają klimat suchy i kontynentalny.
Wyżyna Tybetańska ma klimat chłodny i suchy ze względu na duże wzniesienie nad poziomem morza ze średnią temperaturą w lipcu poniżej 10°C. Pora deszczowa na całym obszarze Chin występuje w lecie, z największymi opadami w lipcu i sierpniu. W lecie i jesienią do wybrzeży południowo-wschodnich docierają tajfuny z ulewnymi deszczami. Na suchych obszarach zachodu często występują burze pyłowe.
Warunki geograficzne
Większą część Chin stanowią wyżyny i góry. Niziny zajmują tylko 12% powierzchni kraju. W północno-wschodniej części kraju leży rozległa Nizina Mandżurska otoczona górami. Na zachód od niziny ciągnie się Wielki Chingan, na północ Mały Chingan i na wschód Góry Wschodnio-Mandżurskie. Wschodnią część Chin zajmują aluwialne równiny. Nizina Chińska o powierzchni 300 000 km² leży w dolnym biegu Huang He i dorzeczu Huai He. Znajdują się tam również niziny środkowego i dolnego biegu Jangcy z dużą liczbą jezior. W południowo-wschodniej części Chin leżą silnie zerodowane Góry Południowo-chińskie z wysokościami do 2158 m n. p. m. Na północy kraju wznosi się Wyżyna Mongolska z pustynią Ałaszan oraz Wyżyna Ordos, do której na południe przylega Wyżyna Lessowa (największy w świecie obszar występowania lessów). Południowo- zachodnią część kraju zajmuje najwyżej położona wyżyna na ziemi – Wyżyna
Tybetanska (o wysokościach 4000-5000 m n.p.m.). Wyżynę te otaczają najwyższe pasma górskie świata – Karakorum (ze szczytem K2 sięgającym 8611 m n.p.m.) od zachodu i Himalaje (z najwyższym szczytem świata Mount Everest, sięgającym 8850 m n.p.m.) od południa. W obrębie Kotliny Kaszgarskiej znajduje się pustynia Takla- Makan i największa depresja Chin – Kotlina Turfańska zniżająca się 154 m p. p. m.
Bogactwa naturalne
Z bogactw naturalnych Chiny posiadają duże zasoby rud żelaza, chromu, niklu, wolframu, węgla kamiennego. Występują też złoża antymonu, miedzi, złota, manganu, ołowiu, ropy naftowej, rtęci, cyny, cynku, aluminium, uranu.
Informacje ogólne
Oficjalna nazwa: Chińska Republika Ludowa
Powierzchnia: 9 596 960 km2
Ludność: 1 330 044 605; na 1 km2 138,6
Stolica: Pekin
Ustrój: republika ludowa
Waluta: 1 yuan = 10 jiao = 100 fenów
Język: chiński (urzędowy), języki mniejszości etnicznych
Religie: oficjalnie niemal 70% ludności to ateiści, konfucjanizm 20%, buddyzm 5%, taoizm 2%, islam 2%, chrześcijaństwo 2%
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
