 AHS Krab
AHS Krab – współcześnie rozwijany polski projekt armatohaubicy samobieżnej kalibru 155 mm (lufa o długości 52 kalibrów).
Broń budowana początkowo na bazie zmodernizowanego podwozia UPG-NG konstrukcji OBRUM wyprodukowanego przez Zakłady Mechaniczne Bumar-Łabędy oraz licencyjnego brytyjskiego systemu wieżowego AS90/52.
W grudniu 2014 podjęto decyzję o zamianie wadliwego podwozia UPG-NG na licencyjne produkcji Samsung Techwin stosowane w armatohaubicy K9 Thunder.
Koncepcja wprowadzenia do Wojsk Lądowych nowego systemu artyleryjskiego pojawiła się na początku lat 90 XX w. W wyniku analiz ustalono, iż istnieje potrzeba wprowadzenia samobieżnych dział kal. 155 mm. Uznano, że realne jest stworzenie takiego systemu w Polsce przy współpracy z kooperantem zagranicznym. Zakładano podjęcie współpracy ze Słowacją, gdzie pracowano nad nowymi działami, będącymi rozwinięciem rodziny Dana (projekt Zuzana). Pierwotny projekt (Zuzana) zakładał montaż słowackiego systemu wieżowego z armatohaubicą kal. 155 mm na polskim podwoziu wywodzącym się z rodziny Kalina.
W 1997 ogłoszono pierwszy przetarg na system wieżowy do nowego polskiego działa samobieżnego kalibru 152/155 mm. Do dalszego postępowania wybrano cztery: T-6 (RPA), Zuzana (Słowacja), AS-90 (Wielka Brytania), PzH 2000 (Niemcy). Wieża miała być montowana na przedłużonym (do siedmiu par kół jezdnych) podwoziu typu Kalina. Jeszcze w 1997 przetarg unieważniono. Do drugiego przetargu przystąpiły trzy firmy – wycofali się Południowoafrykańczycy. W międzyczasie zmieniono typ podwozia, na którym miała być montowana wieża na czołgowe (z rodziny T-72/PT-91). Przetarg zakończono w 1998 r. wyborem dwóch wież – niemieckiej i brytyjskiej. Ostatecznego wyboru miał dokonać MON. Próby ogniowe obu dział (tylko działa brytyjskiego, Niemcy nie przyjechali na poligon w Żaganiu tłumacząc to przepisami celnymi) przeprowadzono w dniach 21–24 czerwca 1999 na poligonie Żagań-Świętoszów. Ostatecznie wybrano wieżę brytyjską i 26 lipca 1999 podpisano umowę na licencyjną produkcję tych wież w HSW. Jako podwozie wybrano natomiast projekt przedsiębiorstwa OBRUM, opracowany m.in. z myślą o armatohaubicy, ciężki gąsienicowy nośnik UPG-NG.
Pierwszy moduł dywizjonowy o kryptonimie Regina miał być dostarczony do prób wojskowych w 2003 r. W przypadku pomyślnych prób zakładano wprowadzenie pierwszego dywizjonu (18 dział) w 2005 (do 2012 planowano wprowadzić już cztery dywizjony). Jednakże z uwagi na brak wpłaty strony polskiej, cały proces został opóźniony. Montaż pierwszego prototypu działa oznaczonego jako Krab rozpoczęto w październiku 2000, a pierwsza wieża z Wielkiej Brytanii przybyła w marcu 2001 r. Brak środków finansowych spowodowały zmianę pierwotnych planów, początkowo planowano powstanie prototypowego modułu dywizjonowego, w skład którego miała wejść bateria ogniowa (6 dział) oraz wszystkie pojazdy występujące na szczeblu dywizjonu (2 pojazdy dowódczo-sztabowe, 2 pojazdy dowódcze, wóz amunicyjny, wóz warsztatowy, wóz ewakuacyjny oraz wóz remontu uzbrojenia i elektroniki). Pierwszy kompletny prototyp „Kraba” zaprezentowano publicznie 12 czerwca 2001 r. Krab jest wyposażony w zmechanizowany układ zasilania amunicją.
Pierwsze dwa prototypy wyposażone są w systemy wieżowe dostarczone przez BAE Systems, natomiast trzeci został wykonany w całości przez Hutę Stalowa Wola. Pierwsze strzelania kompletnego trzeciego Kraba przeprowadzono 29 lipca 2011 r.
W maju 2008 r. MON podpisało z Centrum Produkcji Wojskowej HSW umowę na wdrożenie do roku 2011 dywizjonowego modułu ogniowego Regina. Umowa przewidywała dostarczenie 8 jednostek ogniowych (2 baterie po 4 działa) wraz z pojazdami towarzyszącymi. W ramach ww. prac zostały wykorzystane dwa istniejące prototypy samobieżnego działa polowego Krab, oraz wyprodukowane zostanie dodatkowych 6 jednostek.
Ze względu na zaprzestanie produkcji luf do działa samobieżnego AS-90 projekt Regina musiał zostać zmieniony. MON, dokonawszy rozeznania wśród producentów luf artyleryjskich, wybrało produkt z koncernu Nexter. Pozostałe elementy budowy działa jak np. hamulec wylotowy, kołyska, zamek klinowy, oporopowrotnik są produkcji polskiej. Przeprowadzone w Ośrodku Badań Dynamicznych WITU w Stalowej Woli testy nowej lufy Nexter Systems z Bourges o kalibrze 155 mm i długości 52 kalibrów przebiegły pomyślnie.
Pierwszy publiczny pokaz Kraba z działem Nexter Systems miał miejsce na Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego 2011 r.
Obecna seria Krabów raczej ma lufę z przedsiębiorstwa Rheinmetall.
Na 6 listopada 2014 r. Projekt Regina nie przebiegał zgodnie z planem. Wóz bojowy miał 9 wzorów podwozia i żaden nie satysfakcjonował MON. Polska Grupa Zbrojeniowa poinformowała, że do końca grudnia 2014 r. podejmie decyzję co dalej z produkcją Kraba.
Decyzją MON i PGZ SA wybrano Samsung Techwin i podwozie z K9, kończąc długotrwały problem z UPG-NG.
24 sierpnia 2015 r. w Stalowej Woli odebrano model Kraba z podwoziem z K9, zaplanowano proces sprawdzania tego egzemplarza, które nastąpi po MSPO 2015.
Jedynym użytkownikiem AHS Krab są Wojska Lądowe. Deklarowały one początkowo potrzebę posiadania około 50 Krabów. Zgodnie z treścią Planu Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych, do końca 2025 roku, do Wojsk Rakietowych i Artyleryjskich ma trafić 5 w pełni wyposażonych dywizjonów dział Krab. W skład dywizjonu wchodzą 24 armatohaubice oraz sprzęt towarzyszący. Łącznie daje to 120 dział.
Do 8 już posiadanych przez wojsko pojazdów miało dołączyć 16 kolejnych do 2015 roku.
W 2014 roku Prezes Zarządu HSW SA Krzysztof Trofiniak podpisał umowę na produkcję i polonizację (na podstawie licencji) 120 podwozi do armatohaubicy Krab typu K9 z koreańską firmą Samsung Techwin. Początkowo do 2017 roku z Republiki Korei do Polski mają trafić 24 podwozia dla armatohaubic, kolejne 12 pojazdów w latach 2018–2022. Decyzja o zakupie podwozi z Republiki Korei, ma związek z opóźnieniami realizacji programu Krab, które powodowane były między innymi przez usterki w pojazdach dostarczanych przez ZM Bumar-Łabędy.
ZM Bumar-Łabędy produkuje pojazdy gąsienicowe, dla wojska oraz dla cywilów (głównie dla górnictwa węglowego, koparki itd). Ministerstwo Obrony Narodowej chcąc kontynuować modernizację SZ RP postanowiła rozpocząć współpracę z koreańską firmą Samsung Techwin, ponieważ jej podwozia jak zapewnia MON zostały wielokrotnie pozytywnie przetestowane. Dojdzie w tym wypadku do współpracy pomiędzy HSW z koreańskim przedsiębiorstwem. MON jak tłumaczy sekretarz tego ministerstwa Czesław Mroczek, chcąc wzmocnić polski potencjał wojskowy, nie można pozwolić sobie na opóźnienia w produkcji, co w konsekwencji przeciąga proces modernizacji.
Krab przystosowany jest do amunicji odpowiadającej normom natowskiego porozumienia JBMoU (Joint Ballistics Memorandum of Understanding). Początkowo nie prowadzono własnego programu amunicyjnego. Dostawę amunicji dla Sił Zbrojnych następnie zaproponowały Zakłady Metalowe Dezamet. Z powodu dużych kosztów i ryzyka związanego z samodzielnym opracowaniem amunicji, podjęto współpracę ze słowacką firmą ZVS Holding a.s. z Dubnicy nad Wagiem i 9 grudnia 2010 podpisano umowę licencyjną. W 2012 roku wdrożono w Dezamecie produkcję zapalników uderzeniowych KZ984, dalsze części amunicji mają być wdrażane etapami. 18 lipca 2014 Inspektorat Uzbrojenia zamówił w Dezamecie 2000 sztuk amunicji.
W ramach zamówienia dostarczane mają być klasyczne pociski odłamkowo-burzące OFdMKM (donośność ok. 32 km) oraz odłamkowo-burzące OFdMKM DV z gazogeneratorem (donośność ok. 40 km)[12]. Pociski te elaborowane są 10 kg trotylu i mają masę odpowiednio 40,3 kg lub 43,55 kg. Zapalnik KZ984 ma dwa tryby działania: natychmiastowy po uderzeniu w cel i ze zwłoką. Modułowe ładunki miotające są dostarczane przez czeską firmę Explosia a.s. z Pardubic, produkcja docelowo ma być uruchomiona w oddziale Mesko SA w Pionkach.
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
