Ekologia Słowa: "ekologia", "ekolog", "ekologiczny" - odmieniane przez wszystkie przypadki i na wszystkie sposoby, mają dużą szansę znaleźć się na czołowych miejscach w rankingu najczęściej używanych obecnie słów. Warto więc przekonać się, jak rozumiane są te pojęcia przez osoby spoza grona "wtajemniczonych", czyli przez tzw. zwykłych ludzi.

Energetyka jądrowa na świecie i w Polsce - za czy przeciw

Historia energetyki jądrowej  sięga wielu lat wstecz, osiągając poziom kilkuset reaktorów na całym świecie. Wiele krajów rozwijających się jak i tych wysoko rozwiniętych podejmuje decyzje, których celem jest rozwój tego źródła energii. Również Polska wydaje się być u progu podejmowania takich decyzji. Już na wstępie chciałbym wyrazić poparcie dla budowy elektrowni atomowej w Polsce. Stanowisko wynikające z pewnej wizji rozwoju kraju, którego fundamentem powinno być bezpieczeństwo energetyczne, rozwój nauki, nowych technologii a także stawienie czoła nowym wyzwaniom, które zapewne pojawią się w przyszłości.

Prowadzona obecnie debata publiczna nie stanowi merytorycznego przedstawienia problematyki. Przeważa populizm. Bardzo ważna kwestia staje się wygodną platformą, której celem jest uprawianie polityki partyjnej. Środowiska odpowiedzialne za bezpieczeństwo energetyczne kraju powinny zdecydowanie wyrazić dezaprobatę takiego zachowania. Za przykład posłużyć powinny raczej kraje wysoko rozwinięte, wiedza i doświadczenie ekspertów. Podkreślić należy, że energetyka jądrowa nie jest uproszczonym modelem produkcji energii elektrycznej funkcjonującym w świadomości przeciętnego odbiorcy mediów. Dostarczana informacja obarczona jest często pierwiastkiem wprowadzającym w błąd opinie publiczną. Błędem jest również kreślenie konfliktu pomiędzy energetyką jądrową  a energetyką opartą o tradycyjne źródła energii, powodujące zbędne napięcia społeczne czy polityczne.

Podkreślić trzeba iż, energetyka jądrowa oraz tradycyjna powinny tworzyć system spełniający wcześniej wspomniane zadania. Energetyka jądrowa oraz tradycyjna powinny się uzupełniać i tak też powinna być prowadzona debata publiczna.

W tym artykule nie zamierzamy nikogo przekonywać do bycia za czy przeciw. Przedstawimy dane liczbowe, statystyczne oraz doświadczenia innych krajów na drodze do wysokiego rozwoju.

Energetyka jądrowa stanowi źródło czystej energii. Nie wydziela tlenków węgla, siarki i azotu, które są odpowiedzialne za występowanie kwaśnych deszczy i powstawanie efektu cieplarnianego. Faktem jest natomiast, że może wystąpić zagrożenie izotopami promieniotwórczymi w przypadku awarii elektrowni atomowej. Często podnoszony argument wzmocniony awarią w Czrnobylu jest jednak nie do końca prawdziwy. Raczej należy porównać technologie używane do budowy elektrowni jak i pokazać liczbę podobnych awarii o podobnych skutkach środowiskowych.

Ważną kwestią nie podnoszoną w mediach jest przedstawienie rzeczywistego kosztu wytworzenia jednostki energetycznej, porównania jej z innymi technologiami, jak i również kosztów wdrożenia systemu, obróbki,  magazynowanie paliwa jądrowego, oraz utylizacji odpadów promieniotwórczych.

Do zalet wykorzystania energii jądrowej mozemy zaliczyć:

• brak zanieczyszczenia gazami cieplarnianymi oraz cząsteczkami stałymi
• lokalizacja elektrowni nie musi być powiązana z występowaniem paliwa
• koszt wytworzenia jednostki energetycznej jest stosunkowo tani
• możliwość powstania nowej silnej gałęzi energetyki
• możliwość podniesienia funkcjonowania państwa na wyższy poziom rozwojowy
• możliwość badań w zakresie rozwoju innowacyjnych technologii
• mozliwość wdrożenia nowych rozwiązań produkcyjnych
• zróżnicowanie pozyskiwania energii
• możliwość tworzenia złóżonych systemów energetycznych (powiązanie energetyki jądrowej z tradycyjną)
• determinanta dla energetyki tradycyjnej w kierunku podniesienia wydajności, konkurencyjności
• zadowolenie społeczne wynikające z rozwoju kraju
• praca niezależnie od warunków pogodowych
• powstanie nowych miejsc pracy, wykfalifikowanej kadry
• według przewidywań wzrośnie również udział zastosowań reaktorów jądrowych do celów gospodarczych innych niż produkcja energii elektrycznej (odsalanie wody morskiej, produkcja ciepła do ogrzewania budynków, produkcja ciepła technologicznego, produkcja wodoru).

Do wad wykorzystania energii jądrowej mozemy zaliczyć:

• długi czas od podjęcia decyzji o budowie do realizacji projektu
• duże koszty budowy elektrowni atomowej
• ryzyko skażenia związanego z produkcją, składowaniem, przechowywaniem
• ryzyko awarii elektrowni jądrowych
• energii jądrowej nie można wykorzystać do transportu ciężarówek, samolotów czy statków.
• energii jądrowej nie można wykorzystać jako surowca do otrzymywania tworzyw sztucznych, nawozów i środków ochrony roślin.

Energetyka jądrowa z pewnością będzie się rozwijać. Na dzień dzisiejszy dla wielu krajów świata staje się jedyną alternatywą. W perspektywie kilkudziesięciu lat podobnie jak inne technologie może mieć większe lub mniejsze znaczenie. Rozwijane są alternatywne źródła energii, w tym wiatru, słonecznej, czy geotermalnej. Obiecującą staje się synteza jądrowa, wciąż jednak będąca w fazie badań i doświadczeń. Warto ją uwzględnić przy podejmowaniu decyzji energetycznych (czas wdrożenia finalnych rozwiązań oraz ewentualne przyblizone koszty).

Przedstawiona poniżej statystyka pozwala jednak stwierdzić, iż lekki zastój w branży energetyki atomowej wynika raczej z naturalnego procesu życia "produktu" (reaktory atomowe). Z pewnością najbliższe lata pokażą znaczną dynamikę w tej dziedzinie. Reaktory projektowane 20 - 30 lat temu bedą musiały zostać zastąpione nowymi, jeszcze bardziej wydajnymi blokami energetycznymi. Odnawialne źródła energii nadal nie stanowią powaznej alternatywy dla energetyki jądrowej a wyczerpujace się zasoby surowców naturalnych będą podnosić ich cene, a tym samym będą jeszcze bardziej mniej konkurencyjne w stosunku do energetyki jadrowej. Oczywiscie Polska ze swoimi zasobami tradycyjnych surowców energetycznych jest specyficznym krajem. To one powinny stanowić podstawę zabezpieczenia energetycznego kraju. Nie zmienia to jednak faktu, iż interes narodowy wymaga rozwoju wielokierunkowego, zrównoważonego, determinującego rozwój innych, nowych technologii. Budowa elektrowni atomowej to otwarcie zupełnie nowego obszaru działań, podejmowania decyzji.

Opr. Grupa Media Informacyjne & Adam Nawara

Na świecie pracuje 436 reaktorów energetycznych w 30 państwach i na Tajwanie (stan na dzień 25.12.2013). Udział elektrowni jądrowych w światowej produkcji energii elektrycznej wynosi obecnie ok. 13%.
Rys. 1. Energetyka jądrowa na świecie. Stan na dzień 24.12.2013 r.
Kolor Polityka wobec Energi Jadrowej Państwa posiadające EJ i planujące ich utrzymanie co najmniej do 2030 roku oraz państwa posiadające EJ i budujące nowe Państwa posiadające EJ, ale planujące ich wyłączenie do 2030 roku (Niemcy, Belgia) Państwa budujące pierwsze EJ (Białoruś, Zjednoczone Emiraty Arabskie) Państwa, które podjęły decyzję o budowie pierwszej EJ i przygotowują infrastrukturę Państwa nie posiadające EJ i nie planujące obecnie budowy oraz państwa, które rozważają budowę EJ, ale które nie podjęły jeszcze decyzji
	Struktura wytwarzania energii elektrycznej na świecie w 2010 r. Wykres pokazuje utrzymujący się poziom wykorzystania surowców naturalnych przy produkcji energii elektrycznej. Atom i „surowce odnawialne” stanowią około jednej trzeciej źródeł energii. Jest to wynik znaczacy. Jednocześnie wyczerpujące się zasoby konwencionalnych surowców pozwalają oczekiwać na poprawienie tego wyniku.
	Struktura źródeł energii elektrycznej na świecie w latach 1973-2010. Jak widać na wykresie rozwój produkcji energii za pośrednictwem elektrowni atomowych rósł do lat dziewięćdziesiątych. Kolejne lata to utrzymujący się stan produkcji. Obecnie możemy zaobserwować spadek wykorzystania tej technologii. Wydaje się, że stan taki będzie się utrzymywał do czasu wdrożenia nowych technologii produkcji energii.
	Udział energetyki jądrowej w globalnej produkcji energii elektrycznej w latach 1973-2010. Obecnie możemy zaobserwować lekki spadek udziału energetyki jądrowej w globalnej produkcji energii. Wydaje się, ze jest to okres przejściowy. Z jednej strony pojawiły się nowe źródła energii, z drugiej strony wyczerpujące się zasoby surowców konwencjonalnych spowodują powrót do energii jądrowej. Pytanie czy nowe źródła energii będą wstanie być na tyle konkurencyjne aby mięć większy niż obecnie udział w produkcji energii.
	Liczba państw posiadających elektrownie jadrowe w poszczególnych latach miedzy 1950 a 2030 rokiem (nie licząc Tajwan). Wykres pokazuje stały wzrost państw wykorzystujących lub planujących wykorzystanie tego źródła energii.
Przedstawiona poniżej tabela pokazuje, że wysoko rozwinięte kraje chętnie wykorzystują ten rodzaj źródła energii. Jednocześnie można zauważyć, że liczba posiadanych elektrowni wcale nie przekłada się na znaczący udział w globalnej produkcji energii danego kraju. Na tym tle wyróżnia się Francja, która dzięki energetyce jądrowej pozyskuje aż 75% energii.
Państwo Liczba pracujących reaktorów energetycznych na koniec 2012 r. Łączna moc zainstalowana netto (MWe) Stosunek ilości energii elektrycznej wyprodukowanej w EJ do całkowitej ilości en. el. wyprodukowanej w danym państwie (TWh) w 2012 r. Udział w krajowej produkcji energii elektrycznej (%) w 2012 r. Argentyna 2 935 5,9/125,5 4,7 Armenia 1 375 2,1/7,9 26,6 Belgia 7 5927 38,5/75,5 51,0 Brazylia 2 1884 15,2/490,3 3,1 Bułgaria 2 1906 14,9/47,2 31,6 Chiny 17 12860 92,7/4635,0 2,0 Czechy 6 3804 28,6/81,0 35,3 Finlandia 4 2752 22,1/67,8 32,6 Francja 58 63130 407,4/544,7 74,8 Hiszpania 8 7560 58,7/286,3 20,5 Holandia 1 482 3,7/84,1 4,4 Indie 20 4391 29,7/825,0 3,6 Iran 1 915 1,3/216,7 0,6 Japonia 50 44215 17,2/819,0 2,1 Kanada 20 14135 89,1/582,4 15,3 Korea Płd. 23 20739 143,5/472,0 30,4 Meksyk 2 1530 8,4/178,7 4,7 Niemcy 9 12068 94,1/584,5 16,1 Pakistan 3 725 5,3/100,0 5,3 RPA 2 1860 12,4/243,1 5,1 Rosja 33 23643 166,3/934,3 17,8 Rumunia 2 1300 10,6/54,6 19,4 Słowacja 4 1816 14,4/26,8 53,8 Słowenia 1 688 5,2/14,4 36,0 USA 104 102136 770,7/4056,3 19,0 Szwajcaria 5 3278 24,4/68,0 35,9 Szwecja 10 9395 61,5/161,4 38,1 Ukraina 15 13107 84,9/183,8 46,2 Węgry 4 1889 14,8/34,0 45,9 W. Brytania 18 9938 64,0/353,6 18,1           Tab. Państwa posiadające elektrownie jądrowe (dane za 2011/12 r.), stan na dzień 03.05.2012 r.).
Udział EJ w krajowej produkcji energii elektrycznej (%) w 2012 r.
Liczba pracujących reaktorów energetycznych w poszczególnych państwach (stan na dzień 25.12.2013
Większość obecnie pracujących elektrowni atomowych  to konstrukcje sprzed 30 lat (25%), 20 lat (75%). Przewidywany okres użytkowania to 30 – 40 lat. Są to więc konstrukcje nie najnowsze. Rozwój współczesnej technologii w tym zakresie oraz zbliżający czas pracy wielu reaktorów wskazuje na znaczne inwestycje w najbliższych latach. Nowe reaktory charakteryzują się większą mocą, lepszymi parametrami technicznymi, obniżonymi kosztami wytworzenia jednostki energetycznej. Jednocześnie ich czas pracy przewiduje się na 60 lat.
Rys. 6. Ilość reaktorów wg typu. Rys. 7. Łączna zainstalowana moc reaktorów wg typu
Struktura wiekowa bloków jądrowych
Liczba rozpoczętych budów w poszczególnych latach
Liczba podłączeń sieci w danym roku
Liczba reaktorów pracujących
Łączna moc zainstalowana (MWe)
Liczba bloków jądrowych w budowie w poszczególnych latach
Budowa nowych bloków jadrowych
Państwo Liczba budowanych bloków jądrowych Łączna moc zainstalowana budowanych bloków (MWe) Argentyna 1 692 Białoruś 1 1109 Brazylia 1 1245 Chiny 29 28774 Finlandia 1 1600 Francja 1 1600 Indie 6 3907 Japonia 2 2650 Korea Płd. 5 6320 Pakistan 2 630 Rosja 10 8382 Słowacja 2 782 Stany Zjednoczone (USA) 5 5633 Ukraina 2 1900 Tajwan* 2 2600 Zjednoczone Emiraty Arabskie 2 2690 ŚWIAT OGÓŁEM 72 70612       Tab. Bloki jądrowe w budowie (stan na dzień 25.12.2013 r.
Liczba bloków jądrowych w budowie w poszczególnych kwartałach
Planowanych jest ok. 500 reaktorów w 60 państwach, z czego ok. 80 reaktorów w 31 państwach nie posiadających jeszcze elektrowni jądrowych. Opr. Grupa Media Informacyjne & Adam Nawara

Elektrownia jądrowa nie różni się znacznie od konwencjonalnej elektrowni. Tylko urządzenie produkujące energię jest inne – brak jest kotła węglowego, gazowego lub opalanego innym paliwem kopalnym – mamy zaś reaktor jądrowy, który z niewielkiej ilości paliwa jądrowego wytwarza olbrzymią energię

Fuzja termojądrowa jest procesem, w którym generowana jest niewiarygodnie duża ilość energii cieplnej. Polega na reakcjach atomowych, w wyniku których z lżejszych  pierwiastków powstają cięższe (odwrotnie niż w reakcji rozszczepienia jądrowego). Miejscem, w którym najczęściej mamy z nią do czynienia są gwiazdy, w tym nasze Słońce. Aby uświadomić sobie, jak dużo energii emituje Słońce, wystarczy zauważyć, iż w ciągu jednej sekundy wytwarza jej około 1023 kWh, czyli ok. milion razy więcej niż cała ludzkość zużywa w ciągu roku.

Zapewne słysząc o energii jądrowej, naszym pierwszym skojarzeniem są wielkie bloki jądrowe. Jednak oprócz wytwarzania energii elektrycznej, energia jądrowa wykorzystywana jest w wielu innych dziedzinach, przynosząc wymierne korzyści.

Na całkowite koszty w cyklu życia elektrowni jądrowej składają się: koszty inwestycyjne, koszty paliwa, koszty eksploatacji (w tym koszty poniesione w czasie remontów) oraz koszty na wynagrodzenia dla pracowników. W tym przypadku uwzględniane są również koszty unieszkodliwiania odpadów promieniotwórczych oraz koszty dekontaminacji, czyli całkowitej likwidacji elektrowni. Bilans kosztów został przedstawiony na wykresie 1.

Oceny źródła energii dokonuje się przy uwzględnieniu aspektów: technicznych, gospodarczych, ekonomicznych i środowiskowych. Podstawowymi parametrami czy cechami, które należy oszacować przy ocenie źródła są m.in.: sprawność, niezawodność (dyspozycyjność), koszty inwestycyjne poniesione na budowę obiektu energetycznego oraz dalsze koszty eksploatacji, a także emisja zanieczyszczeń do środowiska.

Słowa: "ekologia", "ekolog", "ekologiczny" - odmieniane przez wszystkie przypadki i na wszystkie sposoby, mają dużą szansę znaleźć się na czołowych miejscach w rankingu najczęściej używanych obecnie słów. Warto więc przekonać się, jak rozumiane są te pojęcia przez osoby spoza grona "wtajemniczonych", czyli przez tzw. zwykłych ludzi.

Słowa: "ekologia", "ekolog", "ekologiczny" - odmieniane przez wszystkie przypadki i na wszystkie sposoby, mają dużą szansę znaleźć się na czołowych miejscach w rankingu najczęściej używanych obecnie słów. Warto więc przekonać się, jak rozumiane są te pojęcia przez osoby spoza grona "wtajemniczonych", czyli przez tzw. zwykłych ludzi.

Słowa: "ekologia", "ekolog", "ekologiczny" - odmieniane przez wszystkie przypadki i na wszystkie sposoby, mają dużą szansę znaleźć się na czołowych miejscach w rankingu najczęściej używanych obecnie słów. Warto więc przekonać się, jak rozumiane są te pojęcia przez osoby spoza grona "wtajemniczonych", czyli przez tzw. zwykłych ludzi.

Słowa: "ekologia", "ekolog", "ekologiczny" - odmieniane przez wszystkie przypadki i na wszystkie sposoby, mają dużą szansę znaleźć się na czołowych miejscach w rankingu najczęściej używanych obecnie słów. Warto więc przekonać się, jak rozumiane są te pojęcia przez osoby spoza grona "wtajemniczonych", czyli przez tzw. zwykłych ludzi.

Słowa: "ekologia", "ekolog", "ekologiczny" - odmieniane przez wszystkie przypadki i na wszystkie sposoby, mają dużą szansę znaleźć się na czołowych miejscach w rankingu najczęściej używanych obecnie słów. Warto więc przekonać się, jak rozumiane są te pojęcia przez osoby spoza grona "wtajemniczonych", czyli przez tzw. zwykłych ludzi.

Słowa: "ekologia", "ekolog", "ekologiczny" - odmieniane przez wszystkie przypadki i na wszystkie sposoby, mają dużą szansę znaleźć się na czołowych miejscach w rankingu najczęściej używanych obecnie słów. Warto więc przekonać się, jak rozumiane są te pojęcia przez osoby spoza grona "wtajemniczonych", czyli przez tzw. zwykłych ludzi.

Słowa: "ekologia", "ekolog", "ekologiczny" - odmieniane przez wszystkie przypadki i na wszystkie sposoby, mają dużą szansę znaleźć się na czołowych miejscach w rankingu najczęściej używanych obecnie słów. Warto więc przekonać się, jak rozumiane są te pojęcia przez osoby spoza grona "wtajemniczonych", czyli przez tzw. zwykłych ludzi.

Słowa: "ekologia", "ekolog", "ekologiczny" - odmieniane przez wszystkie przypadki i na wszystkie sposoby, mają dużą szansę znaleźć się na czołowych miejscach w rankingu najczęściej używanych obecnie słów. Warto więc przekonać się, jak rozumiane są te pojęcia przez osoby spoza grona "wtajemniczonych", czyli przez tzw. zwykłych ludzi.

Słowa: "ekologia", "ekolog", "ekologiczny" - odmieniane przez wszystkie przypadki i na wszystkie sposoby, mają dużą szansę znaleźć się na czołowych miejscach w rankingu najczęściej używanych obecnie słów. Warto więc przekonać się, jak rozumiane są te pojęcia przez osoby spoza grona "wtajemniczonych", czyli przez tzw. zwykłych ludzi.

Słowa: "ekologia", "ekolog", "ekologiczny" - odmieniane przez wszystkie przypadki i na wszystkie sposoby, mają dużą szansę znaleźć się na czołowych miejscach w rankingu najczęściej używanych obecnie słów. Warto więc przekonać się, jak rozumiane są te pojęcia przez osoby spoza grona "wtajemniczonych", czyli przez tzw. zwykłych ludzi.

Słowa: "ekologia", "ekolog", "ekologiczny" - odmieniane przez wszystkie przypadki i na wszystkie sposoby, mają dużą szansę znaleźć się na czołowych miejscach w rankingu najczęściej używanych obecnie słów. Warto więc przekonać się, jak rozumiane są te pojęcia przez osoby spoza grona "wtajemniczonych", czyli przez tzw. zwykłych ludzi.

Słowa: "ekologia", "ekolog", "ekologiczny" - odmieniane przez wszystkie przypadki i na wszystkie sposoby, mają dużą szansę znaleźć się na czołowych miejscach w rankingu najczęściej używanych obecnie słów. Warto więc przekonać się, jak rozumiane są te pojęcia przez osoby spoza grona "wtajemniczonych", czyli przez tzw. zwykłych ludzi.

Słowa: "ekologia", "ekolog", "ekologiczny" - odmieniane przez wszystkie przypadki i na wszystkie sposoby, mają dużą szansę znaleźć się na czołowych miejscach w rankingu najczęściej używanych obecnie słów. Warto więc przekonać się, jak rozumiane są te pojęcia przez osoby spoza grona "wtajemniczonych", czyli przez tzw. zwykłych ludzi.

Słowa: "ekologia", "ekolog", "ekologiczny" - odmieniane przez wszystkie przypadki i na wszystkie sposoby, mają dużą szansę znaleźć się na czołowych miejscach w rankingu najczęściej używanych obecnie słów. Warto więc przekonać się, jak rozumiane są te pojęcia przez osoby spoza grona "wtajemniczonych", czyli przez tzw. zwykłych ludzi.