Stropy
Podstawową funkcją stropu jest przeniesienie obciążeń użytkowych i ciężaru własnego na ściany, a za ich pośrednictwem – na fundamenty budynku. Stropy usztywniają też ściany budynku, oddzielają od siebie kondygnacje, pełnią funkcje przegród akustycznych i cieplnych między piętrami. W razie pożaru strop powinien zapobiegać rozprzestrzenianiu się ognia na sąsiednie kondygnacje.
Izolacja cieplna stropu jest ważna w przypadku stropów nad piwnicami i stropodachami. Natomiast izolacja dźwiękowa ma znaczenie przede wszystkim w przypadku stropów oddzielających od siebie pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi.
Obciążenie stropu składa się z:
- obciążenia stałego, w skład którego wchodzą: ciężar konstrukcji stropu, warstw izolacyjnych i podłogowych, czasami ciężar więźby dachowej – w przypadku, gdy obciąża ona strop nad najwyższą kondygnacją,
- obciążenia zmiennego, w skład którego wchodzą: obciążenie użytkowe (ludzie i sprzęty) oraz ciężar ścianek działowych stojących na stropie.
Wartość obciążenia użytkowego jest określona w normach budowlanych w zależności od przeznaczenia pomieszczenia (pokój, hol, biuro, schody itp.).
Stropy żelbetowe
Stropy gęstożebrowe
Stropy gęstożebrowe najczęściej wypełnia się elementami ceramicznymi: wyżej – pustak Ackermana, poniżej pustak Ceram (fot. Cerpol Kozłowice)
Stropy gęstożebrowe to takie, w których elementami nośnymi (przenoszącymi obciążenie) są belki (nazywane żebrami) o rozstawie osiowym nie przekraczającym 90 cm (stąd nazwa tych stropów – gęstożebrowe); zwykle rozstaw wynosi od 40 do 60 cm. Żebra układa się w kierunku mniejszej rozpiętości między podporami, opierając je na ścianach budynku i podciągach. Elementy wypełniające stropu mogą być sztywne i trwałe (pustaki ceramiczne, pustaki z keramzytu, pustaki żwirobetonowe, z betonu lekkiego, gipsowe, ze styropianu) lub nietrwałe i niesztywne (skrzynki z drewna lub tworzyw sztucznych). Górną część stropu gęstożebrowego stanowi płyta betonowa wylewana na budowie (tak zwany nadbeton), która usztywnia konstrukcję, zapobiega klawiszowaniu i stanowi podkład pod podłogę.
Ze względu na sposób wykonania stropy gęstożebrowe dzielimy na:
- wykonywane na budowie, betonowane w całości (łącznie z żebrami) na budowie,
- prefabrykowane; żebra są prefabrykowane, a na budowie wylewa się tylko nadbeton.
Zależnie od typu stropu prefabrykowane żebra mają postać:
- belek żelbetowych,
- kratownicowych belek stalowych zabetonowanych w stopkach betonowych,
- belek ceramiczno-betonowych (betonowych belek umieszczonych w kształtkach ceramicznych).
Dla stropów gęstożebrowych o dużej rozpiętości, których ugięcia mogą być znaczne, istnieje niebezpieczeństwo tak zwanego „klawiszowania”, polegającego na nierównomiernym uginaniu się żeber pod obciążeniem zmiennym, co objawia się najczęściej widocznymi na powierzchni sufitu zarysowaniami wzdłuż połączeń żeber z pustakami. Zarysowania takie z punktu widzenia bezpieczeństwa są niegroźne, ale brzydko wyglądają.
Aby temu zapobiec, dla stropów o większych rozpiętościach stosuje się poprzeczne żebra rozdzielcze. Pod ściankami działowymi stojącymi równolegle do belek stropowych stosuje się żebra wzmocnione. Można je wykonać przez ułożenie obok siebie dwóch belek prefabrykowanych lub przez rozsunięcie belek, ułożenie między nimi dodatkowego zbrojenia i zabetonowaniu, dzięki czemu otrzymuje się w tym miejscu dodatkową belkę żelbetową.
Strop Ackermana jest to strop gęstożebrowy wykonywany w całości na budowie z wypełnieniem z pustaków ceramicznych. Żebra w postaci odpowiednio dobranego zbrojenia mają rozstaw osiowy 31 cm. Wysokość pustaków zależy od rozpiętości stropu (im większa rozpiętość i obciążenie stropu, tym wyższe pustaki) i wynosi 15, 18, 20 lub 22 cm. Żebra betonuje się na budowie łącznie z górną płytą o grubości 3 cm.
Stropy typu Teriva są to stropy z belkami prefabrykowanymi. Prefabrykowane żebra mają postać belek kratownicowych o pasach dolnych zabetonowanych w stopkach betonowych. Belki mają rozpiętości modularne od 2,4 do 7,8 m ze skokiem co 30 cm i masę od 29,3 do 111,4 kg (dla dolnej i górnej granicy rozpiętości stropu). Wypełnienie stanowią pustaki betonowe lub keramzytobetonowe o wysokości i szerokości dostosowanej do odmiany stropu. Chociaż strop Teriva powstał w latach osiemdziesiątych, to z powodzeniem stosowany jest obecnie.
Produkowany jest w kilku odmianach: I, I-bis, II, III, Nova, ale na potrzeby budownictwa mieszkaniowego stosuje się tylko trzy odmiany:
– odmiana I: wysokość konstrukcyjna stropu wynosi 24 cm (nadbeton 3 cm), obciążenie użytkowe wynosi maks. 1,5 kN/m2
– odmiana I bis: wysokość konstrukcyjna stropu 26,5 cm (nadbeton 3 cm), obciążenie użytkowe wynosi maks. 1,5 kN/m2
– odmiana II: wysokość konstrukcyjna stropu 34 cm (nadbeton 4 cm), obciążenie użytkowe wynosi maks. 3 kN/m2
Stropy typu Fert są to stropy z belkami prefabrykowanymi. Prefabrykowane żebra mają postać kratownicowych belek
– ze stopniowaniem co 30 cm. Elementy składowe stropu Fert (Ceram) można podzielić następująco:
– pustaki: typ A i B (w zależności od kształtu), rodzaje 40, 45, 50 i 60 (w zależności od szerokości w centymetrach), odmiany 16; 17; 17,5; 18; 20; 21; 22 i 23 (w zależności od wysokości pustaków w centymetrach),
– belki stropowe: produkowane w różnych odmianach w zależności od modularnych rozpiętości stropu; masa belek wynosi od 33-103 kg.
Zalety stropów gęstożebrowych:
- łatwy transport i składowanie,
- łatwy montaż, nie wymagający używania ciężkiego specjalistycznego sprzętu.
Wady stropów gęstożebrowych:
- stosunkowo niska izolacyjność akustyczna
-możliwość „klawiszowania”.
Składowanie elementów
Pustaki układa się w stosach w taki sposób, aby ich podstawy przylegały do siebie, a otwory były skierowane pionowo. Prefabrykowane belki stropowe muszą leżeć na równym podłożu. Najniższa warstwa leży na dwóch podkładkach (belki o rozpiętości powyżej 6 m – na trzech podkładkach) ułożonych poziomo, w odległości jednej piątej długości od końca belki, następne warstwy – na przekładkach umieszczonych nad podkładkami. Liczba warstw belek w jednym stosie nie powinna przekraczać pięciu.
Stropy gęstożebrowe przeznaczone są do montażu ręcznego (masa prefabrykowanej belki o dł. 6 m wynosi 80-90 kg, masa pustaka 11-18 kg). W przypadku stropów z żebrami wylewanymi na budowie konieczne jest częściowe deskowanie.
Stropy kanałowe
Stropy kanałowe są to prefabrykowane płyty z otworami (kanałami) biegnącymi wzdłuż przekroju (tzw. płyty żerańskie – nazwa pochodzi od systemu budownictwa mieszkaniowego, w którym były powszechnie stosowane). Dzięki otworom zmniejsza się zużycie materiału i obniża się ciężar płyt. Grubość płyt wynosi 24 cm, średnica otworu – 19,4 cm, Szerokość płyty jest dostosowana do wymiarów modularnych 90, 120 i 150 cm. Płyty opiera się na ścianach lub na belkach, a ich styki (tak zwane zamki) wypełnia się zaprawą cementową. Maksymalna rozpiętość płyty wynosi 6 m. Przy większych rozpiętościach (jednak nie przekraczających 12 m) konieczne jest stosowanie płyt kanałowych sprężonych.
Zalety płyt kanałowych
- szybki montaż stropu,
- możliwość obciążenia od razu po zakończeniu montażu,
- gładka powierzchnia sufitu.
Wady płyt kanałowych
- konieczność używania podczas montażu dźwigu (jedna płyta o rozpiętości 6 m waży od 1800 do 2600 kg),
- możliwość powstania zarysowań tynku na suficie w miejscach połączeń płyt.
Stropy monolityczne
Stropy monolityczne wykonywane są jako płaska płyta o grubości 10-15 cm zbrojona w sposób dostosowany do charakteru i wielkości obciążenia. Mogą być w całości wylewane na budowie lub z użyciem prefabrykowanych płyt zbrojonych zastępujących jednocześnie deskowanie. Stropy monolityczne wylewane na budowie wykonuje się w pełnym deskowaniu tradycyjnym lub z wykorzystaniem deskowań systemowych wielokrotnego użycia. Zbrojenie w postaci prętów głównych i poprzecznych dobierane jest do obciążenia i rozpiętości stropu. Stropy te nie klawiszują, a gładka powierzchnia sufitu przy zastosowaniu deskowań wielokrotnego użycia umożliwia nałożenie tynków cienkowarstwowych.
Odmianą tych stropów są: płyty krzyżowo- lub wielokierunkowo zbrojone. W odróżnieniu od płyt jednokierunkowo-zbrojonych opierają się na czterech lub trzech krawędziach. Podporami płyt mogą być ściany lub belki. Płyty wielokierunkowo zbrojone mogą mieć różne kształty. Oprócz płyt prostokątnych wykonuje się płyty trójkątne, trapezowe, koliste;
Zalety stropów typu Filigran:
- możliwość zaprojektowania dowolnego kształtu (również z wycięciami),
- możliwość zaprojektowania dowolnej (do 12 m) rozpiętości (nie ograniczonej wymiarami modularnymi),
- łatwy montaż (konieczne tylko podpory montażowe, niepotrzebne deskowanie),
- możliwość zatapiania instalacji w warstwie betonu wylewanego,
- gładka powierzchnia sufitu, nie wymagająca tynkowania.
Wady stropów typu Filigran:
- konieczność stosowania ciężkiego sprzętu podczas montażu,
- wysoki koszt.
Stropy drewniane
Stropy gęstożebrowe
Są to stropy stosowane najczęściej w budynkach o konstrukcji szkieletowej, w których rozstaw nośnych elementów stropowych dostosowany jest do modułu słupków szkieletu – najczęściej 40-60 cm. Żebra w postaci pojedynczych lub podwójnych desek o grubości 32-50 mm usztywniane są poprzeczkami lub tylko poszyciem stropu. Żebra opiera się na ścianach zewnętrznych i wewnętrznych budynku za pośrednictwem belek podwalinowych, do których przybija się je gwoździami.
Stropy belkowe
Elementami nośnymi tych stropów są jednolite lub klejone belki o rozstawie większym niż 90 cm. Opierają się one bezpośrednio na murze lub na drewnianej podwalinie. Belki jednolite o przekroju prostokątnym mogą tworzyć tzw. nagi strop i wtedy są widoczne od dołu. Przed zamontowaniem konieczna będzie ich wstępna obróbka polegająca na ostruganiu i ozdobnym ukształtowaniu krawędzi. Stropy na belkach prefabrykowanych układane są z klejonych profili dwuteowych z materiałów drewnopochodnych (OSB, sklejka).
Poszycie
Na belkach (żebrach) układa się warstwę konstrukcyjną podłogi, tzw. poszycie (nazywane czasami ślepą podłogą). Dopiero na poszyciu układa się właściwą posadzkę (deski podłogowe, parkiet, mozaikę, panele). Dlatego musi mieć ono dostateczną wytrzymałość, aby przenieść ciężar wszystkich warstw podłogowych, ludzi, sprzętów itp. Powinno też tworzyć równą płaszczyznę. Poszycie można wykonać z desek, sklejki lub płyt wiórowych. W stropach nad pomieszczeniami wilgotnymi, takimi jak kuchnia i łazienka, nad piwnicą lub parterem w budynku niepodpiwniczonym stosuje się płyty wodoodporne.
Od spodu konstrukcję stropu można zabudować podsufitką np. z płyt gipsowo-kartonowych lub pozostawić widoczne belki. Między poszyciem, a podsufitką znajduje się izolacja termiczna z podkładem z folii paroizolacyjnej. Warstwy izolacji układa się na tzw. ślepym pułapie (na deskowaniu mocowanym w połowie wysokości belek stropowych). Część belki spoczywająca na murze musi być odpowiednio zabezpieczona przed wilgocią.
Lekkie stropy drewniane stosuje się przeważnie w drewnianych budynkach szkieletowych do oddzielenia kondygnacji lub jako strop nad ostatnią kondygnacją do oddzielenia poddasza (z widocznymi belkami bez podsufitki). Pomimo, że stropy drewniane są stosunkowo tanie i łatwe w wykonaniu, ustępują innym rodzajom stropów pod względem sztywności, trwałości i ognioodporności. Z tego względu w budynkach murowanych stropy te stosuje się sporadycznie i tylko jako strychowe.
Stropy na belkach stalowych
Stropy na belkach stalowych (nazywane często błędnie stropami Kleina) stosowane są obecnie rzadko i głównie przy pracach remontowych np. podczas wymiany zniszczonych stropów drewnianych. Elementem nośnym są dwuteowe kształtowniki stalowe o wysokości dostosowanej do rozpiętości i obciążenia. Wypełnienie między belkami wykonuje się w postaci żelbetowej płyty wylewanej na budowie lub z prefabrykowanych płyt wypełniających (tzw. WPS, czyli warszawska płyta stropowa).
Ze względu na większą wysokość belek niż wypełnienia, do wyrównania poziomu używa się podsypki z lekkich kruszyw (keramzytu, betonu komórkowego). Podkład podłogowy wykonuje się w postaci betonowej wylewki o grubości 4-5 cm. Ze względu na małą przyczepność tynku do elementów metalowych, spody belek wymagają owinięcia siatką tynkarską.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
