Popularni aktorzy

Charlie Chaplin, właśc. Charles Spencer Chaplin, KBE (ur. 16 kwietnia 1889 w Londynie, zm. 25 grudnia 1977 w Vevey) – brytyjski aktor i reżyser okresu kina niemego, później także filmów udźwiękowionych; producent, scenarzysta i kompozytor muzyki filmowej. Ikona kultury popularnej[1]. Jeden z najwybitniejszych i najlepiej rozpoznawalnych aktorów i reżyserów w historii światowego kina[2][3][4]. American Film Institute umieścił go na 10. miejscu w rankingu „Największych aktorów wszech czasów” (The 50 Greatest American Screen Legends)[5].
Młodość, rodzina
Urodził się w Walworth w Londynie, w Anglii. Jego ojcem był Charles Chaplin, a matką Hannah Harriette Hill (oboje w ćwierci romskiego pochodzenia[6]). Oboje rodzice byli aktorami. Rozwiedli się niedługo po narodzinach Charliego, który odtąd pozostawał pod opieką matki. Żyli w skrajnie trudnych warunkach i narastającej biedzie, przeprowadzając się do coraz mniejszych pokoi. W 1896 matce Charliego nie udało się znaleźć pracy i oboje trafili do przytułku. Będąc nastolatkiem, wraz ze starszym bratem, Sydneyem, z powodu trudnej sytuacji materialnej zmuszeni zostali do podjęcia pracy w warsztacie samochodowym w Lambeth. Po paru tygodniach zostali przeniesieni do Szkoły Hanwell dla Sierot i Biednych Dzieci. Następnie mieszkali przez pewien okres z żoną ojca i ich synkiem, jednak byli tam źle traktowani (często macocha nie wpuszczała ich na noc do domu), w związku z czym wrócili do przytułku. Kiedy Sydney opuścił przytułek, podjął pracę trębacza na statku wycieczkowym. Po powrocie zajął się Charliem, który od dłuższego czasu radził sobie sam. Kiedy Charlie miał 12 lat, jego ojciec zmarł z powodu alkoholizmu, a matka przeszła załamanie nerwowe i wkrótce została umieszczona w szpitalu psychiatrycznym w Cane Hill. Zmarła w 1928 w Stanach Zjedoczonych, otoczona opieką syna.
Charlie pierwszy raz wystąpił na scenie mając pięć lat, w musicalu w 1894. Tego wieczoru występowała jego matka, a on czekał na nią za kurtyną. Kiedy schorowanej matce głos odmówił posłuszeństwa i została zmuszona do przerwania występu, dyrektor teatru wypchnął na scenę Charliego. Wtedy chłopiec zaczął naśladować matkę, która nauczyła go śpiewać i grać na scenie. Jako dziecko często tygodniami pozostawał w łóżku z powodu poważnej choroby, a nocą jego matka siadywała przy nim i odgrywała sceny tego, co działo się za oknem. W 1900, w wieku 11 lat, Charlie z pomocą brata otrzymał rolę komicznego kota w pantomimie pt. Kopciuszek, w hipodromie w Londynie. W 1903 pojawił się w filmie pt. Jim, A Romance of Cockayne. Wkrótce potem dostał swoją pierwszą stałą pracę, grając chłopca sprzedającego gazety w sztuce teatralnej o Sherlocku Holmesie. Rolę tę odgrywał do 1906. Następnie wystąpił w numerze pt. Court Circus, a w następnym roku zagrał klauna w Fun Factory. Według rejestrów imigracyjnych, do Ameryki przyjechał po raz pierwszy ze znaną trupą Karno 2 października 1912.
Kariera
Mimo że początkowo miał trudności w dostosowaniu się do stylu grania studia Keystone, wkrótce stał się tam sławny. Mack Sennett znany był ze swojej spontaniczności, a filmy produkowane w jego studio często nie posiadały scenariuszy. Tu pojawiła się szansa dla Chaplina, który obdarzony był umiejętnościami improwizacyjnymi. Jak głosi legenda, w jednym z filmów Macka Sennetta brakowało gagów. Zdesperowany producent kazał Charliemu ucharakteryzować się i zagrać bez przygotowania. Chaplin wpadł do garderoby i wybierając najgorsze ubrania jakie tam znalazł stworzył postać trampa, z którą wciąż jest najbardziej utożsamiany. Ta postać filmowa to osoba z manierami dżentelmena, noszący ciasny żakiecik, przyduże spodnie, rozchodzone buty, melonik, bambusową laseczkę i wąsik.
Dżentelmen, poeta, marzyciel, samotnik, stale wyczekujący romantyczności i przygody. Chciałby natchnąć pana (Macka Senneta) mniemaniem, że jest uczonym, muzykiem, księciem, graczem w polo. Jednakże nie gardzi zbieraniem niedopałków czy okradaniem dzieci z cukierków.
Sam Charlie mówi o nim w swojej autobiografii:
Błyskawiczna kariera
W latach 1908-1913 nastoletni Chaplin występował na brytyjskich scenach z rożnymi sukcesami. Nie odnalazł się tam jako tancerz, ale odkrył, że czuje się dobrze w pantomimie. W 1913 po raz drugi przyjechał do Stanów Zjednoczonych na tournée z angielską grupą teatralną Freda Karno. Został tam zauważony przez producenta kina niemego, Macka Sennetta, który zaoferował mu zatrudnienie w swoim studiu Keystone Film Company. Chaplin przyjął propozycje i przeniósł się do USA. W styczniu 1914 rozpoczął dla Keystone Studios ze stawką 150 dol. tygodniowo. W pierwszym filmie, Aby zarobić na życie, grana przez niego postać nie jest jeszcze dopracowana. Nosi cylinder i ma sumiaste wąsy, które zasłaniają mimikę twarzy, kluczową w niemym kinie.
Przed końcem pierwszego kontraktu do Chaplina zgłasza się konkurencyjne studio The Essanay Film Manufacturing Company z Chicago, które zaoferowało reżyserowi 1 250 dol. i jednorazowy bonus za przejście w wysokości 10 tys. dol. W 1915 zaczął pracę dla studia The Mutual Film Corporation, od którego otrzymywał pensję w wysokości 10 tys. dol. tygodniowo i jednorazowo 150 tys. dol. za podpisanie z nimi kontraktu. Następnie staje się najlepiej opłacanym aktorem świata.
W 1919 wraz z Mary Pickford, Douglasem Fairbanksem i Davidem Warkiem Griffithem założył studio United Artists.
Kino dźwiękowe
Mimo że filmy udźwiękowione stały się głównym nurtem kinematografii wkrótce po ich wprowadzeniu w 1927, Chaplin nie zdecydował się na ten krok, aż do lat trzydziestych. Uważał, że film dźwiękowy zniszczy kinematografię i kiedy wszyscy kręcili filmy dźwiękowe, on nakręcił nieme Światła wielkiego miasta, które odniosły kolejny olbrzymi sukces.
Stworzył choreografię i muzykę do filmu pt. Światła rampy z roku 1952, był śpiewakiem w tytułowej piosence do filmu pt. The Circus z 1928. Jedną z kilku piosenek napisanych przez niego jest Smile, którą śpiewali m.in. Nat King Cole oraz Michael Jackson, wielbiciel talentu Chaplina. Ze względu na lewicowe poglądy znalazł się na tzw. czarnej liście Hollywood.
Został uhonorowany wieloma nagrodami, zwłaszcza pod koniec swojej kariery. W 1975 otrzymał odznaczenie, a zarazem brytyjski tytuł szlachecki – Order Imperium Brytyjskiego[7].
Śmierć i pochówek
Chaplin od października 1977 był w poważnym stanie. Zmarł we śnie, rankiem 25 grudnia 1977 w Vevey w Szwajcarii. Po skromnej uroczystości pogrzebowej odprawionej w obrządku anglikańskim został pochowany na cmentarzu w Corsier-sur-Vevey w Szwajcarii.
Podsumowanie
Pozostawił po sobie ogromny dorobek. Stworzony przez niego bohater jest jedną z najlepiej rozpoznawanych postaci kina na całym świecie, na wszystkich kontynentach i we wszystkich kulturach. Wielokrotnie; w różnych rankingach zaliczono go do ścisłej czołówki najwybitniejszych twórców kina i najbardziej wpływowych ludzi świata sztuki. Doświadczony w dzieciństwie skrajną biedą i nieszczęściami, dzięki talentowi i ogromnej wrażliwości na krzywdę ludzką i społeczną, zrealizował amerykański sen.
Życie prywatne
Był czterokrotnie żonaty:
Mildred Harris (23 października 1918 – 19 listopada 1920[8], rozwód), syn Norman (ur. 1919, zm. 3 dni po urodzeniu)
Lita Grey (26 listopada 1924 – sierpień 1927[9], rozwód), 2 synów: Charles Jr. i Sydney (zm. 3 marca 2009 w Kalifornii)
Paulette Goddard (1936 – 1942, rozwód)
Oona O’Neill, córka dramaturga Eugene O’Neilla (16 czerwca 1943 – do śmierci w 1977), 8 dzieci: aktorka Geraldine, Michael, Josephine, Jane, Eugene, Victoria (ur. 1951), Christopher i Annette-Emilie.
Filmografia
Zestawienie obejmuje wybrane filmy, w których występował Charlie Chaplin[10].
Aktor
Jako aktor wystąpił łącznie w prawie 90 produkcjach filmowych krótko- i długometrażowych.
Filmy krótkometrażowe
Aby zarobić na życie (Making a living, 1914, czas: 13') jako Edgar English, oszust
Charlie jest zadowolony z siebie (Kid Auto Races at Venice, 1914, czas: 6' 22'' jako włóczęga
Charlie w hotelu (Mabel's Strange Predicament, 1914, czas: 17') jako pijany mężczyzna
A Thief Catcher (1914, czas: 8') jako policjant
Wśród ulewy (Between Showers, 1914, czas: 15') jako podrywacz
Charlie gra w filmie (A Film Johnnie, 1914, czas: 15') jako The Film Johnnie
Charlie tańczy (Tango Tangle, 1914, czas: 12') jako nietrzeźwy tancerz
Charlie wybiera między barem a miłością (His Favorite Pastime, 1914, czas: 16') jako pijany podrywacz
Charlie jako markiz (Cruel, cruel love, 1914, czas: 16') jako lord Helpus/p. Dovey
Charlie zakochany (The Star Boarder, 1914, czas: 16') jako tytułowy bohater
Mabel przy kierownicy (Mabel at the Wheel, 1914, czas: 18') jako Villain
Charlie i chronometr (Twenty Minutes of Love, 1914, czas: 20') jako złodziej/kieszonkowiec
Charlie kelnerem (Caught in a Cabaret, 1914, czas: 30') jako tytułowy bohater
Charlie się kocha (Caught in the Rain, 1914, czas: 16') jako nietrzeźwy gość hotelowy
Pani Charlie (A Busy Day, 1914, czas: 6') jako żona
Młotek Charliego (The Fatal Mallet, 1914, czas: 18') jako konkurent Mabel
Flirt Mabel (Her Friend the Bandit, 1914, czas: 16') jako bandyta
Charlie i Fatty na ringu (The Knockout, 1914, czas: 27') jako arbiter ringowy
Charlie i parówki (Mabel's Busy Day, 1914, czas: 10') jako nietrzeźwy utrapieniec
Charlie i manekin (Mabel's Married Life, 1914, czas: 17') jako mąż Mabel
Charlie dentystą (Laughing Gas, 1914, czas: 16') jako asystent dentysty
Charlie w teatrze (The Property Man, 1914, czas: 28') jako tytułowy bohater
Charlie jako malarz (The Face on the Barroom Floor, 1914, czas: 14') jako artysta
Gorączka wiosenna (Recreation, 1914, czas: 7') jako włóczęga
Charlie kokietuje (The Masquerader, 1914, czas: 9') jako aktor filmowy/przystojny nieznajomy
Charlie pielęgniarzem (His New Profession, 1914, czas: 16') jako Charlie
Charlie i Fatty bawią się (The Rounders, 1914, czas: 16') jako hulaka
Charlie jako dozorca (The New Janitor, 1914, czas: 16') jako tytułowy bohater
Charlie i Józef są rywalami (Those Love Pangs, 1914, czas: 16') jako podrywacz
Charlie piekarczykiem (Dough and Dynamite, 1914, czas: 33') jako Pierre, kelner
Charlie i Mabel na wyścigach (Gentlemen of Nerve, 1914, czas: 16') jako p. Wow-Woe, fanatyk wyścigów
Jego muzyczna kariera (His Musical Career, 1914, czas: 16') jako Charlie/Tom, nosiciel fortepianów
Charlie jest tatusiem (His Trysting Place, 1914, czas: 32') jako Clarence, mąż
Charlie i Mabel na spacerze (Getting Acquainted, 1914, czas: 16') jako p. Sniffels
Charlie królem (His Prehistoric Past, 1914, czas: 22') jako Weakchin
Jego nowe zajęcie (His New Job, 1915, czas: 31') jako Film Extra
Charlie się bawi (A Night Out, 1915, czas: 34') jako hulaka
Charlie bokserem (The Champion, 1915, czas: 31') jako pretendent bokserski
Charlie w parku (In the Park, 1915, czas: 14') jako Charlie
Charlie się żeni (A Jitney Elopement, 1915, czas: 26') jako Suitor, fałszywy hrabia
Włóczęga (The Tramp, 1915, czas: 26') jako tytułowy bohater
Charlie na plaży (By the Sea, 1915, czas: 20') jako spacerowicz
Jego regeneracja (His Regeneration, 1915, czas: 15') jako klient
Praca (Work, 1915, czas: 29') jako asystent Izzy A. Wake'a
Panna Charlie (A Woman, 1915, czas: 26') jako mężczyzna/"Nora Nettlerash"
Charlie w banku (The Bank, 1915, czas: 25') jako dozorca
Charlie marynarzem (Shanghaied, 1915, czas: 27') jako włóczęga
Charlie w Music-Hallu (A Night in the Show, 1915, czas: 24') jako p. Pest/p. Rowdy - na balkonie/loży
Charlie gra Carmen (A Burlesque on Carmen, 1915, czas: 31') jako oficer Darn Hosiery
Charlie włamywaczem (Police, 1916, czas: 34') jako skazaniec 999 zwanym Charliem
Charlie kierownikiem działu (The Floorwalker, 1916, czas: 29') jako bezstronny klient
Charlie strażakiem (The Fireman, 1916, czas: 24') jako tytułowy bohater
Charlie włóczęga (The Vagabond, 1916, czas: 34') jako uliczny grajek
Późny powrót Charliego (One A.M., 1916, czas: 26') jako nietrzeźwy mężczyzna
Charlie i hrabia (The Count, 1916, czas: 24') jako asystent hrabiego
Lichwiarz (The Pawnshop, 1916, czas: 25') jako asystent właściciela lombardu
Charlie gra w filmie (Behind the Screen, 1916, czas: 30') jako David - jego asystent
Charlie na ślizgawce (The Rink, 1916, czas: 30') jako kelner, udający Sir Cecila Seltzera
Spokojna ulica (Easy Street, 1917, czas: 24') jako samotny mężczyzna
Charlie na kuracji (The Cure, 1917, czas: 24') jako nietrzeźwy mężczyzna
Imigrant (The Immigrant, 1917, czas: 30') jako imigrant
Poszukiwacz przygód (The Adventurer, 1917, czas: 24') jako skazaniec
Psie życie (A Dog's Life, 1918, czas: 33') jako włóczęga
Potrójne kłopoty (Triple Trouble, 1918, czas: 23') jako Charlie, dozorca
Pożyczka wolności (The Bond, 1918, czas: 10') niewymieniony w napisach
Idylla na wsi (Sunnyside, 1919, czas: 41') jako "złota rączka" na farmie
Dzień zabawy (A Day's Pleasure, 1919, czas: 24') jako ojciec
Profesor Bosco (The Professor, 1919, czas: 7') jako tytułowy bohater
Charlie Butts In (1920, czas: 11')
Nieroby (The Idle Class, 1921, czas: 32') jako włóczęga/mąż
Dzień wypłaty (Pay Day, 1922, czas: 21') jako robotnik
Przyjazny i miły (Nice and Friendly, 1922, czas: 11') jako włóczęga
Dama kameliowa (Camille, 1926, czas: 33') jako Mike
Filmy długometrażowe
Zabawny romans Charliego i Loloty (Tillie's Punctured Romance, 1914, czas: 1.22') jako miejski nicpoń
Charlie żołnierzem (Shoulder Arms, 1918, czas: 45') jako Doughboy
Brzdąc (The Kid, produkcja: 1920, premiera: 1921, czas: 1.08') jako włóczęga
Pielgrzym (The Pilgrim, 1923, czas: 47') jako pielgrzym/leworęczny w lombardzie
Hollywood (Hollywood, 1923, czas: 1.20') jako on sam
Paryżanka (A Woman of Paris: A Drama of Fate, 1923, czas: 1.22') jako bagażowy na dworcu kolejowym
Gorączka złota (The Gold Rush, 1925, czas: 1.35') jako samotny poszukiwacz złota
Cyrk (The Circus, 1928, czas: 1.12') jako włóczęga
Show People (1928, czas: 1.23') jako on sam
Światła wielkiego miasta (City Lights, 1931, czas: 1.27') jako włóczęga
Dzisiejsze czasy (Modern Times, 1936, czas: 1.27') jako robotnik w fabryce
Dyktator (The Great Dictator, 1940, czas: 2.05') jako Hynkel, dyktator Tomanii/żydowski fryzjer
Charlie Chaplin Cavalcade (Charlie Chaplin Cavalcade, 1941, czas: 1.15') w kilku różnych rolach
Pan Verdoux (Monsieur Verdoux, 1947, czas: 2.04') jako Henri Verdoux - Varnay - Bonheur - Floray
Światła rampy (Limelight, 1952, czas: 2.17') jako Calvero
Król w Nowym Jorku (A King in New York, 1957, czas: 1.50') jako król Shahdov
Hrabina z Hongkongu (A Countess from Hong Kong, 1967, czas: 2.00')[11] jako stary steward
Nagrody
Chaplin otrzymał trzy Oscary: Nagrodę Honorową za „wszechstronność i geniusz w aktorstwie, scenariuszu, reżyserii i produkcji Cyrku” w 1929 roku, drugą Nagrodę Honorową za „nieobliczalny wpływ, jaki wywarł na tworzenie filmów artystycznych w tym wieku” w 1972 roku oraz nagrodę dla najlepszej ścieżki dźwiękowej w 1973 roku za Światła rampy (wspólnie z Rayem Raschem i Larrym Russellem)[12]. Ponadto był nominowany w kategoriach: najlepszy aktor, najlepszy scenariusz oryginalny i najlepszy film (jako producent) za film Dyktator, a kolejną nominację otrzymał za najlepszy scenariusz oryginalny do filmu Pan Verdoux[13]. W 1976 roku Chaplin został członkiem Brytyjskiej Akademii Sztuki Filmowej i Telewizyjnej (BAFTA)[14].

©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA