 PRZEWODNIK NURKOWY- KOMODO - INDONEZJA
PRZEWODNIK NURKOWY - KOMODO - INDONEZJA
Wyspiarskie państwo położone w Azji Południowo- Wschodniej. W jej skład wchodzi 17 tysięcy wysp i wysepek rozproszonych na pięciu tysiącach kilometrów wzdłuż równika. Część wysp dzieli z sąsiadami, Malezją, Timorem Wschodnim i Papuą Nową Gwineą.
Stolicą Indonezji jest Dżakarta i jest to nowoczesna metropolia zbudowana na podobieństwo miast europejskich.
Komodo
Jest to wyspa położona w archipelagu Małych Wysp Sundajskich. Powierzchnia jej wynosi 330 km kwadratowych o powierzchni wyżynnej. Pierwotną roślinność - las równikowy zastąpiły trawy. Należy do prowincji Małe Wyspy Sundajskie. Jest jedną z najbardziej suchych wysp, rosną tu nawet palmy odporne na brak wody. Na Komodo jest tylko jedna wioska zajmująca się głównie połowem ryb i rzeźbieniem figurek waranów, które są sprzedawane turystom. Na Komodo ustanowiono Park Narodowy, aby chronić warany. Park Narodowy Komodo obejmuje nie tylko wyspę, ale i tereny morskie i w 1991 roku został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Miejsca nurkowe
Rejsy nurkowe
Tylko w zasadzie rejsy lub safari nurkowe pozwalają w pełni korzystać z uroków Parku Narodowego Komodo, który jest domem dla 260 gatunków korali, 70 gatunków gąbek, mięczaków, szkarłupni i skorupiaków. W wodach parku mieszka ponad tysiąc gatunków ryb, gadów i ssaków np.; różne gatunki rekinów rafowych, kałamarnic, mant, Napoleonów, graników, karanks czy kałamarnic, nie mówiąc o różnych gatunkach ślimaków nagoskrzelnych czy koników morskich. Nurkowanie może być zróżnicowane; od nurkowań płytkich do nurkowań przy szczytach podwodnych, stromo opadających ścianach w silnych i zaciętych prądach. Oferowane jest około 20 statków w różnej cenie i standardzie z kabinami noclegowymi i z pełnym wyżywieniem. Trasy rejsu nastawione są na nurkowanie, a przewodnicy mają wieloletnie doświadczenie. Niektóre z nich jak Adelaar czy Komodo Dancer rozpoczynają swoje rejsy z Bali.
Miejsca nurkowe na północ od Labuanbaza w Bajo leżące poza Parkiem Narodowym Komodo.
Sabolon Kecil
Łagodne zbocze piaskowe schodzi do 22 metrów głębokości, która jest szczytem podwodnej góry i jest domem dla kolonii węgorzy ogrodowych i można tu obserwować barakudy, ławice batfishes i rekiny. Zbocze tej góry pokryte jest przepięknymi koralami i życiem makro.
Sabolon Besar
To miejsce nurkowe jest dla dokształcania nurków w piaszczystym dnie. Można polować na makro w piasku, ale i w pobliżu rafy koralowej.
Seraya Kecie
Ta wyspa leży 8 kilometrów od Labuan Bajo i jest doskonałym, i popularnym miejscem nurkowym. Na głębokości 30 metrów w kanale znajduje się szczyt góry podwodnej. Można również spędzić całe nurkowanie w płytkiej wodzie w ogrodzie koralowym wypatrując życia makro.
Sebayur
To miejsce nurkowe leży na północ w centrum Parku Narodowego Komodo. Tutaj można przyzwyczajać się do nurkowania w silnych prądach. Można nurkować na łagodnym stoku o powierzchni piaszczystej do głębokości 15-17 metrów, gdzie wśród koralowców napotyka się krewetki, kraby porcelanowe, skrzydlice oraz w piaszczystych miejscach jawfish i ławice papugoryb penetrujących rafę. Rafa kieruje się w stronę podwodnego grzbietu z dużą ilością szczelin opadając w dół. Zakończenie grzbietu daje nurkom okazję obserwować ławice triggerfishes redtooth i jack przypływających tu na polowanie.
Tatawa besar
Czyli duża Tatawa i tutaj najlepszym sposobem na nurkowanie jest dryfowanie z prądem wzdłuż północno-wschodniego brzegu, a kończy się nurkować na rogu, na przystanku bezpieczeństwa. Patrząc w dół rafy zobaczyć można ławice sweetlips, rekiny. Na krańcu rafy z kolei są ławice ryb maślanych, ryby papugi czy żółwia. Batfish i seetfish tutaj zbierają się do czyszczenia przez inne małe rybki.
Tatawa Kechil
To mała skalista wysepka o kierunku równoleżnikowym, prądy po dłuższych jej bokach są nieprzewidywalne. Po zachodniej stronie wyspy są duże bloki skalne pokryte pomarańczowym pucharowym koralowcem. Wśród głazów lub pod nimi gromadzi się sporo różnych gatunków ryb batfishes, lucjanowate, sweetlips węgorze Morey i rekiny. Potem na głębokości 17-20 metrów zaczyna się ściana zwabiająca ogromne ławice lucjanów i lucjanów garbatych ( Macolor Niger i Lucjanus gibbus) przyciągają na polowanie jacks, trewaliers oraz tuńczyki. Jest to doskonałe miejsce nurkowe, ale jeśli się zanurkowało przy luźnej fali to istnieje możliwość, że trzeba będzie zmienić kierunek nurkowania z powodu przeciwnych prądów.
Batu Bolong
Jest to bardzo niebezpieczne miejsce nurkowe z powodu bardzo silnych prądów i wirów, które stanowią jakby dwie rzeki opływające te skały. Zdarzały się przypadki poturbowania nurka porwanego przez wir, a nawet śmierci, gdy nurek porwany został i natychmiast zniknął w ciemnym błękicie wody, bez żadnej szansy na jakikolwiek ratunek. Dlatego tym miejscu należy bezwzględnie trzymać się przewodnika nurkowego i starać się pływać tuż przy ziemi. Po północno-wschodniej stronie skał powstały kaniony i nurkować tu można tylko w luźnym prądzie. Z kolei po zachodniej stronie jest długi stok, ale znowu trzeba uważać na zbyt silny prąd i zawrócić w razie potrzeby. Pomiędzy nimi jest fantastyczna rafa z tysiącami ryb w ławicach takich jak redtooth trigger i antias. Na tym obszarze obecne są też makrele, tuńczyki, a w głębszych miejscach zobaczyć można; białopłetwe rekiny rafowe, wargacze Napoleonki. Po południowej stronie prądy są trochę mniejsze, ale i obszar do penetracji też jest mniejszy, więc bywa tłoczno. Zawsze jest tutaj kilka odpoczywających żółwi. Natomiast wokół pływają ławice damselfish, kolorowych angelfish i antias oraz polujące trewalliers i jack.
Karang Makassar (Manta Point)
Nurkować tutaj najlepiej z północy na południe z prądem i wtedy zaczyna się nurkowanie niby w rafie, ale tak naprawdę to obszar jest pokryty żwirem i kawałkami połamanych korali i mimo, że jest to płytkie nurkowanie(15-17 m), to luźny żwir sprawia, że trudno utrzymać się w jednym miejscu. Najlepiej nurkować po prostu z prądem i obserwować manty, które przypływają tutaj na czyszczenie lub posiłek. Oprócz mant obserwujemy rekiny, orle płaszczki, duże cierniste raje i małe rybki takie jak: dartfishes, gobies, wargaczowate simlockow i węgorze Morey.
Mawan
Jest to płytkie miejsce nurkowe od 3 do 15 metrów i nadaje się na drugie czy trzecie nurkowanie. Tutaj również występują silne prądy. Występuje tu wielka różnorodność gatunków korali i gąbek leaflike gęsto posadzonych na białym piasku. Następnie obserwuje się cały teren objęty we władanie korali baniek (Euphyllia sp.) i miękkich korali.
Siaba Kecil
To miejsce znajduje się pomiędzy dwoma wyspami i zwykle ma silne prądy i tutaj najlepiej nurkować z północy na południe w dryfie z prądem na stromym zboczu pomiędzy kominami i kanałami. Korale nisko pokrywają żwir, który ukazuje się często pomiędzy nimi. Można spowolnić dryfowanie chroniąc się w zwisach i wychodniach, ale trzeba uważać – rekiny też tam lubią się ukrywać. Żółwie tutaj bywają i można je obserwować z bliska, ponieważ nie boją się nurków.
Siaba Besar
Nurkowanie zaczyna się od północnej ściany i dryfuje wśród pięknych korali, czarnych krzewów korali, gąbek i wielkich gorgonii, które kończy się ogrodem koralowym z rybami mandarynkami. Najlepiej nurkować tutaj o zmierzchu, kiedy wypływają na żer, a gdy zrobi się ciemno można obserwować ich taniec godowy, kiedy samczyk rozświetla swoje płetwy grzbietowe, aby przyciągnąć samiczki.
Pengah (Barat)
To miejsce położone jest przy skalistej wysepce leżącej na północ od wyspy Rinca. Od strony północnej jest płaskowyż porośnięty twardymi koralami i koralowcami stołowymi, wśród których pływają ławice bumphead parrotfishes. Dopływając na południe docieramy do stromej ściany z wystającymi skałami. Jest ona bardzo kolorowa pokryta wieloma feather stars i niebieskimi osłonicami. Nurkować należy w zależności od kierunku prądów, albo od północy, albo od południa ponieważ prądy są tutaj silne.
Wainilu
Na pierwszy rzut oka to miejsce nie wygląda obiecująco. Słaba widoczność sprawia jakby się nurkowało w mule. Do tego sporo martwych koralowców, piasku i gruzu. Przełamując niechęć do tego miejsca odkrywa się ciekawe gatunki ślimaków nagoskrzelnych - niektóre wielkości 1 cm 3 rodzaje krewetek, bander pipefishes i wyżej mandaryn dragonets ukrywające się pod dużymi czarnymi jeżowcami.
One-tree (Chinese Mount)
To miejsce jest przy małej wysepce z jednym drzewem mangrowym na szczycie w północnej części wyspy Rinca. Nurkuje się na zboczu pełnym nawisów, szczelin i mis pokrytymi twardymi koralami obserwując napoleony wargaczowate, czasami rekiny i ławice angelfishes buszujące pod nawisami.
Batu Tiga (trzy skały)
Miejsce to położone jest w cieśninie - prądy mogą być tu bardzo silne, tak silne, że nie zawsze można tu nurkować. Jeśli już można to nurkowanie jest bardzo ciekawe, bo nurkuje się tutaj na trzech podwodnych skałach i tarasach. Najczęściej nurkom towarzyszy kilka napoleonów, można napotkać rafowe rekiny czarnopłetwe i ogromne ławice papugoryb.
Pink Beach (Pantai Mera)
To miejsce jest zboczem z piaszczystym dnem i położone jest bardzo blisko bazy ranger Komodo, dlatego przypływa tu sporo łodzi na nurkowanie. Nazwa pochodzi od koloru plaży, gdzie biały piasek zmieszany jest z fragmentami czerwonych koralowców. Temperatura wody jest tu niższa i dochodzi do 25 stopni Celsjusza. Zobaczyć tu można żółte ogórki morskie i wiele rozgwiazd. Wśród korali życją frogfishes i leafishes. Nurkując nocą znajdzie się tutaj mandaryny zwłaszcza w płytszej części.
Toko-Toko
To miejsce położone jest przy małej skalistej wysepce na obrzeżach Parku Narodowego Komodo w pobliżu Giwi Lawa Laut i całkowicie narażone jest na bardzo silny i nieprzewidywalny prąd Indonezyjski przepływowy płynący z północy. Więc jak widać jest to miejsce dla nurków doświadczonych w żadnym razie nie dla nurków początkujących, a i doświadczeni mogą mieć niezłą zabawę. Jest tu duży płaskowyż z ładnymi koralami stołowymi i twardymi, ale obecnie część płaskowyżu jest uszkodzona.
Castle Rock (Batu Toko-Toko)
Jest to podwodna góra z płaskim długim na 20 metrów szczytem na głębokości 6-7 metrów. Tam najlepiej się zatrzymać pośród bloków koralowych pod prąd i poczekać na rekiny rafowe białopłetwe, szare, jack, terwallies i tuńczyki a wśród nich ogromne ławice niebiesko-czarnych fizylierów. Jeśli nie ma ich to na pewno są po drugiej stronie góry, ale bardziej rozproszone. Na 15 metrach można często ujrzeć ogromne ławice makreli, ryby lekarze i jack gromadzą się i pływając tworzą wiry i ściany. Jest to przepiękne widowisko. Tutaj też można zobaczyć delfiny. Aby zrobić przystanek bezpieczeństwa trzeba wrócić do głównej skały w kształcie piramidy, i w zależności od prądu można ukryć się w bieżącym cieniu, a stamtąd na powierzchnię.
Cristal Rock ( Batu Gili Lawa Laut)
Jest to kamień zanurzony w czasie przypływu. Jest tu niewielki prąd i trzeba sprytu, aby się zatrzymać, ale dzięki temu można zobaczyć duże ryby. Po jednej stronie skały znajduje się niewielki płaskowyż ( kiedyś były tutaj ładne staghorn koralowce i korale stołowe), obecnie połamane. Jednak dalej w dół 15-20 metrów jest mała dolinka z kilkoma ogromnymi blokami koralowymi gdzie przebywają żółte oriental sweetlips i dorsze Barramundi. Przy silnych prądach można tu zobaczyć duże ławice fizylierów, jacks i trewaliers, a nawet rekiny.
Latarnia morska (Lighthouse)
To miejsce znajduje się poniżej latarni na północno-wschodnim punkcie Gili Lawa Laut. Jest to przepiękny teren do nurkowania. Łagodnie opadający stok z pięknymi koralami stołowymi i innymi gatunkami twardych korali przemieszanych z krzewami czarnego korala i białym piaskiem. Tutaj na piasku lub miedzy koralami stołowymi rekiny mają swoją sypialnię, więc należy zachować ostrożność mimo wspaniałego widoku.
Kocioł Passage (Gili Lawa Laut Passage)
Tutaj są dwa zejścia do nurkowania przecinające wyspy Lawa a szczególnie Laut Cauldron. Zejście na północy jest tylko dla bardzo zaawansowanych nurków, którzy potrafią poruszać się wśród silnych prądów, bo wymiata nurka w bardzo szybkim tempie, a trzeba przejść z 25 metrów do 14, następnie znowu w dół do 22 metrów do dużej misy piasku (kotła). Następnie wzdłuż prawej krawędzi z ładnymi formami koralowców. Na lewej stronie jest kilka sporych szczelin a potem ładna rafa koralowa. W trakcie odpływu w czasie luźnej fali można zanurkować w przeciwnym kierunku.
Golden Passage (Giwi Lawa Darat Passage)
To miejsce nurkowe jest mniej dzikie, a nurkowanie przypomina raczej szybkie nurkowanie w dryfie. Należy jednak uważać, aby nie dostać się zbyt blisko południowej krawędzi, gdzie prądy mogą zamiatać w dół. Żwir jest tu poprzetykany płachetkami korali, co jest idealnym miejscem dla barakud czasami manty i płaszczek. Natomiast, jeżeli zacząć nurkowanie z zachodu na wschód to zakończeniem tego jest piękny ogród koralowy z ławicami ryb ostrobokowatych i trewaliers i koralowcami stołowymi.
Pillarsteen
Jest to miejsce na południu Parku Narodowego Komodo i położone jest na południowym-wschodzie wysepki Padar. Topografia tego ogromnego miejsca jest niesamowita, są tutaj kominy i kaniony, boldery ze skałami pięknie wyszlifowanymi. Tutaj też znajduje się kilka jaskiń na głębokości 16 do 40 metrów, a wszystko to wspaniale pokryte miękkimi koralami, gorgoniami, gąbkami. Na pewno jest to jedno z najpiękniejszych miejsc nurkowych mimo silnych prądów. Wiele zależy od pływów i prądów.
Three sisters
Trzy siostry są to 3 duże kamienie połączone ze sobą grzbietami ładnie pokryte koralami, w których tętni życie. Można tu obserwować różne gatunki ślimaków, małych ogórków morskich i piękne rozgwiazdy. Na około 30 metrach głębokości są następne dwa, ale mniejsze głazy okryte koralami i związanym z nimi życiem makro.
Swallow Hole
W południowo-zachodniej części Rinca na południe od Horseshoe Bay. Jest to nieduża wyspa, gdzie żyją jaskółki. Do nurkowania schodzi się w pewnej odległości od brzegu przy podwodnym szczycie i nurkuje się wokół szczytu i na grzbiecie oraz w kanale wśród przepięknych korali, gąbek i osłonic. A jeśli warunki sprzyjają to można spenetrować jaskinię i wejść do niej jednym z trzech wejść.
Jimmys Rock
Jest to zatopiony szczyt leżący na południowo-zachodnim brzegu wyspy Kode. Górna część szczytu leży na głębokości około 8 metrów i jest doskonałym miejscem do obserwacji rekinów i barakud. Na łagodnym stoku z kolei istnieje ciekawe życie makro.
Kannibal Rock
To jedno z piękniejszych miejsc nurkowych położonych na południu Parku Narodowego Komodo. Podwodna góra cała pokryta jest miękkimi koralami, gąbkami i twardymi koralowcami. Na każdym skrawku powierzchni zobaczymy różne gatunki rozgwiazd i ogórki morskie. Tutaj występuje kilka gatunków ślimaków, krabów, krewetek, krabów, ryby żabicokształtnych, jeżowców i skorpenowate. Z kolei na samym szczycie rafy napotyka się sporo anemonów. Wielu nurków za jedyną wadę uważa tylko zimną wodę.
Yellow Wall i Crynoid Canyon
Te dwa miejsca, mimo, że nie leżą blisko siebie, są dość podobne, a na pewno podobne pod względem zimnej wody. Tutaj jest kilka gatunków liliowców, ślimaków, krewetek mieszkających pomiędzy igłami jeżowców i nawet można zobaczyć rzadkie krewetki Coleman na trujących kolorowych jeżowcach.
Pulau Indihiiang
Ta wysepka leży w cieśninie Linta oddzielającej Komodo od Rinca, a nurkuje się najlepiej po jej wschodniej stronie, na stromym stoku pokrytym małymi koralami i gąbkami. Żyją tu też osłonice z grupy Nepteissp. I co ciekawe, zamiast tworzyć kolonie na skałach, tworzą kolonie w kształcie kiści winogron. Jest to miejsce, gdzie często przebywają tu rekiny białopłetwe, ostrobokowate i karanksy.
Tanjung Lelok Sera
Jest to miejsce z bardzo zaciętymi prądami i łatwo się dać ponieść prądom i być wyniesionym w stronę otwartego morza. Jakby prądów było mało, do tego dochodzi bardzo zimna woda. Można jednak nurkować wzdłuż wybrzeża ku wschodniej krawędzi. Najlepsze miejsca to kilka ogromnych zanurzonych w morzu skał i kanionów między nimi z bogactwem ryb takich jak: napoleony, krągłouste, Lucjany, graniki i jeszcze wiele innych gatunków.
Batu Gaja
To miejsce nurkowe znajduje w środku formacji skalnej o ostrych krawędziach i trzeba uważać, żeby nie zanurzyć się zbyt blisko i uchronić się przed turbulencjami i wirami, których jest tu sporo. Za to zobaczyć tu można ogromne graniki, żółwie, ostrobokowate i papugoryby.
Manta Halley
To miejsce nurkowe słynie głównie z obecności w nim mant. Nurkując przy rafie warto zatrzymać się w płytkiej wodzie, aby pooglądać manty, a gdy odpłyną nurkuje się dalej obserwując życie makro na przepięknej rafie z ławicami chryzorów nie mówiąc o napotkaniu rekinów i żółwi. Przy wynurzeniu znowu obserwuje się przepływające manty.
Twins
To miejsce to dwie skały i między nimi wąwóz. Jest tylko dla doświadczonych nurków ze względu na silne prądy musi być zabezpieczenie przeciwprzepięciowe, a na dodatek zimna woda. Spotyka się tu wiele dużych ryb takich jak rekiny, manty, płaszczki orle, ostrobokowate i karanksy.
Broken Hill
To miejsce nurkowe znajduje się przy małej wysepce na zachodnim brzegu Komodo. Jest to szczyt z obszarem ładnej rafy koralowej.
Toro Moncong (Monco)
To najbardziej na zachód wysunięte miejsce nurkowe Komodo. Nurkuje się tu z niektórych większych bloków koralowych na głębokość 25-30 metrów. Występują tu przepiękne korale stołowe a wśród nich roi się od życia makro oraz wielu gatunków małych rybek rafowych. Napotyka się tu żółte ryby żabokształtne, malutkie krewetki żyjące w czarnych koralach czy ślimaki nagoskrzelne. Jest to dobre miejsce na nurkowanie nocne.
Tondok Rasa (Roller Coaster)
Jak sama nazwa wskazuje jest to miejsce z zaciętymi prądami, nawet rekina potrafią zaskoczyć. Jest tutaj naprawę trudne nurkowanie, ale za to w tym imponującym terenie z dużymi blokami skał i głębokim wąwozem o głębokości około 45 metrów spotyka się szare rekiny i bałopłetwe rekiny i to nie pojedyncze sztuki, ale po kilkanaście.
Tanjung Tondok Rasa
Miejsce to usytuowane jest pomiędzy GPS-Point i Tondok Rasa w zatoce Tanjung i stanowi obszar chroniony. Idealne na nurkowanie nocne. Napotyka się tu na małe, czarne ryby żabokształtne na czerwonych gąbkach, wspaniałe ślimaki nagoskrzelne, kraby i krewetki i śpiące rekiny.
Punkt GPS
To miejsce to zanurzona w morzu góra i znajduje się w pewnej odległości na północ od wyspy Banta. Prądy - od umiarkowanych do ostrych. Obserwować tu można ławice młodych barakud, makreli i tuńczyka i piękne duże żółwie. Nurkując w wodach stosunkowo spokojnych można zaobserwować kilka metrów nad i bliżej rafy silne wiry i prądy.
Galley Rock (Ghally’s Rock)
Jest to miejsce niebezpieczne do nurkowania, wszędzie wiry i fale uderzające o skały. Gdy jednak się poczeka, aż prąd się uspokoi to czeka nurka wspaniałe nurkowanie z rekinami, dużymi tuńczykami, barakudami. Na początku łagodne zbocze z dużymi gąbkami, które potem zamienia się w stromą ścianę. Nurkować tutaj można zarówno od strony północnej jak i od południowej w zależności od prądów.
ZEWODNIK NURKOWY - KOMODO - INDONEZJA
Wyspiarskie państwo położone w Azji Południowo- Wschodniej. W jej skład wchodzi 17 tysięcy wysp i wysepek rozproszonych na pięciu tysiącach kilometrów wzdłuż równika. Część wysp dzieli z sąsiadami, Malezją, Timorem Wschodnim i Papuą Nową Gwineą.
Stolicą Indonezji jest Dżakarta i jest to nowoczesna metropolia zbudowana na podobieństwo miast europejskich.
Komodo
Jest to wyspa położona w archipelagu Małych Wysp Sundajskich. Powierzchnia jej wynosi 330 km kwadratowych o powierzchni wyżynnej. Pierwotną roślinność - las równikowy zastąpiły trawy. Należy do prowincji Małe Wyspy Sundajskie. Jest jedną z najbardziej suchych wysp, rosną tu nawet palmy odporne na brak wody. Na Komodo jest tylko jedna wioska zajmująca się głównie połowem ryb i rzeźbieniem figurek waranów, które są sprzedawane turystom. Na Komodo ustanowiono Park Narodowy, aby chronić warany. Park Narodowy Komodo obejmuje nie tylko wyspę, ale i tereny morskie i w 1991 roku został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Miejsca nurkowe
Rejsy nurkowe
Tylko w zasadzie rejsy lub safari nurkowe pozwalają w pełni korzystać z uroków Parku Narodowego Komodo, który jest domem dla 260 gatunków korali, 70 gatunków gąbek, mięczaków, szkarłupni i skorupiaków. W wodach parku mieszka ponad tysiąc gatunków ryb, gadów i ssaków np.; różne gatunki rekinów rafowych, kałamarnic, mant, Napoleonów, graników, karanks czy kałamarnic, nie mówiąc o różnych gatunkach ślimaków nagoskrzelnych czy koników morskich. Nurkowanie może być zróżnicowane; od nurkowań płytkich do nurkowań przy szczytach podwodnych, stromo opadających ścianach w silnych i zaciętych prądach. Oferowane jest około 20 statków w różnej cenie i standardzie z kabinami noclegowymi i z pełnym wyżywieniem. Trasy rejsu nastawione są na nurkowanie, a przewodnicy mają wieloletnie doświadczenie. Niektóre z nich jak Adelaar czy Komodo Dancer rozpoczynają swoje rejsy z Bali.
Miejsca nurkowe na północ od Labuanbaza w Bajo leżące poza Parkiem Narodowym Komodo.
Sabolon Kecil
Łagodne zbocze piaskowe schodzi do 22 metrów głębokości, która jest szczytem podwodnej góry i jest domem dla kolonii węgorzy ogrodowych i można tu obserwować barakudy, ławice batfishes i rekiny. Zbocze tej góry pokryte jest przepięknymi koralami i życiem makro.
Sabolon Besar
To miejsce nurkowe jest dla dokształcania nurków w piaszczystym dnie. Można polować na makro w piasku, ale i w pobliżu rafy koralowej.
Seraya Kecie
Ta wyspa leży 8 kilometrów od Labuan Bajo i jest doskonałym, i popularnym miejscem nurkowym. Na głębokości 30 metrów w kanale znajduje się szczyt góry podwodnej. Można również spędzić całe nurkowanie w płytkiej wodzie w ogrodzie koralowym wypatrując życia makro.
Sebayur
To miejsce nurkowe leży na północ w centrum Parku Narodowego Komodo. Tutaj można przyzwyczajać się do nurkowania w silnych prądach. Można nurkować na łagodnym stoku o powierzchni piaszczystej do głębokości 15-17 metrów, gdzie wśród koralowców napotyka się krewetki, kraby porcelanowe, skrzydlice oraz w piaszczystych miejscach jawfish i ławice papugoryb penetrujących rafę. Rafa kieruje się w stronę podwodnego grzbietu z dużą ilością szczelin opadając w dół. Zakończenie grzbietu daje nurkom okazję obserwować ławice triggerfishes redtooth i jack przypływających tu na polowanie.
Tatawa besar
Czyli duża Tatawa i tutaj najlepszym sposobem na nurkowanie jest dryfowanie z prądem wzdłuż północno-wschodniego brzegu, a kończy się nurkować na rogu, na przystanku bezpieczeństwa. Patrząc w dół rafy zobaczyć można ławice sweetlips, rekiny. Na krańcu rafy z kolei są ławice ryb maślanych, ryby papugi czy żółwia. Batfish i seetfish tutaj zbierają się do czyszczenia przez inne małe rybki.
Tatawa Kechil
To mała skalista wysepka o kierunku równoleżnikowym, prądy po dłuższych jej bokach są nieprzewidywalne. Po zachodniej stronie wyspy są duże bloki skalne pokryte pomarańczowym pucharowym koralowcem. Wśród głazów lub pod nimi gromadzi się sporo różnych gatunków ryb batfishes, lucjanowate, sweetlips węgorze Morey i rekiny. Potem na głębokości 17-20 metrów zaczyna się ściana zwabiająca ogromne ławice lucjanów i lucjanów garbatych ( Macolor Niger i Lucjanus gibbus) przyciągają na polowanie jacks, trewaliers oraz tuńczyki. Jest to doskonałe miejsce nurkowe, ale jeśli się zanurkowało przy luźnej fali to istnieje możliwość, że trzeba będzie zmienić kierunek nurkowania z powodu przeciwnych prądów.
Batu Bolong
Jest to bardzo niebezpieczne miejsce nurkowe z powodu bardzo silnych prądów i wirów, które stanowią jakby dwie rzeki opływające te skały. Zdarzały się przypadki poturbowania nurka porwanego przez wir, a nawet śmierci, gdy nurek porwany został i natychmiast zniknął w ciemnym błękicie wody, bez żadnej szansy na jakikolwiek ratunek. Dlatego tym miejscu należy bezwzględnie trzymać się przewodnika nurkowego i starać się pływać tuż przy ziemi. Po północno-wschodniej stronie skał powstały kaniony i nurkować tu można tylko w luźnym prądzie. Z kolei po zachodniej stronie jest długi stok, ale znowu trzeba uważać na zbyt silny prąd i zawrócić w razie potrzeby. Pomiędzy nimi jest fantastyczna rafa z tysiącami ryb w ławicach takich jak redtooth trigger i antias. Na tym obszarze obecne są też makrele, tuńczyki, a w głębszych miejscach zobaczyć można; białopłetwe rekiny rafowe, wargacze Napoleonki. Po południowej stronie prądy są trochę mniejsze, ale i obszar do penetracji też jest mniejszy, więc bywa tłoczno. Zawsze jest tutaj kilka odpoczywających żółwi. Natomiast wokół pływają ławice damselfish, kolorowych angelfish i antias oraz polujące trewalliers i jack.
Karang Makassar (Manta Point)
Nurkować tutaj najlepiej z północy na południe z prądem i wtedy zaczyna się nurkowanie niby w rafie, ale tak naprawdę to obszar jest pokryty żwirem i kawałkami połamanych korali i mimo, że jest to płytkie nurkowanie(15-17 m), to luźny żwir sprawia, że trudno utrzymać się w jednym miejscu. Najlepiej nurkować po prostu z prądem i obserwować manty, które przypływają tutaj na czyszczenie lub posiłek. Oprócz mant obserwujemy rekiny, orle płaszczki, duże cierniste raje i małe rybki takie jak: dartfishes, gobies, wargaczowate simlockow i węgorze Morey.
Mawan
Jest to płytkie miejsce nurkowe od 3 do 15 metrów i nadaje się na drugie czy trzecie nurkowanie. Tutaj również występują silne prądy. Występuje tu wielka różnorodność gatunków korali i gąbek leaflike gęsto posadzonych na białym piasku. Następnie obserwuje się cały teren objęty we władanie korali baniek (Euphyllia sp.) i miękkich korali.
Siaba Kecil
To miejsce znajduje się pomiędzy dwoma wyspami i zwykle ma silne prądy i tutaj najlepiej nurkować z północy na południe w dryfie z prądem na stromym zboczu pomiędzy kominami i kanałami. Korale nisko pokrywają żwir, który ukazuje się często pomiędzy nimi. Można spowolnić dryfowanie chroniąc się w zwisach i wychodniach, ale trzeba uważać – rekiny też tam lubią się ukrywać. Żółwie tutaj bywają i można je obserwować z bliska, ponieważ nie boją się nurków.
Siaba Besar
Nurkowanie zaczyna się od północnej ściany i dryfuje wśród pięknych korali, czarnych krzewów korali, gąbek i wielkich gorgonii, które kończy się ogrodem koralowym z rybami mandarynkami. Najlepiej nurkować tutaj o zmierzchu, kiedy wypływają na żer, a gdy zrobi się ciemno można obserwować ich taniec godowy, kiedy samczyk rozświetla swoje płetwy grzbietowe, aby przyciągnąć samiczki.
Pengah (Barat)
To miejsce położone jest przy skalistej wysepce leżącej na północ od wyspy Rinca. Od strony północnej jest płaskowyż porośnięty twardymi koralami i koralowcami stołowymi, wśród których pływają ławice bumphead parrotfishes. Dopływając na południe docieramy do stromej ściany z wystającymi skałami. Jest ona bardzo kolorowa pokryta wieloma feather stars i niebieskimi osłonicami. Nurkować należy w zależności od kierunku prądów, albo od północy, albo od południa ponieważ prądy są tutaj silne.
Wainilu
Na pierwszy rzut oka to miejsce nie wygląda obiecująco. Słaba widoczność sprawia jakby się nurkowało w mule. Do tego sporo martwych koralowców, piasku i gruzu. Przełamując niechęć do tego miejsca odkrywa się ciekawe gatunki ślimaków nagoskrzelnych - niektóre wielkości 1 cm 3 rodzaje krewetek, bander pipefishes i wyżej mandaryn dragonets ukrywające się pod dużymi czarnymi jeżowcami.
One-tree (Chinese Mount)
To miejsce jest przy małej wysepce z jednym drzewem mangrowym na szczycie w północnej części wyspy Rinca. Nurkuje się na zboczu pełnym nawisów, szczelin i mis pokrytymi twardymi koralami obserwując napoleony wargaczowate, czasami rekiny i ławice angelfishes buszujące pod nawisami.
Batu Tiga (trzy skały)
Miejsce to położone jest w cieśninie - prądy mogą być tu bardzo silne, tak silne, że nie zawsze można tu nurkować. Jeśli już można to nurkowanie jest bardzo ciekawe, bo nurkuje się tutaj na trzech podwodnych skałach i tarasach. Najczęściej nurkom towarzyszy kilka napoleonów, można napotkać rafowe rekiny czarnopłetwe i ogromne ławice papugoryb.
Pink Beach (Pantai Mera)
To miejsce jest zboczem z piaszczystym dnem i położone jest bardzo blisko bazy ranger Komodo, dlatego przypływa tu sporo łodzi na nurkowanie. Nazwa pochodzi od koloru plaży, gdzie biały piasek zmieszany jest z fragmentami czerwonych koralowców. Temperatura wody jest tu niższa i dochodzi do 25 stopni Celsjusza. Zobaczyć tu można żółte ogórki morskie i wiele rozgwiazd. Wśród korali życją frogfishes i leafishes. Nurkując nocą znajdzie się tutaj mandaryny zwłaszcza w płytszej części.
Toko-Toko
To miejsce położone jest przy małej skalistej wysepce na obrzeżach Parku Narodowego Komodo w pobliżu Giwi Lawa Laut i całkowicie narażone jest na bardzo silny i nieprzewidywalny prąd Indonezyjski przepływowy płynący z północy. Więc jak widać jest to miejsce dla nurków doświadczonych w żadnym razie nie dla nurków początkujących, a i doświadczeni mogą mieć niezłą zabawę. Jest tu duży płaskowyż z ładnymi koralami stołowymi i twardymi, ale obecnie część płaskowyżu jest uszkodzona.
Castle Rock (Batu Toko-Toko)
Jest to podwodna góra z płaskim długim na 20 metrów szczytem na głębokości 6-7 metrów. Tam najlepiej się zatrzymać pośród bloków koralowych pod prąd i poczekać na rekiny rafowe białopłetwe, szare, jack, terwallies i tuńczyki a wśród nich ogromne ławice niebiesko-czarnych fizylierów. Jeśli nie ma ich to na pewno są po drugiej stronie góry, ale bardziej rozproszone. Na 15 metrach można często ujrzeć ogromne ławice makreli, ryby lekarze i jack gromadzą się i pływając tworzą wiry i ściany. Jest to przepiękne widowisko. Tutaj też można zobaczyć delfiny. Aby zrobić przystanek bezpieczeństwa trzeba wrócić do głównej skały w kształcie piramidy, i w zależności od prądu można ukryć się w bieżącym cieniu, a stamtąd na powierzchnię.
Cristal Rock ( Batu Gili Lawa Laut)
Jest to kamień zanurzony w czasie przypływu. Jest tu niewielki prąd i trzeba sprytu, aby się zatrzymać, ale dzięki temu można zobaczyć duże ryby. Po jednej stronie skały znajduje się niewielki płaskowyż ( kiedyś były tutaj ładne staghorn koralowce i korale stołowe), obecnie połamane. Jednak dalej w dół 15-20 metrów jest mała dolinka z kilkoma ogromnymi blokami koralowymi gdzie przebywają żółte oriental sweetlips i dorsze Barramundi. Przy silnych prądach można tu zobaczyć duże ławice fizylierów, jacks i trewaliers, a nawet rekiny.
Latarnia morska (Lighthouse)
To miejsce znajduje się poniżej latarni na północno-wschodnim punkcie Gili Lawa Laut. Jest to przepiękny teren do nurkowania. Łagodnie opadający stok z pięknymi koralami stołowymi i innymi gatunkami twardych korali przemieszanych z krzewami czarnego korala i białym piaskiem. Tutaj na piasku lub miedzy koralami stołowymi rekiny mają swoją sypialnię, więc należy zachować ostrożność mimo wspaniałego widoku.
Kocioł Passage (Gili Lawa Laut Passage)
Tutaj są dwa zejścia do nurkowania przecinające wyspy Lawa a szczególnie Laut Cauldron. Zejście na północy jest tylko dla bardzo zaawansowanych nurków, którzy potrafią poruszać się wśród silnych prądów, bo wymiata nurka w bardzo szybkim tempie, a trzeba przejść z 25 metrów do 14, następnie znowu w dół do 22 metrów do dużej misy piasku (kotła). Następnie wzdłuż prawej krawędzi z ładnymi formami koralowców. Na lewej stronie jest kilka sporych szczelin a potem ładna rafa koralowa. W trakcie odpływu w czasie luźnej fali można zanurkować w przeciwnym kierunku.
Golden Passage (Giwi Lawa Darat Passage)
To miejsce nurkowe jest mniej dzikie, a nurkowanie przypomina raczej szybkie nurkowanie w dryfie. Należy jednak uważać, aby nie dostać się zbyt blisko południowej krawędzi, gdzie prądy mogą zamiatać w dół. Żwir jest tu poprzetykany płachetkami korali, co jest idealnym miejscem dla barakud czasami manty i płaszczek. Natomiast, jeżeli zacząć nurkowanie z zachodu na wschód to zakończeniem tego jest piękny ogród koralowy z ławicami ryb ostrobokowatych i trewaliers i koralowcami stołowymi.
Pillarsteen
Jest to miejsce na południu Parku Narodowego Komodo i położone jest na południowym-wschodzie wysepki Padar. Topografia tego ogromnego miejsca jest niesamowita, są tutaj kominy i kaniony, boldery ze skałami pięknie wyszlifowanymi. Tutaj też znajduje się kilka jaskiń na głębokości 16 do 40 metrów, a wszystko to wspaniale pokryte miękkimi koralami, gorgoniami, gąbkami. Na pewno jest to jedno z najpiękniejszych miejsc nurkowych mimo silnych prądów. Wiele zależy od pływów i prądów.
Three sisters
Trzy siostry są to 3 duże kamienie połączone ze sobą grzbietami ładnie pokryte koralami, w których tętni życie. Można tu obserwować różne gatunki ślimaków, małych ogórków morskich i piękne rozgwiazdy. Na około 30 metrach głębokości są następne dwa, ale mniejsze głazy okryte koralami i związanym z nimi życiem makro.
Swallow Hole
W południowo-zachodniej części Rinca na południe od Horseshoe Bay. Jest to nieduża wyspa, gdzie żyją jaskółki. Do nurkowania schodzi się w pewnej odległości od brzegu przy podwodnym szczycie i nurkuje się wokół szczytu i na grzbiecie oraz w kanale wśród przepięknych korali, gąbek i osłonic. A jeśli warunki sprzyjają to można spenetrować jaskinię i wejść do niej jednym z trzech wejść.
Jimmys Rock
Jest to zatopiony szczyt leżący na południowo-zachodnim brzegu wyspy Kode. Górna część szczytu leży na głębokości około 8 metrów i jest doskonałym miejscem do obserwacji rekinów i barakud. Na łagodnym stoku z kolei istnieje ciekawe życie makro.
Kannibal Rock
To jedno z piękniejszych miejsc nurkowych położonych na południu Parku Narodowego Komodo. Podwodna góra cała pokryta jest miękkimi koralami, gąbkami i twardymi koralowcami. Na każdym skrawku powierzchni zobaczymy różne gatunki rozgwiazd i ogórki morskie. Tutaj występuje kilka gatunków ślimaków, krabów, krewetek, krabów, ryby żabicokształtnych, jeżowców i skorpenowate. Z kolei na samym szczycie rafy napotyka się sporo anemonów. Wielu nurków za jedyną wadę uważa tylko zimną wodę.
Yellow Wall i Crynoid Canyon
Te dwa miejsca, mimo, że nie leżą blisko siebie, są dość podobne, a na pewno podobne pod względem zimnej wody. Tutaj jest kilka gatunków liliowców, ślimaków, krewetek mieszkających pomiędzy igłami jeżowców i nawet można zobaczyć rzadkie krewetki Coleman na trujących kolorowych jeżowcach.
Pulau Indihiiang
Ta wysepka leży w cieśninie Linta oddzielającej Komodo od Rinca, a nurkuje się najlepiej po jej wschodniej stronie, na stromym stoku pokrytym małymi koralami i gąbkami. Żyją tu też osłonice z grupy Nepteissp. I co ciekawe, zamiast tworzyć kolonie na skałach, tworzą kolonie w kształcie kiści winogron. Jest to miejsce, gdzie często przebywają tu rekiny białopłetwe, ostrobokowate i karanksy.
Tanjung Lelok Sera
Jest to miejsce z bardzo zaciętymi prądami i łatwo się dać ponieść prądom i być wyniesionym w stronę otwartego morza. Jakby prądów było mało, do tego dochodzi bardzo zimna woda. Można jednak nurkować wzdłuż wybrzeża ku wschodniej krawędzi. Najlepsze miejsca to kilka ogromnych zanurzonych w morzu skał i kanionów między nimi z bogactwem ryb takich jak: napoleony, krągłouste, Lucjany, graniki i jeszcze wiele innych gatunków.
Batu Gaja
To miejsce nurkowe znajduje w środku formacji skalnej o ostrych krawędziach i trzeba uważać, żeby nie zanurzyć się zbyt blisko i uchronić się przed turbulencjami i wirami, których jest tu sporo. Za to zobaczyć tu można ogromne graniki, żółwie, ostrobokowate i papugoryby.
Manta Halley
To miejsce nurkowe słynie głównie z obecności w nim mant. Nurkując przy rafie warto zatrzymać się w płytkiej wodzie, aby pooglądać manty, a gdy odpłyną nurkuje się dalej obserwując życie makro na przepięknej rafie z ławicami chryzorów nie mówiąc o napotkaniu rekinów i żółwi. Przy wynurzeniu znowu obserwuje się przepływające manty.
Twins
To miejsce to dwie skały i między nimi wąwóz. Jest tylko dla doświadczonych nurków ze względu na silne prądy musi być zabezpieczenie przeciwprzepięciowe, a na dodatek zimna woda. Spotyka się tu wiele dużych ryb takich jak rekiny, manty, płaszczki orle, ostrobokowate i karanksy.
Broken Hill
To miejsce nurkowe znajduje się przy małej wysepce na zachodnim brzegu Komodo. Jest to szczyt z obszarem ładnej rafy koralowej.
Toro Moncong (Monco)
To najbardziej na zachód wysunięte miejsce nurkowe Komodo. Nurkuje się tu z niektórych większych bloków koralowych na głębokość 25-30 metrów. Występują tu przepiękne korale stołowe a wśród nich roi się od życia makro oraz wielu gatunków małych rybek rafowych. Napotyka się tu żółte ryby żabokształtne, malutkie krewetki żyjące w czarnych koralach czy ślimaki nagoskrzelne. Jest to dobre miejsce na nurkowanie nocne.
Tondok Rasa (Roller Coaster)
Jak sama nazwa wskazuje jest to miejsce z zaciętymi prądami, nawet rekina potrafią zaskoczyć. Jest tutaj naprawę trudne nurkowanie, ale za to w tym imponującym terenie z dużymi blokami skał i głębokim wąwozem o głębokości około 45 metrów spotyka się szare rekiny i bałopłetwe rekiny i to nie pojedyncze sztuki, ale po kilkanaście.
Tanjung Tondok Rasa
Miejsce to usytuowane jest pomiędzy GPS-Point i Tondok Rasa w zatoce Tanjung i stanowi obszar chroniony. Idealne na nurkowanie nocne. Napotyka się tu na małe, czarne ryby żabokształtne na czerwonych gąbkach, wspaniałe ślimaki nagoskrzelne, kraby i krewetki i śpiące rekiny.
Punkt GPS
To miejsce to zanurzona w morzu góra i znajduje się w pewnej odległości na północ od wyspy Banta. Prądy - od umiarkowanych do ostrych. Obserwować tu można ławice młodych barakud, makreli i tuńczyka i piękne duże żółwie. Nurkując w wodach stosunkowo spokojnych można zaobserwować kilka metrów nad i bliżej rafy silne wiry i prądy.
Galley Rock (Ghally’s Rock)
Jest to miejsce niebezpieczne do nurkowania, wszędzie wiry i fale uderzające o skały. Gdy jednak się poczeka, aż prąd się uspokoi to czeka nurka wspaniałe nurkowanie z rekinami, dużymi tuńczykami, barakudami. Na początku łagodne zbocze z dużymi gąbkami, które potem zamienia się w stromą ścianę. Nurkować tutaj można zarówno od strony północnej jak i od południowej w zależności od prądów.
PRZELOTY I POBYT - KOMODO - INDONEZJA
Dojazd
Z Europy samoloty posiadają połączenia z Indonezją, ale i z polskich lotnisk można lecieć do Indonezji. Docelowo do takich miejscowości jak : Dżakarta, Bandung, Semarang, Palembang, Pankalpinang, Tandjung Panda czy Yogyakarta.
Indonezja posiada 667 lotnisk krajowych, a to ze względu na to, że jest krajem wyspiarskim i obsługuje je kilku przewoźników krajowych, m.in.: Garuda Indonesia, Air Asia, Trans Nusa, Lion Air, Trigana Air i Citilink. Należy pamiętać o opłacie wylotowej płatnej osobno w okienku na lotnisku. W obecnej chwili bilety na linie krajowe już kupuje się w biurach podróży sprzedających bilety samolotowe, w sieci, albo u przewoźnika.
Noclegi
Większość wycieczek organizowanych na Komodo ma charakter kilkudniowy, choć oferta w zakresie akomodacji nie jest bogata. Zazwyczaj turyści lokowani są w wysokiej jakości hotelach – dotyczy to także nurków, choć można znaleźć także tańsze obiekty.
ATRAKCJE TURYSTYCZNE - KOMODO - INDONEZJA
Największą atrakcją wyspy są trzymetrowe warany największe jaszczurki na świecie. Następną atrakcją są nurkowania i rejsy nurkowe czy safari nurkowe.
Park Narodowy Komodo został założony w 1980 roku i jest najbardziej znany z największych gadów świata. Wokół Komodo znajduje się około 80 wysepek z okalającymi je pięknymi rafami koralowymi. Rafy są w idealnym stanie, szczególnie tam gdzie jest Park Narodowy. Każdy nurek znajdzie tu wszystko, czego dusza zapragnie, od dużych rekinów, poprzez manty, tuńczyki do krewetek, kolorowych ślimaków po kolorowe rybki rafowe frogfishes jak i wspaniałe koralowce. Większość tych miejsc nurkowych jest dla nurków zaawansowanych i zaopatrzonych w logbooki i bojki bezpieczeństwa z powodu bardzo silnych i nieprzewidywalnych prądów, czasem fale z przepięciami i zimną wodą rodzą się na płytkich wodach. Widoczność natomiast jest bardzo dobra. Dzienne warunki, takie jak prądy i pływy muszą być brane pod uwagę i należy polegać na opinii przewodnika i najlepiej trzymać się blisko niego, on wie najlepiej gdzie w razie czego się schronić i przeczekać, a kiedy zawrócić. Nurkowanie tutaj może być super, ale trzeba uważać na zmienne warunki.
BAZY / CENNIK - KOMODO - INDONEZJA
Bazy nurkowe
Laguna Divers Komodo – Labulam Bajo
Jest to profesjonalnie prowadzona baza przez niemieckich instruktorów R. i K. Krause. Tutaj można wypożyczyć też sprzęt do nurkowania, dostępny jest nitro za dodatkową opłatą, tak jak i wczesne ranne nurkowania i nurkowania nocne, oraz kursy w systemie PADI i CMAS. Briefing może odbywać się w kilku językach. Baza wymaga obowiązkowego nurkowania sprawdzającego dla każdego nurka, oraz aktualnych badań lekarskich.
Baza jest powiązana z hotelem Bintang Flores Hotel-Labuan Bajo, gdzie oferują noclegi w pokojach ze śniadaniami, transfery z i na lotnisko, które jest oddalone o 15 minut drogi samochodem. Latają tu codziennie samoloty z Bali. Jest to komfortowy ośrodek położony bezpośrednio nad morzem, na północnym-zachodzie wyspy Flores.
HOTELE - KOMODO - INDONEZJA
W okolicy znajduje się wiele godnych polecenia obiektów oferujących zakwaterowanie.
INNE INFORMACJE - KOMODO - INDONEZJA
Język
Językiem urzędowym w Indonezji jest język indonezyjski(bahasa).
Waluta
Walutą w Indonezji jest Rupia Indonezyjska. Np. 10 000 IDR to mniej więcej 3 złote 88 groszy. Co do płatności, to w wielu miejscach można płacić kartami kredytowymi, czekami podróżnymi lub dolarami.
Klimat
Praktycznie cała Indonezja w strefie klimatu równikowego. Jednak Małe Wyspy Sundajskie są w strefie podrównikowej, czyli jest tutaj więcej dni bezdeszczowych. Średnie temperatury wynoszą 25-27 stopni Celsjusza.
Ustrój
Indonezja jest republiką od 1949 roku.
Czas
Indonezja posiada trzy strefy czasowe w zależności od miejsca położenia np.:
Jakarta – GMT + 7
Bali – GMT + 8
Jayapura – GMT + 9
Dokumenty
Wymaganym dokumentem jest paszport, którego ważność jest co najmniej na pól roku od daty wyjazdu. Dla turystów z Europy przyznawana jest wiza 60 dniowa przy wjeździe. Nurkowie powinni zabrać ze sobą certyfikaty, logbook, adapter INT i świadectwa zdrowia. Dobrze jest mieć ubezpieczenie od utraty bagażu, ubezpieczenie zdrowotne i dla nurków specjalistyczne ubezpieczenie DAN.
Prąd
Obowiązuje 220v.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
