Rowerzysta - jako uczestnik ruchu drogowego powinien znać podstawowy akt prawny dotyczący ruchu drogowego - czyli Prawo o ruchu Drogowym, potocznie nazywany Kodeksem Drogowym.

Aby ułatwić rowerzystom poznanie ich praw i obowiązków prezentujemy skrócona wersje tego dokumentu obejmująca wszystkie punkty, które bezpośrednio dotyczą rowerzystów.

Kodeks Drogowy dla rowerzystów

tekst jednolity, opublikowany w Dzienniku Ustaw z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późniejszymi zmianami
stan aktualny na: czerwiec 2012 r.

Dział I

Przepisy ogólne

Art. 2.

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) droga - wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się w obrębie tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt;

5) droga dla rowerów - drogę lub jej część przeznaczoną do ruchu rowerów, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi; droga dla rowerów jest oddzielona od innych dróg lub jezdni tej samej drogi konstrukcyjnie lub za pomocą urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego;

5a) pas ruchu dla rowerów - część jezdni przeznaczoną do ruchu rowerów w jednym kierunku, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi;

5b) śluza dla rowerów - część jezdni na wlocie skrzyżowania na całej szerokości jezdni lub wybranego pasa ruchu przeznaczona do zatrzymania rowerów w celu zmiany kierunku jazdy lub ustąpienia pierwszeństwa, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi;

12) przejazd dla rowerzystów - powierzchnię jezdni lub torowiska przeznaczoną do przejeżdżania przez rowerzystów, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi;

18) pieszy - osobę znajdującą się poza pojazdem na drodze i niewykonującą na niej robót lub czynności przewidzianych odrębnymi przepisami; za pieszego uważa się również osobę prowadzącą, ciągnącą lub pchającą rower, motorower, motocykl, wózek dziecięcy, podręczny lub inwalidzki, osobę poruszającą się w wózku inwalidzkim, a także osobę w wieku do 10 lat kierującą rowerem pod opieką osoby dorosłej;

31) pojazd - środek transportu przeznaczony do poruszania się po drodze oraz maszynę lub urządzenie do tego przystosowane;

47) rower - pojazd o szerokości nieprzekraczającej 0,9 m poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem; rower może być wyposażony w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250 W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h;

47a) wózek rowerowy - pojazd o szerokości powyżej 0,9 m przeznaczony do przewozu osób lub rzeczy poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem; wózek rowerowy może być wyposażony w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250 W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h;

Dział II
Ruch drogowy

Rozdział 2
Ruch pieszych

Art. 11.

4. Korzystanie przez pieszego z drogi dla rowerów jest dozwolone tylko w razie braku chodnika lub pobocza albo niemożności korzystania z nich. Pieszy, z wyjątkiem osoby niepełnosprawnej, korzystając z tej drogi, jest obowiązany ustąpić miejsca rowerowi.

5. Przepisów ust. 1-4 nie stosuje się w strefie zamieszkania. W strefie tej pieszy korzysta z całej szerokości drogi i ma pierwszeństwo przed pojazdem.

Rozdział 3
Ruch pojazdów

Oddział 1
Zasady ogólne

Art. 16.

5.  Kierujący pojazdem zaprzęgowym, rowerem, wózkiem rowerowym, motorowerem, wózkiem ręcznym oraz osoba prowadząca pojazd napędzany silnikiem są obowiązani poruszać się po poboczu, chyba że nie nadaje się ono do jazdy lub ruch pojazdu utrudniałby ruch pieszych.

7. Na skrzyżowaniu i bezpośrednio przed nim kierujący rowerem, motorowerem lub motocyklem może poruszać się środkiem pasa ruchu, jeśli pas ten umożliwia opuszczenie skrzyżowania w więcej niż jednym kierunku, z zastrzeżeniem art. 33 ust. 1.

Oddział 2
Włączanie się do ruchu

Art. 17.

1. Włączanie się do ruchu następuje przy rozpoczynaniu jazdy po postoju lub zatrzymaniu się nie wynikającym z warunków lub przepisów ruchu drogowego oraz przy wjeżdżaniu:
3) na jezdnię z pobocza, z chodnika lub z pasa ruchu dla pojazdów powolnych
3a) na jezdnię lub pobocze z drogi dla rowerów, z wyjątkiem wjazdu na przejazd dla rowerzystów lub pas ruchu dla rowerów;

Oddział 6
Wyprzedzanie

Art. 24

2. Kierujący pojazdem jest obowiązany przy wyprzedzaniu zachować szczególną ostrożność, a zwłaszcza bezpieczny odstęp od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu. W razie wyprzedzania roweru, wózka rowerowego, motoroweru, motocykla lub kolumny pieszych odstęp ten nie może być mniejszy niż 1 m.

3. Kierujący pojazdem jest obowiązany przy wyprzedzaniu przejeżdżać z lewej strony wyprzedzanego pojazdu, z zastrzeżeniem ust. 4, 5, 10 i 12.

12. Kierujący rowerem może wyprzedzać inne niż rower powoli jadące pojazdy z ich prawej strony.

Oddział 7
Przecinanie się kierunków ruchu

Art. 26.

3. Kierującemu pojazdem zabrania się:
[...]
3) jazdy wzdłuż po chodniku lub przejściu dla pieszych.

Art. 27.

1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerowi znajdującemu się na przejeździe.

1a. Kierujący pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerzyście jadącemu na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla rowerów lub innej części drogi, którą zamierza opuścić.

2. (uchylony). 

>

3. Kierujący pojazdem, przejeżdżając przez drogę dla rowerów poza jezdnią, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa rowerowi.

4. Kierującemu pojazdem zabrania się wyprzedzania pojazdu na przejeździe dla rowerzystów i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejazdu, na którym ruch jest kierowany.

Oddział 10
Ruch pojazdów w kolumnie

Art. 32.

1. Liczba pojazdów jadących w zorganizowanej kolumnie nie może przekraczać:
1) samochodów osobowych, motorowerów lub motocykli - 10,
2) rowerów lub wózków rowerowych - 15,
3) pozostałych pojazdów - 5.

6. Zabrania się wjeżdżania między jadące w kolumnie rowery lub wózki rowerowe oraz pojazdy, o których mowa w ust. 5.

Oddział 11
Przepisy dodatkowe o ruchu rowerów, motorowerów oraz pojazdów zaprzęgowych

Art. 33.

1. Kierujący rowerem jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. Kierujący rowerem, korzystając z drogi dla rowerów i pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym.

1a. Kierujący rowerem może zatrzymać się w śluzie rowerowej obok innych rowerzystów. Jest obowiązany opuścić ją, kiedy zaistnieje możliwość kontynuowania jazdy w zamierzonym kierunku i zająć miejsce na jezdni zgodnie z odpowiednio art. 33 ust. 1 lub art. 16 ust. 4 i 5.

2. Dziecko w wieku do 7 lat może być przewożone na rowerze, pod warunkiem że jest ono umieszczone na dodatkowym siodełku zapewniającym bezpieczną jazdę.

3. Kierującemu rowerem lub motorowerem zabrania się:

1) jazdy po jezdni obok innego uczestnika ruchu, z zastrzeżeniem ust. 3a;

2) jazdy bez trzymania co najmniej jednej ręki na kierownicy oraz nóg na pedałach lub podnóżkach;

3) czepiania się pojazdów.

3a. Dopuszcza się wyjątkowo jazdę po jezdni kierującego rowerem obok innego roweru lub motoroweru, jeżeli nie utrudnia to poruszania się innym uczestnikom ruchu albo w inny sposób nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego.

4. (uchylony).

5. Korzystanie z chodnika lub drogi dla pieszych przez kierującego rowerem jest dozwolone wyjątkowo, gdy:

1) opiekuje się on osobą w wieku do lat 10 kierującą rowerem;

2) szerokość chodnika wzdłuż drogi, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 50 km/h, wynosi co najmniej 2 m i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów;

3) warunki pogodowe zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty na jezdni (śnieg, silny wiatr, ulewa, gołoledź, gęsta mgła), z zastrzeżeniem ust. 6. 

6. Kierujący rowerem, korzystając z chodnika lub drogi dla pieszych, jest obowiązany jechać powoli, zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym.

7. Kierujący rowerem może jechać lewą stroną jezdni na zasadach określonych dla ruchu pieszych w przepisach art. 11 ust. 1-3, jeżeli opiekuje się on osobą kierującą rowerem w wieku do lat 10

Rozdział 4
Ruch zwierząt

Art. 37.

4. Zabrania się:

5) zajmowania przez zwierzęta więcej niż prawej połowy jezdni albo drogi dla pieszych lub rowerów.

Rozdział 5
Porządek i bezpieczeństwo ruchu na drogach

Oddział 1
Przepisy porządkowe

Art. 45.

1. Zabrania się:

1) kierowania pojazdem, prowadzenia kolumny pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt osobie w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;

2. Kierującemu pojazdem zabrania się:

1) korzystania podczas jazdy z telefonu wymagającego trzymania słuchawki lub mikrofonu w ręku;

Art. 47.

1. Dopuszcza się zatrzymanie lub postój na chodniku kołami jednego boku lub przedniej osi pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 t, pod warunkiem że:

2) szerokość chodnika pozostawionego dla pieszych jest taka, że nie utrudni im ruchu i jest nie mniejsza niż 1,5 m;

2. Dopuszcza się, przy zachowaniu warunków określonych w ust. 1 pkt 2, zatrzymanie lub postój na chodniku przy krawędzi jezdni całego samochodu osobowego, motocykla, motoroweru, roweru lub wózka rowerowego. Inny pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 2,5 t może być w całości umieszczony na chodniku tylko w miejscu wyznaczonym odpowiednimi znakami drogowymi.

Art. 49.

1. Zabrania się zatrzymania pojazdu:

2) na przejściu dla pieszych, na przejeździe dla rowerzystów oraz w odległości mniejszej niż 10 m przed tym przejściem lub przejazdem; na drodze dwukierunkowej o dwóch pasach ruchu zakaz ten obowiązuje także za tym przejściem lub przejazdem;
[...]
11) na drodze dla rowerów, pasie ruchu dla rowerów oraz w śluzie rowerowej, z wyjątkiem roweru.

Oddział 3

Używanie świateł zewnętrznych

Art. 51.

1. Kierujący pojazdem jest obowiązany używać świateł mijania podczas jazdy w warunkach normalnej przejrzystości powietrza.

2. W czasie od świtu do zmierzchu w warunkacl normalnej przejrzystości powietrza, zamiast świate mijania, kierujący pojazdem może używać świateł do jazdy dziennej.

3. W czasie od zmierzchu do świtu, na nieoświetlo nych drogach, zamiast świateł mijania lub łącznie z nimi, kierujący pojazdem może używać świateł drogowych, o ile nie oślepi innych kierujących albo pieszych poruszających się w kolumnie. Kierujący pojazdem używając świateł drogowych, jest obowiązany przełączyć je na światła mijania w razie zbliżania się:
.................

6. Przepisów ust. 1-3 nie stosuje się do kierującego pojazdem, który nie jest wyposażony w światła mijania, drogowe lub światła do jazdy dziennej. Kierujący takim pojazdem w czasie od zmierzchu do świtu lub w tunelu jest obowiązany używać świateł stanowiących obowiązkowe wyposażenie pojazdu.

 

Oddział 4
Warunki używania pojazdów w ruchu drogowym

Art. 60.

2. Zabrania się kierującemu:

5) używania opon z umieszczonymi w nich na trwałe elementami przeciwślizgowymi.

4. Zakazu, o którym mowa w ust. 2 pkt 5, nie stosuje się do:

2) rowerów.

 

Art. 62.

4a. Długość zespołu 2 pojazdów nie może przekraczać 18,75 m, a 3 pojazdów - 22 m, z wyjątkiem zespołu pojazdów złożonego z:

2) motocykla i przyczepy, motoroweru i przyczepy, roweru i przyczepy, wózka rowerowego i przyczepy, którego długość nie może przekraczać 4 m.

Art. 63.

3. Zabrania się przewozu osób w przyczepie, z tym że dopuszcza się przewóz:

4) dzieci w przyczepie przystosowanej konstrukcyjnie do przewozu osób, ciągniętej przez rower lub wózek rowerowy.

Dział IV
Kierujący

Rozdział 1
Uprawnienia do kierowania

Art. 87.

3. Nie wymaga się uprawnienia do:
1) kierowania rowerem, wózkiem rowerowym, motorowerem lub pojazdem zaprzęgowym od osoby, która ukończyła 18 lat;

Art. 96.

1. Dokumentem stwierdzającym uprawnienie do kierowania przez osobę, która nie
ukończyła 18 lat:
1) rowerem i wózkiem rowerowym - jest karta rowerowa, motorowerowa lub prawo jazdy;
3) pojazdem zaprzęgowym - jest prawo jazdy, karta motorowerowa lub rowerowa, jeżeli osoba uprawniona ukończyła 15 lat.

2. Kartę rowerową lub motorowerowa może uzyskać osoba, która wykazała się niezbędnymi kwalifikacjami i osiągnęła wymagany wiek: 10 lat w przypadku karty rowerowej i 13 lat w przypadku karty motorowerowej.

3. Kierować wózkiem rowerowym lub rowerem wieloosobowym oraz przewozić wózkiem rowerowym lub na rowerze inną osobę może osoba, która ukończyła 17 lat, a kierować po jezdni wózkiem inwalidzkim poruszanym siłą mięśni kierującego - osoba, która ukończyła 13 lat.

Art. 97.

 

2. Kartę rowerową wydaje nieodpłatnie dyrektor szkoły podstawowej, gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej oraz szkoły ponadpodstawowej.

Art. 98.

4. W razie utraty lub zniszczenia karty rowerowej lub motorowerowej wtórniki tych dokumentów wydaje organ, który je wydał

Rozdział 2
Szkolenie i egzaminowanie

Art. 109.

4. Sprawdzenia kwalifikacji osoby ubiegającej się o kartę rowerową lub motorowerową dokonują:

1) nauczyciel wychowania komunikacyjnego uprawniony przez dyrektora szkoły;

2) policjant posiadający specjalistyczne przeszkolenie z zakresu ruchu drogowego;

3) egzaminator.

Art. 129b.

1. Kontrola ruchu drogowego w gminach lub miastach, które utworzyły straż gminną (miejską) może być wykonywana przez strażników gminnych (miejskich).

2. Strażnicy gminni (miejscy) są uprawnieni do wykonywania kontroli ruchu drogowego wobec:

 2) uczestnika ruchu naruszającego przepisy o:

b) ruchu motorowerów, rowerów, wózków rowerowych, pojazdów zaprzęgowych oraz o jeździe wierzchem lub pędzeniu zwierząt,

c) ruchu pieszych.

Art. 130a.

1. Pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadku:

1) pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu;

2) nieokazania przez kierującego dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu lub dowodu opłacenia składki za to ubezpieczenie, jeżeli pojazd ten jest zarejestrowany w kraju, o którym mowa w art. 129 ust. 2 pkt 8 lit. c;

3) przekroczenia wymiarów, dopuszczalnej masy całkowitej lub nacisku osi określonych w przepisach ruchu drogowego, chyba że istnieje możliwość skierowania pojazdu na pobliską drogę, na której dopuszczalny jest ruch takiego pojazdu;

4) pozostawienia pojazdu nieoznakowanego kartą parkingową, w miejscu przeznaczonym dla pojazdu osoby niepełnosprawnej o obniżonej sprawności ruchowej oraz osób wymienionych w art. 8 ust. 2;

">

5) pozostawienia pojazdu w miejscu obowiązywania znaku wskazującego, że zaparkowany pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela.

2. Pojazd może być usunięty z drogi na koszt właściciela, jeżeli nie ma możliwości zabezpieczenia go w inny sposób, w przypadku gdy:

1) kierowała nim osoba:

a) znajdująca się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,

b) nieposiadająca przy sobie dokumentów uprawniających do kierowania lub używania pojazdu;

2) jego stan techniczny zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, powoduje uszkodzenie drogi albo narusza wymagania ochrony środowiska

2a. Od usunięcia pojazdu odstępuje się, jeżeli przed wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu lub w trakcie usuwania ustaną przyczyny jego usunięcia. Jeżeli wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu w przypadkach, o których mowa w ust. 1 lub 2, spowodowało powstanie kosztów, do ich pokrycia jest obowiązany właściciel pojazdu. Przepis ust. 10i stosuje się odpowiednio.

3. Pojazd może być przemieszczony lub usunięty z drogi, jeżeli utrudnia prowadzenie akcji ratowniczej.

4. Dyspozycję przemieszczenia lub usunięcia pojazdu z drogi wydaje:

1) policjant - w sytuacjach, o których mowa w ust. 1-3;

2) strażnik gminny (miejski) - w sytuacjach, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 4 i 5;

3) osoba dowodząca akcją ratowniczą - w sytuacji, o której mowa w ust. 3.

5c. Pojazd usunięty z drogi w przypadkach, o których mowa w ust. 1 lub 2, umieszcza się na parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłat za jego usunięcie i przechowywanie.

5f. Usuwanie pojazdów oraz prowadzenie parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych w przypadkach, o których mowa w ust. 1 lub 2, należy do zadań własnych powiatu. Starosta realizuje te zadania przy pomocy powiatowych jednostek organizacyjnych lub powierza ich wykonywanie zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych.

6. Rada powiatu, biorąc pod uwagę konieczność sprawnej realizacji zadań, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz koszty usuwania i przechowywania pojazdów na obszarze danego powiatu, ustala corocznie, w drodze uchwały, wysokość opłat, o których mowa w ust. 5c, oraz wysokość kosztów, o których mowa w ust. 2a. Wysokość kosztów, o których mowa w ust. 2a, nie może być wyższa niż maksymalna kwota opłat za usunięcie pojazdu, o których mowa w ust. 6a.

6a. Ustala się maksymalną wysokość stawek kwotowych opłat, o których mowa w ust. 5c:

a) rower lub motorower - za usunięcie - 100 zł; za każdą dobę przechowywania - 15 zł,

21 maja 2011 roku weszły w życie korzystne dla rowerzystów zmiany w Kodeksie Drogowym.

Poniżej prezentujemy wszystkie istotne dla rowerzystów zmiany wprowadzone w nowelizacji Prawa o Ruchu Drogowym ustawą  "o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami" (Dziennik Ustaw 92, pozycja 530 z 2011 r.)

Nowe definicje rowerowe

Jednoznacznie zostały zdefiniowane pojęcia takie jak "rower", "droga rowerowa", oraz dodane nowe:

"pas ruchu dla rowerów" - czyli oznakowana część jezdni przeznaczonej dla rowerzystów,

"śluza rowerowa" - czyli oznakowane miejsce na jezdni przed skrzyżowaniem (przed samochodami) służące rowerzystom do bezpiecznego oczekiwania na możliwość skrętu w lewo lub kontynuacji jazdy.

"wózek rowerowy" - pojazd rowerowy szerszy niz 0,9 m przeznaczony do przewozu osób lub rzeczy

Definicja "roweru" została znacznie rozbudowana, w związku z pojawieniem się pojazdów jednośladowych ze wspomaganiem elektrycznym.

 

Art. 2.

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

5) droga dla rowerów - drogę lub jej część przeznaczoną do ruchu rowerów, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi; droga dla rowerów jest oddzielona od innych dróg lub jezdni tej samej drogi konstrukcyjnie lub za pomocą urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego;

5a) pas ruchu dla rowerów - część jezdni przeznaczoną do ruchu rowerów w jednym kierunku, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi;

5b) śluza dla rowerów - część jezdni na wlocie skrzyżowania na całej szerokości jezdni lub wybranego pasa ruchu przeznaczona do zatrzymania rowerów w celu zmiany kierunku jazdy lub ustąpienia pierwszeństwa, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi;

12) przejazd dla rowerzystów - powierzchnię jezdni lub torowiska przeznaczoną do przejeżdżania przez rowerzystów, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi;

47) rower - pojazd o szerokości nieprzekraczającej 0,9 m poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem; rower może być wyposażony w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250 W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h;

47a) wózek rowerowy - pojazd o szerokości powyżej 0,9 m przeznaczony do przewozu osób lub rzeczy poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem; wózek rowerowy może być wyposażony w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250 W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h;

Pierwszeństwo dla rowerzysty na skrzyżowaniu głównej drogi z podporządkowaną

Najważniejsza wprowadzone zmiana - będąca w istocie powrotem do stanu sprzed zmian wprowadzonych w Ustawie w 2001 roku.

W ustawie znalazł się jednoznaczny zapis, że rower jadący na wprost po jezdni, pasie rowerowym lub drodze rowerowej ma pierwszeństwo przed pojazdem zmieniającym kierunek jazdy (skręcającym).

Art. 27.

1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerowi znajdującemu się na przejeździe.

1a. Kierujący pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerzyście jadącemu na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla rowerów lub innej części drogi, którą zamierza opuścić.

2. (uchylony).

Stare brzmienie artykułu 27 (do maja 2011 roku):

Art. 27

1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerowi znajdującemu się na przejeździe.
2. (uchylony).

Środkiem na rondzie

Jadąc po rondzie w myśl nowych przepisów dopuszcza się poruszanie środkiem pasa ruchu. Przepis ten ma na celu poprawę bezpieczeństwa - teraz musimy się zawsze trzymać prawej strony jezdni co może być niebezpieczne na zjazdach z ronda, kiedy samochód jadący obok nas będzie chciał je opuścić.

Art. 16.

7. Na skrzyżowaniu i bezpośrednio przed nim kierujący rowerem, motorowerem lub motocyklem może poruszać się środkiem pasa ruchu, jeśli pas ten umożliwia opuszczenie skrzyżowania w więcej niż jednym kierunku, z zastrzeżeniem art. 33 ust. 1.

Zmiana definicji włączania się do ruchu

Skreślony został zapis mówiący o tym że wjeżdżanie na jezdnię ze drogi rowerowej jest traktowane jako włączenie się do ruchu. Różnica, wbrew pozorom, jest istotna - pojazd włączający sie do ruchu musi zawsze ustąpić pierwszeństwa innym, które znajdują się na jezdni.

Art. 17

1. Włączanie się do ruchu następuje przy rozpoczynaniu jazdy po postoju lub zatrzymaniu się nie wynikającym z warunków lub przepisów ruchu drogowego oraz przy wjeżdżaniu:

3a) na jezdnię lub pobocze z drogi dla rowerów, z wyjątkiem wjazdu na przejazd dla rowerzystów lub pas ruchu dla rowerów;

Do maja 2011 roku zapis brzmiał:

3a) na jezdnię lub pobocze z drogi dla rowerów, z wyjątkiem wjazdu na przejazd dla rowerzystów;

Wyprzedzanie rowerem z prawej

Nareszcie będzie legalne wyprzedzanie innych uczestników z prawej strony - jest to przydatne przede wszystkim w mieście podczas jazdy w korku, kiedy samochody jadą bardzo wolno.

Art. 24

6.  Kierującemu pojazdem wyprzedzanym zabrania się w czasie wyprzedzania i bezpośrednio po nim zwiększania prędkości. Kierujący pojazdem wolnobieżnym, ciągnikiem rolniczym lub pojazdem bez silnika jest obowiązany zjechać jak najbardziej na prawo w celu ułatwienia wyprzedzania. Przepisu nie stosuje się w przypadku, o którym mowa w ust. 12.

12.  Kierujący rowerem może wyprzedzać inne niż rower powoli jadące pojazdy z ich prawej strony

Zlikwidowanie obowiązku zatrzymywania się podczas wyprzedzania

Stare przepisy narzucały rowerzystom (i innym wolniejszym pojazdom) konieczność zjeżdżania najbardziej na prawo oraz w razie potrzeby zatrzymania się podczas wyprzedzania ich przez inny pojazd. W nowych przepisach wykreślono obowiązek zatrzymywania się podczas wyprzedzania.

Nowe brzmienie artykułu:

Art 25

6. Kierującemu pojazdem wyprzedzanym zabrania się w czasie wyprzedzania i bezpośrednio po nim zwiększania prędkości. Kierujący pojazdem wolnobieżnym, ciągnikiem rolniczym lub pojazdem bez silnika jest obowiązany zjechać jak najbardziej na prawo w celu ułatwienia wyprzedzania. Przepisu nie stosuje się w przypadku, o którym mowa w ust. 12.

Stare brzmienie:

6. Kierującemu pojazdem wyprzedzanym zabrania się w czasie wyprzedzania i bezpośrednio po nim zwiększania prędkości. Kierujący pojazdem wolnobieżnym, ciągnikiem rolniczym lub pojazdem bez silnika jest obowiązany zjechać jak najbardziej na prawo i - w razie potrzeby - zatrzymać się w celu ułatwienia wyprzedzania.

Korzystanie ze śluzy rowerowej

Zmiany wprowadzone w ustępie pierwszym wprowadzają w życie pojęcie śluzy rowerowej (zdefiniowanej w art. 2.

 

Art. 33.

1a. Kierujący rowerem może zatrzymać się w śluzie rowerowej obok innych rowerzystów. Jest obowiązany opuścić ją, kiedy zaistnieje możliwość kontynuowania jazdy w zamierzonym kierunku i zająć miejsce na jezdni zgodnie z odpowiednio art. 33 ust. 1 lub art. 16 ust. 4 i 5.

Jazda rowerem obok siebie

Obecnie jest legalna rowerzystów parami, gdy nie przeszkadza to innym użytkownikom drogi.

Art. 33.

3a. Dopuszcza się wyjątkowo jazdę po jezdni kierującego rowerem obok innego roweru lub motoroweru, jeżeli nie utrudnia to poruszania się innym uczestnikom ruchu albo w inny sposób nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego.

Legalna jazda po chodniku w złą pogodę

Rowerzyści będą mogli korzystać z chodnika w trudnych warunkach atmosferycznych (pod warunkiem ustępowania pierwszeństwa pieszym). Czyli nie będziemy zmuszeni jechać jezdnią, jeśli nie będzie ścieżki rowerowej, a pogoda (deszcz, śnieg, gołoledź, silny wiatr) będzie znacznie utrudniać jazdę.

Art. 33

5. Korzystanie z chodnika lub drogi dla pieszych przez kierującego rowerem jest dozwolone wyjątkowo, gdy:

3) warunki pogodowe zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty na jezdni (śnieg, silny wiatr, ulewa, gołoledź, gęsta mgła), z zastrzeżeniem ust. 6. 

6. Kierujący rowerem, korzystając z chodnika lub drogi dla pieszych, jest obowiązany jechać powoli, zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym.

Opony z kolcami

Rowerzyści mogą używać dotychczas zabronione opony z kolcami w czasie zimy. Opony tego typu oferuje kilku producentów (np Schwalbe Snow Stud, Nokian Extreme 294 czy Continental NORDIC SPIKE).

Art. 60

2. Zabrania się kierującemu:

5) używania opon z umieszczonymi w nich na trwałe elementami przeciwślizgowymi.

4. Zakazu, o którym mowa w ust. 2 pkt 5, nie stosuje się do:

2) rowerów.

Przyczepki rowerowe dopuszczone do ruchu

Przewożenie dzieci w przyczepkach rowerowych jest obecnie dozwolone. Do maja 2011 roku było to nielegalne.

Art. 63

3. Zabrania się przewozu osób w przyczepie, z tym że dopuszcza się przewóz:

4) dzieci w przyczepie przystosowanej konstrukcyjnie do przewozu osób, ciągniętej przez rower lub wózek rowerowy.

Usunięcie niepotrzebnego ustępu 1a artykułu 33

Usunięto ustęp 1a w artykule 33, gdyż był on powtórzeniem zapisu art. 16 punkt 5. Obecnie ustęp 1a art. 33 mówi o śluzie rowerowej.

Nowe brzmienie

Art. 33.

1a. Kierujący rowerem może zatrzymać się w śluzie rowerowej obok innych rowerzystów. Jest obowiązany opuścić ją, kiedy zaistnieje możliwość kontynuowania jazdy w zamierzonym kierunku i zająć miejsce na jezdni zgodnie z odpowiednio art. 33 ust. 1 lub art. 16 ust. 4 i 5.

Stare brzmienie

Art. 33

1a. W razie braku drogi dla rowerów lub drogi dla rowerów i pieszych kierujący rowerem jednośladowym jest obowiązany korzystać z pobocza, z zastrzeżeniem art. 16 ust. 5, a jeżeli nie jest to możliwe - z jezdni.

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. "O zmianie ustawy Prawo o Ruchu Drogowym" (Dz.U. Nr 129, poz. 1444) wprowadziła dużą ilość zmian dla rowerzystów.

Włączanie się do ruchu

Wprowadzono zastrzeżenie, że przepis o włączaniu się do ruchu rowerzysty wjeżdżającego ze ścieżki rowerowej na jezdnię nie dotyczy wjazdu na jezdnię na przejeździe dla rowerzystów, likwidując tym samym sprzeczność z przepisem określającym pierwszeństwo rowerzysty na przejeździe przed innymi kierującymi.

Rozszerzono pojęcie włączania się do ruchu o wjazd z drogi dla rowerów na pobocze.

Ustępowanie miejsca

• pieszy idący po drodze dla rowerów musi ustapić miejsca nadjeżdżającym rowerom (nie dotyczy to osób niepełnosprawnych),
• kierujący rowerem korzystający z chodnika, drogi dla pieszych (drogi oznaczonej znakiem C-16 "droga dla pieszych") lub drogi dla rowerów i pieszych (drogi oznaczonej niebieską tarczą z symbolami znaków C-13 "droga dla rowerów" i C-16 "droga dla pieszych" oddzielonymi poziomą kreską) musi ustąpić miejsca pieszym.

Przejeżdżanie rowerem przez jezdnię

Kierujący rowerem uzyskał lepszą od dotychczasowej ochronę przy przejeżdżaniu przez jezdnię, gdyż na kierujących innymi pojazdami nałożono obowiązek zachowania szczególnej ostrożności przy zbliżaniu się do przejazdu dla rowerzystów.

Skreślono lub zmieniono sprzeczne ze sobą i innymi regulacjami dotychczasowe przepisy, które z jednej strony stanowiły o bezwzględnym pierwszeństwie rowerzysty na drodze dla rowerów przebiegającej przez jezdnię przed skręcającym pojazdem (aby mieć pierwszeństwo rowerzysta nie musiał znajdować się na przejeździe), a z drugiej strony stwierdzały, że rowerzysta wjeżdżając na jezdnię jest włączającym się do ruchu i powinien ustąpić pierwszeństwa innym pojazdom. Po nowelizacji przepisy o włączaniu się do ruchu nie dotyczą przejazdu dla rowerzystów, a rowerzysta - przejeżdżający przez jezdnię poza przejazdem - zawsze musi ustępować pierwszeństwa innym, w tym także skręcającym.

Jazda rowerzysty po poboczu

Określono, że wjazd rowerzysty z drogi rowerowej na pobocze jest włączaniem się do ruchu W takiej sytuacji rowerzysta powinien zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa innym uczestnikom ruchu poruszającym się po poboczu.

Korzystanie z drogi przez rowerzystę

Uregulowano kompleksowo sposób korzystania z drogi przez kierujących rowerem ujmując w jednym przepisie wszystkie normy wskazujące jej części, z których zobowiązany jest lub może korzystać rowerzysta. W przepisie tym znalazł się nakaz korzystania przez rowerzystę z istniejącej drogi dla rowerów lub drogi dla rowerów i pieszych. Dotychczas takie zachowanie wynikało wyłącznie z łącznej dyspozycji znaku C-13 "droga dla rowerów" umieszczonego przy takiej drodze oraz dyspozycji znaku B-9 "zakaz wjazdu rowerów"40 umieszczonego przy jezdni. Nowy przepis określił możliwość korzystania z innych części drogi w sytuacji typowej dla naszego kraju tj. gdy nie ma drogi rowerowej.41 Wówczas rowerzysta powinien w pierwszej kolejności korzystać z pobocza, jednocześnie pamiętając o wciąż obowiązującej zasadzie nakazującej zrezygnować z jazdy poboczem, o ile jazda rowerem utrudniłaby poruszanie się pieszych lub, gdy pobocze nie nadaje się do jazdy. W drugiej kolejności, gdy nie może skorzystać z pobocza rowerzysta powinien jechać prawą stroną jezdni.

Jazda rowerem z dzieckiem do lat dziesięciu

Nowelizacja zlikwidowała lukę prawną, która powodowała, iż w świetle przepisów ruchu drogowego dorosły nie mógł się wybrać na wycieczkę rowerową z dzieckiem do lat 10-ciu. Zgodnie z dotychczas obowiązującymi przepisami osoba dorosła mogła jechać na rowerze wyłącznie prawą stroną jezdni, podczas gdy towarzyszące jej dziecko zmuszone było do korzystania z jej lewej strony lub z chodnika. Rozwiązania przyjęte w nowelizacji umożliwią właściwą opiekę rodziców nad dziećmi do lat 10-ciu przez wprowadzenie zasady stanowiącej o możliwości jazdy dorosłego wraz z pozostającym pod jego opieką dzieckiem:

• po chodniku, lub
• lewą stroną jezdni - jeżeli nie ma możliwości korzystania z chodnika lub pobocza

Należy pamiętać, że jadąc lewą stroną jezdni rowerzysta powinien stosować do przepisów dotyczących ruchu pieszych po jezdni, z których wynika konieczność ustępowania miejsca nadjeżdżającym pojazdom (usuwania się z ich toru jazdy) i konieczność jazdy jeden za drugim (najlepiej tuż za dzieckiem tak, aby pozostawało ono pod kontrolą) jak najbliżej krawędzi jezdni.

Jazda rowerem po chodniku

W celu zapewnienia lepszej ochrony i bezpieczeństwa pieszych46 uporządkowano zasady korzystania przez rowerzystów z chodnika. Cel ten ma zapewnić wprowadzenie dodatkowych warunków uprawniających rowerzystę do korzystania z chodnika przez rowerzystę:

• minimalnej szerokości chodnika, po którym może poruszać się rower - 2 m,
• zmniejszenie prędkości rowerzysty jadącego po chodniku i zobowiązanie go do zachowania szczególnej ostrożności.

Ponadto ze względu na fakt preferowania ruchu pieszych rowerzysta poruszający się po chodniku powinien ustępować im miejsca, czyli usuwać się z drogi pieszych i zapewnić im swobodę korzystania z chodnika. Ten ostatni obowiązek dotyczy również rowerzysty opiekującego się dzieckiem do lat dziesięciu.

Zmiany formalne

Niezależnie od omówionych wyżej rozwiązań ustawa wprowadziła zmiany o charakterze legislacyjnym. Z definicji drogi dla rowerów usunięto dotychczasową zamienną nazwę "ścieżka dla rowerów". Zmianę tę wprowadzono konsekwentnie także w pozostałych przepisach. Uwzględniono także rozwiązania przyjęte już wcześniej w rozporządzeniu o znakach i sygnałach drogowych jednoznacznie wskazując, że po drogach dla rowerów mogą poruszać się tylko rowery jednośladowe.

Z kolei w definicji przejścia dla pieszych uwzględniono istniejącą praktykę polegającą na wyznaczaniu na drodze dla rowerów miejsc przeznaczonych do przechodzenia przez pieszych. Przed tymi miejscami, o ile są one oznaczone znakiem pionowym D-6 "przejście dla pieszych" rowerzyści tak, jak inni uczestnicy ruchu drogowego, powinni zwalniać, aby uniknąć narażenia pieszych na niebezpieczeństwo oraz zawsze (nawet jeżeli przejście oznaczono wyłącznie znakiem poziomym P-10) ustępować pierwszeństwa pieszym znajdującym się na przejściu.