 Instalacja wodna
W domowych instalacjach można zastosować rozdzielaczowy lub trójnikowy sposób doprowadzenia wody użytkowej do urządzeń sanitarnych. Wybór systemu zależy właściwie od rozmieszczenia poszczególnych przyborów i odległości między nimi.
ELEMENTY INSTALACJI
Podstawowymi elementami instalacji wodnej są oczywiście rury. Tradycyjnie ich średnica była podawana w calach, ale obecnie coraz częściej stosuje się system metryczny. W instalacjach wodociągowej i grzewczej budynku mieszkalnego najczęściej używane są rury 1/2 cala, czyli ok. 15 mm. Taką średnicę powinny mieć tzw. gałązki, czyli poziome doprowadzenia wody do baterii urny wałkowej (zlewozmywakowej), spłuczek oraz grzejników.
Tylko w przypadku niektórych odbiorników (bateria wannowa, niektóre typy spłuczek ustępowych) warto prowadzić gałązki grubsze - 3/4 cala (20 mm). Rury doprowadzające wodę na poszczególne kondygnacje (tzw. piony) powinny mieć natomiast średnice: 1 lub 5/4 cala, czyli odpowiednio 25 lub 32 mm.
Rury instalacji odprowadzającej ścieki z pojedynczych przyborów (np. umywalki) mogą mieć średnicę 40 mm (lub nawet nieco mniejszą). O 10 mm więcej trzeba zamontować w przypadku zlewozmywaka, pralki lub krótkiego odprowadzenia z wanny (długie odprowadzenie powinno mieć już 70 mm). Najwięcej, bo aż 100 mm musi mieć odprowadzenie z miski ustępowej oraz zbiorcze odprowadzenie między kondygnacjami. W tym ostatnim przypadku bardzo często stosuje się nawet więcej.
Rury można łączyć w sposób trwały lub w sposób umożliwiający wielokrotne rozłączanie i złączanie.
POŁĄCZENIA NIEROZŁĄCZNE
Zgrzewane - w ten sposób łączone są rury z polietylenu, polipropylenu i polibutylenu. Aby zastosować takie rozwiązanie trzeba dysponować specjalistyczną zgrzewarką, w którą wkłada się końcówkę rury oraz specjalną złączkę. Po podgrzaniu materiał ulega nadtopieniu i oba elementy zostają trwale połączone.
Zaciskane lub zaprasowywane - tak łączy się miedź, stal i rury wielowarstwowe (PEX-AL-PEX). Złączki mają wewnątrz uszczelki z gumy EPDM, a do ich zamontowania potrzebne jest specjalistyczne urządzenie.
Klejone - stosowane w instalacjach z rur z PVC. Aby skleić dwie rury, smaruje się klejem wewnętrzną powierzchnię kielicha jednej i zewnętrzną powierzchnię tzw. bosego końca drugiej, a następnie wsuwa jeden koniec w drugi. Klej rozpuszcza powierzchnię tworzywa, dzięki czemu połączenie jest całkowicie szczelne.
Lutowane - w ten sposób można łączyć rury miedziane. W instalacjach wody zimnej, ciepłej oraz co. stosuje się przede wszystkim tzw. lutowanie miękkie, w temperaturze około 450°C.
Rury miedziane można także łączyć lutowaniem kapilarnym, które polega na zasysaniu rozgrzanego lutu w bardzo wąską szczelinę pomiędzy rurą, a złączką. Odległość pomiędzy ścianką kielicha oraz końcem rury jest tak mała, że w układzie występuje zjawisko włoskowatości (im cień¬sza jest szczelina, tym wyżej jest w nią zasysany płynny lut).
Spawane - w ten sposób łączy się przede wszystkim rury stalowe w instalacjach centralnego ogrzewania. Tej metody nie wolno stosować w przypadku rur ze stali ocynkowanej, gdyż uszkodzona zostaje warstwa ochronna.
POŁĄCZENIA ROZŁĄCZNE
Skręcane. Takie połączenie stosuje się głównie do łączenia rurociągów z armaturą i urządzeniami oraz z rurami z innych materiałów. Materiał łączników musi być dostosowany do tego, z którego wykonane są rury. Dlatego też oprócz złączek z tworzyw, miedzi i stali pojawiają się również elementy z mosiądzu, brązu i stali kwasoodpornej (do miedzi) oraz żeliwa (do stali). Połączenia gwintowane trzeba uszczelniać. Kiedyś robiono to przy pomocy pakuł, obecnie najczęściej używa się taśmy teflonowej.
Złączki zaciskowe. Te z kolei działają przez dociśnięcie nakrętki pierścienia do zewnętrznej powierzchni rury (uniemożliwia to wysuwanie się). Złączki są produkowane z metalu lub tworzywa z wkładką metalową.
MATERIAŁY
Współczesne instalacje wodne wykonuje się najczęściej z tworzyw sztucznych, rzadziej - z miedzi lub ze stali.
TWORZYWA SZTUCZNE
W instalacjach domowych stosuje się następujące tworzywa: PVC i jego pochodna CPVC (chlorowany polichlorek winylu). Rury z tych materiałów przeznaczone są do wykonywania instalacji, w których temperatura przepływającego czynnika nie przekracza 40°C oraz nie spada poniżej 0°C. PVC i CPVC nie są odporne na rozciąganie i zginanie. PVC używane jest do instalacji, którymi przepływa woda zimna, a CPVC (zakres temperatury od 0 do 100°C) można używać nie tylko do wody ciepłej, ale również do centralnego ogrzewania.
Polietylen (PE). W instalacjach domowych rury mogą być wykonane z polietylenu niskiej gęstości, tzw. miękkiego (PE-LD - Low Density Poliethylen) lub też wysokiej gęstości, czyli twardego (PE-HD - High Density Poliethylen). Oba rodzaje przeznaczone są do zimnej wody, która w instalacji wykonanej z tych rur nie powinna przekraczać temperatury 20°C. Zaletą PE jest odporność na niską temperaturę (do -50°C). Dzięki temu można instalować je również na zewnątrz. Z PE-LD należy wykonywać instalacje niskociśnieniowe, a z PE-HD - wysokociśnieniowe. Wszystkie rury z polietylenu są elastyczne i sprzedawane w zwojach. Można je mocno wyginać, a co za tym idzie przynajmniej częściowo zaoszczędzić na kształtkach.
Polietylen sieciowany (PE-X). Taki polietylen poddany jest specjalnej obróbce i występuje w kilku odmianach (nieco różniących się między sobą właściwościami). Jest to materiał elastyczny i odporny na naprężenia. Wykonane z niego rury charakteryzuje tzw. pamięć kształtu oraz odporność w zakresie temperatur od -10 do 95°C. Można zatem wykonywać z nich instalacje zimnej i ciepłej wody oraz instalacje grzewcze.
Rury z polietylenu sieciowanego produkowane są również z wkładką antydyfuzyjną, ograniczającą przenikanie tlenu do ich wnętrza.
Polipropylen (PP). Jest to materiał odporny na działanie temperatury od -40°C do 90°C. Nadaje się zatem do wykonywania instalacji wodnych i co. Rury polipropylenowe są dość sztywne i dzięki temu można z nich układać instalacje w systemie tradycyjnym (złożone z pionów, gałązek i podejść). Aby zmniejszyć wydłużalność cieplną polipropylenu, w rurach przeznaczonych do centralnego ogrzewania stosuje się wkładkę aluminiową lub warstwę wzmocnioną włóknem szklanym.
Polibutylen (PB). Wykonane z niego rury charakteryzuje elastyczność oraz pamięć kształtu. Są one ponadto odporne na temperaturę do 90°C i zachowują elastyczność do -15°C. Dzięki temu instalacje z tego materiału można układać również zimą. Z polibutylenu wykonuje się instalacje zimnej i ciepłej wody. Do instalacji grzewczych przeznaczone są rury z powłokami antydyfuzyjnymi.
Rury warstwowe. To rozwiązanie pozwalające połączyć najlepsze właściwości metali oraz tworzyw. Rury składają się z trzech warstw: wewnętrznej i zewnętrznej z polietylenu PE-HD, sieciowanego PE-X lub polipropylenu oraz przekładki z folii - najczęściej aluminiowej. Tworzywo nadaje odporność chemiczną, gładkość powierzchni zewnętrznej, izolacyjność cieplną oraz tłumi szumy instalacyjne. Metal zapobiega natomiast przenikaniu tlenu do wnętrza rury, zmniejsza jej rozszerzalność cieplną, zwiększa też odporność na temperaturę. Te cechy sprawiają, że rury warstwowe stosuje się przede wszystkim w instalacjach grzewczych. Natomiast rury warstwowe w otulinach zabezpieczają instalację zimnej wody przed roszeniem, a ciepłej - przed stratami ciepła. Ich dodatkową zaletą jest dobre tłumienie szumów. Powierzchnia wewnętrzna rur tworzywowych jest nawet kilkaset razy gładsza niż stalowych. Zmniejsza to w dużym stopniu opory przepływu, a na ściankach nie tworzą się osady.
Tworzywa sztuczne są obojętne chemicznie, więc nie wchodzą w reakcję z wodą ani zawartymi w niej związkami. To duża zaleta. Zależnie od rodzaju tworzywa, rury sprzedawane są w zwojach lub odcinkach prostych. Te w zwojach są elastyczne, można więc je wyginać. Trzeba jednak zwracać uwagę na najmniejszy dopuszczalny promień gięcia konkretnych rur. Nadmierne wyginanie powoduje bowiem pęknięcie materiału. Rury z tworzyw tłumią wibracje.
Trwałość instalacji zależy od temperatury i ciśnienia przesyłanej wody. Zbyt wysoka temperatura przyspiesza procesy starzenia się materiału. Najbardziej odporne są na nią: polipropylen, polibutylen (do 90°C), PE-X i rury wielowarstwowe (do 95°C). Najdłużej wytrzymują zatem instalacje zimnej wody, ale i tu pojawiają się wyraźne różnice - na niską temperaturę najmniej odporne są rury z PVC (do 0°C), najbardziej - polietylen (do -50°C).
RURY MIEDZIANE
Miedź to materiał bardzo trwały. Wykonana z niej instalacja może pracować bez zarzutu przez co najmniej 40-50 lat. Jeżeli ulegnie korozji uniemożliwiającej dalszą eksploatację w krótszym czasie, to powodem z całą pewnością nie będzie materiał, tylko jedna z następujących przyczyn: zły projekt instalacji, nieodpowiednia jakości wody, złe wy-konanie spawów. Miedź hamuje rozwój glonów i bakterii w wodzie (m.in. Escherichia Coli i Legionella).
Instalacje z miedzi odporne są na działanie promieni UV oraz wysoką temperaturę. Należy jednak pamiętać, że pod jej wpływem znacząco się wydłużają. Wewnętrzna po-wierzchnia przewodów jest bardzo gładka, dzięki czemu nie powstają na niej osady. Wadą rur miedzianych jest natomiast mała odporność na zarysowania.
Dlatego też rurociągi trzeba zabezpieczać przed zanieczyszczeniami przez drobne cząstki stałe (piasek, zaprawa murarska, drobiny rdzy). Na wejściu do instalacji trzeba zatem zakładać filtr siatkowy o oczkach nie większych niż 80 um (0,08 mm).
Rury miedziane można stosować w instalacjach zimnej i ciepłej wody oraz centralnego ogrzewania. Nadają się również do wykonywania instalacji ogrzewania podłogowego.
Nie wolno łączyć miedzi ze stalą (czarną i ocynkowaną) ani też z aluminium, gdyż spowoduje to szybką korozję. Jeśli takie połączenie z jakichś względów jest konieczne, to metale trzeba koniecznie rozdzielić przekładką izolacyjną (dielektryczną). Ponadto stal i aluminium można montować tylko przed miedzią (patrząc w kierunku przepływu wody). Tylko połączenie miedzi ze stalą kwasoodporną nie przyspiesza korozji.
Miedź można natomiast spokojnie łączyć z innymi metalami w instalacjach centralnego ogrzewania typu zamkniętego. Często więc do rur miedzianych podłącza się grzejniki stalowe lub aluminiowe. Woda instalacyjna powinna być jednak wolna od tlenu, bo to jego obecność sprzyja korozji. Układ instalacji z miedzi musi więc być hermetyczny, aby jak najrzadziej uzupełniać go świeżą wodą!
RURY STALOWE
Najważniejszą ich zaletą jest duża wytrzymałość mechaniczna, mała wydłużalność cieplna, dobra odporność na wysoką temperaturę oraz sztywność (nie wymagają gęstego mocowania). Wśród wad wymienić należy: podatność na korozję, spory ciężar, a także chropowatą powierzchnię wewnętrzną, która sprzyja zarastaniu rur kamieniem.
W instalacjach zimnej i ciepłej wody stosuje się rury stalowe ocynkowane ze szwem. Ponieważ warstwa cynku nie jest odporna na działanie wysokiej temperatury, instalację centralnego ogrzewania wykonuje się z rur czarnych (ze szwem lub bez szwu). Dla zwiększenia trwałości takich instalacji trzeba zadbać o ich szczelność i o odpowiednią jakość wody. Stali ocynkowanej nie można stosować w instalacjach ciepłej i zimnej wody, jeśli woda instalacyjna ma pH mniejsze niż 7,0. W takich warunkach powłoka cynkowa ulega rozpuszczeniu i następuje korozja stali. Z rur stalowych wykonuje się instalacje tradycyjne -z pionami i odgałęzieniami prowadzonymi na ścianach.
OSTATECZNY WYBÓR
Jeżeli zmieniamy rury przewidziane w projekcie na inne, musimy pamiętać o kilku kwestiach.
Rury z tworzyw mają znacznie grubsze ścianki niż miedziane, dlatego niefachowa zamiana przewidzianych w projekcie rur na inne o tej samej średnicy zewnętrznej może spowodować bardzo duży spadek ciśnienia, względem pierwotnie przewidywanego.
Z kolei w cienkościennych rurach wielowarstwowych PEX-A1-PEX i podobnych znaczne miejscowe przewężenia powodują stosowane do ich łączenia złączki skręcane. Przy wysokim ciśnieniu wody nie jest to problemem, ale zdarza się też, że w niektórych okolicach ciśnienie wody wodociągowej jest bardzo słabe.
Rury miedziane też mają swoje ograniczenia. Nie powinno się ich stosować, jeżeli woda ma kwaśny odczyn, bo wówczas korodują, a woda niesie ze sobą wypłukane jony miedzi.
Miedź powoduje też przyspieszoną korozję elementów stalowych w instalacji. Dotyczy to nie tylko miejsca bezpośredniego kontaktu tych metali, ale również kontaktu wody przepływającej wpierw, przez elementy miedziane z elementami stalowymi, np. zasobnikiem wody. Układ odwrotny - najpierw stal potem miedź - jest dobry, o ile tylko nie ma pętli cyrkulacyjnej (krążenia wody).
Ponadto miedź koroduje w przyspieszonym tempie mając kontakt z betonem, betonem komórkowym i cementem. To dodatkowy argument za tym żeby układać je w otulinie, co zresztą powinno się robić w przypadku wszystkich rur wodociągowych. Te z wodą ciepłą chronimy w ten sposób przed stratami ciepła, a w przypadku przewodów wody zimnej zapobiegamy wykraplaniu się na nich wilgoci z powietrza.
SPOSOBY PROWADZENIA PRZEWODÓW
Rury z tworzyw sztucznych mogą być prowadzone tradycyjnie (po wierzchu ścian), jak i w bruzdach, pionowych szachtach instalacyjnych oraz w podkładzie podłogowym. Można je również ukryć w estetycznych listwach przypodłogowych, które zapewniają łatwy dostęp do instalacji w razie awarii.
SYSTEMY INSTALACYJNE
W domu jednorodzinnym o kilku kondygnacjach prowadzi się zazwyczaj dwa piony. W domu parterowym zamiast nich pojawia się przewód główny wychodzący z kotła. W poziomie instalacje prowadzi się systemem dwururowym - trójnikowym, lub rozdzielaczowym.
Trójnikowy. Rury prowadzi się w układzie szeregowym -od pionu odchodzi wspólny poziom, od którego wyprowadzane są podejścia do poszczególnych baterii albo grzejników, np. w obrębie jednego pomieszczenia. Podejścia są łączone z poziomem trójnikami - stąd nazwa systemu.
Rozdzielaczowy. Woda doprowadzana jest pionem do rozdzielaczy. Z rozdzielaczy woda jest przesyłana rurami do odbiorników. W tym systemie miękkie rury (z miedzi lub tworzywa) w osłonach prowadzi się najczęściej w wylewce podłogowej po najkrótszej linii - od rozdzielacza do punktów po-boru bądź grzejników. Odcinki rur zatapiane w wylewce nie powinny być łączone!
KOMPENSACJA WYDŁUŻEŃ
Pod wpływem gorącej wody wydłużają się wszystkie rodzaje rur. Miedziane ok. 1,7 raza bardziej niż stalowe.
W przypadku rur tworzywowych najbardziej wydłużają się te wykonane z PE-X i PP (ok. 15 razy bardziej niż stal), najmniej rury z PVC i CPVC („tylko" ok. 8 razy bardziej niż stal). Przykładowo, 10-metrowy odcinek rury z PE-X wskutek wzrostu temperatury o 50°C wydłuży się ok. 9 cm. Taki ruch rur może spowodować poważne uszkodzenia instalacji. Jak do tego nie dopuścić?
Najprostszym rozwiązaniem jest oczywiście wybór takich rur, które wydłużają się stosunkowo nieznacznie, czyli np. tworzywowych z wkładką aluminiową (np. PP) lub wielowarstwowych (np. PE-X/A1/PE-X). Innym rozwiązaniem jest zaplanowanie miejsc, w których rury będą mogły się odkształcać i przygotowanie instalacji pod tym kątem. Najlepiej wykorzystać naturalne załamania instalacji (np. w narożniki ścian) i zamontować tam podpory, na których rura będzie się tylko opierała. Dzięki temu będzie miała możliwość ruchu, a więc również samokompensacji. Po specjalne odcinki rur zwane kompensatorami u-kształtnymi trzeba sięgać w zasadzie dosyć rzadko. Tylko tam, gdzie samokompensacja okazuje się niewystarczająca.
Aby ruch rur nie powodował uszkodzeń instalacji, w bruzdach i na stropach układa sieje w osłonach. Do ustabilizowania rurociągu wystarczają zazwyczaj stałe mocowania przy przejściach przez stropy. Są one także niezbędne w pobliżu punktów poboru wody oraz przy grzejnikach. Uwaga! W miejscach przejść przez przegrody wszystkie rury powinny być przeprowadzane przez tuleje ochronne wypełnione elastycznym szczeliwem.
STRUKTURA SIECI
Domową sieć wodną tworzą piony, gałązki oraz podejścia, które najlepiej ukryć w bruzdach ściennych. Przewody z tworzyw sztucznych coraz częściej „wpuszcza" się w podkładową warstwę podłogi. Pozwala to na odejście od tradycyjnej zasady, że rury powinny biec równolegle lub prostopadle do ścian czy stropów. Przed wykonaniem podłogi układa się je najkrótszą drogą do każdego z odbiorników, a następnie pokrywa warstwą wylewki. Przebieg rur warto dokładnie zaznaczyć na planie pomieszczenia. Pozwoli to na łatwiejsze ich odnalezienie w razie awarii lub przeróbek instalacji.
Piony należy umiejscawiać je w taki sposób (w stosunku do odbiorników), aby łączna długość gałązek była jak najmniejsza. Jeżeli pion za pośrednictwem jednej gałązki zaopatruje kilka odbiorników, to bliżej niego powinny znaleźć się te, które wymagają przewodu doprowadzającego wodę o największym przekroju. Pozwala to na stopniowanie średnicy gałązki. Najgrubsza jest przy pionie, potem (po kolejnych trójnikach redukcyjnych i podejściach) robi się coraz cieńsza.
Gałązki w instalacjach tradycyjnych prowadzi się przeważnie równolegle (jedna nad drugą).
Podejścia są krótkimi odcinkami rur, które łączą gałązki z poszczególnymi odbiornikami wody.
Skrzyżowania z innymi instalacjami. W budynku trudno jest uniknąć sytuacji, w której instalacje różnego rodzaju krzyżują się ze sobą. Co więcej zdarza się, że domowe instalacje „biegną" obok siebie na dłuższych odcinkach. W takich przypadkach obowiązują pewne zasady, których należy koniecznie przestrzegać. Przewody wodociągowe muszą znajdować się pod elektrycznymi i gazowymi! Nigdy odwrotnie! Przewody zimnej wody powinny być umieszczone pod prze-wodami wody ciepłej. Jeśli przewody trzeba ułożyć równolegle, to elektryczne muszą być oddalone od wodnych co najmniej o 50 cm, gazowe zaś - o minimum 15 cm.
RODZAJE RUR MIEDZIANYCH
Produkowane są trzy rodzaje rur miedzianych: miękkie, półtwarde i twarde. Różnią się między sobą łatwością gięcia. Najłatwiej wygina się oczywiście rury miękkie, ale też łatwiej jest je uszkodzić przez wgniecenie.
Miękkie przeznaczone są przede wszystkim do instalacji ogrzewania podłogowego, podłączania grzejników lub do instalacji wodnych prowadzonych w posadzce. Kupuje się je w zwojach długości do 50 m. Rury większej średnicy sprzedawane są w sztangach długości 3 lub 5 m.
Twarde i półtwarde dostępne są w odcinkach 3- lub 5-metrowych. Pierwsze są najbardziej wytrzymałe mechanicznie i dlatego używa się ich w odcinkach instalacji co. narażonych na uszkodzenie.
Rury miedziane są dostępne również w osłonach lub otulinach. Tworzywowe osłony grubości 2-3 mm zabezpieczają miękką miedź przed uszkodzeniem (szczególnie dobrze sprawdzają się w instalacjach prowadzonych w posadzce). Natomiast otuliny (najczęściej z pianki poliuretanowej) zabezpieczają rury przed stratami ciepła.
ŁĄCZENIE RÓŻNYCH MATERIAŁÓW
Nowa instalacja powinna być wykonana z jednego rodzaju materiału. Sytuacja, w której występują różne materiały, a co za tym idzie konieczność ich łączenia, jest dopuszczalna jedynie w przypadku miedzi i tworzyw sztucznych. Do tego celu produkowane są tzw. przejściówki przystosowane do łączenia różnych rodzajów rur.
ZASADY UKŁADANIA
Rury wodociągowe mają niewielką średnicę, co ułatwia ich ukrycie, np. w bruzdach ściennych. Ponadto woda jest pod ciśnieniem i znaczna długość rur oraz zmiany kierunków przy ich prowadzeniu także są dopuszczalne.
Mimo wszystko jednak należy przy ich układaniu przestrzegać pewnych zasad.
1. Układając rury trzeba unikać powstania tzw. worków powietrznych lub wodnych. Powstają w miejscach, w których rurociąg ma ostre załamania i rury ułożono nieodpowiednio. Efektem jest trwałe zapowietrzenie niektórych fragmentów instalacji albo powstawanie tzw. worków wodnych, czyli miejsc, z których wody nie można usunąć. Właściwy sposób wykonania załamań pokazano na rysunku.
2. Spadek ciśnienia w najdalej położonych punktach czerpalnych nie powinien być odczuwalny. Średnice rur powinny być tak dobrane, by w każdym punkcie poboru był zapewniony odpowiednio duży strumień wody. Dlatego najlepiej jeśli przekroje rur zostaną obliczone przez fachowca, z uwzględnieniem ciśnienia wody w instalacji i zapotrzebowania w poszczególnych punktach czerpalnych. Wymieniając rury na wykonane z innego materiału trzeba zaś pamiętać, że średnice wewnętrzne muszą pozostać niezmienione pomimo zmiany wymiarów zewnętrznych. Szczególnie kłopotliwe pod tym względem są rury z tworzyw sztucznych - nawet wykonane z tego samego materiału mogą mieć różne średnice wewnętrzne zależnie od klasy odporności na ciśnienie (PN) i tego, czy są przeznaczone do wody zimnej, czy ciepłej.
3. Trzeba unikać zastoju wody w instalacji, np. wprowadzając cyrkulację. Ważna jest także możliwość termicznej dezynfekcji zasobników ciepłej wody. Inaczej w rurociągach mogą rozwijać się bakterie chorobotwórcze, np. z rodzaju Legionella.
4. Konieczna jest dobra izolacja cieplna rur. Inaczej straty ciepła związane z cyrkulacją mogą być większe niż zużycie energii na podgrzanie wymaganej ilości c.w.u. Ciepła woda krąży w rurach - jeśli się wychłodzi wraca do zasobnika. Zwiększa to wygodę użytkowania, bo ciepła wodę mamy zaraz po odkręceniu kranu, jednak konieczne jest ułożenie dodatkowych przewodów (rur) cyrkulacyjnych oraz pompy, która wprawia wodę w ruch. Wiąże się to z pewnymi strata-mi energii (ciepła i elektryczności), tym większymi, im ruro-ciągi są dłuższe.
HAŁASY W INSTALACJACH SANITARNYCH
Rozmaite dźwięki wydobywające się z rur wodociągowych są najczęściej skutkiem ich zapowietrzenia. Mogą również powstawać w miejscach gwałtownych zmian przekroju rur. Źródłem dźwięków okazują się także zawory i baterie, w których drgają grzybki zaworowe uszczelek.
Hałasy w instalacji kanalizacyjnej są zjawiskiem normalnym i można je ograniczyć tylko przez otulenie przewodów wełną mineralną.
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
