 Słowniczek tenisowy
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W Y Z
A (15)
Ace (As serwisowy) – idealnie zagrany serwis (uderzenie rozpoczynające wymianę), po którym przeciwnik nie jest wstanie dosięgnąć piłki tenisowej rakietą; piłka musi oczywiście wcześniej trafić w karo serwisowe i nie dotknąć siatki
ATP (Stowarzyszenie Tenisistów Profesjonalnych) – organizacja nadzorująca najważniejsze turnieje w męskim tenisie (z wyjątkiem imprez wielkoszlemowych) i dbająca o interesy tenisistów
Ad Court / Backhand Court (strona bekhendowa) – połowa kortu znajdująca się po lewej stronie zawodnika odbierającego serwis, na tą stronę kortu zawodnik serwujący kieruje piłkę przy stanie Ad:40 lub 40:Ad (przewaga), dla zawodnika praworęcznego odbierającego serwis jest to jego strona bekhendowa
Advantage (przewaga) – sytuacja, w której przy stanie 40:40 (równowaga) zawodnik wygrywa wymianę i potrzebuje jeszcze jednej wygranej piłki, aby wygrać gema. Zapisuje się to jako Ad:40 (piłka na gema) lub 40:Ad (piłka na przełamanie)
All (po tyle samo) – tego określenia używa się przy jednakowym wyniku w punktach (np. 30-all), gemach (4-all) lub setach (1-all)
All-Court Player (wszechstronny gracz) – zawodnik prezentujący urozmaiconą grę i osiągający dobre wyniki na różnych nawierzchniach
All-Rounder Player (wszechstronny gracz) – w tym znaczeniu zawodnik potrafiący grać tenis zarówno defensywny jak i ofensywny
Alley (korytarz deblowy) – pole będące przedłużeniem obszaru przeznaczonego do gry pojedynczej, które używane jest jedynie w spotkaniach deblowych; jest to obszar pomiędzy linią boczną wyznaczającą pole do gry w singla, a linią boczną wyznaczającą pole do gry w debla
Allez (do boju) – często spotykane określenie wykrzykiwane podczas meczu przez graczy z krajów francuskojęzycznych w ważnych momentach spotkania, np. po wygranej ważnej piłce lub w sytuacji, gdy zawodnikowi nie idzie gra i chce się w ten sposób zmotywować do lepszej gry (odpowiednik angielskiego “come on” i hiszpańskiego “vamos”)
Anticipation (antycypacja) – zdolność do prawidłowego przewidywania, gdzie uderzy piłkę przeciwnik
Anticross (antykros) – nieoczekiwane uderzenie piłki po prostej przez któregoś z zawodników, gdy kilka poprzednich uderzeń w wymianie było zagranych w poprzek kortu
American Twist / Kick Serve / Twist Serve (serwis wyrzucający) – mający kilka określeń rotowany serwis, często stosowany przy drugim podaniu i kierowany blisko linii bocznej, mający na celu wyrzucenie przeciwnika, który odbiera serwis trochę poza kort; piłka przy tym serwisie odbija się wysokim kozłem i zawodnik odbierający serwis ma utrudnione zadanie, aby uderzyć ją mocno i dokładnie, co umożliwia serwującemu przeprowadzenie akcji “serw i wolej”
Approach Shot (uderzenie do woleja) – jest to uderzenie przygotowujące zawodnika do wizyty przy siatce i skończenia wymiany wolejem, najczęściej jest to mocniejsze, niesygnalizowane uderzenie podczas wymiany skierowane pod końcową linię przeciwnika w kierunku jednego z narożników kortu
Australian Doubles (australijski debel) – spotkanie tenisowe pomiędzy dwoma zawodnikami po jednej stronie siatki i jednym tenisistą po drugiej stronie
Australian Formation (formacja australijska) – popularny sposób ustawienia zawodników w grze deblowej na początku wymiany (bezpośrednio po serwisie), w którym obaj zawodnicy z jednej drużyny ustawiają się blisko środka kortu; formacja ta używana jest głównie w spotkaniach z przeciwnikami grającymi return w poprzek kortu
B (19)
Backcourt / Taboo Zone / No Man’s Land (tylna połowa kortu) – obszar pomiędzy linią końcową kortu, a linią serwisową (a dokładniej bardziej w obrębie tej linii); pole to często nazywane jest także obszarem tabu lub bezludną wyspą ponieważ gracze przebywają w nim bardzo rzadko i nie biegają w obrębie tego pola regularnie podczas prowadzenia wymian
Backhand (Bekhend) – jest to uderzenie piłki w poprzek ciała zewnętrzną stroną rakiety, gdzie w początkowej fazie wyprowadzania uderzenia prawa ręka (u leworęcznych lewa ręka), w której gracz trzyma rakietę poprowadzona jest w wszerz ciała i rakieta znajduje się po jego lewej stronie (u leworęcznych po prawej). Podczas uderzenia gracz wykonuje wymach odrzucając rękę razem z rakietą od klatki piersiowej. Po wykonaniu uderzenia ręka wraca na swoją właściwą stronę. Bekhend może być jedno lub oburęczny w zależności od tego, czy gracz wykonując to uderzenie trzyma rakietę jedną czy dwoma rękami.
Backspin / Underspin (rotacja odwrotna) – nadanie piłce rotacji odwrotnej do kierunku, w którym się porusza; gracz podcina piłkę nadając jej rotację, która powoduje, że piłka leci wolniej i odbija się po niskim koźle na stronie rywala; tego typu rotacja nadawana jest skrótom oraz uderzeniom slajsowanym
Backswing (zamach do tyłu) – ruch ręki razem z rakietą do tyłu (za plecy) w celu przygotowania i zwiększenia zakresu uderzenia atakującego
Bagel (obwarzanek) – wygranie seta bez straty gema, czyli w stosunku 6:0
Ball Person (podawacz piłek) – osoba, która zbiera piłki z kortu po każdej wymianie lub która podaje je zawodnikowi serwującemu; najczęściej do podawania piłek oddelegowani są miejscowi juniorzy
Ball Toss / Place-Up (podrzucenie piłki) – wyrzut piłki do góry przy uderzeniu serwisowym
Baseline (linia końcowa) – linia prostopadła do siatki wyznaczająca koniec pola gry, zza tej linii zawodnicy muszą wykonywać serwis
Baseline Rally (wymiana z linii końcowej) – wymiana tenisowa, podczas której zawodnicy poruszają się wzdłuż i w obrębie linii końcowej
Baseliner (gracz defensywny) – zawodnik preferujący grę defensywną zza linii końcowej kortu, lubiący grać długie wymiany, podczas których czeka na błąd rywala lub okazję do uderzenia kończącego; zazwyczaj sam popełnia mało błędów własnych i najczęściej dysponuje dobrą kondycją i szybkością. Zawodnicy grający w ten sposób osiągają dobre wyniki głównie na wolniejszych nawierzchniach (np. ceglanych)
Best of 3 or 5 (najlepszy w 3 lub 5) – określenie używane w celu sprecyzowania maksymalnej ilości setów niezbędnych do wyłonienia zwycięzcy pojedynku; w tenisie kobiecym mecze zawsze grane są w formule “best of 3”, czyli maksymalnie mogą zostać rozegrane trzy sety w meczu, u mężczyzn gra się do trzech (zwykłe turnieje) lub do pięciu wygranych setów (turnieje wielkoszlemowe i Puchar Davisa)
Big Point (istotny punkt) – ważny w kontekście dalszej rywalizacji punkt w spotkaniu, np. piłka setowa lub piłka na przełamanie
Big Serve (atomowy serwis) – bardzo mocny serwis, najczęściej dający przewagę i przejęcie inicjatywy w dalszej części wymiany
Block (blok) – defensywne uderzenie, któremu towarzyszy minimalny ruch rakietą; najczęściej jest to uderzenie instynktowne i często wykorzystywane jest przy odbiorze mocnego serwisu, gdzie zawodnik ma mało czasu na reakcję i zazwyczaj przystawia jedynie rakietę do piłki
Break / Service Break (przełamanie) – sytuacja, w której jeden z zawodników przegrywa gema przy własnym podaniu
Break Back (odłamanie) – wygranie gema przy serwisie rywala po wcześniejszym przegraniu własnego podania
Break Point (punkt na przełamanie) – występuje w sytuacji, gdy zawodnik odbierający serwis ma okazję do przełamania serwisu rywala, gdy wygra kolejną wymianę (break point występuje przy wynikach : *0:40, *15:40, *30:40, *40:Ad)
Buggy Whip (biczowe uderzenie) – uderzenie forhendowe z rotacją awansującą, zagrywane po linii prostej i na wykroku, po którym ręka wraz z rakiętą odprowadzana jest przez zawodnika za głowę
Bye (wolny los) – wolny los zawodnika w drabince turniejowej, oznaczający udział w kolejnej rundzie bez konieczności gry w poprzedniej. Ten przywilej mają najczęściej najwyżej rozstawieni zawodnicy w turnieju
C (27)
Cannonball (kula armatnia) – popularne określenie bardzo mocnego, płaskiego serwisu
Can Opener (otwarty kosz) – kolokwialne określenie podciętego serwisu, lądującego w bardzo bliskiej odległości lub bezpośrednio na skrzyżowaniu linii serwisowej i linii bocznej singlowej; poparty odpowiednią siłą, serwis taki jest bardzo trudny do odbioru dla przeciwnika
Career Grand Slam (Wielki Szlem w karierze) – wygranie przez zawodnika wszystkich czterech turniejów wielkoszlemowych w trakcie kariery
Carve (rzeźbione uderzenie) – uderzenie piłki po koźle z nadaniem jej rotacji bocznej i wstecznej
Center Mark (środkowy ślad) – krótka linia znajdująca się na środku linii końcowej kortu i dzieląca ją na dwie równe połowy, będąca krótkim przedłużeniem centralnej linii serwisowej, gracz serwujący nie może jej przekroczyć w bok przy serwisie
Center Service Line (środkowa linia serwisowa) – linia dzieląca kort wzdłuż na połowę i przedzielająca kara (pola) serwisowe
Challenge (kwestionowanie) – wprowadzona w 2006 roku i stosowana do dziś możliwość rozstrzygania spornych punktów poprzez elektroniczne sprawdzenie na życzenie zawodnika, gdzie dokładnie spadła piłka po uderzenie jednego z graczy; system ten zwany “sokolim okiem” funkcjonuje na wielkich turniejach tenisowych rozgrywanych na twardych i trawiastych kortach
Challenger (czelendżer) – turniej tenisowy pod egidą ATP, ustępujący rangą turniejom z serii ATP World Tour
Championship Point (piłka turniejowa) – sytuacja, w której zawodnika prowadzącego w spotkaniu oddziela zaledwie jeden wygrany punkt od zwycięstwa w całym turnieju
Change Ends (zmiana stron) – zmiana połówek kortu przez graczy, czyli zamiana miejscami na korcie po każdym nieparzystym gemie (pierwszym, trzecim, piątym itd.)
Clay Court (kort ceglany) – kort pokryty mączką ceglaną; nawierzchnia ta jest uznawana za najwolniejszą i najlepsze wyniki osiągają na niej zawodnicy grający tenis defensywny
Chip (blok) – zablokowanie piłki z nadaniem jej rotacji wstecznej, często wykorzystywane uderzenie podczas returnu
Chip and Charge (blok i atak) – agresywna strategia gry, polegająca na zablokowaniu serwisu rywala uderzeniem nadającym piłce rotacją odwrotną z jednoczesnym szybkim udaniem się pod siatkę
Chop (czop) – uderzenie piłki z nadaniem jej mocnej rotacji zwrotnej, dobrze wykonany czop powinien wylądować zaraz za siatką i odbić się od nawierzchni po bardzo małym koźle
Clean The Line (wyczyszczenie linii) – kolokwialne określenie uderzenia, po którym piłka ląduje na jednej z linii końcowych lub bocznych
Closed Stance (zamknięta pozycja) – klasyczna taktyka polegająca na uderzaniu piłki stojąc prostopadle do linii końcowej i bokiem do przeciwnika, często wykorzystywana na wolniejszych kortach
Code Violation (naruszenie przepisów) – sytuacja, w której zawodnik dopuszcza się nieprzepisowego zachowania, takiego jak używanie wulgarnego języka, obrażana sędziego czy uderzania piłki w trybuny po przegranym punkcie. Pierwsze przewinienie karane jest upomnieniem, drugie wiąże się ze stratą punktu, a po kolejnym sędzia moze przerwać spotkanie
Come on / C’mon (do boju) – dość powszechne sformułowanie wykrzykiwane przez graczy anglojęzycznych, głównie Amerykanów, Australijczyków i Brytyjczyków po ważnej wygranej piłce lub gdy zawodnikowi nie idzie i chce się zmotywować do walki; odpowiednik francuskiego określenia “allez” i hiszpańskiego “vamos”
Compact Swing (krótki zamach) – uderzenie piłki po koźle przy użyciu niewielkego zamachu, często spotykane u zawodników ofensywnych, którzy atakują piłkę zaraz po koźle
Continental Grip (kontynentalny chwyt) – specyficzny chwyt rakiety tenisowej, używany głównie przy serwisie i czasem przy uderzaniu wolejem
Counter-Attack (kontratak) – sytuacja, w której zawodnik broniący się zmusza rywala do oddalenia się od siatki, a on sam udaję się pod nią, aby zakończyć przy niej wymianę
Counter-Puncher (przebijacz) – zawodnik grający tenis defensywny, prowadzący grę głównie zza końcowej linii i opierający grę na długich wymianach
Court (kort tenisowy) – pole do gry w tenisa, na którym rozgrywane są spotkania tenisowe. Prawidłowy kort powinien mieć wymiary 23,77 m na 8,23 m (gra pojedyncza) lub 23,77 m na 10, 97 m (gra deblowa). W połowie długości kort zawieszona jest siatka, która na środku ma wysokość 0,915 m a po bokach 1,06 m.
Crosscourt (uderzenie po krosie) – uderzenie piłki i skierowanie jej w poprzek kortu, tak aby w locie przecięła środkową linię serwisową
Cross-Over (przekroczenie siatki) – jest to udanie się na stronę rywala, np. w celu sprawdzenia śladu, gdzie spadła piłka
Crush (zgniecenie) – kolokwialne określenie bardzo mocnego uderzenia rakietą piłki tenisowej, które prowadzi do rozerwania jej pokrycia
Cyclop (cyklop) – nowoczesne urządzenie montowane zazwyczaj na głównych kortach i sprawdzające elektronicznie, czy serwis trafił w obszar pola serwisowego; gdy serwis jest autowy urządzenie emituje charakterystyczny dźwięk
D (15)
Dead Net / Dead Net Cord (martwa taśma) – sytuacja, w której zawodnik nieumyślnie uderza piłkę tak, że ta dotyka górnej części taśmy siatki i opada zaraz przy siatce po stronie rywala; na kortach panuje niepisana zasada, że po takim zdobyciu punktu zawodnicy powinni przeprosić rywala, sygnalizując że było to zagranie niezamierzone
Deep (głębokie uderzenie) – uderzenie, po którym piłka ląduje bardzo blisko lub bezpośrednio na linii końcowej kortu
Defensive Play (defensywna gra) – taktyka gry opierająca się na graniu zza linii końcowej kortu i przebijaniu cierpliwie piłek na połowę rywala w oczekiwaniu na jego błąd lub na dogodną okazję do uderzenia wygrywającego
Deuce (równowaga) – sytuacja, w której obaj zawodnicy wygrali po trzy wymiany w gemie (wynik 40:40); przy stanie równowagi po jednej wygranej piłce zawodnik osiąga przewagę (stan Ad:40) i jeżeli kolejną wymianę przegra to znów wynik wraca do stanu równowagi (40:40), natomiast jeżeli ją wygra to zdobywa gema; wyjątkiem są turnieje deblowe mężczyzn na mniej prestiżowych imprezach, gdzie przy stanie równowagi wystarczy wygrać kolejny punkt, aby zdobyć gema
Deuce Court (pole równowagi) – połowa kortu znajdująca się po prawej stronie zawodnika, na tą stronę kortu zawodnik serwujący kieruje piłkę przy stanie 40:40 (równowaga), dla zawodnika praworęcznego odbierającego serwis jest to jego strona forhendowa
Dirtballer (ceglarz) – zawodnik specjalizujący się w grze na nawierzchni ceglanej
Double Bagel (podwójny obwarzanek, rowerek) – wygranie meczu rozgrywanego do dwóch wygranych setów bez straty gema, czyli w stosunku 6:0 6:0; w zawodowym tenisie sytuacja rzadko spotykana
Double Fault (podwójny błąd serwisowy) – wykonanie przez zawodnika dwóch nieudanych serwisów, co skutkuje utratą punktu
Double-Handed (oburęczny) – uderzenie wyprowadzane przez gracza trzymającego rakietę obiema rękami i zagrywane najczęściej z bekhendu, rzadziej z forhendu
Doubles (debel) – spotkanie tenisowe grane przez dwie drużyny składające się z dwóch zawodników; pole do gry w debla jest nieco szersze od pola do gry w singla
Down The Line (uderzenie w linie) – uderzenie po którym piłka trafia w linię końcową albo linię boczną kortu, a także w linię serwisową w przypadku uderzenia serwisowego
Drive (drajw) – mocne uderzenie atakujące, zagrywane zazwyczaj z głębi kortu z bardzo małą rotacją
Drive Volley (drajw wolejowy) – mocne uderzenie atakujące pozbawione rotacji, wykonywane zanim piłka odbije się od kortu
Drop Shot (skrót tenisowy) – lekkie uderzenie piłki tak, aby odbiła się ona na stronie rywala możliwie najbliżej siatki i po możliwie najniższym koźle; jest to często stosowane uderzenie, gdy przeciwnik znajduje się daleko od siatki, najlepiej za linią końcową i w jednym z narożników
Drop Volley (opadający wolej) – odmiana skrótu tenisowego zagrywanego wolejem (czyli bez wcześniejszego odbicia piłki od podłoża)
E (1)
Eastern Grip (wschodni chwyt) – chwyt forhendowy, który umożliwia łatwe, mocne i skuteczne uderzenie piłki z forhendu
F (8)
Fault (błąd serwisowy) – serwis, po którym piłka nie trafia w karo serwisowe po drugiej stronie kortu i zawodnik musi serwować jeszcze raz, jeżeli popełni drugi błąd serwisowy to traci punkt
First Service (pierwsze podanie) – pierwsza szansa z dwóch, jakie ma do dyspozycji gracz serwujący w celu rozpoczęcia wymiany
Flat (płaskie uderzenie) – mocne zagranie piłki bez nadawania jej rotacji, gdzie piłka leci nisko nad siatką
Follow Through (ruch za piłką) – ruszenie do przodu po uderzeniu piłki
Foot Fault (błąd kroku) – sytuacja, w której serwujący zawodnik przekracza lub staje na linii końcowej przed wykonaniem serwisu, a także gdy przekracza centralny ślad serwisowy
Forced Error (wymuszony błąd) – sytuacja, w której zawodnik popełnia wymuszony błąd, gdyż nie jest w stanie uderzyć piłki dokładnie ze względu na bardzo niewygodną pozycję i trudną piłkę zagraną przez rywala; o tym czy dany błąd był wymuszony czy niewymuszony decydują osoby zajmujące się prowadzeniem statystyk podczas spotkań
Forecourt (środek kortu) – pole pomiędzy dwoma przeciwległymi liniami serwisowymi, obszar ten zawiera wszystkie cztery kara serwisowe
Forehand (Forhend) – uderzenie piłki zewnętrzną stroną rakiety, trzymając ją po prawej stronie (u praworęcznych) lub po lewej stronie (u leworęcznych) z dala od ciała; ręka w trakcie wykonywania uderzenia pozostaje zazwyczaj przez cały czas wyprostowana aż do czasu zatknięcia się piłki ze strunami rakiety
G (7)
Game (gem) – część meczu tenisowego, z której składa się set; aby wygrać seta zawodnik musi wygrać co najmniej sześć gemów i osiągnąć przewagę dwóch gemów nad rywalem; w większości turniejów jednak (z wyjątkiem ostatniego seta na największych imprezach) przy stanie 6:6 rozgrywany jest tie-break w celu skrócenia czasu spotkania; aby wygrać gema zawodnik musi zdobyć jako pierwszy cztery punkty (punktowane po kolei jako : 15,30,40 i gem) lub rozstrzygnąć gema po grze na równowagi (40:40) i przewagi (ad:40)
Game Point (punkt na gema) – sytuacja, w której zawodnikowi brakuje jednego wygranego punktu, aby wygrać gema (występuje przy stanie 40:0, 40:15, 40:30 lub Ad:40)
Golden Set (złoty set) – wygranie seta bez straty pojedynczego punktu, czyli w praktyce zdobycie wszystkich 24 pierwszych punktów w secie; jest to sytuacja niezwykle rzadka i do tej pory w zawodowym tenisie zdarzyła się tylko raz. Dokonał tego Amerykanin Bill Scanlon w pojedynku z Brazylijczykiem Marcosem Hocevarem w pierwszej rundzie turnieju WCT Gold Coast Classic w Del Ray na Florydzie 22 lutego 1983 roku. Bill Scanlon wygrał ten mecz 6-2, 6-0 i właśnie drugi set tego pojedynku był jedynym złotym setem w historii zawodowego tenisa
Golden Slam (Złoty Szlem) – wygranie wszystkich czterech turniejów wielkoszlemowych i olimpiady w jednym roku kalendarzowym; do tej pory w singlu udało się to jedynie Steffi Graff w 1988 roku
Grand Slam (Wielki Szlem) – wygranie w jednym roku kalendarzowym wszystkich czterech turniejów wielkoszlemowych przez jednego zawodnika lub parę deblową
Grass Court (kort trawiasty) – kort tenisowy pokryty trawą; jest to najszybsza nawierzchnia, która daje przewagę tenisistom grającym siłowy tenis i posiadającym mocny serwis
Groundstroke (uderzenie po koźle) – zagranie piłki z forhendu lub bekhendu przez zawodnika, po uprzednim odbiciu się piłki od nawierzchni
H (8)
Hacker (wyrobnik) – określenie tenisisty-amatora, który gra jedynie dla przyjemności
Hail Mary (Święta Maria) – kolokwialne określenie bardzo wysokiego loba stosowanego w celach defensywnych
Half Court (połowa kortu) – obszar w pobliżu linii serwisowych, czyli w połowie obu stron kortu
Half Volley (półwolej) – uderzenie piłki zaraz po jej odbiciu się od nawierzchni, gdy ta jeszcze znajduje się poniżej linii kolan
Hard Court (kort twardy) – kort tenisowy o nawierzchni asfaltowej, betonowej lub z podobnego materiału; jest to jedna z najszybszych nawierzchni tenisowych
Hard Volley (ciężki wolej) – uderzenie piłki zaraz po jej odbiciu się od nawierzchni, gdy ta znajduję się zaledwie kilka centymetrów nad ziemią
Head (głowa rakiety) – górna część rakiety, zawierająca struny i górną część ramy
Hold (utrzymanie serwisu) – sytuacja, w której zawodnik serwujący wygrywa gema przy własnym podaniu; mówi się wtedy, że zawodnik utrzymał swój serwis
I (6)
Inside-Out Forehand (odwrotny forhend grany po krosie) – sytuacja, w której zawodnik dostaje piłkę na swoją stroną bekhendową, ale obiega tą stronę i uderza piłkę z forhendu w poprzek kortu; zabieg ten jest często stosowany przez zawodników, którzy dysponują słabszym uderzeniem bekhendowym
Inside-Out Backhand (odwrotny bekhend grany po krosie) – sytuacja, w której zawodnik dostaje piłkę na swoją stroną forhendową, ale obiega tą stronę i uderza piłkę z bekhendu w poprzek kortu; zabieg stosowany najczęściej przez zawodników, którzy dysponują słabszym uderzeniem forhendowym i bardzo dobrym bekhendowym
Inside-In Forehand(odwrotny forhend grany po prostej) – sytuacja, w której zawodnik dostaje piłkę na swoją stroną bekhendową, ale obiega tą stronę i uderza piłkę z forhendu wzdłuż linii bocznej; zabieg ten jest często stosowany przez zawodników, którzy dysponują słabszym uderzeniem bekhendowym
Inside-In Backhand (odwrotny bekhend grany po prostej) – sytuacja, w której zawodnik dostaje piłkę na swoją stroną forhendową, ale obiega tą stronę i uderza piłkę z bekhendu wzdłuż linii bocznej; zabieg ten jest stosowany najczęściej przez zawodników, którzy dysponują słabszym uderzeniem forhendowym i bardzo dobrym bekhendowy
Insurance Break (asekuracyjne przełamanie) – uzyskanie przewagi co najmniej dwóch przełamań serwisu rywala w jednym secie
ITF (Światowa Federacja Tenisa) – organizacja zarządzająca rozgrywkami tenisowymi na wszystkich szczeblach i zajmująca się organizacją turniejów wielkoszlemowych
J (1)
Jamming (uderzenie przeciwnika) – trafienie piłką w ciało rywala
K (1)
Kick Serve / Twist Serve / American Twist (serwis wyrzucający) – mający kilka określeń podkręcony serwis, często stosowany przy drugim podaniu, mający na celu wyrzucenie przeciwnika, który odbiera serwis trochę poza kort; piłka przy tym serwisie odbija się wysokim kozłem i zawodnik odbierający serwis ma utrudnione zadanie, aby uderzyć ją mocno i dokładnie, co umożliwia serwującemu przeprowadzenie akcji “serw i wolej”
L (9)
Lawn Tennis (tenis na trawie) – sport, od którego wywodzi się tenis ziemny
Legal Service (prawidłowy serwis, podanie) – uderzenie rozpoczynające wymianę, po którym nie wywołany jest net ani błąd serwisowy i które umożliwia kontynuowanie gry
Let Service / Net (net) – sytuacja, w której piłka przy serwisie ociera się lub dotyka siatki (a właściwie taśmy na jej samej górze) i trafia w karo serwisowe; w takiej sytuacji zawodnik powtarza serwis bez utraty pierwszego podania lub punktu
Let (let) – sytuacja wywoływana przez sędziego głównego, kiedy na korcie pojawia się piłka zagrana z innego, sąsiedniego kortu lub gdy jednemu z zawodników wypadnie piłka z kieszeni, co skutkuje powtórzeniem punktu
Line Judge (sędzia liniowy) – osoba wyznaczona do obserwowania linii końcowej oraz linii bocznych i oceniająca czy piłka po uderzeniu jednego z zawodników odbiła się w polu gry rywala czy poza nim; decyzję sędziego liniowego może podważyć sędzia główny
Lob (lob) – uderzenie piłki nadając jej wysoką trajektorię lotu; najczęściej wykorzystywane, gdy rywal znajduje się przy siatce, aby przerzucić piłkę nad jego głową i zmusić go do powrotu do defensywy
Long Line (zagranie wzdłuż linii) – mocne uderzenie z bekhendu lub forhendu wzdłuż linii bocznej kortu tak, aby piłka odbiła się po stronie rywala jak najbliżej tej linii
Love Game (gem do zera) – wygranie gema bez straty punktu
Lucky Loser / Playback (szczęśliwy przegrany) – zawodnik, który przegrał w ostatniej rundzie kwalifikacji do turnieju, ale wygrał losowanie, w którym wzięli udział pozostali przegrani w ostatniej rundzie eliminacji, dzięki czemu mógł wskoczyć do turnieju głównego, zastępując w drabince zawodnika, który wycofał się np. z powodu kontuzji przed rozpoczęciem swojego pierwszego spotkania
M (7)
Mac-Cam – zaawansowana technologicznie kamera wideo wykorzystywana przy telewizyjnych relacjach do powtórek piłek lądujących blisko linii, gdy nie jest pewne czy piłka znalazła się w polu gry; technologia ta nie jest wykorzystywana przez sędziów i służy jedynie rozwiewaniu wątpliwości o słuszności ich decyzji przez telewidzów i komentatorów
Match (mecz) – rywalizacja pomiędzy tenisistami składająca się z setów; aby jeden z graczy wygrał spotkanie musi w zależności od turnieju wygrać jako pierwszy dwa lub trzy sety chyba, że wcześniej jego rywal skreczuje z powodu kontuzji lub zostanie zdyskwalifikowany
Match Point (piłka meczowa) – sytuacja, w której zawodnika prowadzącego w spotkaniu oddziela zaledwie jedna wygrana piłka od zwycięstwa w całym meczu
Mini-Break (mini przełamanie) – sytuacja, kiedy zawodnik wygrywa punkt w tie-breaku przy serwisie rywala
Mis-Hit (nieczyste uderzenie) – sytuacja, w której gracz uderza piłkę nieczysto np. ramą rakiety lub w ogóle nie trafia w piłkę
Mixed Doubles (mixt deblowy) – mecz tenisowy rozgrywany przez dwie drużyny, składające się z jednego tenisisty i jednej tenisistki
Moonball (piłka księżycowa) – kolokwialne określenie średnio wysokiego lobu ofensywnego z nadaniem piłce rotacji awansującej; zagranie regularnie używane przez specjalistów od gry na nawierzchni ceglanej
N (6)
Net (siatka tenisowa) – siatka umieszczona na środku kortu, równolegle do linii końcowej, zawieszona na dwóch słupkach, nad którą muszą odbijać piłkę zawodnicy; siatka powinna być tak naciągnięta, aby na środku miała wysokość 0,915 m a po bokach 1,06 m
Net / Let Service (net) – sytuacja, w której piłka przy serwisie ociera się lub dotyka siatki (a właściwie taśmy na jej samej górze) i trafia w karo serwisowe; w takiej sytuacji zawodnik powtarza serwis bez utraty pierwszego podania lub punktu
Net Point (punkt przy siatce) – określenie punktu, który został zdobyty przez zawodnika przy siatce, czyli po udanych woleju lub półwoleju
New Balls (nowe piłki) – zmiana zestawu piłek używanych podczas spotkania ze starych na nowe, dokonywana po kilku gemach i wynikająca ze zużywania się piłek podczas gry
No Man’s Land / Backcourt / Taboo Zone (bezludna wyspa) – obszar pomiędzy linią końcową kortu a linią serwisową (a dokładniej bardziej w obrębie tej linii); pole to często nazywane jest obszarem tabu, ponieważ gracze przebywają w nim bardzo rzadko i nie biegają w obrębie tego pola regularnie podczas prowadzenia wymian
Not Up (dwukrotny kozioł) – wywoływany przez sędziego błąd, polegający na dwukrotnym odbiciu się piłki tenisowej od nawierzchni po jednej stronie kortu, co skutkuje utratą punktu przez zawodnika, na którego połówce odbiła się dwukrotnie piłka
O (7)
Open Era (Era Open) – rozdział w historii tenisa trwający od 1968 roku do dzisiaj, który został zapoczątkowany zniesieniem podziału na tenisistów amatorów i zawodowców
Offensive Player (gracz ofensywny) – zawodnik często wchodzący w kort, preferujący tenis agresywny z nastawieniem na mocne uderzenia i częste wizyty przy siatce
Open Court (otwarty kort) – sytuacja, w której zawodnik przymierzający się do uderzenia ma dużo wolnego miejsca po stronie kortu rywala, aby uderzyć wygrywającą piłkę, np. gdy przeciwnik znajduję się głęboko po przeciwnej stronie kortu i ma małe szanse na dobiegnięcie w porę na drugą stronę
Open Stance (pozycja otwarta) – sposób ustawienia się na korcie, polegający na uderzaniu piłki twarzą zwróconą do przeciwnika i z ustawieniem ciała równolegle do linii końcowej
Out (aut) – sytuacja, w której piłka ląduje całym swoim obwodem poza polem gry po uderzeniu jednego z zawodników
Overhead (zagranie z nad głowy) – uderzenie piłki przez zawodnika w momencie, gdy ta znajduje się nad jego głową
Overrule (podważenie decyzji) – sytuacja, w której sędzia główny neguje decyzję sędziego liniowego np. co do miejsca, w którym spadła piłka
P (8)
Passing Shot (uderzenie mijające) – zagranie piłki w taki sposób, aby minęła ona przeciwnika, gdy ten znajduje się przy siatce lub zmierza w jej kierunku
Penalty Point (punkt karny) – odebranie punktu zawodnikowi za niesportowe zachowanie lub przyznanie go rywalowi
Place-Up / Ball Toss (podrzucenie piłki) – wyrzut piłki do góry przy serwisie; jeżeli piłka nie dotknie rakiety to wyrzut można powtórzyć bez konsekwencji
Placement (umieszczenie piłki w korcie) – dokładne ulokowanie piłki w korcie, najczęściej w zamierzonym miejscu, do którego przeciwnik nie będzie w stanie dobiec
Poaching (wyręczenie partnera) – określenie używane w grze deblowej, odnoszące się do szybkiej reakcji i uderzenia trudnej piłki wolejem przez zawodnika przy siatce, która w zamyśle rywali była kierowana do jego partnera stojącego za jego plecami
Point (punkt) – część meczu tenisowego rozpoczynająca się serwisem, a kończąca się nieudanym returnem, autowym uderzeniem lub przekroczeniem przepisów w trakcie wymiany przez jednego z zawodników; punkty w gemie liczone są kolejno jako 0, 15, 30, 40 i gem, chyba że wcześniej dojdzie do równowagi (40:40) i gry na przewagi (ad:40)
Pusher (przepychacz) – określenie gracza, który nie usiłuje zagrywać trudnych wygrywających uderzeń, ale przebija piłkę bezpiecznie i bez ryzyka na stronę rywala, czyhając na jego niewymuszony błąd lub na bardzo dobrą okazję do ataku; taka taktyka często stosowana jest przez tenisistów specjalizujących się w grze na kortach ceglanych
Putaway (zagranie w zamyśle kończące) – uderzenie z uprzywilejowanej pozycji, które zazwyczaj skutkuje zdobyciem punktu i z takim zamiarem zagrywane jest przez zawodnika
Q (1)
Qualies (kwalifikacje) – rozgrywki poprzedzające turniej główny z udziałem zawodników niżej sklasyfikowanych, którzy rywalizują między sobą o kilka wolnych miejsc w głównej drabince turniejowej
R (5)
Racquet / Racket (rakieta tenisowa) – przyrząd do gry w tenisa składający się z uchwytu i główki wypełnionej naciągiem (splecionym w kształcie siatki), który służy do odbijania piłki. Obecnie rakiety zbudowane są najczęściej z włókna węglowego, a dawniej używano rakiet drewnianych i metalowych
Rally (wymiana tenisowa) – następująca po serwisie (o ile jeden z zawodników nie zaserwował asa) seria uderzeń, kontynuowana przez obu tenisistów aż do momentu zdobycia punktu przez jednego z nich
Receiver (odbierający serwis) – zawodnik starający się odebrać podanie przeciwnika i utrzymać piłkę w grze
Retriever (aportujący) – kolokwialne określenie zawodnika preferującego defensywny tenis i skupiającego się na uderzeniach zza linii końcowej kortu
Return (return) – określenie stosowane w odniesieniu do pierwszego uderzenia piłki przez zawodnika odbierającego serwis
S (24)
Second Service (drugi serwis) – druga i ostatnia możliwa próba, jaką ma do dyspozycji gracz, aby rozpocząć wymianę; jeżeli drugi serwis podobnie jak pierwszy będzie nieudany to punkt otrzymuje przeciwnik
Seeding (rozstawienie) – lista zawodników, którzy są w turnieju z racji wysokiego rankingu rozstawieni i nie mogą trafić na siebie w pierwszych rundach; w turniejach wielkoszlemowych rozstawionych jest 32 zawodników
Serve / Service (serwis, podanie) – uderzenie rozpoczynające każdy punkt, zagrywane zza końcowej linii w karo serwisowe rywala
Server (serwujący) – zawodnik, który w danym gemie rozpoczyna wymianę od własnego podania
Service Game (gem serwisowy) – w odniesieniu do jednego z zawodników jest to gem, w którym posiada on atut własnego podania
Service Sideline (serwisowa linia boczna) – linia boczna kara serwisowego, stanowiąca połowę bocznej linii singlowej
Serve and Volley (serw i wolej) – ofensywna taktyka często stosowana na szybkich nawierzchniach, polegająca na bezpośrednim udaniu się pod siatkę po mocnym serwisie i próbie zakończenia wymiany zagraniem wolejowym
Service Winner (serwis wygrywający) – uderzenie rozpoczynające wymianę zagrane w prawidłowy sposób, po którym przeciwnik dotyka piłkę rakietą, ale nie udaje mu się jej przebić z powrotem na stronę rywala (piłka po jego uderzeniu ląduje poza polem gry, uderza w siatkę lub odbija się najpierw w jego polu gry)
Set Point (piłka setowa) – sytuacja, w której zawodnika dzieli jeden wygrany punkt od zwycięstwa w secie
Shank (zagranie ramą) – niedokładne uderzenie piłki, podczas którego piłka ma kontakt z ramą rakiety, co skutkujące zazwyczaj nieudanym zagraniem
Show Court (kort pokazowy) – określenie używane w stosunku do kortów, na których odbywają się najważniejsze spotkania turnieju i które dysponują największymi trybunami; na Wimbledonie są to kort centralny oraz kort nr.1 i kort nr.2
Singles (singiel) – mecz tenisowy rozgrywany między dwoma zawodnikami lub zawodniczkami, a także między zawodnikiem a zawodniczką
Sitter (łatwizna) – potoczne określenie słabego uderzenia w okolice środka kortu, bez rotacji, po którym piłka odbija się wysoko od kortu po stronie rywala i które łatwo przebić z powrotem na drugą stronę
Slice (slajs) – uderzenie piłki z nadaniem jej rotacji wstecznej tak, żeby odbiła się ona nisko od ziemi po stronie rywala oraz utraciła nieco swoją prędkość; polega na podcięciu piłki stroną wewnętrzną rakiety, dlatego to zagranie jest wykonywane od strony bekhendowej
Smash (smecz) – mocne uderzenie piłki znad głowy, które zazwyczaj kończy się zdobyciem punktu; jest najczęściej odpowiedzią na nieudaną próbę loba zagrywanego przez rywala oraz gdy piłka po uderzeniu przeciwnika odbije się od kortu po bardzo wysokim koźle
Spin (rotacja) – kierunek obrotu piłki w powietrzu, od którego zależy jak zachowa się piłka po odbiciu od nawierzchni po drugiej stronie kortu. Rotacja może być zarówno awansująca jak i wsteczna oraz boczna
Spot Serving (serwowanie w punkt) – precyzyjny serwis lądujący bezpośrednio lub w pobliżu jednego z narożników kara serwisowego, czyli w punkcie przecięcia linii serwisowej ze środkową linią serwisową lub z boczną linią singlową; trafienie w to miejsce poparte odpowiednią siłą, kończy się zazwyczaj asem serwisowym i zdobyciem punktu
Squash Shot (zduszone uderzenie) – podcięcie piłki z forhendu, wykonywane w biegu z defensywnej pozycji
Stick The Volley (sklejony wolej) – zagranie wolejowe przy siatce, po którym piłka lecąc ostro w dół odbija się po stronie rywala blisko siatki
Straight Set (zwycięstwo do zera) – wygranie meczu bez straty seta
Strings (struny) – grube nitki z syntetycznego tworzywa wypełniające głowę rakiety, mocno naciągnięte i służące do odbijania piłki tenisowej oraz tłumienia drgań szkodliwych dla ręki
Stop Volley (stopowany wolej) – zagranie piłki wolejem z jednoczesnym wytrąceniem jej prędkości tak, aby odbiła się ona blisko siatki po stronie rywala i po niskim koźle
Synthetic Court (kort syntetyczny) – kort o nawierzchni pokrytej sztuczną trawą, syntetycznym kauczukiem, poliuretanem i innymi syntetycznymi materiałami. Korty o takiej nawierzchni mogą być wolne lub szybkie w zależności od zastosowanego syntetyku
Sweetspot (słodki punkt) – kolokwialne określenie środka głowy rakiety, czyli najlepszego miejsca do odbicia piłki, aby nadać jej pożądany kierunek i odpowiednią prędkość
T (11)
The “T” (punkt T) – centralny obszar połówki kortu, gdzie linia serwisowa, krzyżuje się ze środkową linią serwisową tworząc literę “T”
Taboo Zone / No Man’s Land / Backcourt (obszar tabu) – obszar pomiędzy linią końcową kortu, a linią serwisową (a dokładniej bardziej w obrębie tej linii); pole to często nazywane jest bezludną wyspą, ponieważ gracze przebywają w nim bardzo rzadko i nie biegają w obrębie tego pola regularnie podczas prowadzenia wymian
Tanking (podkładanie się) – potoczne określenie celowej porażki w meczu lub odpuszczenia seta przy wysokim prowadzeniu rywala, aby oszczędzić siły na set następny
Tennis Ball (piłka tenisowa) – miękka, okrągła, małych rozmiarów, wypełniona powietrzem piłka pokryta syntetycznym, futrzanym materiałem, służąca do gry w tenisa ziemnego
Tennis Elbow (łokieć tenisisty) – potoczna nazwa urazu łokcia, który występuje bardzo często u zawodników uprawiających tenis amatorsko oraz u graczy średnio zaawansowanych; uraz ten jest skutkiem najczęściej złej techniki uderzeń przez co rakieta emituje nadmierne drgania oddziaływujące na rękę tenisisty
Tie-Break (czyt. tajbrejk) – specjalny gem wprowadzony w celu skrócenia długości seta, następujący przy stanie 6:6 w gemach, grany do siedmiu wygranych punktów z zachowaniem dwóch punktów przewagi; tie-break rozpoczyna serwisem gracz, który w poprzednim gemie odbierał serwis, później dwukrotnie serwuje jego rywal i następnie każdy z graczy serwuje na zmianę dwa razy aż do rozstrzygnięcia seta
Topspin (rotacja awansująca) – nadanie piłce mocnej rotacji awansującej, zgodnej z kierunkiem, w którym się porusza; gracz uderze piłkę nadając jej rotację, która powoduje, że piłka spada na stronę rywala i odbija się po wysokim koźle
Touch (dotknięcie siatki) – wywołany przed sędziego błąd, polegający na dotknięciu siatki przez jednego z zawodników, gdy piłka jest jeszcze w grze, co skutkuje utratą punktu przez tenisistę, który dotknął siatki
Tramline (końcowa linia singlowa) – linia boczna oddzielająca pole do gry w singla od pola do gry w debla
Tweener (uderzenie między nogami) – bardzo widowiskowe zagranie wymagające dobrej techniki i koordynacji, polegające na uderzeniu piłki między nogami stojąc tyłem do siatki, a wykorzystywane najczęściej w odpowiedzi na ofensywnego loba, gdy gracz musi gonić piłkę, która go przelobowała
Twist Serve / Kick Serve / American Twist (serwis wyrzucający) – mający kilka określeń podkręcony serwis, często stosowany przy drugim podaniu, mający na celu wyrzucenie przeciwnika, który odbiera serwis trochę poza kort, piłka przy tym serwisie odbija się wysokim kozłem i zawodnik odbierający serwis ma utrudnione zadanie, aby uderzyć ją mocno i dokładnie, co umożliwia serwującemu przeprowadzenie akcji “serw i wolej”
U (4)
Underspin / Backspin (rotacja odwrotna) – nadanie piłce rotacji odwrotnej do kierunku, w którym się porusza; gracz podcina piłkę nadając jej rotację, która powoduje, że piłka leci wolniej i odbija się po stronie rywala nisko nad ziemią
Umpire (sędzia główny) – niezależna osoba pilnująca przestrzegania zasad na korcie i podejmująca wszelkie decyzje dotyczące przyznawania punktów czy karania zawodników; sędzia tenisowy zazwyczaj siedzi na wysokim krześle z boku kortu, bezpośrednio nad siatką i może negować decyzje sędziów liniowych
Underarm Service (serwis z pod ramienia) – serwis wykonywany sposobem dolnym, gdzie rakieta w momencie wykonywania serwisu znajduje się poniżej ramienia; w półprofesjonalnym i zawodowym tenisie praktykowanie tego typu serwisu jest odbierane jako obraźliwie
Unforced Error (niewymuszony błąd) – autowy serwis lub złe odbicie piłki wynikające z niedokładności w uderzeniu, które skutkuje łatwym zdobyciem punktu przez rywala
V (2)
Vamos (do boju) – często spotykane określenie wykrzykiwane podczas meczu przez graczy pochodzących z krajów hiszpańskojęzycznych i portugalskojęzycznych w ważnych momentach spotkania, np. po wygranej ważnej piłce lub w sytuacji, gdy zawodnikowi nie wyszło kilka zagrać i chce się w ten sposób zmotywować do lepszej gry (odpowiednik angielskiego “come on” i francuskiego “allez”)
Volley (wolej) – uderzenie piłki z forhendu lub bekhendu zanim ta odbije się od nawierzchni; jest to standardowe uderzenie piłki przez zawodnika znajdującego się przy siatce
W (8)
Walkover (walkower) – sytuacja, w której zawodnik wygrywa mecz bez gry, po tym jak jego rywal wycofał się z turnieju przed rozpoczęciem meczu
Warm-Up (rozgrzewka) – poprzedzające każde spotkanie kilkuminutowe wprowadzenie do meczu, podczas którego gracze odbijają piłki i serwują w celu rozgrzania się; występuje również po dłuższej przerwie w meczu spowodowanej np. opadami deszczu
Western Grip (chwyt zachodni) – sposób trzymania rakiety, używany głównie w celu wyprowadzenia uderzenia forhendowego z rotacją awansującą
Wild Card (dzika karta) – zaproszenie do udziału w turnieju zawodnika, który z racji niskiej pozycji w rankingu nie został uwzględniony w drabince turniejowej; dziką kartę najczęściej dostają lokalni zawodnicy, obiecujący juniorzy lub znani zawodnicy wracający po dłuższej kontuzji
Winner (uderzenie wygrywające) – silne uderzenie umieszczone w polu gry rywala, do którego on sam nie zdołał dobiec i skutkujące zdobyciem punktu
Winner Service (serwis wygrywający) – podanie, po którym rywal dotknął piłki rakietą, ale nie był w stanie odbić jej poprawnie na pole gry podającego; serwis wygrywający podobnie jak as serwisowy skutkuje zdobyciem punktu przez zawodnika serwującego
Wrong-Foot (zagranie przeciw stopom) – zagranie piłki w stronę przeciwną do kierunku biegu rywala, co często skutkuje zdobyciem punktu przez zawodnika
WTA (Żeńska Federacja Tenisa) – organizacja nadzorująca rozgrywki kobiecego tenisa i dbająca o interesy zawodniczek
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
