Centralne odkurzacze
Odkurzacz centralny, to synonim wygody sprzątania i łatwości utrzymania domu w czystości. Działa szybciej i skuteczniej od systemów przenośnych. Utrzymuje dom wolny od drobin kurzu, roztoczy oraz innych szkodliwych dla zdrowia alergenów. Odkurzacze centralne nie są objęte dyrektywą europejską ograniczającą moc urządzeń, więc ich użytkownicy mogą się cieszyć doprawdy niespotykaną siłą ssania, tak potrzebną do efektywnego sprzątania.
Powietrze zassane w czasie sprzątania, po odfiltrowaniu zostaje wydmuchane na zewnątrz, dzięki czemu w domu nie czuć charakterystycznego zapachu odkurzania.
Odkurzacze centralne aeroVac to sprawdzone urządzenia, użytkowane w Polsce od ponad 20 lat. To odkurzacze gwarantujące niezawodność i duży wybór rozwiązań konstrukcyjnych. To jedyne odkurzacze typu Split, wyposażone w dodatkowe filtry włosów, tak bardzo potrzebne, gdy w domu są zwierzęta lub wykładziny dywanowe. Pełna gwarancja na niektóre modele wynosi nawet 10 lat.
Nie zapomnij o odkurzaczu centralnym ! Należy pamiętać aby instalacje odkurzacza wykonać na etapie stanu surowego domu, koniecznie przed wykonaniem wylewek podłóg.
Opis systemu
Kompletny system centralnego odkurzania składa się z jednostki centralnej zamontowanej w pomieszczeniu gospodarczym, w garażu lub w kotłowni, sieci przewodów ukrytych w ścianach oraz gniazd ssawnych zamontowanych w pomieszczeniach mieszkalnych. Przy sprzątaniu odkurzaczem centralnym wykorzystuje się, tzw. zestaw do sprzątania, czyli wąż giętki znany z odkurzaczy przenośnych, którego długość najczęściej wynosi 9 metrów. Dodatkowym elementem systemu są automatyczne szufelki montowane przy powierzchni podłogi, które pozwalają na wmiatanie zwykłą miotłą zanieczyszczeń wprost do instalacji odkurzacza centralnego
Najistotniejszą cechą odkurzaczy centralnych, która wyróżnia je na tle konstrukcji przenośnych, jest całkowite wyeliminowanie z cyrkulacji użytego zassanego powietrza. O ile w najdoskonalszym nawet modelu odkurzacza przenośnego, powietrze przepływające przez worek z kurzem lub filtr wydmuchiwane jest z powrotem w pomieszczeniu sprzątanym, o tyle w odkurzaczach centralnych, po wstępnym oczyszczeniu, powietrze jest wydmuchiwane systemem przewodów na zewnątrz budynku. Nie trzeba przekonywać co to oznacza. Powietrze, którym oddychamy jest czyste, wolne od najmniejszych drobin pyłów i alergenów.
Jednym z podstawowych walorów odkurzania centralnego jest to, że nie towarzyszy mu hałas, pracuje bezgłośnie, gdyż jednostka centralna jest zazwyczaj ukryta w pomieszczeniu gospodarczym, garażu lub piwnicy, skąd system przewodów łączy ją z gniazdami ssącymi w poszczególnych częściach domu. Dlatego też tylko szum powietrza towarzyszący odkurzaniu pozwala sprzątać bez obawy o zakłócenie spokoju czy snu innych domowników.
Odkurzacz centralny włącza się zdalnie. Wykorzystana jest do tego celu instalacja sterującą niskiego napięcia łączącą wszystkie gniazda ssawne z jednostką centralną.
Rozplanowanie instalacji
Położenie jednostki centralnej
Jednostkę centralną można umieścić w garażu, suterenie, pomieszczeniu gospodarczym lub innym miejscu, które jest suche i dostatecznie oddalone od pomieszczeń mieszkalnych, tak aby nie słyszeć dźwięku silnika elektrycznego. Jednostkę należy zamontować w odległości nie większej niż metr od gniazdka elektrycznego oraz w miejscu umożliwiającym łatwe opróżnianie pojemnika na śmieci. W przypadku montażu jednostki centralnej w szafce lub szafie wnękowej należy umożliwić jej wentylacje, np. stosując drzwiczki z odpowiednimi szczelinami wentylacyjnymi.
Wszystkie jednosilnikowe jednostki centralne wyposażone są w elektryczny przewód przyłączeniowy do gniazdka elektrycznego zgodny z europejską normą CE. Zaleca się stosowanie osobnego obwodu elektrycznego dla jednostki centralnej zabezpieczonego bezpiecznikiem o nominale 16 A typu C.
Lokalizacja jednostki centralnej musi uwzględniać konieczność poprowadzenia przewodu wydechowego na zewnątrz budynku. Ponieważ powietrze wydmuchiwane z jednostki centralnej może brudzić elewację, nie powinno się montować wyrzutni powietrza na widocznej części elewacji frontowej budynku. Wyrzutnia powietrza powinna być zamontowana na elewacji bocznej, nie wyżej niż 30 cm od poziomu terenu. Dopuszcza się wyprowadzenie wydechu dedykowanym pionowym przewodem wentylacyjnym powyżej dachu.
Przed podłączeniem jednostki centralnej należy zamocować dedykowane uchwyty mocujące. Odkurzacze aeroVac Vacu-Maid wyposażone są w ich solidną metalową wersję
Na prawidłowo zamontowanych uchwytach zawieszenie jednostki nie wymaga specjalistycznej wiedzy.
Na koniec należy podłączyć jednostkę centralną do wcześniej wykonanej instalacji wykorzystując do tego celu systemowe materiały instalacyjne PVC.
Lokalizacja gniazd ssawnych
Odpowiednio rozmieszczone gniazda ssawne są kluczem do prawidłowego i wygodnego użytkowania odkurzacza centralnego. Przy planowaniu ich lokalizacji należy uwzględnić długość węża giętkiego, tak aby można było dotrzeć do każdego zakamarka domu, omijając meble lub inne elementy wyposażenia wnętrz. Pamiętajmy o konieczności odkurzania zasłon, pomieszczeń sanitarnych i kątów sufitu. Idealne miejsca na umieszczenie gniazd ssawnych to lokalizacje centralne takie jak korytarze i dolne części klatek schodowych. Należy unikać miejsc za meblami lub drzwiami. Sznurek lub sam wąż o odpowiedniej długości może okazać się pomocny w planowaniu rozmieszczenia gniazd ssawnych. (Jeśli korzystamy z planu domu, wąż można zastąpić sznurkiem o długości odpowiedniej do skali rysunku). Wąż giętki o długości 9 m jest najczęściej wybierany przez klientów, gdyż daje najlepszy stosunek ergonomii użytkowania do wymaganej liczby gniazd ssawnych. Należy pamiętać, że im dłuższy wąż, tym większe opory przepływu zasysanego powietrza oraz mniejsza wygoda użytkowania. Natomiast wąż krótszy, to wyższe koszty montażu instalacji centralnego odkurzania i większa liczba gniazd ssawnych, za to mniejsze opory przepływu powietrza w instalacji.
Na etapie wykonywania instalacji nie ma potrzeby montażu gniazd ssawnych, które nie będą potrzebne aż do czasu montażu jednostki centralnej. W ich miejsce należy zamontować tzw. przykrywki do tynkowania, nazywane też maskownicami gniazd ssawnych. Zabezpieczają one nieczynną instalację przed zapchaniem w czasie budowy domu. Pozwalają bezpiecznie zatynkować ścianę w okolicy docelowych gniazd bez obawy o ich zniszczenie. Po zamontowaniu jednostki centralnej, należy usunąć przykrywki do tynkowania, a w ich miejsce zamontować właściwe gniazda ssawne.
Lokalizacja automatycznych szufelek
Automatyczne szufelki zaleca się montować w kuchni, przedsionku i ewentualnie w jadalni. Dostępne są ich różne rodzaje przeznaczone do montażu w cokołach szafek kuchennych lub w ścianach. Szufelki dostępne są standardowo w kolorach białych, kremowych, czarnych, srebrnym lub malowane indywidualnie na inne kolory z palety RAL.
Inne elementy instalacji
Instalacje odkurzacza centralnego można wyposażyć w wiele dodatkowych rozwiązań systemowych. Należą do nich systemy chowania węża giętkiego w ścianie, kasety z wężem giętkim do montażu w szafkach kuchennych, podręczne gniazdka ssawne z wężem giętkim Wally Flex. Akcesoria te zwiększają funkcjonalność i wygodę wykorzystania odkurzacza centralnego.
Przykład prowadzenia elementów instalacji
Przykład instalacji pokazuje prawidłowe wykorzystanie kształtek, gdzie zastosowano łuki i trójniki 45°, a łuki 90° tylko przy zmianie kierunku z przewodów pionowych na poziomie.
Trasy przewodów
Planowanie trasy przewodów instalacyjnych
Sieć przewodów instalacyjnych łączących gniazda ssawne i automatyczne szufelki z jednostką centralną wykonuje się z klejonych przewodów rurowych i złączek instalacyjnych. Średnica rur instalacyjnych wynosi 2”, czyli niewiele ponad 50 mm. Zagłębienie gniazda wraz ze specjalnym podejściem to 7 cm. Rury należy prowadzić wzdłuż linii prostych, zgodnie z zasadą – im mniej oporów hydraulicznych tym lepiej. Należy unikać stosowania łuków 90′ oraz trójników 90′, w ich miejsce należy stosować łuki 45′ oraz trójniki 45′ Wyjątek występuje tylko przy przejściu z przewodów pionowych w ścianie do poziomych na wylewce podłogi. Opory hydrauliczne powstają na skutek tarcia cząsteczek powietrza o wewnętrzne ścianki przewodów oraz na skutek zmiany kierunku przepływu strumienia powietrza. Instalacja odkurzacza centralnego jest czuła na opory przepływu, gdyż prędkość powietrza w rurach łączących gniazda z jednostką centralną dochodzi do 100 km/h. Planując położenie rur instalacyjnych należy unikać tzw. spadków grawitacyjnych, które powodują, że pod wpływem siły grawitacji odgałęzienie znajdujące się bezpośrednio pod głównym przewodem będzie gromadziło cięższe zanieczyszczenia. Przewód główny, inaczej magistralny, to ten, który łączy najdalsze gniazdo z jednostką centralną, a od niego odchodzą odgałęzienia do innych gniazd ssących.
W celu uniknięcia spadków grawitacyjnych należy podłączenie do przewodu magistralnego wykonać w płaszczyźnie poziomej.
Montaż instalacji
Po zaprojektowaniu trasy instalacji, należy przystąpić do układania rur instalacyjnych odkurzacza centralnego. Zaleca się układanie rur bezpośrednio na powierzchni wylewek podłóg pod planowaną warstwą ocieplenia, tak aby uniknąć ryzyka kolizji z innymi instalacjami, w tym instalacjami ogrzewania podłogowego. Połączenia pomiędzy kondygnacjami prowadzi się pionami ukrytymi w ścianach. Również w bruzdach prowadzi się podejścia do gniazd ssawnych. Architektura budynku często ma wpływ na to, czy będzie jeden pion biegnący przez kilka kondygnacji, od którego będą rozchodziły się przewody poziome na poszczególnych piętrach, czy może kilka pionów zbierających zanieczyszczenia bezpośrednio z gniazd ssawnych. Dla prawidłowego funkcjonowania instalacji odkurzania nie ma to większego znaczenia. W przypadku montażu jednostki centralnej w garażu wolno stojącym, dopuszcza się poprowadzenie pod ziemią przewodów łączących go z instalacją w domu.
Rury instalacyjne należy przymocować do stropu przy wykorzystaniu systemowych uchwytów. Dobrym zwyczajem jest zabezpieczenie instalacji przed przypadkowym zniszczeniem przez inne ekipy wykonujące pozostałe prace budowlane.
Poszczególne elementy instalacji łączy się przy wykorzystaniu kleju do PVC. Przy klejeniu elementów należy nakładać warstwę kleju na powierzchnie rury, tak aby jego nadmiar został wyciśnięty przez mufę kształtki na zewnątrz. Klejenie elementów należy przeprowadzić uważnie, gdyż wiązanie kleju następuje prawie natychmiast. Należy koniecznie przestrzegać dopuszczalnych temperatur otoczenia dla klejenia PVC, które podane są na opakowaniu kleju.
Montaż gniazd ssawnych
Na etapie stanu surowego budynku, należy zamontować tylko płyty montażowe pod gniazda ssawne. Nie należy jeszcze montować samych gniazd ssawnych. Do płyt montażowych zaleca się montowanie systemowych przykrywek do tynkowania, które zabezpieczają wnętrze instalacji przed zabrudzeniem w czasie prac budowlanych. Gniazda ssawne montuje się dopiero po zakończeniu prac wykończeniowych. W tym celu należy wyjąć przykrywki do tynkowania i w ich miejsce zamontować gniazda ssawne. Gniazda ssawne łączy się z płytami montażowymi przy użyciu wkrętów. Przed ostatecznym przykręceniem gniazd ssawnych do płyt montażowych, należy je podłączyć do niskonapięciowej instalacji sterującej. Rysunek przedstawia zamontowaną płytę montażową z zainstalowaną przykrywką do tynkowania, obrobioną zaprawą cementową, w celu zabezpieczenia całego podejścia do gniazda przed przesunięciem.
Montaż automatycznych szufelek
Wszystkie rodzaje automatycznych szufelek montuje się, tak jak gniazda ssawne, czyli po zakończeniu prac wykończeniowych. Szufelki łączy się z instalacją centralnego odkurzania wykorzystując giętki przewód połączeniowy. Należy stosować systemowy, zbrojony przewód o minimalnej średnicy 52 mm. Nie należy stosować przewodów o mniejszych średnicach, gdyż grozi to zapychaniem przyłącza szufelki. Każda automatyczna szufelka powinna zostać podłączona do niskonapięciowej instalacji sterującej jednostką centralną.
Instalacja elektryczna
Aby zdalnie włączać odkurzacz centralny, każde gniazdo ssawne lub automatyczna szufelka powinna być podłączona do jednostki centralnej elektrycznym przewodem sterującym. Zwarcie obwodu sterującego załącza jednostkę centralną, dzięki czemu odkurzacz można włączać wykorzystując przełącznik w uchwycie węża giętkiego lub poprzez włożenie końcówki węża do gniazda ssawnego. Wykonując instalację sterującą należy wykorzystać przewód elektryczny o przekroju min. 2 x 0,75 mm. Jednostka centralna wytwarza prąd sterujący o bezpiecznym napięciu 24 V.
Wykonanie instalacji
Wykonanie instalacji odkurzacza centralnego
Instalacja centralnego odkurzania jest najprostszą instalacją w domu. Jest nawet łatwiejsza do wykonania niż instalacja kanalizacyjna.
Przy projektowaniu instalacji należy pamiętać o kilku podstawowych założeniach:
Instalacja powinna być wykonana przy najmniejszej możliwej liczbie załamań i zmian kierunku przepływu powietrza.
Nie ma potrzeby wykonywania dużej liczby gniazdek ssawnych, gdyż z jednego gniazdka można sprzątnąć nawet do 100 m2 powierzchni domu.
Warto zainstalować co najmniej jedną automatyczną szufelkę.
Wyrzut powietrza z jednostki centralnej powinien być wyprowadzony na zewnątrz domu na ścianie bocznej budynku na poziomie 30 cm nad poziomem terenu.
Jednostka centralna wymaga podłączenia elektrycznego z zabezpieczeniem min. 16 A.
Koszt materiałów na wykonanie instalacji w domu o pow. ok. 200 m2, to nie więcej niż 900 zł – warto ją wykonać, nawet jeśli na etapie budowy, nie wiemy, kiedy ją wyposażymy w jednostkę centralną i gniazda ssawne.
Obliczenia hydrauliczne
Zakłada się, że jednostka centralna będzie obsługiwała w jednej chwili tylko jedno gniazdo ssawne. Należy więc przeprowadzić tylko obliczenia sumy oporów przepływu dla gniazda najbardziej niekorzystnego (często najdalszego od jednostki centralnej). Nie ma konieczności równoważenia ciśnień w trójnikach oraz zmiany średnic przewodów. Obliczenia mają na celu ustalenie rzeczywistej przeliczeniowej długości przewodu magistralnego w instalacji, która to wielkość powinna odpowiadać dopuszczalnej wielkości podanej dla każdej jednostki centralnej.
Przy obliczaniu oporów przewodu magistralnego stosuje się metodę uproszczoną polegającą na:
Zsumowaniu długości odcinków prostych od najbardziej oddalonego gniazda do wydechu na zewnątrz domu
Zamianie oporów miejscowych na odpowiadające im długości odcinków prostych*
Zsumowaniu powyższych wielkości z uwzględnieniem przewodu wydechowego (suma wyników z podpunktu a i b)
Uzyskana wartość w podpunkcie c. jest, tzw. obliczeniową długością przewodu magistralnego. Dla każdej jednostki centralnej producent określił maksymalną jej wartość którą należy uwzględnić przy doborze.
Uwaga: Powyższe obliczenia wykonuje się tylko dla gniazda ssawnego usytuowanego w najbardziej niekorzystnym miejscu pod względem hydraulicznym, np. najbardziej oddalonego od jednostki centralnej.
Do obliczeń nie należy uwzględniać pozostałych gniazd i szufelki.
Obliczenia oporów przepływu:
Opory miejscowe zamienia się na liniowe w/g następujących zasad:
kolano 45O – 1.5 m., kolano 90O – 3 m.
trójnik 90O – 3 m., trójnik 45O – 1,5 m. (tylko w przypadku zmiany kierunku przepływu.)
Trójniki przelotowe – 0 m.
Obliczenia długości przewodu magistralnego powinny uwzględniać długości przewodu wylotowego. Gdy przewód wylotowy ma długość większą niż 6mb, to dla zmniejszenia oporów liniowych należy zastosować rury o większej średnicy. Ponieważ w przewodzie odprowadzającym powietrze na zewnątrz domu nie panuje podciśnienie, można do jego wykonania wykorzystać rury kanalizacyjne.
Dobór jednostek centralnych
Ze względów technicznych, dobór jednostek centralnych powinien uwzględniać ich maksymalną obsługiwaną długość przewodu magistralnego dobraną do wielkości obliczeniowej dla danej instalacji. Dla każdej jednostki centralnej podaje się również maksymalną dopuszczalną powierzchnie sprzątania, która powinna być porównywalna z powierzchnią całkowitą domu, do którego dobiera się odkurzacz.
Ze względów funkcjonalnych należy przeprowadzić dobór jednostek centralnych z uwzględnieniem konstrukcji ich separatora zanieczyszczeń
©® GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |