 Slang kolejowy
>>> A<<<
adolfik – mały akumulatorowy wózek torowy (rodzaj małej lokomotywki akumulatorowej oznaczony symbolem ASF używany w lomotywowniach do przetaczania lokomotyw.
anglik – elektryczna lokomotywa uniwersalna serii EU06 (od kraju produkcji) LUB rozjazd krzyżowy podwójny.
>>> B <<<
badyle – często używana nazwa pantografu (odbieraka prądu).
bagaż – często używana nazwa pantografu (odbieraka prądu).
bana – pociąg (z niemieckiego: bahn – kolej, pociąg).
banioki – w śląskiej gwarze określenie kolejarzy (z niemieckiego: bahn).
bambuła – ciężarek przy zwrotniku służący do ręcznego przestawiania zwrotnicy.
beczka – wagon towarowy, cysterna
Biała Dama – elektryczna lokomotywa pasażerska serii EP08-010, która uczestniczyła w tragicznym wypadku na przejeździe kolejowym, w którym najechała na TIRa przewożącego białą farbę. Samochód został całkowicie rozbity, a lokomotywa zachlapana białą farbą (zmieniła kolor z pomarańczowego na biały).
boczniak – starodawny pasażerski wagon przedziałowy, którego każdy przedział ma boczne drzwi wejściowe po obu stronach wagonu.
bohun – wagon piętrowy serii Bdhpumn (malowany w barwy ukraińskie).
Bolek i Lolek – dwuczłonowa lokomotywa towarowa serii ET41.
bomba – dwuczłonowa elektryczna lokomotywa towarowa serii ET40 (zdrobnienie od bombowiec).
bombowiec – dwuczłonowa lokomotywa towarowa serii ET40 (od charakterystycznego dźwięku, jaki emituje podczas jazdy).
bonanza – wagon pasażerski starego typu z drewnianymi ławkami i przedziałem ogrzewczym, w którym był piec – rodzaj małej kozy – do ogrzewania wagonu, także wagon dwuprzedziałowy (ew. trójprzedziałowy) używany w komunikacji lokalnej.
bipa – zestaw wagonów piętrowych serii Bhp (dawniej oznaczany Bipa).
brankard – specjalny wagon towarowy przystosowany do przejazdu kierownika pociągu w pociągu towarowym zbiorowym (obecnie już praktycznie nie używany).
bramka – dwa słupy trakcyjne z poprzeczką, które podtrzymują sieć nad kilkoma torami jednocześnie.
brechałka – pomieszczenie oczekiwania dla drużyn trakcyjnych (na ogół obok dyspozytora).
brutto – pociąg towarowy.
bufory – zderzaki.
buty – obręcze kół.
buźka – wskaźnik We8a, We8b i We8c dotyczący miejsca, przez które należy przejeżdżać bez pobierania prądu z sieci trakcyjnej.
bydgoska siódemka – elektryczna lokomotywa towarowa serii ET22 – określenie powstało niedawno, po przejęciu obsługi znacznej liczby pociągów pasażerskich przez te lokomotywy.
byk – elektryczna lokomotywa towarowa serii ET22.
>>>C<<<
cegła – określenie sieciowego rozkładu jazdy (od jego rozmiaru).
choinka – semafor świetlny w/g wzoru niemieckiego stosowany kiedyś na terenie Dolnośląskiej DOKP.
choinka – zjawisko polegające na wyświetleniu się na semaforze świetlnym kilku świateł jednocześnie, czyli sygnału wątpliwego.
chrusty – bydgoskie określenie kierunku Wierzchucina i Kościerzyny.
ciągnąć po smyku – jazda z zakleszczonym zestawem kołowym (określenie śląskie).
ciężki ciągnik – drezyna spalinowa (na ogół serii WM10).
CMK – centralna magistrala kolejowa – linia kolejowa dużych prędkości, po której kursują najszybsze pociągi w Polsce.
czajnik – lokomotywa elektryczna używana do podgrzewania składu pociągu pasażerskiego przed jego podstawieniem na tory przyperonowe.
czapajew – dwuczłonowa lokomotywa towarowa serii ET42.
czech – elektryczna lokomotywa pasażerska serii EP05 (od kraju produkcji).
czarownica – lampa naftowa do sygnalizatorów kształtowych.
cug – pociąg w gwarze śląskiej – od niemieckiego: zug.
czuwak – urządzenie kontrolujące czujność maszynisty podczas prowadzenia pociągu.
>>>D<<<
dać na kontakt – zastosować jazdę z poborem prądu.
dać na zderzak – docisnąć lokomotywą wagony przy łączeniu lub rozłączaniu składu.
dać w gały – opuścić pantografy.
dać w nagłe – wdrożyć tryb hamowania nagłego.
dekle – zbiór dokumentacji kierownika pociągu, które nosi on ze sobą w specjalnej, podręcznej teczce.
depo – lokomotywownia.
drops – metalowy ciężki krążek, używany na słupach trakcyjnych do naprężania sieci.
dziewiętnastki – elektryczne zespoły trakcyjne serii EN57 z kabinami nowszego typu (określenie warszawskie).
dzięcioł – rewident taboru (od stukania młotkiem w zestawy kołowe).
dziki – pociąg pospieszny lub ekspresowy.
>>>E<<<
edek – elektryczny zespół trakcyjny serii ED72 lub ED73.
edytka – elektryczny zespół trakcyjny serii ED72 – zasłyszane od kierownika pociągu na stacji Muszyna.
epoka – elektryczna lokomotywa pasażerska serii EP09.
erka – wykaz wagonów w składzie pociągu – dokument oznaczony symbolem R7.
etka – elektryczna lokomotywa towarowa serii ET21.
ezemka – spalinowa lokomotywa manewrowa serii SM42 (określenie z okolic Nowego Sącza).
EZT – elektryczny zespół trakcyjny (np. EN57, EW58, ED72).
>>>F<<<
fekaliowóz – elektryczny zespół trakcyjny serii EN57 (określenie funkcjonujące w kręgach poznańsko – szczecińskich).
fiat – lokomotywa serii SP45 (SU45); kilka pierwszych egzemplarzy miało silniki spalinowe produkcji włoskiej, natomiast pozostałe produkowane przez HCP na licencji włoskiej.
firkant – klucz, którym można otworzyć większość zamków w wagonach. Określenie z okolic Nowego Sącza – inaczej kwadrat
florek – żartobliwe określenie kierownika pociągu (używane przez maszynistów).
>>>G<<<
gagarin – ciężka lokomotywa towarowa serii ST44 (od pierwszego radzieckiego kosmonauty).
galernik – wrocławskie określenie elektrycznej lokomotywy towarowej serii ET21.
ganz – wagon spalinowy serii SN61 (także SN52) (obecnie już nie eksploatowane na PKP).
gary – przenośnie sygnały końca pociągu, zasilane akumulatorem (będące na wyposażeniu każdej lokomotywy).
gawryło – złośliwe określenie kierownika pociągu.
gnida – pociąg ekspresowy „Nida” relacji Gdynia – Kielce – Gdynia.
gołębiarz – pociąg pocztowo – bagażowy
głowica rozjazdowa – układ rozjazdów na początku bądź końcu stacji.
gruszka – wagon towarowy zbiornikowy, do przewozu materiałów sypkich.
gumowy edek – elektryczny zespół trakcyjny serii ED73 – dla odróżnienia od innych zespołów serii ED.
grzejka – lokomotywa elektryczna używana do podgrzewania składu pociągu pasażerskiego przed jego podstawieniem na tory przyperonowe.
>>>H<<<
hajc – określenie lokomotywowni w Nowym Sączu przez jej pracowników.
hajcować – na Śląsku – ogrzewać pociąg (z niemieckiego: heitz, heitzung).
hasler – prędkościomierz
hebelek – wyłącznik dźwigienkowy na pulpicie maszynisty
heble – żartobliwe określenie maszynistów z odcinka Zduńska Wola Karsznice – Bydgoszcz.
helmut – elektryczna lokomotywa towarowa serii ET22.
hotel – pociąg pospieszny tzw. hotelowy – zestawiony wyłącznie z wagonów sypialnych i z miejscami do leżenia.
>>>I<<<
icek – pociąg klasy „InterCity”.
iwan – ciężka lokomotywa towarowa serii ST44 lub także (rzadko) ciężka lokomotywa manewrowa serii SM48.
>>>J<<<
jajecznica – zestaw wagonów serii Bhp w malowaniu żółto – pomarańczowym.
jamnik – dwuczłonowa lokomotywa towarowa serii ET41.
jamnik – gdyńskie określenie jednostek serii EN71
jednostka – ogólna nazwa elektrycznych zespołów trakcyjnych.
>>>K<<<
kaczucha – mała lokomotywa manewrowa serii SM03.
kanar – kontrolujący bilety (konduktor, kierownik pociągu, ewentualnie rewizor).
kant – elektryczna lokomotywa towarowa serii ET21 (określenie z okolic Nowego Sącza).
kapeluchy – żartobliwe określenie maszynistów z Sędziszowa oraz Kielc.
karawan – pociąg roboczy do utrzymania nawierzchni torowej.
kargule – pracownicy obecnych zakładów w firmie PKP CARGO S.A.
karton – elektryczna lokomotywa towarowa serii ET21.
kaszalot – elektryczna lokomotywa towarowa serii ET22 po przebudowie projektorów (bez charakterystycznych wiader) (takżerekin).
katafoty – odblaski, bądź latarnie z czerwonym światłem migającym montowane na rogatkach przejazdowych.
kauer – latarnia zwrotnicowa rozjazdu krzyżowego.
kibel – pogardliwe określenie elektrycznego zespołu trakcyjnego serii EN57.
kierpoć – kierownik pociągu (od skrótu kier. poc.).
klajton – wagon spalinowy serii SN61 (obecnie już nieeksploatowane na sieci).
klasa – wagon pasażerski 1 klasy.
klawiatura – złącze wielokrotne w sprzęgu samoczynnym Scharfenberga w elektrycznych zespołach trakcyjnych.
klunkry – stare, zdezelowane wagony przeznaczone do kasacji (określenie lokalne).
kolory – gdyńskie określenie elektrycznych zespołów trakcyjnych serii EW58 i EW60.
koło – nastawnik jazdy na lokomotywie (wygląda jak kierownica w samochodzie).
kołowrotek – przejazd kolejowy z rogatkami z zaporami obsługiwanymi przy pomocy pędni drutowej.
komposter – ręczny, masywny datownik, używany kiedyś w kasach biletowych do datowania biletów.
kondi – konduktor.
koń – lokomotywa.
końcówki – sygnały końca pociągu
kostrzewa – nocny pociąg pospieszny relacji Warszawa (Łódż) – Kostrzyn (Kołobrzeg).
kowboj – elektryczny zespół trakcyjny serii EN57 (określenie lokalne – świętokrzyskie).
kozioł – oporowy zakończenie toru uniemożliwiające wypadanie taboru z końców szyn (przez niektórych nie-kolejarzy nazywany czasem – „odbojnica”).
krakusy – żartobliwe określenie maszynistów z lokomotywowni Kraków Prokocim.
kran – zawór główny hamulca zespolonego znajdujący się w kabinie maszynisty.
krokodyl – elektryczna lokomotywa manewrowa serii EM10.
kurier – ogólna nazwa pociągu pospiesznego i ekspresowego (czasem, przez niektórych – złośliwie wypowiadane „kuryer” – ze szczególnym zaakcentowaniem literki „y”).
kuszetka – wagon pasażerski z miejscami do leżenia.
kupa – wykolejenie, wypadek
kurnik – wagon do ruchu lokalnego z dwoma lub trzema przedziałami.
kwadrat – klucz, którym można otworzyć większość zamków w wagonach.
>>>L<<<
lajkoniki – żartobliwe określenie maszynistów z lokomotywowni krakowskich.
leks – piętrowa platforma do przewozu samochodów.
lok – lokomotywa jadąca luzem – bez wagonów.
lopek – pociąg bagażowo – pocztowy (także gołębiarz).
lora – (lorka) platforma
LPN – linia potrzeb nietrakcyjnych – linia zasilająca, która na ogólnie biegnie równolegle do sieci trakcyjnej. Służy do dostarczania prądu do celów pozatrakcyjnych.
luzak – lokomotywa jadąca luzem – bez wagonów (od określenia konia idącego luzem obok zaprzęgu)
luzować – zwalniać hamulec (także wyluzować).
luxtorpeda – szybki i wytworny przedwojenny wagon spalinowy (używany głównie do obsługi pociągów ekspresowych).
>>>Ł<<<
łaciata – spalinowa lokomotywa manewrowa serii SM42 (określenie to funkcjonuje w okolicach Torunia).
łajka – spalinowa lokomotywa manewrowa serii SM42 (od radzieckiego psa – Łajki – który jako pierwszy został wystrzelony w kosmos)
>>>M<<<
maderon – mały ręczny wózek (jednoszynowy) torowy do transportu drobnych materiałów.
majster – określenie maszynisty przez niektórych manewrowych (określenie z okolic Nowego Sącza).
małpa – pociąg ekspresowy „Małopolska” relacji Gdynia – Przemyśl – Gdynia.
mały rumun – lekka lokomotywa pasażerska serii SP32 (od niewielkich rozmiarów i kraju produkcji).
manewra – lokomotywa manewrowa (określenie olsztyńskie).
MD – dawny skrót oznaczający lokomotywownię
medaliki – żartobliwe określenie maszynistów z Częstochowy.
mechanik – maszynista lokomotywy.
mercedes – dwuczłonowa lokomotywa towarowa serii ET41.
MK – Miłośnik Kolei.
moja-twoja – drezyna ręczna.
motor – silnik trakcyjny.
motorówka – wagon spalinowy serii SN61 (także SN52 – obecnie już nie eksploatowane na PKP).
MT – dawny skrót oznaczający lokomotywownię).
muchomor – dyżurny ruchu (od czerwonej czapki).
MZ – dawny skrót oznaczający lokomotywownię.
>>>N<<<
na saniach – o pociągu jadącym w stanie zahamowanym, ze ślizgającymi się po szynach kołami.
nadodrzanka – Nadodrzańska Magistrala Kolejowa – linia kolejowa z Wrocławia, przez Zieloną Górę do Szczecina.
nalepy – powodujące rytmiczne głośne stukanie fragmenty klocka hamulcowego, które podczas hamowania przywarły do obręczy koła.
naprężacz – rodzaj specjalnego urządzenia z ciężarami, służącego do utrzymania jednolitego naprężenia pędni drutowej w mechanicznych urządzeniach sterowania ruchem kolejowym.
nastawnia – budynek, w którym zlokalizowane są urządzenia sterowania ruchem pociągów, z którego dyżurny ruchu bądź nastawniczy ustawiają zwrotnice i sygnały.
nawodować – dokonać wodowania, czyli napełnienia zbiorników wodnych wagonów (niegdyś także parowozów) wodą.
niewłaściwy – tor niewłaściwy, czyli lewy (patrząc w kierunku jazdy), po którym w wyjątkowych przypadkach (roboty, zamknięcia toru) prowadzi się pociąg.
>>>O<<<
obchodowy – pracownik, którego zadaniem jest przejście i kontrola określonego odcinka torów kolejowych.
oblot – okrążenie składu przez lokomotywę w celu zmiany kierunku jazdy.
obrotnica – długa, obrotowa platforma służąca do obracania lokomotyw (głównie parowozów).
odkurzacz – spalinowa lokomotywa pasażerska serii SP32.
oelka – osobowa lokomotywa parowa serii Ol49.
ola – osobowa lokomotywa parowa serii Ol49.
orbis – określenie sieciowego rozkładu jazdy.
ortopeda – elektryczny zespół trakcyjny (np. serii EN57) wyposażony w twarde siedzenia wykonane z włókien szklanych i żywicy epoksydowej (tzw. siedzenia „wandaloodporne” – oględnie mówiąc „małokomfortowe”).
osiołek – beztendrowy parowóz towarowy serii TKt48 (od charakterystycznych owiewek przypominających ośle uszy).
ostoja – stalowa rama stanowiąca podstawę lokomotywy lub wagonu.
>>>P<<<
papuga – spalinowa lokomotywa pasażerska serii SP32.
papuga – lokomotywa o tym samym numerze inwentarzowym, jak numer serii, np. EU07-007, EU06-06, EP09-009, ET40-40.
parówa – parowóz.
patyki – często używane określenie pantografu (odbieraka prądu).
peema – pospieszna lokomotywa parowa serii Pm2, Pm3 lub Pm36.
petucha – pospieszna lokomotywa parowa serii Pt47.
pędnia – drut, lub linka, za pomocą której przekłada się zwrotnice lub nastawia semafora w urządzeniach mechanicznych lub z sygnalizacją kształtową.
piasecznica – urządzenie w lokomotywie, w którym przechowuje się suchy piasek wysypywany wprost pod koła lokomotywy w celu zwiększenia tarcia i ułatwienia rozruchu pociągu.
piątka – elektryczna lokomotywa pasażerska serii EP05.
Piękna Polka – pospieszna lokomotywa parowa Pm36-1.
Piękna Helena – pospieszna lokomotywa parowa Pm36-2.
piórko – klucz uniwersalny, zakończony z jednej strony kwadratem, a z drugiej piórem do zamka zapadkowego.
pindel – lokalny podmiejski pociąg osobowy (szczególnie taki, którym podróżowały przekupki jadące do miasta na targ – jest to określenie dość starodawne).
plandampf – pociąg prowadzony planowo parowozem (z języka niemieckiego dampflok – parowóz).
plaser – duża maszyna torowa służąca do podbijania (poprawy sprężystości) toru (od nazwy firmy – „Plasser & Theurer”).
płaskie miejsca – starcie obręczy koła powodujące rytmiczny stukot o szynę – wymaga ponownego obtoczenia (bądź nawet wymiany) obręczy.
płetwonurek – określenie bardzo charakterystycznej lokomotywy kolei czeskich.
pociągnąć po żabie – przejechanie z poborem prądu przez izolowany odcinek sieci trakcyjnej, przez który należy jechać bezprądowo.
poczta – wagon pocztowy.
podkuć zestaw (lub buty) – zahamowanie składem w tak sposób, iż na obręczach powstaną płaskie miejsca.
polsat – spalinowa lokomotywa uniwersalna serii SU42 (od żółto – niebieskiego sposobu malowania).
popych – lokomotywa doczepiona na końcu pociągu popychająca skład.
półanglik – rozjazd krzyżowy pojedynczy.
przelot – przejazd pociągu przez staję bez zatrzymania (na przelocie). „Zrobić przelot” – przygotować przejazd bez zatrzymania.
przekaźniki – ogólna nazwa zespołu przekaźnikowych urządzeń sterowania ruchem kolejowym.
puderniczka – wagon towarowy zbiornikowy, do przewozu materiałów sypkich.
pulman – wagon przedziałowy, z korytarzem bocznym (od nazwiska konstruktora).
punek – wagon piętrowy serii Bdhpumn.
>>>R<<<
ratunkowy – specjalnie wyposażony i bezustannie gotowy pociąg ratunkowy, który wzywany jest na miejsce wypadków, wykolejeń, w celu usunięcia następstw.
rekin – elektryczna lokomotywa towarowa serii ET22 po przebudowie projektorów (bez charakterystycznych wiader) (także kaszalot).
rider – maszynista lokomotywy (ironicznie w stosunku do maszynistów lokomotyw manewrowych).
rogatka – szlaban, zapora drogowa.
rozjazd – urządzenie umożliwiające przejeżdżanie taboru z toru na tor na tor (składa się ze zwrotnicy, szyn łączących i krzyżownicy z z kierownicami).
rozprucie – przejechanie taborem przez rozjazd (od strony łączenia się torów), po nieprzełożonej zwrotnicy. Koła same wtedy przekładają zwrotnicę.
rumun – ciężka spalinowa lokomotywa towarowa serii ST43 (od kraju produkcji).
ryflak – bezprzedziałowy wagon pasażerski starodawnego typu (102A).
rusek – dwuczłonowa elektryczna lokomotywa towarowa serii ET42 (od kraju produkcji).
>>>S<<<
salonka – wagon salonowy o specjalnej zabudowie wnętrza.
salonka – olsztyńskie określenie wagonów innych, niż z miejscami do siedzenia (kuszetek, sypialnych).
SBL-ka – samoczynna blokada liniowa (od skrótu SBL).
sekretarz – żartobliwe określenie kierownika pociągu (używane przez maszynistów).
sezon – pociąg sezonowy, kursujący tylko w określonych terminach.
sieciowy – specjalny pociąg pogotowia sieciowego, przeznaczony do awaryjnej naprawy oraz konserwacji sieci trakcyjnej.
sieciowcy – pracownicy pociągu sieciowego.
sierżant – wskaźnik, którego obraz ma kształt litery V (lub odwrotnego V) oznaczający miejsce zmniejszenia prędkości.
simplus – platforma nowego typu, przeznaczona do transportu drewna w charakterystycznym, pomarańczowo-zielonym malowaniu.
siódemka – elektryczna lokomotywa uniwersalna serii EU07 lub EP07.
siódemka – wykaz wagonów w składzie pociągu – dokument oznaczony symbolem R7.
skrajnia budowli – ustalona przestrzeń, która powinna być wolna od budowli inżynierskich, urządzeń i części stałych.
skrajnia taboru – ustalony wymiar taboru, w którym muszą się zmieścić wszystkie jego części i poza który nie powinna wystawać żadna część taboru, ani ładunku.
skrajnia – pociąg z przekroczoną skrajnią, czyli z wagonami szerszymi lub wyższymi niż przewiduje ustalona norma.
słup – określenie semafora (najczęściej dotyczy semaforów wjazdowych).
sputnik – elektryczna lokomotywa towarowa serii ET21.
stalin – małopolskie określenie parowozów towarowych serii Ty51 (od Józefa Stalina
staliniec – określenie parowozów towarowych serii Ty51 (był to najcięższy produkowany w Polsce parowóz).
stawidło – nastawnia (raczej rzadko używane, przestarzałe).
stodoła – wagon pasażerski kolei Wspólnoty Niepodległych Państw, o przekroczonej skrajni taboru (także ze względu na toporne kształty i ogólnie duże rozmiary).
suka – spalinowa lokomotywa uniwersalna serii SU45, SU46.
szlaki radości – odcinki linii kolejowych na Śląsku, po których pociągi towarowe poruszają się z maksymalną prędkością 20-40 km/h i grasują na nich złodzieje węgla wykorzystujący ten fakt do swojego niecnego procederu.
sygnałki – przenośne sygnały końca pociągu.
szopa – lokomotywownia.
sztoker – automatyczny podajnik węgla do paleniska, stosowany w niektórych parowozach.
sztreka – tor kolejowy (określenie funkcjonujące w Małopolsce).
sztywny – pociąg towarowy o ściśle ustalonym (i przestrzeganym) rozkładzie jazdy.
>>>Ś<<<
śledzie – żartobliwe określenie maszynistów z lokomotywowni gdyńskich.
świnia – elektryczna lokomotywa pasażerska EP08.
>>>T<<<
telock – prędkościomierz lokomotywy.
tadeusze – wagony towarowe serii Tads
tandem – generalnie – dwuczłonowa elektrycznia lokomotywa towarowa serii ET41, ogólnie zas – określenie dwuczłonowych lokomotyw elektrycznych.
talbot – samowyładowcza węglarka z odchylanymi bocznymi ścianami przeznaczona do przewozu miału węglowego.
tamara – ciężka lokomotywa manewrowa serii SM48 produkcji radzieckiej.
teigrek – parowóz serii Ty2 lub Ty42 (w Gnieźnie także Ty43).
tekatka – towarowa lokomotywa parowa serii TKt48.
telewizor – wagon do ruchu lokalnego z dwoma lub trzema przedziałami.
telok – prędkościomierz.
tender – rodzaj specjalnego wagonu na wodę i węgiel (lub inne paliwo), na stałe połączonego z parowozem.
tendrzak – lokomotywa parowa beztendrowa (taka, która nie ma oddzielnego tendra).
ternion – specjalna szafa na bilety kartonowe z żaluzją, używana (już rzadko) w kasach biletowych.
tłuczeń – kamienie na których spoczywa tor kolejowy.
towar – pociąg towarowy.
trasować – pociąg wytyczać rozkład jazdy pociągu.
truman – towarowa lokomotywa parowa serii Ty246 (od nazwiska prezydenta USA).
trumna – elektryczna lokomotywa towarowa serii ET21.
trumna – elektryczna lokomotywa pasażerska serii EP09 (od kanciastych kształtów).
trumna – spalinowa lokomotywa manewrowa serii SM31 (określenie funkcjonuje w okolicach Wrocławia).
trupy – skasowane lub odstawione „w krzaki” wagony lub lokomotywy czekające na pocięcie lub na tzw. „lepsze jutro”.
tunelka – linia kolejowa Kraków – Tunel.
turlacz – elektryczny zespół trakcyjny serii EN57.
tyfus – elektryczna lokomotywa towarowa serii ET21 (określenie funkcjonuje w okolicach Wrocławia).
>>>U<<<
ukaz – rozkaz szczególny (pisemny) – dokument, za pośrednictwem którego dyżurny ruchu przekazuje drużynie pociągowej specjalne wytyczne odnośnie prowadzenia i jazdy pociągu.
ukres – miejsce w rozjeździe kolejowym, do którego wolno dojechać taborem bez zagrożenia wtargnięciem w skrajnię drugiego toru.
uporek – kozioł oporowy kończący ślepy tor (określenie śląskie).
>>>W<<<
wajcha – w urządzeniach mechanicznych scentralizowanych – dźwignia służąca do przekładania zwrotnic, bądź podawania sygnałów na sygnalizatorach kształtowych.
walentyna – ciężka lokomotywa manewrowa serii SM48 (od imienia pierwszej kosmonautki radzieckiej).
węglarz – pociąg towarowy złożony z ładownych węglarek.
węglówka – magistrala węglowa Śląsk – Porty.
wiadra – reflektory lokomotywy (od charakterystycznego kształtu obudowy).
wibrator – spalinowa lokomotywa manewrowa serii SM42.
wybuch – pociąg towarowy, który prowadzi w swoim składzie wagony towarowe z ładunkiem wybuchowym.
wykleszczenie dźwigni – stan, dzwigni zwrotnicowej lub ryglowej, spowodowany rozpruciem zwrotnicy przez tabor, bądź zerwaniem pędni.
wykolejnica – ciężki metalowy klocek koloru czerwonego, nakładany na jedną szynę, mający na zadanie celowe wykolejenie taboru – aby uchronić inny tor przed niepożądanym wjechaniem tam taboru.
wyluzować – zwolnić hamulec.
wyporek – zakończenie toru uniemożliwiające wypadanie taboru z końców szyn (określenie z okolic Kutna).
wychlap – miejsce w torze źle odwodnione, gdzie występuje miejscowe, małe zapadanie się toru.
>>>Z<<<
zakopianka – trakt kolejowy łączący Kraków Płaszów z Zakopanem, złożony z 3 odcinków różnych linii kolejowych.
zbiorowy – lokalny pociąg towarowy małego zasięgu obsługujący małe stacyjki.
zdawczy – lokalny pociąg towarowy dowożący wagony z węzła do określonej stacji.
zegar – prędkościomierz („120 na zegarze” – pociąg jedzie 120 km/h).
zegary – przyrządy pomiarowe na pulpicie maszynisty.
zwrotka – zwrotnica, rozjazd.
>>>Ż<<<
żaba – spalinowa lokomotywa manewrowa serii SM30.
żaba – wskaźnik We8 oznaczający miejsce, przez które należy przejeżdżać bez pobierania prądu z sieci trakcyjnej (określenie funkcjonuje wśród maszynistów).
żeberko – boczny tor spełniający funkcje ochronną, mający uniemożliwić wtargnięcie taboru na tory główne.
żółtek – elektryczny zespół trakcyjny serii EN57.
żuraw – rzadko spotykane urządzenie przeznaczone do napełniania wodą tendra parowozu.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
