Dlaczego Tatry

I prawdopodobnie nigdy nie zrozumiałabym pewnych rzeczy gdybym tu nie trafiła i nie spotkała nowych, wspaniałych ludzi. Takich, którzy szczerze mnie zachęcają do próbowania tego czego wcześniej nie robiłam. No i ja idę i robię… i czasami nie daję rady… a potem jest czarna rozpacz. Bo kondycja nie taka, narty samie nie robią zakosów, a wiatr swoją siłą potrafi człowieka nieźle sponiewierać. Ale kiedy wrócę do domu, emocje opadną i organizm odpocznie, myślę sobie, że jestem bogatsza o doświadczenie. Myślę też wtedy, że powinnam się cieszyć, że byłam odważna i zrobiłam coś nowego, najlepiej jak potrafiłam w danym momencie. I że nie warto wymagać od siebie zbyt wiele bo przecież nie ma ludzi idealnych. I kiedy to wszystko do mnie na nowo dociera, mam w sobie ten upragniony spokój.

MORSKIE OKO CZRNY STAW DOLINA PIĘCIU STAWÓW

Morskie Oko - największe i najpiękniejsze jezioro tatrzańskie. Wody Morskiego Oka otoczone są najwyższymi szczytami Tatr Polskich. Leży ono w kotlinie stanowiącą górną część Doliny Rybiegu Potoku. Stara nazwa jeziora to Rybi Staw od żyjącego w wodach Morskiego Oka pstrąga.

Czarny Staw pod Rysami (zwany również Czarnym Stawem nad Morskim Okiem) położony jest na wysokości 1583 m n.p.m. w kotle polodowcowym, u stóp Kazalnicy. Jego powierzchnia wynosi ponad 20 ha, a maksymalna głębokość dochodzi do 76 m. Jest drugim co do głębokości jeziorem w Tatrach i czwartym w Polsce.

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA

Zawrat

Zawrat (niem. Riegelscharte, słow. Závrat, węg. Zawrat-hágó, Zavrat) – wąska przełęcz w długiej wschodniej grani Świnicy w Tatrach Wysokich, oddzielająca Zawratową Turnię od Małego Koziego Wierchu. Jest jednym z dwóch skrajnych punktów szlaku Orlej Perci (zachodnim)

Turystyka

Zawrat dostępny jest dla turystów bezpośrednio ze Świnicy albo z dolin leżących po obu stronach grani: Doliny Pięciu Stawów Polskich i Doliny Gąsienicowej. Ze Świnicy szlak przecina kolejno żebra Gąsienicowej Turni oraz Niebieskiej Turni (odcinek ze sztucznymi ułatwieniami w postaci łańcuchów i klamer, miejscami eksponowany) oraz zbocze Zawratowej Turni. Z Doliny Pięciu Stawów Polskich prowadzi na przełęcz łatwa droga (w 1934 r. zbudowano łatwiejszą trasę zamiast ścieżki z 1877 r.) poniżej południowej grani schodzącej z Małego Koziego Wierchu.

Droga z Doliny Gąsienicowej prowadzi od Zmarzłego Stawu Gąsienicowego ścianą Małego Koziego Wierchu (nowa trasa, nazywana też Nowym Zawratem, z klamrami i łańcuchami). Trasa ta została wytyczona przez Towarzystwo Tatrzańskie w latach 1894–1895. Wariant zimowy prowadzi natomiast przez piarg Zawratowego Żlebu (trasa zwana Starym Zawratem).

Historia i nazewnictwo

Nazwa Zawrat i jej zdrobnienie – Zawracik występują dość często w nazewnictwie tatrzańskim (przykładowo Zawracie pod Wołowcem lub Przełęcz nad Zawratami w grani Rohaczy). Oznaczają zazwyczaj strome przełęcze, przełączki lub inne podobne, strome obiekty. Przez Zawrat już w XIX wieku chodzono z Zakopanego do Morskiego Oka. Pierwsze odnotowane przejścia turystyczne: Jakub Krauthofer i Jan Para w sierpniu 1842 r. Pierwsze przejście zimowe (z udziałem kobiety, co wówczas było rzadkością): Jan Grzegorzewski, panna Stanisława Pisarzewska i jej szwagier, ziemianin z Mazowsza Leon Józef Marian Duczymiński wraz z przewodnikami: Bartłomiejem Obrochtą, G. Rojaną i Józefem Trzebunią – 21 stycznia 1894 r. W XIX wieku przejście przez Zawrat uważano za trudne, było sprawdzianem umiejętności turysty. Na Zawracie byli m.in. Stanisław Witkiewicz (swoją wycieczkę z 1888 r. opisał w Na przełęczy), Stefan Żeromski (1892), Jarosław Iwaszkiewicz, Jan Kasprowicz, Maria Skłodowska-Curie, Włodzimierz Lenin.

W czerwcu 1904 r. w jednej z nisz wschodniej ściany Zawratowej Turni, pod Zawratem, ks. Walenty Gadowski umieścił posążek Matki Boskiej dla uczczenia 50. rocznicy ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny.

W 1952 r. szlak prowadzący z Doliny Gąsienicowej przez Zawrat do Doliny Pięciu Stawów Polskich nazwano Szlakiem Lenina. Do niebieskich oznakowań trasy turystycznej domalowano małe, czerwone gwiazdki wydrapywane systematycznie przez turystów i górali.

Do 2012 r. na Zawracie miało miejsce 17 wypadków śmiertelnych.

Przyroda

Ciekawa flora. Z rzadkich roślin występują rogownica jednokwiatowa, saussurea wielkogłowa, skalnica odgiętolistna i ukwap karpacki – gatunki w Polsce występujące tylko w Tatrach i to na nielicznych stanowiskach.

Szlaki turystyczne

szlak turystyczny czerwony – czerwony szlak ze Świnicy na Zawrat i dalej Orlą Percią przez Kozią Przełęcz, Kozi Wierch, Granaty i Buczynowe Turnie aż na przełęcz Krzyżne. Odcinek Orlej Perci Zawrat – Kozi Wierch od lipca 2007 r. jest jednokierunkowy, dozwolone jest przechodzenie tylko w kierunku wschodnim z Zawratu na Kozi Wierch.

Czas przejścia ze Świnicy na Zawrat: 45 min, ↑ 50 min
Czas przejścia z Zawratu na Kozi Wierch (trasa jednokierunkowa): 2:50 h
Czas przejścia z Zawratu całej Orlej Perci na Krzyżne: 6:40 h

szlak turystyczny niebieski – niebieski szlak znad Czarnego Stawu Zawratowym Żlebem na przełęcz i dalej zboczami Kołowej Czuby do Doliny Pięciu Stawów.

Czas przejścia znad Czarnego Stawu na Zawrat: 1:50 h, ↓ 1:30 h
Czas przejścia z Zawratu do schroniska w Dolinie Pięciu Stawów Polskich: 1:30 h, ↑ 1:40 h

GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA

W Tatrach obok wspaniałych, wysokogórskich krajobrazów, pięknych jezior, urokliwych dolin, możemy spotkać także bardzo bogatą szatę roślinną. Do wysokości 1000m sięga piętro podgórza. Nad nim wyróżnia się 2 piętra lasów: dolnoreglowe (1200-1250m), oraz górnoreglowe (do 1550m). Piętro górnoreglowe tworzą m.in. brzoza karpacka, jarzębina i limba. Powyżej (do 1800m) znajduje się piętro kosodrzewiny, a nad nią rozciąga się piętro hal, sięgające nawet do 2300m.

W Tatrach obok wspaniałych, wysokogórskich krajobrazów, pięknych jezior, urokliwych dolin, możemy spotkać także bardzo bogatą szatę roślinną. Do wysokości 1000m sięga piętro podgórza. Nad nim wyróżnia się 2 piętra lasów: dolnoreglowe (1200-1250m), oraz górnoreglowe (do 1550m). Piętro górnoreglowe tworzą m.in. brzoza karpacka, jarzębina i limba. Powyżej (do 1800m) znajduje się piętro kosodrzewiny, a nad nią rozciąga się piętro hal, sięgające nawet do 2300m.

W Tatrach obok wspaniałych, wysokogórskich krajobrazów, pięknych jezior, urokliwych dolin, możemy spotkać także bardzo bogatą szatę roślinną. Do wysokości 1000m sięga piętro podgórza. Nad nim wyróżnia się 2 piętra lasów: dolnoreglowe (1200-1250m), oraz górnoreglowe (do 1550m). Piętro górnoreglowe tworzą m.in. brzoza karpacka, jarzębina i limba. Powyżej (do 1800m) znajduje się piętro kosodrzewiny, a nad nią rozciąga się piętro hal, sięgające nawet do 2300m.