Państwa świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Gagauzja, Terytorium Autonomiczne Gagauzji (mołd. Găgăuzia, gag. Gagauz Yeri, ros. Гагаузия) – obszar autonomiczny, położony w południowej części Mołdawii.
Gagauzja nie stanowi jednego spójnego obszaru. Obejmuje ona bowiem teren pomiędzy miastami Komrat i Ceadîr-Lunga (Çadır Lunga) na północy oraz okolice miasta Vulcăneşti (Valkaneş) na południu, a także dwie enklawy o charakterze wiejskim (Karbalia oraz Kıpçak).
Rdzenną ludność Gagauzji (ponad 80%) stanowią Gagauzi – turkijskojęzyczni prawosławni chrześcijanie.
Geografia
Gagauzja zajmuje terytorium 1832 km², czyli nieco ponad 5% całej powierzchni Republiki Mołdawii[1]. Położona jest w południowej części republiki. Gagauzja po części sąsiaduje z Ukrainą. Granica autonomii z Ukrainą stanowi 1/12 granicy Mołdawii z tym państwem. Podzielona jest na 4 części, niepołączone ze sobą żadnym szlakiem.
Stolicą autonomii jest Komrat.
Obszar
Obszar Autonomii Gagauskiej podlegał drobnym zmianom ponieważ wiele miejscowości, korzystając z możliwości wypowiedzenia się mieszkańców w drodze lokalnego referendum, przyłączało się do Gagauz Yeri bądź też z niej wychodziło. Obligatoryjnie do Autonomii przypisane są tylko te punkty osadnicze, w których Gagauzi stanowią ponad 50% mieszkańców. Najnowsze dane dotyczące obszaru Gagauzji z końca roku 2006 to 1837,9 km², czyli minimalnie więcej, niż podaje to większość źródeł.
Miejscowości
Administracyjnie obszar Gagauzji dzieli się na: rejony (dolay), miasta oraz wsie (komuny). Stolicą Gagauzji jest Komrat. Liczba wsi (komun) przynależących do Gagauz Yeri wynosi 23.
Historia
Współczesna historia Gagauzji
Odrodzenie dla Gagauzów przyszło dopiero pod koniec lat 80. XX wieku i było dziełem młodej inteligencji gagauskiej. Jej przedstawiciele, w lutym 1988 r. założyli w Komracie organizację społeczną pod nazwą Gagauz-halkı („Lud Gagauski”), która szybko przerodziła się w ruch polityczny. Zaczęto czynić przygotowania do ustanowienia autonomii. Republika Gagauska została proklamowana 19 sierpnia 1990 roku (jako republika socjalistyczna) – był to jednakże twór separatystyczny[2]. Po upadku ZSRR, Gagauzi znaleźli się w granicach nowego państwa jakim jest Republika Mołdawii. Od samego początku stosunki pomiędzy Komratem a Kiszyniowem były bardzo napięte. Władze centralne w Kiszyniowie (czyli Mołdawskiej SRR, a później niepodległej Mołdawii) nie uznawały secesji. 22 sierpnia 1990 r. zdelegalizowano Gagauz-halkı. W październiku tegoż roku omal nie doszło do rozlewu krwi, gdy dwudziestotysięczny oddział „ochotników” wyruszył z Kiszyniowa celem rozprawienia się z mieszkańcami zbuntowanego obszaru. Dopiero wkroczenie od strony Bołgradu wojska wysłanego przez władze moskiewskie do Gagauzji położyły kres napiętej sytuacji. W sierpniu 1991 roku aresztowano liderów gagauskich S. Topala i M. Kendigelyana. Gagauzi z kolei utworzyli namiastkę swoich sił zbrojnych, jakim był batalion „Budziak” złożony z 400 ochotników. Gagauzi, na licznych wiecach domagali się zachowania jako urzędowego, języka rosyjskiego, a także protestowali przeciwko niepodległości Mołdawii. Dopiero 23 grudnia 1994 roku Parlament Republiki Mołdawii przyjął „Ustawę o Specjalnym Prawnym Statusie Gagauzji (Gagauz Yeri)”[3]. W roku 1995 odbyło się referendum, mające na celu wytyczenie granic administracyjnych Gagauzji oraz ustanowienie stolicy Autonomii.
W Autonomii Gagauskiej (Gagauz Yeri), podobnie jak w Naddniestrzu, istnieją nastroje separatystyczne.
Ludność przejawia silne tendencje prorosyjskie, mimo że w latach 1946–1947 w wyniku głodu aż 40-60% populacji Gagauzów na tym obszarze zmarło, co było wynikiem zarówno katastrofalnej suszy jak i drakońskich podatków i zawyżonych norm obowiązkowych dostaw dla państwa nałożonych przez władze radzieckie na rolników, którzy nie przejawiali chęci do kolektywizacji rolnictwa. Identyczna tragedia dotknęła w tym czasie także wsie gagauskie na terenie Budziaka, które po II wojnie światowej znalazły się w granicach Ukraińskiej SSSR KubejInformacje powiązane z artykułem „Kubej” w Wikidanych[4] (w czasach radzieckich Czerwenoarmejskoje), Aleksandrowka (Satalık Haci), Winogradowka[5] (Kurçu), Kotłowina[6], Dimitrowka i inne. Tylko we wsi Kotłowina (dawniej Bolboka) z głodu zmarło wtedy aż 60% jej mieszkańców. Nie dziwi więc fakt (wziąwszy pod uwagę rusofilizm Gagauzów), że liczące się ugrupowanie społeczne na terenie Gagauzji nazywa się Jedna Gagauzja (wydające gazetę o tej samej nazwie), co jest jawnym nawiązaniem do putinowskiej partii Jedna Rosja. W dniu 19 września 2008 roku parlament gagauski przegłosował uznanie niepodległości Abchazji oraz Południowej Osetii. Wystosowano apel do prezydenta Mołdawii oraz parlamentu mołdawskiego aby Mołdawia uznała niepodległość wyżej wymienionych terytoriów należących formalnie do Gruzji. Dla kontrastu Gagauzja nigdy nie poparła aspiracji niepodległościowych Czeczenów.
Po parafowaniu przez Mołdawię w listopadzie 2013 roku umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską parlament Gagauzji uchwalił przeprowadzenie referendum sprawdzającego, czy ludność chce integracji z Unią Europejską czy tworzoną przez Rosję unią celną. Władze Mołdawii uznały decyzję za wykraczającą poza kompetencje parlamentu Gagauzji i podjęły działania na rzecz zablokowania tej inicjatywy[7].
Język urzędowy
Językami urzędowymi są na obszarze Gagauzji: gagauski, mołdawski (tożsamy z rumuńskim) i rosyjski. Pomimo że Gagauzi stanowią zdecydowaną większość ludności, to rosyjski jest językiem dominującym na tym obszarze. W języku gagauskim nie sporządza się żadnych dokumentów urzędowych.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.