 O koszykówce
Zespoły
Do gry w koszykówkę potrzebne są dwa zespoły, złożone z 5 zawodników. Celem każdej z tych drużyn jest zdobywanie punktów poprzez celne rzuty piłki do kosza przeciwnika. Przeciwnik powinien zapobiegać zdobywaniu punktów drugiej drużynie. Przebieg gry kontrolują sędziowie oraz komisarz. W meczu zwycięża drużyna, która zdobędzie więcej punktów.
Boisko
Boisko do gry powinno być zgodnie z przepisami powierzchnią twardą i płaską. Jego wymiary powinny wynosić: 28 metrów długości i 15 metrów szerokości. Linie powinny być dobrze widoczne, mieć tę samą barwę i szerokości 5 centymetrów. Na środku powinna znajdować się linia środkowa, równoległa do linii końcowych. Na środku boiska powinno znajdować się koło. Jego średnica jest linia środkowa. Promień tego koła powinien mieć 1,8 metra. Pole rzutów za 2 punkty jest to obszar znajdujący się pod koszem przeciwnika, ograniczony linią w kształcie półkola. Polem rzutu za 3 punkty jest pozostały obszar boiska.
Drużyna
W skład każdej drużyny wchodzi maksymalnie 12 zawodników, trener i ewentualnie asystent trenera. Na ławce rezerwowych może znaleźć się maksymalnie 5 osób towarzyszących, których zadania są dowolne. Może to być na przykład: lekarz, masażysta, statystyk, tłumacz. Podczas gry na boisku może przebywać 5 zawodników. Mogą oni być zmieniani po wyrażeniu zgody sędziego lub poprzez zgłoszenie zmiany u sekretarza w czasie przerwy na żądanie. Każdy zawodnik nosi taki sam strój. Koszulki i spodenki musza być w jednolitym kolorze z przodu i z tyłu. Na koszulkach musza znajdować się wyróżniające się numery. Zawodnicy tej samej drużyny nie mogą mieć tego samego numeru. Zabrania się występowania w nakryciach głowy czy w biżuterii.
Ogólne zasady
Mecz składa się z 4 kwart, z których każda trwa 10 minut. Przerwa meczu pomiędzy połowami wynosi 15 minut, a pomiędzy pozostałymi kwartami 2 minuty. W przypadku remisu gra się pięciominutowe dogrywki, których ilość zależy od tego czy wynik zostanie rozstrzygnięty. Mecz rozpoczyna się w momencie legalnego zbicia rzutu sędziowskiego. Pozostałe kwarty rozpoczynają się w momencie legalnego dotknięcia piłki przez zawodnika. Kosz uznaje się za zdobyty w momencie kiedy piłka wpada do niego i zostaje w nim lub przez niego przechodzi. Kosz z rzutu wolnego wart jest 1 punkt. Dwa punkty można zdobyć z rzutu z pola rzutów za dwa, a trzy z polu rzutu za trzy. Jeżeli zawodnik wrzuci piłkę przypadkowo do swojego kosza, to punkty zaliczane są na konto kapitana drużyny przeciwnej, natomiast gdy zrobi to umyślnie to traktowane jest to jako błąd. Błędem jest także przejście piłki przez kosz od dołu. Zmianę można dokonać w momencie zatrzymania gry lub w przypadku gdy drużyna przeciwna zdobyła kosz bezpośrednio po prośbie drużyny sygnalizującej zmianę.
Piłka znajduję się poza boiskiem, kiedy dotyka osoby będącej za boiskiem, podłogi lub innego obiektu znajdującego się ponad lub poza liniami ograniczającymi boisko, konstrukcji podtrzymujących tablicę. Za wyjście piłki poza boisko odpowiedzialny jest zawodnik, który jako ostatni dotknął piłki lub piłka dotknęła go. Kozłowanie następuje w momencie, kiedy zawodnik rzuca, uderza lub toczy piłkę po podłodze, a następnie dotyka jej ponownie, zanim zetknie się ona z innym zawodnikiem. Kozłowanie kończy się, gdy zawodnik chwyci piłkę w obie ręce lub spocznie ona w jednej z rąk zawodnika. Kiedy zawodnik wchodzi w posiadanie piłki na swoim polu obronnym, jego drużyna ma 8 sekund na wyprowadzenie piłki w pole ataku. Kiedy zawodnik przejmie piłkę, jego drużyna ma 24 sekundy na oddanie rzutu do kosza.
Faule
Faul jest naruszeniem przepisów związanych z zetknięciem z przeciwnikiem, a także z niesportowym zachowaniem. Zawodnik nie może trzymać, blokować, szarpać, powstrzymywać przeciwnika ręką, ramieniem, biodrem, kolanem czy stopą. Faul osobisty zapisuje się winnemu zawodnikowi. Karą za faul na zawodniku nie będącym w akcji rzutowej jest przyznanie piłki drużynie zawodnika poszkodowanego. Jeżeli sytuacja ta wystąpiła w akcji rzutowej, to danemu zawodnikowi przyznaje się rzuty wolne. W zależności od sytuacji mogą to być jeden, dwa lub trzy rzuty. Jeżeli zawodnik popełni 5 fauli, to musi opuścić boisko. Na jego zmianę trener ma 30 sekund. Drużyna podlega karze, gdy jej zawodnicy popełnią 4 faule w jednej kwarcie.
Historia koszykówki.
Początki i rozwój koszykówki
Koszykówka to zespołowa gra sportowa zarówno dla mężczyzn jak i kobiet. W grze tej udział biorą dwie drużyny składające się z 5 graczy. Celem gry jest uzyskanie jak największej liczby punktów za wrzucenia piłki do kosza przeciwnika.Swą niesłychaną popularność koszykówka zawdzięcza swej uniwersalnośći. Można w nią grać nie tylko w hali sportowej ale też na boiskach i placach osiedlowych.
Konkurs na grę
Rada Pedagogiczna w Springfield YMCA Sport College (Massachusetts) rozpisała w 1891 roku konkurs na grę potrzebną do zimowej zaprawy dla lekkoatletów i rugbistów oraz atrakcyjną dla młodzieży w okresie zimy. W wyniku konkursu za najlepszy uznano projekt 30-letniego wówczas dr. Jamesa Naismitha, Kanadyjczyka, który od roku był nauczycielem w Springfield. Opracował on na podstawie dotychczas znanych mu różnych gier trzynaście zasad (także moralnych) nowej dyscypliny, która została później przychylnie przyjęta przez tamtejszą młodzież i pozostałych nauczycieli. Chodziło m.in. o grę na ograniczonym polu, pozbawioną przemocy, wyrabiającą szybkość i zręczność, mającą niezbyt wysoki od ziemi cel. Naismith założył, iż grać należy okrągłą piłką z pomocą rąk, nie biegać z piłą lecz ją podawać, zaś każdy mógł stać tam, gdzie chciał. Zabroniony był kontakt fizyczny i wszelka przemoc.
Basketball
W grudniu 1891 roku w sali gimnastycznej YMCA w Springfield zawieszono na balustradzie dwa kosze wiklinowe na wysokości 3.048 cm. Dwie 9-osobowe drużyny studentów Scholl of Christian Workers rozegrały 21 grudnia 1891 roku pierwsze nieoficjalne spotkanie według zasad opracowanych przez Naismitha. 15 stycznia 1892 roku te zasady ukazały się w piśmie YMCA "The Triangle". Wtedy też - na wniosek studenta Franka Mahana - przyjęto nazwę basketball.
Pierwszy mecz
11 marca 1892 roku w obecności ok. 200 widzów odbył się pierwszy oficjalny mecz koszykówki między drużyną nauczycieli a drużyną studentów YMCA College w Springfield. Wygrali studenci 5:1.
W kwietniu 1892 roku w "New York Times" ukazało się pierwsze sprawozdanie z meczu koszykówki. W tym też roku Lew Alen z Hartford (Connecticut) wprowadził po raz pierwszy metalową obręcz w miejsce dawnego kosza wiklinowego.
22 marca 1893 roku w Smith College Northamton (Massachusetts) odbył się pierwszy mecz koszykówki drużyn kobiecych, którego jednak żaden mężczyzna nie mógł obejrzeć. Po prostu: bardzo dbano o to, by pod żadnym pozorem widzami tej gry w wykonaniu kobiet nie byli panowie.
27 grudnia 1893 roku w Paryżu został rozegrany pierwszy mecz koszykówki na kontynencie europejskim. Wkrótce okazało się, że koszykówka jest znaną dyscypliną na niemal całym świecie.
Początki organizacji
W 1895 roku zostały sformułowane zasadnicze przepisy dzisiejszej koszykówki. Równocześnie następował jej szybki rozwój zarówno w USA, jak i innych krajach na wszystkich kontynentach. Za oceanem doszło do zawiązania zupełnie nowej organizacji, która zajęła się utworzeniem pierwszej w świecie ligi profesjonalnej - prekursorki słynnej dziś Nacional Basketball Association (NBA).
Na igrzyskach olimpijskich w 1904 roku w St. Louis odbyły się pokazowe mecze koszykówki. Udział w nich wzięły teamy Bufflo Germans, Chicago i New York. Jednak do programu igrzysk dyscyplina ta - w męskim wykonaniu - została wprowadzona dopiero w 1936 roku (Berlin - wygrali Amerykanie, a pierwszą piłę podrzucił 75-letni wówczas James Naismith). Kobiety na olimpijski debiut czekały do 1976 roku (Montreal - zwycięstwo ZSRR).
W latach 1908-1910 rozpoczęły się powszechne próby spopularyzowania koszykówki wśród kobiet i dziewcząt. Wprowadzono drobną modyfikację zasad gry, ułatwiając paniom trafianie do kosza. W 1924 roku odbył się w Paryżu, w trakcie VIII Igrzysk Olimpijskich, turniej kobiet z udziałem ośmiu drużyn.
Koszykówka zdobywa świat
W 1934 roku wprowadzono koszykówkę do programu I Igrzysk Azjatyckich w Manili. Dwa lata później w Berlinie w turnieju olimpijskim zagrały zespoły 23. narodowych federacji. Startowali tam również Polacy, którzy zajęli wysokie czwarte miejsce.
W 1935 roku w Genewie odbyły się I Mistrzostwa Europy mężczyzn, a w 1938 roku I Mistrzostwa Europy kobiet. Polska drużyna odniosła wtedy wielki sukces wywalczając brązowy medal.
W 1950 roku w Buenos Aires zorganizowano I Mistrzostwa Świata mężczyzn, zaś o światowy prymat w 1953 roku w Santiago de Chile rywalizowały kobiety.
Warto też wspomnieć o baskecie dla najmłodszych. Światowe władze powołały w 1968 roku Międzynarodowy Komitet Minikoszykówki (CIM).
FIBA - Federation Internationale de Basketball Amateur - zrzesza dziś blisko 200 krajów z wszystkich kontynentów. Federacja ta należy do najliczniejszych spośród wszystkich organizacji sportowych. Poza turniejami olimpijskimi i mistrzostwami świat organizuje mistrzostwa stref i kontynentów we wszystkich kategoriach wiekowych mężczyzn i kobiet, klubowe puchary kontynentalne (od 1958 mężczyźni, a od 1958 kobiety).
Rozwój i popularność koszykówki, którą uprawia kilkaset milionów ludzi na całym świecie, dyscyplina zawdzięcza swoim walorom sportowo-widowiskowym i doskonałej organizacji kierowanej przez wiele lat (1932 - 1976) przez wybitnego działacza Renato Williama Jonesa, a od 1976 roku - Borislava Stankovicia (obecnie, tzn. w 2002 roku zmienił go Patrick Baumann).
Rzeczpospolita Koszykarska
Tradycje polskiej koszykówki sięgają pierwszych lat minionego stulecia. Pionierkami koszykówki w naszym kraju były właśnie kobiety. Niejaka Maria Germanówna, po przyjeździe z Wielkiej Brytanii, dokąd delegowało ją Lwowskie Towarzystwo Zabaw Ruchowych, przywiozła i rozpowszechniła zasady gry w koszykówkę wśród dziewcząt. Było to w 1908 roku. Pierwsze mecze kobiet rozegrano w 1909 roku we Lwowie. Znaczne upowszechnienie koszykówki wśród młodzieży, zwłaszcza żeńskiej, nastąpiło w latach dwudziestych i trzydziestych. Wtedy też powstały pierwsze drużyny i sekcje w klubach Poznania, Łodzi, Warszawy i Krakowa. W 1928 roku powstał Polski Związek Gier Sportowych. Zorganizowano pierwsze mistrzostwa kraju mężczyzn (1928) i kobiet (1929). Nawiązano także pierwsze kontakty międzynarodowe. W 1936 roku polska reprezentacja wzięła udział w igrzyskach olimpijskich w Berlinie, zajmując czwarte miejsce, w 1937 roku w II Mistrzostwach Europy w Rydze naszym także przypadło czwarte miejsce.
W 1939 roku w Kownie panowie wywalczyli brązowy medal, natomiast panie zdobyły brąz rok wcześniej w Rzymie.
Dalszy rozwój koszykówki nastąpił w latach pięćdziesiątych. Wprowadzono system rozgrywek ligowych (I liga, później II liga i ligi międzyokręgowe), mistrzostwa Polski juniorów oraz juniorów młodszych, a także Puchar Polski.
GRPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
