Państwa świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Bangladesz

Bangladesz (beng. বাংলাদেশ), Ludowa Republika Bangladeszu (beng. গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ, Gonoprodźatontri Bangladesz) – państwo w Azji Południowej, położone nad Zatoką Bengalską i graniczące z zachodu, północy i wschodu z Indiami, a na południowym wschodzie z Mjanmą. Jest jednym z najgęściej zaludnionych krajów świata i zarazem jednym z najbiedniejszych państw Azji. Stolicą Bangladeszu jest Dhaka (dawna Dakka).
Geografia
Bangladesz jest krajem wybitnie nizinnym, gdzie występują aluwialne niziny, plejstoceńskie terasy i trzeciorzędowe wyżyny (Góry Czatgańskie). Leży on w strefie wilgotnego klimatu zwrotnikowego, kształtowanego przez wiatry monsunowe. Charakterystyczne są wysokie przez cały rok temperatury i występowanie dwóch pór roku: deszczowej i suchej. Kraj ten ma gęstą sieć rzeczną a największym układem rzecznym jest Brahmaputra–Jamuna. Naturalna szata roślinna została wyniszczona na potrzeby rolnictwa. Występują niewielkie obszary lasów monsunowych[2].
Klęski żywiołowe
Częste są tajfuny, zwłaszcza latem i jesienią. W roku 1970 rekordowy cyklon zabił około 500 tysięcy ludzi, co było jedną z największych klęsk żywiołowych XX wieku. Cyklon tropikalny z 1991 roku zabił około 100 tysięcy osób i spowodował ogromne straty. W latach dziewięćdziesiątych wystąpiło 16 cyklonów. Ponadto duże wahania stanów wód powodują katastrofalne powodzie na większej części kraju. Ponadto w listopadzie 2007 roku przez południową część Bangladeszu przeszedł cyklon Sidr, zabijając około 2000 osób.
Problemy ekologiczne
zalewanie terenów uprawnych przez powodzie
ograniczony dostęp do wody pitnej
częste choroby wynikające ze spożywania wody skażonej pestycydami
w południowej i wschodniej części kraju braki wody pitnej z powodu częstych awarii rurociągów
degradacja gleby
wycinanie szczątkowych lasów
Historia
Tereny obecnego Bangladeszu należały do Indii pod władaniem brytyjskim. W 1947 roku nastąpił podział Bengalu na dwie części: Bengal Zachodni, który wszedł w skład Indii, oraz Pakistan Wschodni, prowincję Pakistanu.
W 1970 ówczesny Pakistan Wschodni został spustoszony przez cyklon Bhola, który spowodował śmierć około pół miliona osób. Działania rządu pakistańskiego były niewystarczające, co spowodowało pogorszenie i tak już napiętych stosunków między nim a Bengalczykami. Czarę goryczy przelało niedopuszczenie do objęcia funkcji premiera przez Mujibura Rahmana, mimo że jego partia, Liga Awami, zdecydowanie wygrała wybory. Prezydent Pakistanu, generał Yahya Khan, w porozumieniu z Zulfikarem Alim Bhutto, liderem Partii Ludowej, udaremnił zwołanie parlamentu i bezskutecznie usiłował stłumić ruch niepodległościowy, aresztując Mudżibura Rahmana 25 marca 1971 r. i ogłaszając stan wyjątkowy w Pakistanie Wschodnim. Zamach na demokrację przerodził się w falę krwawych represji: w ramach operacji „Searchlight” armia pakistańska wymordowała w delcie Gangesu ok. 1–1,5 miliona cywilów i dopuściła się dużej liczby ok. 200 000 gwałtów. Mimo krwawej okupacji kraju wojna o niepodległość Bangladeszu nie wygasła, prowadzona metodami partyzanckimi pod dowództwem pułkownika M.A.G. Osmaniego. 17 kwietnia 1971 sformowany został na wygnaniu pierwszy rząd Bangladeszu. Armia indyjska wspomogła partyzantkę Bangladeszu, wkraczając 22 listopada 1971 roku na teren Bengalu Wschodniego[3].
Twórca niepodległego Bangladeszu Szejk Mudżibur Rahman
16 grudnia armia pakistańska skapitulowała. Władzę przejęła Liga Ludowa pod przewodnictwem Mujiba, który to początkowo próbował przekształcić Bangladesz w państwo socjalistyczne[4]. Przyjęta w grudniu 1972 roku konstytucja uznała świeckość, demokrację, wolność i socjalizm za filary państwowości kraju[5]. Założenia nowej polityki gospodarczej były wzorowane na Indiach. Rząd rozpoczął realizację państwowych programów edukacyjnych, kanalizacyjnych, żywnościowych, zdrowotnych, w całym kraju dostarczano wodę i montowano sieć elektryczną. Plan pięcioletni z 1973 roku ukierunkował inwestycję państwową w dziedzinie rolnictwa i infrastruktury wiejskiej[6]. Bangladesz zobowiązał się do sekularyzmu, jednak Mujib stopniowo zbliżył się do politycznego islamu. Rząd pod wpływem islamizmu zakazał hazardu, produkcji i sprzedaży alkoholu[7]. W 1974 roku znormalizowano stosunki z Pakistanem[7]. Tymczasem przeludnienie, korupcja i brak kapitału zagranicznego pogłębiły kryzys gospodarczy i anarchizowały społeczeństwo. Rozwijały się grupy opozycji islamistycznej i komunistycznej. Niezadowolenie obróciło się przeciw Lidze Ludowej i Mudżiburowi Rahmanowi.
15 sierpnia 1975 roku grupa oficerów zaatakowała czołgami rezydencję prezydencką oraz zabiły Mujiba, jego rodzinę i pracowników rezydencji. Masakrę udało się przeżyć tylko jego córkom, Sheikh Hasiną Wajed i Sheikh Rehaną[8]. Z zamachem powiązane mógło być CIA i ambasador USA w Dhace[9]. Przywódcy puczu wkrótce sami zostali obaleni, a seria zamachów i zabójstw politycznych sparaliżowała kraj[10]. Przez następne 15 lat wprowadzono rządy wojskowe, które utrzymywały cały czas stan wyjątkowy. W czasie ich rządów prowadzono roboty publiczne i dokonano reprywatyzacji sektora państwowego. Bangladesz rezygnując ze świeckości, zwrócił się w stronę państw arabskich. Jednak cały czas wybuchały antyrządowe demonstracje. Bezrobocie i niski poziom życia oraz zależność od pomocy z zagranicy stały się także podłożem do nastrojów antyindyjskich, szczególnie gdy w Asamie wybuchły zamieszki skierowane przeciwko uchodźcom z Bangladeszu. Odżył również konflikt o wody Gangesu.
W grudniu 1990 roku prezydent Hosajn Mohammad Erszad został zmuszony do rezygnacji. W lutym 1991 roku odbyły się wybory, w których zwyciężyła Narodowa Partia Bangladeszu, pod przewodnictwem Khaledy Zia. Po wyborach w 1996 roku na czele rządu stanęła Sheikh Hasina Wajed, córka Mudżibura Rahmana, przywódczyni Ligi Ludowej. W 2001 Narodowa Partia Bangladeszu pod przewodnictwem Khaledy Zia powróciła do władzy. Na przełomie maja i czerwca 2006 Bangladeszem wstrząsały strajki i zamieszki. Do tego doszły blokady dróg wiodących do Dhaki. W styczniu 2007 po kolejnych zamieszkach władzę objął tymczasowy rząd pod kierownictwem Fakhruddina Ahmeda. Pełnił on swoje obowiązki do czasu wyborów parlamentarnych w grudniu 2008, w których zwycięstwo odniosła Liga Awami. Jej przywódczyni, Sheikh Hasina Wajed, 6 stycznia 2009 objęła stanowisko szefa rządu.
Ustrój polityczny
Jatiyo Sangshad Bhaban,
Bangladesz jest republiką i członkiem Wspólnoty Narodów. Po referendum we wrześniu 1991 roku nastąpił powrót do systemu demokracji parlamentarnej, ustanowionego na mocy konstytucji z 16 grudnia 1971 roku, która została zmieniona w styczniu 1975 roku, aby wprowadzić system prezydencki. Głową państwa jest prezydent pełniący funkcje głównie reprezentacyjne. Kadencja prezydenta trwa 5 lat. Władzę ustawodawczą sprawuje 350-osobowe Zgromadzenie Narodowe (Dźatija Sangsad). 300 posłów wybieranych jest w sposób bezpośredni, a 50[11] miejsc zarezerwowanych jest dla kobiet, wybieranych w sposób pośredni. Władza wykonawcza należy do rządu odpowiedzialnego przed parlamentem. Władza sądownicza natomiast jest oddzielona i niezależna.
Od 2009 rządzi Liga Awami, a urząd premiera piastuje Sheikh Hasina Wajed, córka pierwszego prezydenta Bangladeszu. Liga Awami obejmuje 273 mandaty, a główna partia opozycyjna Partia Narodowa Hossaina Mohammada Ershada – 42.
Spory i kwestie międzynarodowe
Wciąż nieokreślony pozostaje przebieg granicy z Indiami.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.