 Goffer zachodni
Goffer równinny[15], goffer[16] (Geomys bursarius) – gatunek ssaka z podrodziny Geomyinae w obrębie rodziny gofferowatych (Geomyidae).
Występowanie i biotop
Goffer równinny występuje na zachód od rzeki Missisipi w Górach Skalistych i na północ od północno-wschodniego Teksasu i Meksyku poprzez Wielkie Równiny do południowo-centralnej Manitoby w Kanadzie[17].
Zasięg występowania w zależności od podgatunku[18]:
G. bursarius bursarius – skrajnie południowa Manitoba, Kanada i większość Minnesoty oraz przyległe części Dakoty Północnej, Dakoty Południowej i północno-zachodniego Wisconsin, Stany Zjednoczone.
G. bursarius illinoensis – środkowy Illinois i przyległa północno-zachodnia Indiana, Stany Zjednoczone.
G. bursarius industrius – południowo-zachodnie Kansas, Stany Zjednoczone.
G. bursarius major – południowo-środkowe Kansas, środkowa Oklahoma i północny Teksas do środkowo-wschodniego Nowego Meksyku, Stany Zjednoczone.
G. bursarius majusculus – Iowa i przyległe części wschodniej Nebraski, północno-wschodni Kansas i północne Missouri, Stany Zjednoczone.
G. bursarius missouriensis – środkowo-wschodnie Missouri, Stany Zjednoczone.
G. bursarius ozarkensis – północno-środkowe Arkansas, Stany Zjednoczone.
G. bursarius wisconsinensis – zachodnie Wisconsin, Stany Zjednoczone.
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1800 roku brytyjski przyrodnik George Shaw nadając mu nazwę Mus bursarius[19]. Holotyp pochodził z Elk River, w hrabstwie Sherburne, w Minnesocie, w Stanach Zjednoczonych[20].
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają osiem podgatunków[18].
Etymologia
Geomys: gr. γεω- geō- „ziemny”, od γη gē „ziemia, grunt”; μυς mus, μυός muos „mysz”[21].
bursarius: średniowiecznołac. bursarius „skarbnik”, od gr. βυρσα bursa „ściągnięta skóra”[22].
illinoensis: Illinois, Stany Zjednoczone[22].
industrius: nowołac. industrius „aktywny, pracowity”[23].
major: łac. maior, maioris „większy”, forma wyższa od magnus „wielki”[22].
majusculus: łac. maiusculus „nieco większy”, od maior, maioris „większy”, forma wyższa od magnus „wielki”; przyrostek zdrabniający -ulus[22].
missouriensis: stan Missouri, Stany Zjednoczone[22].
ozarkensis: góry Ozark, Stany Zjednoczone[12].
wisconsinensis: Wisconsin, Stany Zjednoczone[13].
Morfologia
Średniej wielkości gryzoń. Długość ciała (bez ogona) 135–235 mm, długość ogona 60–120 mm; masa ciała 120–250 g[24]. Futro o krótkich, gęstych i błyszczących włosach[25]. Ubarwienie waha się od koloru jasnobrązowego do czarnego, spód ciała nieco jaśniejszy[17][26]. Czaszka goffera równinnego jest wzmocniona i posiada silne mięśnie szczęki. Duże siekacze koloru żółto-pomarańczowego. Oczy i uszy są małe. Ogon jest długi, prawie pozbawiony owłosienia. Na przednich łapach długie, silnie zakrzywione pazury[26]. Samica ma trzy pary sutków.
Ekologia
Tryb życia
Spotkać go można na obrzeżach lasów lub terenach zamieszkanych przez człowieka (trawniki, cmentarze, pola golfowe)[14]. Zamieszkuje głębokie, piaszczyste gleby, gdzie warstwa uprawna wynosi 20 cm lub więcej[27][17]. Zazwyczaj unika terenów o gliniastej glebie[27]. Gryzonie te prowadzą samotny i nocny tryb życia. Budują podziemne schronienia o średnicy 6 cm na głębokości około 14 cm (czasami: odpowiednio 10 i 67,5 cm)[27]. Schronienie jest stosunkowo płytkie w okresie letnim, natomiast zimą jest nieco głębsze[17]. Tunele mogą liczyć do 100 m długości. Rzadko wychodzi na powierzchnię i o jego obecności świadczą wykopane kopce o średnicy 45 cm i wysokości 8 cm[27]. Typowe gniazdo zawiera liczne komory, toaletę i przechowalnię żywności[27]. Samce goffera równinnego są terytorialne. Opuszczają swoje gniazda wczesną wiosną. Terytoria samców są zwykle większe niż u samic[17]. Na pożywienie goffera składają się podziemne bulwy i korzenie. Rzadko piją wodę.
Rozród
Okres rozrodczy u goffera równinnego przypada na okres od lutego do kwietnia. Po ciąży trwającej 51 dni samica rodzi 1-6 młodych. Nowo urodzone goffery są nagie, różowe i pomarszczone, oczy i uszy są zamknięte. Okres laktacji trwa około 5 tygodni. Po tym czasie młode są odstawiane od sutek[25], lecz przebywają jeszcze z matką około 3 tygodni. Dojrzałość płciową uzyskują po osiągnięciu jednego roku.
Znaczenie
Na goffera równinnego polują węże i łasice, które potrafią przecisnąć się przez podziemne korytarze, oraz zwierzęta, które potrafią kopać w ziemi: kojoty, borsuki i lisy. Czasami też padają ofiarą ptaków drapieżnych i sów[25]. Przez ludzi gryzonie te są traktowane jako szkodniki w rolnictwie. Niszczą również trawniki i pola golfowe. Kontrolę populacji prowadzi się poprzez odłów i podkładanie zatrutego ziarna[27].
Zagrożenie i ochrona
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii niższego ryzyka LC[14]. Obecnie nie ma żadnych zagrożeń dla populacji tego gatunku.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
