Państwa świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Tonga, Królestwo Tonga (tongański Puleʻanga Tonga, ang. Kingdom of Tonga) – państwo leżące na archipelagu o tej samej nazwie, w Polinezji na południowym Pacyfiku, położone w jednej trzeciej drogi pomiędzy Nową Zelandią a Hawajami, na południe od Samoa, na zachód od Niue i na wschód od Fidżi. Jedno z nielicznych państw pozaeuropejskich, które nigdy nie utraciły suwerenności[3].
Geografia
Tonga od północy graniczy z Samoa, od północnego zachodu z Wallis i Futuną, od zachodu z Fidżi, od wschodu z Niue, a od północnego wschodu z Samoa Amerykańskim. Archipelag Tonga składa się z ok. 170 wysp podzielonych na trzy główne grupy: Tongatapu, Haʻapai, Vavaʻu. Wyspy Tonga są przeważnie niskimi, koralowymi atolami, jedynie nieliczne są pochodzenia wulkanicznego z czynnymi wulkanami. Najwyższy szczyt na wyspie Kao – 1030 m n.p.m. Klimat podrównikowy wilgotny. Średnia temperatura powietrza wynosi w styczniu 30 °C a w lipcu 25 °C. Często występują cyklony tropikalne. Lasy pokrywają 11% powierzchni. Występuje tam największy na świecie nietoperz – rudawka pacyficzna, a także wiele gatunków ptaków.
Historia
Pierwsi osadnicy pojawili się na Tonga ok. 3100 lat temu[4]. Byli to Austronezyjczycy reprezentujący kulturę Lapita. Kolejna fala migracji dotarła ok. dwa tysiące lat temu, gdy osiedlili się przedstawiciele kultury Vavaʻu.
Nie później niż w połowie X wieku powstała tongijska monarchia[5]. Pierwszym znanym z imienia królem był ʻAhoʻeitu. Władcy, znani jako Tuʻi Tonga, stworzyli silne państwo określane niekiedy jako Imperium Tonga, które przez 400 lat podbijało i kolonizowało nowe tereny, w tym wschodnie Fidżi, Niue, Samoa, czy Tokelau[4]. Około 1470 roku władzę przejęła boczna linia dynastii, Tuʻi Haʻa Takalaua, która po około 130 latach musiała ustąpić władzę trzeciej linii, Tuʻi Kanokupolu[5].
W 1616 roku nastąpił pierwszy kontakt z Europejczykami, gdy holenderscy żeglarze Willem Schouten i Jacob Le Mairie dotarli do wysp Niua na północy kraju[6]. Przez kolejne dwa stulecia okazjonalnie Europejczycy docierali do Tonga, w tym Abel Tasman i James Cook[6]. W granicach państwa miał też miejsce słynny bunt na Bounty[6]. Pojmany w 1806 roku William Mariner nauczył się lokalnego języka i opublikował książkę An Account of the Natives of the Tongan Islands, będącą cennym źródłem o kulturze ówczesnych mieszkańców.
Okres między 1799 a 1852 rokiem był czasem chaosu i wojen domowych. Wówczas nastąpiło kilka kluczowych zmian w państwie. W 1826 roku misjonarze metodystyczni i w 1842 roku katoliccy udanie wprowadzili chrześcijaństwo. Wówczas też władzę zdobył król Taufaʻahau, który przyjął w 1831 roku chrzest, a w 1845 roku skonsolidował władzę jako król Jerzy Tupou I[6]. Skodyfikował prawo, nadając konstytucję w 1875, podpisał międzynarodowe traktaty z Niemcami (1876), Wielką Brytanią (1879) i Stanami Zjednoczonymi (1888), które uznawały niepodległość państwa. Za jego rządów królestwo przyjęło współczesne symbole: flagę, herb i hymn.
Jego następca, Jerzy Tupou II objął władzę w 1893. W wyniku rosnących napięć między europejskimi potęgami zdecydował się na podpisanie traktatu przyjaźni z Wielką Brytanią w 1900, jaki nadawał królestwu status „chronionego państwa” (ang. protected state). W jego wyniku ustrój Tonga był utrzymany i rząd miał pełnię władzy na terytorium kraju, ale politykę zagraniczną prowadziła Wielka Brytania (choć wymagane były konsultacje z władzami Tonga)[3].
Taki stan trwał do 1970 roku, gdy Tonga wypowiedziało traktat przyjaźni i odzyskało pełnię suwerenności, jednocześnie wstępując do Brytyjskiej Wspólnoty Narodów. W 1999 królestwo przystąpiło do ONZ.
W ciągu swego 41-letniego panowania król Taufaʻahau Tupou IV, który objął władzę w 1965[7], był wielokrotnie atakowany za zbyt silny ucisk obywateli[5]. Pod koniec lat 80. uformował się na wyspach opozycyjny Ruch na rzecz Demokracji, który w wyborach w lutym 1993 zdobył 6 mandatów (z 9 możliwych) w 23-osobowym parlamencie[4].
W sierpniu i wrześniu 2005 królestwem wstrząsnął strajk 3 tys. pracowników sektora publicznego, którzy domagali się podwyżek płac i poprawy warunków pracy[5]. Po 44 dniach negocjacji żądania zostały spełnione. Opozycja jednak, wykorzystując nastroje w społeczeństwie, wysunęła postulaty polityczne dotyczące demokratyzacji kraju. Po demonstracjach pod pałacem królewskim i naciskach ze strony części parlamentarzystów, król zgodził się powołać niezależną komisję, która zaproponowała zmiany ustrojowe w celu większej demokratyzacji kraju. Obecnie[kiedy?] trwają prace nad zmianą konstytucji według projektu przedstawionego przez komisję.
29 lipca 2008 Pałac poinformował, że nowy król Jerzy Tupou V będzie rezygnował z atrybutów władzy absolutnej i przekaże część obowiązków premierowi. Podkomorzy królewski powiedział, że ma to na celu przygotowania monarchii do wyborów w 2010. Jednakże władca zmarł w 2012, a jego następca Tupou VI postanowił wstrzymać proces reform[4].
29 sierpnia 2016 Polska nawiązała stosunki dyplomatyczne z Królestwem Tonga[8].
Nazwa
W wielu językach polinezyjskich słowo tonga oznacza „południe”. Nazwa kraju pochodzi od słowa tongahahake tłumaczenie „południowo”, pierwotnie oznaczało, że „wiatr wieje z południowo-wschodniej części kraju”.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.

Państaw świata to dział poświęcony wszystkim krajom na świecie. Poznamy tutaj dorobek kulturalny, społeczny, gospodarczy poszczególnych krajów.