 Popularni aktorzy
John Joseph Travolta[1][2][3] (ur. 18 lutego 1954[4] w Englewood[5]) – amerykański aktor i producent filmowy, piosenkarz i artysta estradowy. Status światowej gwiazdy filmowej przyniósł mu udział w takich filmach jak Gorączka sobotniej nocy[6], Pulp Fiction i musicalu Grease. Dwukrotnie nominowany do Oscara.
Życiorys
Dzieciństwo i pochodzenie
Urodził się 18 lutego 1954 roku w Englewood w stanie New Jersey w rodzinie rzymskokatolickiej jako najmłodsze z sześciorga dzieci Salvatore J. Travolty (ur. 27 listopada 1912 w Brooklynie, zm. 18 maja 1995 w Englewood)[7][8], półprofesjonalnego gracza futbolu amerykańskiego, i Helen Cecilii Travolty (z domu Burke; ur. 18 stycznia 1912 w New Jersey, zm. w grudniu 1978 w hrabstwie Santa Barbara)[9][10], nauczycielki dramatu, która także śpiewała w radiowym zespole wokalnym „Sunshine Sisters”. Jego ojciec był pochodzenia włoskiego, a jego matka była pochodzenia irlandzkiego[11].
Wychowywał się wraz ze starszym rodzeństwem: trzema siostrami – Ellen (ur. 6 października 1940)[12], Ann i Margaret oraz dwoma braćmi – Josephem „Joeyem” (ur. 14 października 1950) i Samem[13]. Uczęszczał do Dwight Morrow High School[14], ale w 1971 roku mając 17 lat porzucił szkołę. W 1975 Travolta, wychowany w wierze rzymskokatolickiej, przystąpił do kościoła scjentologicznego[15][16][17][18].
Wczesna kariera
Po raz pierwszy pojawił się na scenie w lokalnym przedstawieniu Who’ll Save the Plowboy?. Jego matka, która sama była aktorką i tancerką, zapisała go do szkoły aktorskiej w Nowym Jorku[19], gdzie studiował śpiew, taniec i aktorstwo. Zdecydował się połączyć wszystkie te trzy umiejętności. W wieku 16 lat wystąpił w musicalu Bye Bye Birdie. Porzucił szkołę średnią po pierwszej klasie i przeprowadził się w poprzek Hudson do Nowego Jorku, by znaleźć pracę. Brał udział w reklamach telewizyjnych. Dostał rolę na Brodwayu w Over Here! i zaśpiewał piosenkę „Dream Drummin” napisaną przez braci Sherman. Travolta nagrywał także w lokalnych studiach, ale jego piosenki nie znalazły uznania i zostawały szybko zapomniane. W końcu przeprowadził się do Los Angeles, by rozwinąć swoją karierę w show biznesie.
We wrześniu 1972 trafił do serialu NBC Emergency jako ofiara. Na dużym ekranie zagrał rolę Billy’ego Nolana w horrorze Briana De Palmy Carrie (1976) ze Sissy Spacek. Dostał też rolę Vinniego Barbarina w sitcomie ABC Welcome Back, Kotter (1975–1979), gdzie wystąpiła jego siostra Ellen.
Popularność w latach 70.
W lipcu 1976 roku jego przebój „Let Her In” znalazł się na dziesiątym miejscu na liście Billboard Hot 100 (Lista 100 gorących kawałków). Jego kreacja Tonego Manero w dramacie Johna Badhama Gorączka sobotniej nocy (1977) przyniosła mu National Board of Review Award oraz nominację do Oscara i Złotego Globu. Jako Daniel „Danny” Zuko w musicalu Grease (1978) odniósł drugi co do znaczenia sukces w tamtej dekadzie. W westernie melodramacie Miejski kowboj (1980) zagrał razem z Debrą Winger.
Załamanie w karierze
Jego kolejne filmy okazywały się niepowodzeniami. Pozostać żywym – kontynuacja Gorączki sobotniej nocy, Być doskonałym, W swoim rodzaju – komedia romantyczna z Olivią Newton-John, były komercyjnymi katastrofami[20]. Jego jedynym hitem w tym czasie był film I kto to mówi z Kirstie Alley i dzieckiem dubbingowanym przez Bruce’a Willisa.
Tak było do czasu, gdy zagrał rolę Vincenta Vegi w filmie Quentina Tarantino Pulp Fiction (1994), za którą otrzymał drugą w swojej karierze nominację do Oscara[21][22].
Życie prywatne
5 września 1991 ożenił się z aktorką Kelly Preston, która zmarła 12 lipca 2020 po dwuletniej walce z rakiem piersi. Mieli córkę Ellę Bleu (ur. 3 kwietnia 2000) i dwóch synów – Benjamina (ur. 2010[23]) oraz Jetta (ur. 13 kwietnia 1992, zm. 2 stycznia 2009 w wyniku uderzenia głową w wannę podczas ataku epilepsji. W ostatnich latach życia zmagał się z chorobą Kawasakiego)[24].
Od dziecka był fascynatem lotnictwa, posiada licencję pilota i jest właścicielem czterech samolotów. Gdy nocą 24 listopada 1992 Travolta pilotował samolot Gulfstream N728T (później przerejestrowany na N492JT) wraz ze swoją rodziną, awarii uległ generator elektryczny w samolocie, na skutek czego Travolta musiał awaryjnie lądować kierując się tylko kompasem magnetycznym i światłami miejskimi Waszyngtonu – podczas tego lądowania o mało nie doszło do czołowej kolizji w powietrzu z Boeingiem 727[25]. Do niedawna posiadał, pochodzącego z floty Qantas, Boeinga 707–138. Samolot, należący też przez krótki czas do Franka Sinatry, został przez Travoltę nazwany Jett Clipper Ella[26]. W maju 2017 podarował go australijskiej organizacji HARS, zajmującej się restauracją historycznych samolotów związanych z Australią[27].
Filmografia
John Travolta, 1983
John Travolta, 1991
Aktor
Nightmare (1974) jako Mężczyzna przed sklepem
Diabelski deszcz (The Devil’s Rain, 1975) jako Danny
Welcome Back, Kotter (1975–1979) jako Vinnie Barbarino
Tenth Level, The (1976)
The Boy in the Plastic Bubble (1976) jako Tod Lubitch
Mr. T and Tina (1976) jako Vinnie Barbarino
Carrie (1976) jako Billy Nolan
Gorączka sobotniej nocy (Saturday Night Fever, 1977) jako Tony Manero
Chwila za chwilą (Moment by Moment, 1978) jako Strip
Grease (1978) jako Danny Zuko
Miejski kowboj (Urban Cowboy, 1980) jako „Bud”
Wybuch (Blow Out, 1981) jako Jack
Pozostać żywym (1983) jako Tony Manero
W swoim rodzaju (Two of a Kind, 1983) jako Zack Melon
Być doskonałym (Perfect, 1985) jako Adam Lawrence
That’s Dancing! (1985) jako tancerz
The Dumb Waiter (1987) jako Ben
Basements (1987) jako Ben
The Experts (1989) jako Travis
I kto to mówi (Look Who’s Talking, 1989) jako James Ubriacco
Twist of Fate (1989)
I kto to mówi 2 (Look Who’s Talking Too, 1990) jako James Ubriacco
Magia muzyki (Shout, 1991) jako Jack Cabe
Łańcuchy złota (Chains of Gold, 1991) jako Scott Barnes
Opiekun (Eyes of an Angel, 1991) jako Bobby
Borys i Natasza (Boris and Natasha, 1992) jako on sam
I kto to mówi 3 (Look Who’s Talking Now, 1993) jako James Ubriacco
Pulp Fiction (1994) jako Vincent Vega
Dorwać małego (Get Shorty, 1995) jako Chili Palmer
Brzemię białego człowieka (White Man’s Burden, 1995) jako Louis Pinnock
Tajna broń (Broken Arrow, 1996) jako Vic Deakins
Michael (1996) jako Michael
Fenomen (Phenomenon, 1996) jako George Malley
Miejski obłęd (Mad City, 1997) jako Sam Baily
Jak jej nie kochać (She’s so lovely, 1997) jako Joey
Bez twarzy (Face/Off, 1997) jako Sean Archer
You’re Still Not Fooling Anybody (1997) jako Vincent Vega
Barwy kampanii (Primary Colors, 1998) jako Gubernator Jack Stanton
Cienka czerwona linia (The Thin Red Line, 1998) jako generał Quintard
Adwokat (A Civil Action, 1998) jako Jan Schlichtmann
Córka generała (General’s Daughter, 1999) jako oficer Paul Brenner
Forever Hollywood (1999) jako on sam
Nasz przyjaciel, Martin (Our Friend, Martin, 1999) jako ojciec Kyla (głos)
Numer stulecia (Lucky Numbers, 2000) jako Russ Richards
Bitwa o Ziemię (Battlefield Earth: A Saga of the Year 3000, 2000) jako Terl, szef bezpieczeństwa
Kod dostępu (Swordfish, 2001) jako Gabriel Shear
Teren prywatny (Domestic Disturbance, 2001) jako Frank Morrison
Austin Powers i Złoty Członek (Austin Powers in Goldmember, 2002) jako on sam
Sekcja 8. (Basic, 2003) jako Hardy
Punisher (The Punisher, 2004) jako Howard Saint
Płonąca pułapka (Ladder 49, 2004) jako kapitan Kennedy
Lokatorka (A Love Song for Bobby Long, 2004) jako Bobby Lang
Wspaniałe pustkowie. Spacer po Księżycu 3D (Magnificent Desolation: Walking on the Moon 3D, 2005) jako Jim Irwin (głos)
Be Cool (2005) jako Chili Palmer
Samotne serca (Lonely Hearts, 2006) jako Elmer C. Robinson
2004: A Light Knight’s Odyssey (2006) jako Dave (głos)
Gang dzikich wieprzy (Wild Hogs, 2007)
Lakier do włosów (Hairspray, 2007) jako Edna Turnblad
Piorun (The Bolt, 2008) jako Bolt (głos)
Metro strachu (The Taking of Pelham 123, 2009) jako Bernard Ryder
Stare wygi (Old Dogs, 2009) jako Charlie
Pozdrowienia z Paryża (From Paris with love, (2010) jako Wax
For Love of Liberty: The Story of America's Black Patriots (2010, głos)
Savages: Ponad bezprawiem (Savages, 2012) jako agent Dennis
Sezon na zabijanie (Killing Season, 2013) jako Emil Kovač
Fałszerz (The Forger, 2014) jako Raymond J. Cutter
Gummy Bear The Movie (2014) jako Gummy Bear (głos)
Burza (Life on the Line, 2015) jako Beau
Ryzykowny układ (Criminal Activities, 2015) jako Eddie
Gotti: In the Shadow of My Father (2015) jako John Gotti Sr.
Dolina przemocy (In a Valley of Violence, 2016) jako szeryf
Jestem zemstą (I Am Wrath, 2016) jako Stanley Hill
American Crime Story (2016) jako Robert Shapiro
The Life and Death of John Gotti (2017) jako John Gotti
Szybki jak śmierć (Speed Kills, 2018) jako Ben Aronoff
Fanatyk (The Fanatic, 2019) jako Moose
Zatruta róża (The Poison Rose, 2019) jako Carson Philips
Na zakręcie (Trading Paint, 2019) jako Sam Munroe
Die Hart (2020) jako Ron Wilcox
Scenarzysta
Łańcuchy złota (Chains of Gold, 1991)
Producent
Jak jej nie kochać (She's so lovely, 1997)
Bitwa o Ziemię (Battlefield Earth: A Saga of the Year 3000, 2000)
Ryzykowny układ (Criminal Activities, 2015)
American Crime Story (2016)
Aktor gościnnie
Owen Marshall: Counselor at Law (1971–1974)
Emergency! (1972–1977) jako Chuck Benson (1972)
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
