Gęśnica wiosenna (Calocybe gambosa (Fr.) Donk) – gatunek grzybów z rodziny Lyophyllaceae.
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Calocybe, Lyophyllaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi.
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1987. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako bedłka syrojeszka żółta, bedłka podkowiasta, bedłka biaława, gąska wiosenna, majówka wiosenna. Synonimów łacińskich ma ponad 20. Niektóre z nich to:
Kapelusz
Średnica 6-12 cm, u młodych okazów ma kształt od dzwonkowatego do stożkowatego, u starszych łukowaty, na koniec płasko rozpostarty. Kapelusz niehigrofaniczny, grubomięsisty, zazwyczaj z niewielkim i tępym garbem, jego brzeg jest długo podwinięty i często pofalowany. Powierzchnia gładka, matowa o barwie od białawej do kremowej.
- Blaszki
Cienkie i gęste, przy trzonie wykrojone ząbkiem i przyrośnięte. U młodych okazów białawe lub kremowe, u starszych bladoochrowe.
Trzon
Wysokość 4-9 cm, grubość 1,5-4 cm, u młodych okazów beczułkowaty, u starszych walcowaty. Jest twardy i pełny, powierzchnia gładka, o barwie od białej do kremowej, w dolnej części często bladoochrowa.
Miąższ
Białawy, gruby. Smak łagodny, zapach świeżej mąki. Nie zmienia barwy po uszkodzeniu.
Wysyp zarodników
Biały. Zarodniki elipsoidalne, gładkie, o rozmiarach 4-7 × 2-3,5 μm.
Występuje głównie w Europie, ale podano jego stanowiska również z terenów USA oraz Japonii. W Polsce gatunek pospolity, czasami tworzący czarcie kręgi[5].
Występuje na łąkach, pastwiskach, obrzeżach lasów, w ogrodach,
zaroślach, na trawiastych zboczach, na niżu, na wyżynach i terenach
podgórskich. Owocniki pojawiają się wiosną (od kwietnia do czerwca), wyjątkowo jednak również w lipcu, a w niektórych latach nawet późną jesienią.
Saprotrof. Dobry grzyb jadalny, istnieje jednak niebezpieczeństwo pomylenia z silnie trująca wieruszką zatokowatą.
Są też podzielone opinie na temat jego wartości smakowych. Podczas gdy
niektórzy uważają go za grzyba bardzo smacznego, przez innych jego
charakterystyczny i nieznikający podczas gotowania smak jest uważany za
niemiły, a nawet nie do zniesienia.
Gatunki podobne
- dzwonkówka trująca (Entoloma sinuatum).
Jest bardziej różowawa, niebezpieczeństwo pomylenia występuje
szczególnie w przypadku młodych okazów, gdyż blaszki obydwu tych
gatunków w młodości są białe. U starszych okazów wieruszki blaszki stają
się różowe, a wysyp zarodników również jest różowy,
- strzępiak ceglasty (Inocybe erubescens). Ma większy garb na kapeluszu, rośnie w lasach i ma czerwonawy odcień.
© GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA
|
Na grzyby z Grupa Media Informacyjne
