Państwa świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Republika Zielonego Przylądka[3] (port. Cabo Verde, República de Cabo Verde) – państwo wyspiarskie na Oceanie Atlantyckim, położone ponad 450 km na zachód od zachodnich wybrzeży Afryki, geograficznie tożsame z Wyspami Zielonego Przylądka[4]. Obecnie członek Unii Afrykańskiej i ECOWAS.
Pochodzenie nazwy
Nazwa państwa pochodzi od znajdującego się na wschód od wysp Przylądka Zielonego – najbardziej, po przylądku Almadi, na zachód wysuniętego punktu kontynentalnej Afryki.
Geografia
Wyspy Zielonego Przylądka stanowią archipelag położony w środkowej części Oceanu Atlantyckiego, ponad 450 km na zachód od wybrzeży Afryki, na wysokości Przylądka Zielonego. Archipelag ten składa się z 10 głównych wysp i 16 mniejszych wysepek. Dzielą się one na dwie grupy: Wyspy Zawietrzne (Ilhas de Barlavento) i Podwietrzne (Ilhas de Sotavento). Wyspy Zawietrzne to położone na północy wyspy: Santo Antão, São Vicente, Santa Luzia, São Nicolau, Sal i Boa Vista. Wyspy Podwietrzne leżą na południu, są to Maio, Santiago, Fogo i Brava. Wnętrza wysp są górzyste z najwyższym szczytem Pico do Fogo – 2829 m n.p.m., będącym aktywnym wulkanem (ostatnia erupcja w 2014 r.). Wyspy zajmują powierzchnię 4033 km². Wszystkie, oprócz wyspy Santa Luzia, są zamieszkane. Główne miasta to Praia (130 tys. mieszkańców) i Mindelo (70 tys. mieszkańców).
Historia
Wyspy przed przybyciem Europejczyków były bezludne. Prawdopodobnie zostały odkryte w 1456 roku przez Alvise Cadamosto. Od 1462 roku napływają osadnicy z Portugalii[5]. W 1532 na wyspie ustanowione zostało pierwsze biskupstwo[6][7][8]. Wyspy stały się dla Portugalczyków bazą wypadową do Afryki i ważnym punktem na drodze między Portugalią a Indiami, zaś w latach 1500–1620 wyspa Santiago była głównym centrum światowego handlu afrykańskimi niewolnikami[8][7]. Część z nich była osadzana na miejscu i wykorzystywana do pracy na plantacjach[5]. W następnych latach znaczenie Wysp w tej dziedzinie nieco spadło; ponowny rozkwit handlu niewolnikami rozpoczął się na początku XVIII wieku i był związany z ich dostawami do angielskich kolonii w Ameryce Północnej. Także w XVIII i XIX wieku wyspy były ważnym portem wielorybniczym. W 1878 roku na Wyspach ostatecznie zakazano niewolnictwa[9].
Od 1951 roku kolonia miała status prowincji zamorskiej Portugalii. W 1956 roku utworzona została lewicowa Afrykańska Partia Niepodległości Gwinei i Wysp Zielonego Przylądka (PAIGC)[5]. W 1963 roku partia rozpoczęła zbrojną walkę o niepodległość. W 1974 roku, po rewolucji goździków w Portugalii, rewolucyjne władze zezwoliły na niepodległość wysp. Proklamację niepodległości ogłoszono 5 lipca 1975 roku. Pierwszym prezydentem kraju został Aristides Pereira. PAIGC sprawowała również rządy w Gwinei-Bissau, stąd oba państwa dążyły do utworzenia unii. Republika Zielonego Przylądka zerwała stosunki z Gwineą-Bissau po puczu, który miał tam miejsce w 1980 roku. Sekcja PAIGC na wyspach przekształciła się w odrębną Afrykańską Partię na rzecz Niepodległości Zielonego Przylądka (PAICV)[5]. Władze republiki przeprowadziły likwidację wielkiej własności ziemskiej, popierały tworzenie gospodarstw państwowych i spółdzielczych. Rządy były sprawowane w ramach systemu jednopartyjnego[5].
Wieloletnia susza w latach 80. i 90. spowodowała kryzys gospodarczy i doprowadziła do uzależnienia republiki od pomocy zagranicznej. W 1990 roku rozpoczął się proces demokratyzacji kraju. W jego ramach wprowadzono system wielopartyjny. W 1991 roku odbyły się wybory parlamentarne i prezydenckie. Zwycięstwo w nich odniósł opozycyjny Ruch dla Demokracji (MPD). Lider opozycji António Monteiro został prezydentem kraju. W 1992 roku wprowadzono nową konstytucję. Wybory w 1995 roku potwierdziły władzę Monteiro i MPD. Nowe władze prowadziły politykę prywatyzacji i liberalizacji gospodarki. PAICV do władzy powrócił w 2001 roku, kiedy to partia zdobyła większość w parlamencie. Prezydentem został jej kandydat, Pedro Pires[5]. W 2011 roku Jorge Carlos Fonseca z MPD zwyciężył w wyborach prezydenckich. W 2021 roku wygrał w wyborach prezydenckich były premier José Maria Neves z PAICV[10].
Ludność
Republikę zamieszkują Kabowerdeńczycy (przymiotnik: kabowerdeński)[11]. Do czasu przybycia, w XV wieku, na wyspy Portugalczyków pozostawały one niezamieszkane. Dzisiejsi mieszkańcy są potomkami niewolników sprowadzanych do pracy (głównie z terenu dzisiejszego Senegalu) oraz portugalskich kolonistów. 71% społeczeństwa stanowią Mulaci, 28% ludności jest czarna. Osoby pochodzenia europejskiego, zwłaszcza portugalskiego, stanowią 1% populacji[12]. W 2000 roku liczba ludności na wyspach wynosiła 435 tys. osób, natomiast poza granicami kraju, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych, Portugalii i Holandii żyje liczna diaspora, szacowana na 700 tys. osób, z czego 500 tys. w Stanach Zjednoczonych.
Ponad połowa ludności zamieszkuje główną wyspę archipelagu – Santiago. Według spisu z 2000 kobiety stanowiły 51,9% społeczeństwa, a mężczyźni – 48,1%. 3/4 ludności nie skończyło 15 lat; średni wiek w 2000 wynosił 17,4. Sytuacja taka jest wynikiem nie tyle wysokiego przyrostu naturalnego (wynoszącego ok. 2,4% rocznie), ile zachwiania równowagi wskutek emigracji dorosłych. Przeciętne gospodarstwo domowe na wyspach składa się z 4,6 osoby. Znaczną część społeczeństwa stanowią samotni rodzice lub osoby żyjące w wolnych związkach, jedynie ok. 20% dorosłej populacji zawarło formalny ślub. Zwyczaj niezawierania małżeństw jest spuścizną portugalskiego systemu prawnego, który zabraniał małżeństw pomiędzy wolnymi a niewolnikami.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.